درخواست از رئیس جمهور برای لغو مصوبه افزایش ظرفیت دندانپزشکی

صاحبنظران حوزه دندانپزشکی از رئیس جمهور به عنوان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی درخواست دارند مصوبه افزایش ظرفیت دندانپزشکی لغو شود و تجربه تلخ افزایش ظرفیت بی رویه تکرار نشود.

به گزارش خبرنگار مهر، نشست موضوع بررسی «افزایش ظرفیت دندانپزشکی» امروز در محل انجمن جامعه دندانپزشکی ایران با حضور دکتر مهدی کدخدازاده دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی، دکتر علی تاجرنیا رئیس هیات مدیره جامعه دندانپزشکی ایران، دکتر محمدحسین خوشنویسان عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و دکتر محمدرضا خامی دبیر بورد تخصصی دندانپزشکی اجتماعی وزارت بهداشت برگزار شد.

دکتر مهدی کدخدازاده دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی در این نشست گفت: مدتی است موضوع افزایش ظرفیت دندانپزشکی مطرح شده و به تازگی ستاد راهبردی نقشه جامع علمی شورای عالی انقلاب فرهنگی افزایش ظرفیت را مصوب کرده است. جلسات متعددی با اعضای ستاد راهبردی در این زمینه برگزار شده و دلایل مخالفت وزارت بهداشت و صاحبنظران دندانپزشکی به اطلاع آنان رسانده شده است.

وی افزود: خواسته اصلی ما این است که اجازه داده شود صاحبنظران و نخبگان حوزه دندانپزشکی اظهارنظر کنند زیرا موضوع ظرفیت دندانپزشکی یک موضوع تخصصی است و نمی توان با نگاه ریاضی و چند ضرب و تقسیم در تعداد افراد، ناگهان ظرفیت پذیرش دانشجو در رشته پر هزینه ای همچون دندانپزشکی را افزایش داد.

نسبت دندانپزشک به ازای جمعیت در ایران 5 دندانپزشک در 10 هزار نفر است

کدخدازاده اظهار داشت: نکته ای که دوستان در شورای عالی انقلاب فرهنگی مدنظر دارند این است که تعداد دندانپزشکان کم است. در حال حاضر بر اساس آمار سازمان نظام پزشکی تعداد 42 هزار و 600 نفر دندانپزشک پروانه مطب دارند. اما نکته این است که بسیاری از اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاه پروانه مطب ندارند، برخی متعهدین خدمت هستند و برخی دیگر تعهد خدمت ضریب کا دارند و برخی دیگر نیز در مراکز دولتی هستند و پروانه مطب نیاز ندارند. بنابراین آمار واقعی در این زمینه وجود ندارد.

وی گفت: اگر به نسبت دندانپزشک به ازای جمعیت هم نگاه کنیم وضعیت ما 5 دندانپزشک در 10 هزار نفر است و این در حالی است که در این آمار در آمریکا 6.2 به ازای هر 10 هزار جمعیت است. یک شاخص در دندانپزشکی به نام BMF وجود دارد که به معنی شاخص تجربه پوسیدگی دندان است. تحقیقات نشان داده هر زمان تعداد دندانپزشکان زیاد شده این شاخص هم زیاد شده است. از سوی دیگر شاخص عاری از پوسیدگی Caries Free است.

تربیت نیروی حد واسط یعنی تکنسین های دهان و دندان می تواند پیشگیری را محقق کند

دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی اضافه کرد: در حالیکه پیشگیری مهم تر از درمان است و تربیت نیروی حد واسط یعنی تکنسین های دهان و دندان می تواند پیشگیری را محقق کند اما دوستان می گویند پیشگیری را رها کنید و وارد درمان شوید.

وی افزود: مناطق محروم که دندانپزشک حضور پیدا کند آیا مردم توان پرداخت هزینه آن را دارد. مخالفت اصلی به این دلیل است که هزینه خدمات دندانپزشکی گران است و مردم توان پرداخت آن را ندارند و باید چتر بیمه ای برای آن ایجاد شود و اینکه تعداد دندانپزشک در یک برهه زمانی بیشتر شود مسئله توزیع نامناسب دندانپزشک در کشور را حل نمی کند. در حال حاضر تعداد دانشکده ها از 5 دانشکده در سال 58 به 44 دانشکده در سال 1400 رسیده و تعداد دانشجو نیز از 1000 نفر در سال 58 به 16 هزار نفر در سال 1400 رسیده است.

