دویچه‌وله: بحران در اسرائیل وخیم‌تر و لاینحل شده است

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، وبسایت دویچه وله ضمن انتشار ارزیابی فوق از وضعیت رژیم صهیونیستی نوشت: اگرچه ائتلاف حزب لیکود و متحدانش توانست طلسم سه سال و نیمه را بشکند و با اتکا به کرسی‌های به دست آورده، بدون رایزنی با احزاب کوچک مستقل و یا وابسته به بلوک رقیب، دولت را تشکیل دهد، اما این پایان ماجرا نبود و اوضاع بعد از شروع به‌کار دولت در اسرائیل وخیم‌تر شد. اکنون نه‌تن‌ها شکاف سیاسی در بین یهودی‌های اسرائیل تعمیق و گسترش پیدا کرده، بلکه تنش با اعراب اسرائیلی و فلسطینی‌های ساکن کرانه باختری و نوار غزه نیز تشدید شده است.

در هفته‌های گذشته خیابان‌های تل‌آویو و دیگر شهر‌های اسرائیل آماج حضور شهروندان خشمگین اسرائیلی علیه اصلاحات قضایی پیشنهادی بود؛ اصلاحاتی که نتانیاهو می‌تواند با اتکا به آن از احتمال مجازات قضایی رهایی پیدا کند. طبق لایحه پیشنهادی در کنست، به دولت اختیار داده می‌شود که قضات دادگاه‌ها را انتخاب کند و اختیارات دیوان عالی این کشور (به‌عنوان بالا‌ترین نهاد قضایی) برای ابطال احکام دولتی و نقض تصمیمات دولتی محدود می‌شود. مخالفان این اقدام را کودتا می‌پندارند.

به تازگی صد‌ها هزار نفر در شهر‌های مختلف اسرائیل به خیابان‌ها آمدند. این آمار در دهه‌های گذشته بی‌سابقه بوده است. یائیر لاپید، رئیس مخالفان و نخست‌وزیر سابق، دولت را متهم به تحریک معترضان با مقاصد سیاسی کرده است.

درگیری فیزیکی و خشونت‌بار پلیس و معترضان، وجه جدید دیگر اعتراضات است که شرایط سیاسی را با بی‌ثباتی مواجه کرده است. این وضعیت از زاویه‌ای دیگر، بن‌بست سیاست در اسرائیل و مشکلات ساختار سیاسی آن را بازتاب می‌دهد.

در دوقطبی که یک طرف، خود را نگهبان دموکراسی دانسته و طرف دوم دیگری را به آنارشیسم متهم می‌کند، راهی میانه برای کاهش اختلافات و پی‌افکندن مسیری جدید وجود ندارد. بدین ترتیب فضای دوقطبی در اسرائیل در حال گسترش است. تنش فزاینده در مناسبات با فلسطینی‌ها و گسترش چشمگیر تنش با حکومت‌های ایران و سوریه باعث شده تا ملاحظات امنیتی دغدغه اصلی اکثریت رای‌دهندگان اسرائیلی شود. منتهی این اکثریت بزرگ نبوده و شکننده است و برتری ملموسی بر مخالفان ندارد.

دولت در اسرائیل در دهه گذشته چرخش زیادی به سمت راست افراطی داشته است. اما نتیجه انتخابات پارلمانی در دسامبر گذشته که باعث روی کار آمدن افراطی‌ترین دولت در تاریخ این اسرائیل شد، نتوانست فضا را آرام کند. مخالفان دولت نتانیاهو طیف متنوعی هستند و انگیزه‌های متفاوتی دارند. جمعی با تغییر در نظام قضایی سه‌گانه مشکل دارند. برخی با نگاه دولت در توسعه اراضی اشغالی در کرانه باختری مخالف هستند. شماری دیگر نگران هستند که سبک زندگی سکولار به خاطر دیدگاه‌های تند و سنتی مذهبی دولت جدید به خطر بیفتد. تقابل سکولاریسم و تئوکراسی در یک سطح و تقابل لیبرالیسم و ملی‌گرایی در سطحی دیگر وجه بنیادی منازعات در درون جامعه اسرائیل را تشکیل می‌دهند. اما در ساحتی دیگر، حضور چهره‌های افراطی مانند بِتسال‌ال اسموتریچ رهبر حزب «صهیونیسم مذهبی» و ایتامار بن‌گویر رهبر تشکل «اقتدار یهودی» در دولت جدید، به‌عنوان وزیران امور مالی و امنیت ملی، باعث گسترش شهرک سازی یهودی در مناطق کرانه باختری شده است.

در این فضا حملات خشونت‌بار برخی از شهرک‌نشین‌های یهودی به فلسطینی‌ها زیاد شده و واکنش متقابل تند آن‌ها را به همراه داشته است. شهر‌های جنین، نابلس، اریحا و دیگر مناطق کرانه باختری در ماه‌های گذشته به شدت ناآرام بوده‌اند. نسل جدیدی از پیکارجویان مسلح فلسطینی تشکیل شده است که ارتباط تشکیلاتی با فتح، حماس و سازمان جهاد اسلامی ندارند، اگرچه ممکن است از امکانات آن‌ها استفاده کنند. آن‌ها در شکل غیرمتمرکز فعالیت می‌کنند. برخی از آن‌ها هسته‌های کوچک و تیپ‌های سازمان‌یافته‌ای، چون «عرین‌الاسود» و «بلاطه» را تشکیل داده‌اند. ظهور آن‌ها نتیجه بن‌بست موجود در راه‌حل دو دولت و بدتر شدن وضعیت فلسطینی‌ها است. ناتوانی دولت خودگردان فلسطینی، شکاف موجود در بین نیرو‌های سیاسی فلسطین و خشونت ناموجه و تنبیه جمعی فلسطینی‌ها از سوی ارتش و نیرو‌های امنیتی اسرائیل در گذر زمان باعث شده تا در میان برخی نیرو‌ها مقاومت مسلحانه همچون راهکاری موثر برای احقاق حقوق فلسطینی‌ها مطرح شود.

در واقع حضور چهره‌های تندرو که قائل به برخورد تند و سخت‌افزاری با فلسطینی‌ها هستند و نگاه موافق به گسترش شهرک سازی غیرقانونی در کرانه باختری دارند، نه تنها چالش‌های امنیتی اسرائیل را کاهش نداده، بلکه به‌صورت نسبی افزایش داده است. در چشم‌انداز درازمدت شکاف عمیق موجود سیاسی در داخل و خارج از مرز‌های اسرائیل ترمیم نمی‌شود. مهارت سیاسی نتانیاهو در انجام نرمش در برابر فشار‌ها می‌تواند باعث نارضایتی متحدان مذهبی افراطی و ارتدوکس او شود؛ بنابراین احتمال اینکه دولت جدید نیز عمرش به یک سال نرسد کم نیست. ولی روشن است که انتخابات‌های متعارف راه‌حل بحران سیاست در اسرائیل نیست. کشمکش‌ها ممکن است شکاف‌های جدید و بی‌سابقه‌ای را در جامعه اسرائیل ایجاد کنند.