دوستی دو دشمن
پس از سالها تنش و بی‌اعتمادی میان ترکیه و مصر، سرانجام اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه برای یک سفر رسمی به قاهره رفت و با همتای مصری خود دیدار کرد. دو طرف تاکید کردند «فصل تازه ای» را در روابط خود می گشایند. در سال 2013 زمانی که السیسی، رئیس وقت ارتش مصر، محمد مرسی اسلام گرا و متحد بزرگ اردوغان را از ریاست‌جمهوری سرنگون کرد، اردوغان سوگند خورد که «هرگز» با «کسی مثل او» صحبت نخواهد کرد. بعد...
دو کشور پس از حوادث مصر برای مدتی روابط خود را قطع کردند و روابط طرفین بین سال‌های 2013 تا 2023 دوره پرالتهابی را پشت سر گذاشت. اردوغان در اولین واکنشها به این سفر اعلام داشت «خوشحالم که پس از مدت ها غیبت دوباره به قاهره سفر کرده ام. می خواهیم سطح روابط دوجانبه خود را ارتقا دهیم و همکاری با مصر را به سطح استراتژیک برسانیم.»
به‌رغم روابط سرد سیاسی دو کشور، پیوندهای بازرگانی دو کشور در وضعیت خوبی باقی مانده است؛ به‌طوری‌که بر پایه ارقام، آنکارا پنجمین شریک تجاری قاهره است. به گفته السیسی مصر در حال حاضر شریک تجاری اول ترکیه در آفریقاست. دو رهبر چند توافقنامه امضا کردند و هر دو خواستار گشایش «مرحله جدیدی در روابط»، افزایش سطح بازرگانی دوجانبه به 15 میلیارد دلار در سال ظرف چند سال و نیز همکاری دیپلماتیک در خاورمیانه و آفریقا شدند.
در بخش اقتصادی شرکت بوتاش ترکیه و شرکت هلدینگ گاز مصر (EGAS) پیرامون فرصتهای همکاری در زمینه گاز طبیعی رایزنی کردند. به گفته این شرکت برای تبدیل ترکیه به قطب انرژی در جهان، به تقویت همکاریهای خود ادامه میدهد. در حاشیه این سفر مسوولان دو شرکت نشستی برگزار کرده و درباره تعمیق همکاری موافقت کردند. همچنین دو شرکت فرصتهای تجاری در زمینه گاز طبیعی و گاز مایع، همکاری در زیرساختهای گاز طبیعی، ذخیره‌سازی زیرزمینی و تبادل تجربهها را مورد بررسی قرار دادند. شرکت بوتاش از گامهایی که دو طرف در این زمینه بر‌خواهند داشت، حمایت میکند.
به باور اردوغان، سطح همکاری مشترک اقتصادی با ترکیه طی سال‌های آینده افزایش خواهد یافت. سرمایه‌گذاران ترکیهای زیادی در مصر حضور دارند و ما میخواهیم این سرمایه‌گذاری ها را افزایش دهیم. مصر برای ما کشوری برادر و دوست و کشوری با فرصت زیاد است. ما باید با مصر در زمینه امنیت مدیترانه روابط جدی داشته باشیم.
السیسی و اردوغان درباره فاجعه انسانی در غزه، تحولات منطقه و جهان و لزوم برقراری آتش بس فوری در غزه و کاهش تنش در کرانه باختری توافق کردند. به اعتقاد السیسی برای دستیابی به توافق صلح باید آتش بس در نوار غزه برقرار و تنش در کرانه باختری متوقف شود.