عدم بهبود شاخص سلامت دهان و دندان در مردم با وجود سه برابر شدن تعداد دندانپزشکان در 40 سال اخیر

کدخدازاده گفت: با وجود سه برابر شدن تعداد دندانپزشکان در 40 سال اخیر اما آیا شاخص سلامت دهان و دندان در مردم بهبود یافته است؟ افزایش ظرفیتی که با بی مسئولیتی و بدون دیدن زیرساخت ها در چند سال پیش رخ داده به آموزش دندانپزشکی آسیب زیادی وارد کرده است و موجب شده دانشکده های دندانپزشکی با مشکلات زیادی مواجه شوند. در حال حاضر دانشکده ها از هیات علمی با تجربه خالی شده اند و از سوی دیگر نیروی تخصصی طرحی یا تعهدی را مجبور به ارائه آموزش می کنیم و از طرف دیگر جذب هیات علمی را بسیار سخت کرده ایم.

خطر بزرگی دانشکده های دندانپزشکی را تهدید می کند

وی گفت: خطر بزرگی دانشکده های دندانپزشکی را تهدید می کند و دانش آموزان نخبه ای که با رتبه های زیر 100 به دانشکده های دندانپزشکی وارد می شوند پس از حضور در دانشکده به دلیل نبود امکانات کافی آموزش دچار سرخوردگی می شوند. ضمن اینکه هر افزایش ظرفیتی باید پیوست فرهنگی و پیوست اقتصادی داشته باشد زیرا تربیت یک دانشجو تنها یک فرد نیست، کلاس، یونیت، کار عملی، آزمایشگاه، استاد و فضای خوابگاه و امکانات فرهنگی هزینه دارد.

دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی اظهار داشت: در حال حاضر هر استادی در دانشکده دندانپزشکی در مرحله دروس پایه 10 تا 15 دانشجو را می تواند آموزش دهد اما در حوزه های تخصصی هر استاد در نهایت دو نفر را می تواند آموزش دهد چرا که همزمان دو دانشجوی تخصصی در حال جراحی هستند و استاد باید نظارت کافی داشته باشد. با وجود افزایش ظرفیت بی رویه یک استاد حتی نمی تواند در حوزه علوم پایه پاسخگوی نیاز آموزشی باشد.

وی گفت: ما از شورای عالی انقلاب فرهنگی درخواست داریم که از اساتید برجسته برای تصمیم گیری در این زمینه دعوت کنند و سخنان آنان را بشوند. چرا که تصمیم گیری عجولانه با اطلاعات غلط موجب تصمیم غلط می شود که به تضییع بیت المال می انجامد و در ادامه برای نخبگان ناامیدی به همراه دارد.

کدخدازاده یادآور شد: نوع نگاه به موضوع افزایش ظرفیت دندانپزشکی غلط است زیرا تاکید می شود که حتما دندانپزشک که هزینه آن سالانه 1.5 میلیارد تومان است تربیت شود و نیروی حد واسط که همان تکنسین های دهان و دندان هستند موضوعیت ندارد. تکنسین های دهان و دندان در برهه ای تربیت شدند اما به دلیل اینکه ردیف بودجه برای آن نبود و جایگاه مشخصی نداشتند، متوقف شدند. بنابراین وقتی می توان با هزینه کمتری سلامت دهان و دندان را ارتقاء داد چرا باید بودجه را صرف کاری کم بازده کرد.

خواهش ما این است که رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه را لغو کند

وی گفت: خواهش ما این است که رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه را لغو کند چرا که قاطعانه می گوییم افزایش ظرفیت دندانپزشکی به هیچ وجه باعث افزایش سطح سلامت دهان و دندان در جامعه نمی شود.

در ادامه این نشست دکتر علی تاجرنیا رئیس هیات مدیره جامعه دندانپزشکی ایران با اشاره به اینکه تاکید بر مسئله تعارض منافع گروه پزشکی یکی از موضوعاتی است که به وسیله آن نظر مخالف را منکوب می کند، گفت: هدف طراحان افزایش ظرفیت دندانپزشکی چیست؟ آیا می خواهند پوسیدگی دهان و دندان کاهش یابد، آیا می خواهند دندانپزشکان به صورت عادلانه در کشور توزیع شوند، آیا می خواهند هزینه های درمان کاهش یابد؟

افزایش تعداد دندانپزشکان به کاهش هزینه نمی انجامد

وی گفت: باید تاکید کنم که افزایش تعداد دندانپزشکان به کاهش هزینه نمی انجامد چرا که هر تعرفه ای از سه جزء خدمت حرفه ای، دستمزد و هزینه مواد تشکیل شده است. در حال حاضر ما در انجمن با درخواست های بسیاری برای اشتغال دندانپزشکان در درمانگاه ها و کلینیک ها مواجه ایم که حاضر هستند در این مراکز کار کنند و کمترین دستمزد را داشته باشند اما شغل داشته باشند. بنابراین افزایش تعداد دندانپزشکان منجر به کاهش قیمت نمی شود چرا که گرانی اصلی خدمات دندانپزشکی به موضوع مواد مصرفی باز می گردد.

تاجرنیا یادآور شد: ضمن اینکه هزینه ایجاد یک دانشکده دندانپزشکی کاری است که از نظر اقتصاد درمان بسیار پر هزینه است و با این کار بار جدید بودجه ای برای دولت ایجاد کرده ایم. ضمن اینکه آموزش آنقدر افت داشته است که در مدتی که مراکز آموزش مهارتی ایجاد شده اند عمده مراجعین آنها دانش آموختگان جدید هستند. در واقع دانشجویان فعلی هم به دلیل کمبود استاد و امکانات آموزش کافی نمی بینند. نباید با آموزش بی کیفیت اعتبار پزشکی و دندانپزشکی کشور ایران را خدشه دار کنیم.

تصمیم افزایش ظرفیت دندانپزشکی تصمیم غلطی است

دکتر محمدحسین خوشنویسان عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه این نشست تاکید کرد: تصمیم افزایش ظرفیت دندانپزشکی تصمیم غلطی است که نه برای مردم نفعی دارد و نه برای وزارت بهداشت و نه برای ارتقاء سطح سلامت دهان و دندان. اگر می خواهیم شاخص عاری از پوسیدگی را در افراد گسترش دهیم راه آن تربیت تکنسین های دهان و دندان است. توجه به درمان وضعیت سلامت دهان و دندان را بهبود نمی دهد.

وی گفت: درمان در پروسه سلامت دهان و دندان مرحله آخر است و دندانپزشکان یک منطقه هر تعداد زیاد شوند تاثیری در شاخص سلامت ندارد زیرا مردم پول خرید خدمت را ندارند. بنابراین ممکن است دو اتفاق رخ دهد یا درمان القایی رخ می دهد که فسادزا است و دیگر اینکه مهاجرت می کند. نرخ مهاجرت دندانپزشکان در سال های اخیر تصاعدی بوده است. بنابراین مشکل مناطق محروم با افزایش تعداد دندانپزشک رفع نمی شود چرا که امکان خرید خدمات دندانپزشکی در آن منطقه وجود ندارد.

برنامه های سازمان جهانی بهداشت در زمینه سلامت دهان و دندان بر مبنای پیشگیری است

خوشنویسان با اشاره به برنامه های سازمان جهانی بهداشت در زمینه سلامت دهان و دندان گفت: چطور در دوران پاندمی کرونا به توصیه های سازمان جهانی بهداشت عمل می کنیم اما در زمینه سلامت دهان و دندان که اصل و اساس آن پیشگیری است به توصیه این سازمان عمل نمی کنیم. موضوع افزایش ظرفیت درجهت منافع ملی نیست.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد: تکنسین دهان و دندان بهترین راهکار برای ارتقای سلامت دهان و دندان در کشور است. این افراد می توانند در خط ابتدایی نظام سلامت، به مادران باردار، کودکان خردسال، در مدارس و مهد کودک ها به پیشگیری از پوسیدگی دندان کمک کنند.

اجرای خدمات پایه دندانپزشکی برای همه مردم ایران مهمترین کار در حوزه دندانپزشکی است

دکتر محمدرضا خامی دبیر بورد تخصصی دندانپزشکی اجتماعی وزارت بهداشت و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در این نشست با اشاره به اشتباهاتی که در زمینه شاخص های فراهمی و دسترسی وجود دارد، گفت: مشکل اصلی اینجاست که تعداد دندانپزشکان باید به اندازه ای باشد که شاخص دسترسی را بالا ببرد یعنی توزیع جغرافیایی و جمعیتی آن درست باشد و جنبه های مالی و اجتماعی آن مدنظر قرار گیرد.

وی اضافه کرد: مهمترین کاری که اکنون باید همه منابع فکری و مالی وزارت بهداشت، مجلس، بخش خصوصی و بیمه ای و سایر حوزه های مرتبط به آن رسیدگی کنند اجرای خدمات پایه دندانپزشکی برای همه مردم ایران است. حق مردم این است که به خدمات پایه دندانپزشکی دسترسی داشته باشند. تجربه کشورهای اسکاندیناوی نشان می دهد که با وجود اینکه وضعیت سلامت دهان و دندان در آنها در سال های پیش از وضعیت کنونی ما بدتر بود اما با اجرای برنامه پیشگیری اکنون بخشی از دانشکده های دندانپزشکی خود را تعطیل کردند.

دبیر بورد تخصصی دندانپزشکی اجتماعی وزارت بهداشت اضافه کرد: ما در حال حاضر نظام آموزشی خوبی در گروه پزشکی داریم اما من به عنوان معلم دانشگاه نگرانم چرا که هر روز تعداد زیادی دانشجو درخواست دارند که مهاجرت کنند. مسئله اصلی در خدمات دندانپزشکی افزایش تعداد ارائه دهندگان نیست چرا که اگر این خدمات بیمه باشد مراجعه هم به اندازه کافی صورت می گیرد و بیمه تقبل می کند اما اکنون این اتفاق نمی افتد و خدمات دندانپزشکی مشکل هزینه دارد.