اردوغان نیز تایید کرد وضعیت غزه محور اصلی دیدارش با السیسی بوده و کابینه «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی همچنان به قتل عام علیه مردم غزه ادامه میدهد. پاکسازی نوار غزه از ساکنان آن غیرقابل قبول است و ما از موضع مصر در این زمینه قدردانی می کنیم. اردوغان با بیان اینکه برقراری آتشبس در نزدیک ترین زمان ممکن و انتقال کمک های انسانی به نوار غزه اولویت ترکیه است از تلاش های مصر در این زمینه قدردانی کرد. ترکیه آماده همکاری با مصر برای دستیابی به راه حلی برای جنگ غزه و نیز بازسازی غزه است. به گفته اردوغان، رژیم صهیونیستی منازل، عبادتگاه و موسسات بین‌المللی را در غزه هدف قرار داده و به محکومیت های بین‌المللی هیچ اهمیتی نمی دهد. تلاش برای کوچ اجباری مردم غزه به منزله حکم اعدام است و تخلیه ساکنان آن بههیچ وجه قابل قبول نیست.
ترکیه در روزهای اخیر بارها حملات اسرائیل در غزه و رفح را محکوم کرده است. این حملات از نظر حقوق بین‌الملل و بشردوستانه، جنایت است و باید هر چه سریعتر متوقف شود. ابتدا باید آتش بس اعلام شود؛ دوم باید کمک های بشردوستانه هر چه سریعتر به غزه ارسال شود؛ سوم اینکه باید به سیاست های مربوط به آوارگی فلسطینیان پایان داده شود و چهارم اینکه می خواهیم از تبدیل این تنش به یک درگیری منطقه ای جلوگیری کنیم. ترکیه تاکنون 34هزار تُن کمک های بشردوستانه به غزه ارائه کرده است، حدود 7هزار و 400تن از این کمک ها و 32دستگاه آمبولانس از طریق دریا و هوا به مصر تحویل داده شد و از آنجا به شهر «العریش» در مصر منتقل و به غزه ارسال شد.
السیسی اقدام اسرائیل را در ایجاد «موانعی که باعث کندی زیاد در ارسال کمک های بشردوستانه به غزه می‌شود» محکوم کرد. مصر تنها دریچه غزه به روی جهان است که از سوی اسرائیل کنترل نمی‌شود؛ زیرا اکنون به جز گذرگاه رفح در مرز غزه با مصر، تمام گذرگاه های دیگر توسط اسرائیل بسته شده است. اسرائیلی ها خواستار بازرسی تمام کامیون هایی هستند که از گذرگاه رفح عبور می‌کنند و این موضوع روند ارسال کمک ها را کند میکند. اردوغان که اسرائیل را یک «دولت تروریست» و حماس را «گروهی از آزادی خواهان» توصیف کرده، در ابتدای ماه نوامبر سفیر خود در تل آویو را به کشور فراخواند، اگرچه «گسست کامل» از اسرائیل را غیرممکن دانست. بهگفته اردوغان، کمک رسانی به غزه یکی از مهم‌ترین اولویت های ماست. ما نمی‌توانیم آوارگی جمعیت نوار غزه را بپذیریم و از نقش مصر در این زمینه قدردانی می کنیم. برای بازسازی غزه به همکاری با مصر ادامه خواهیم داد و آماده همکاری در این زمینه هستیم.
دو طرف در این دیدار سند مشترکی را درباره ازسرگیری عملیات شورای همکاری استراتژیک دوجانبه امضا کردند. این سند، مکانیزمهای همکاری شورای عالیرتبه بین مصر و ترکیه را احیا میکند. به اعتقاد رئیس‌جمهور مصر سفر رئیس‌جمهور ترکیه به قاهره، صفحه جدیدی در روابط دو کشور است و دو طرف در سایه چالش های مشترک در منطقه، برای تقویت هماهنگی دوجانبه تلاش خواهند کرد. اردوغان بر نگرانی کشورش برای امنیت، وحدت و ثبات لیبی و سودان تاکید کرد و مدعی شد آنکارا خواهان همکاری با مصر درمورد مسائل آفریقا بهویژه سودان و لیبی است. بین دو کشور توافق شده است که ترکیه پهپاد در اختیار مصر قرار دهد. بنا به دعوت اردوغان رئیس‌جمهوری مصر ماه آوریل به ترکیه سفر خواهد کرد.
--> اخبار مرتبط