روزی که صادق آهنگران اشک امام (ره) را درآورد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، «حماسه‌خوان خمینی» از جمله کتاب‌های تازه منتشر شده نشر جمکران است که در آن خاطرات صادق آهنگران، مداح نام‌آشنای سال‌های جنگ، به قلم محمدمهدی بهداروند نوشته و تدوین شده است. کتاب در واقع به بیان خاطرات مردی می‌پردازد که جنگ تحمیلی را بزم هشت ساله و گنج مکنونی می‌داند که هنوز آفاقش هنوز به وصف نیامده است.

کتاب حاضر از چند فصل تشکیل شده است؛ فصل نخست نگاهی دارد به خاطرات آهنگران در برهه‌های مختلف تاریخی؛ از حوادث سال‌های نزدیک به پیروزی انقلاب، پیروزی انقلاب اسلامی و بازگشت امام (ره) به ایران و سخنرانی تاریخی ایشان در بهشت زهرا (س) گرفته تا آشنایی با زنده‌یاد معلمی، شاعر نوحه‌های حاج صادق؛ تولد فرزندان؛ عملیات‌های مختلف جنگ تحمیلی؛ پذیرش قطعنامه و رحلت امام (ره).

فصل دوم به یادداشت‌های آهنگران اختصاص دارد. در این فصل افراد و حوادث مختلف از نگاه و قلم آهنگران روایت شده است. در نهایت فصل سوم کتاب به ارائه یادداشت‌ها از افراد مختلف درباره آهنگران اختصاص دارد. در این فصل مخاطب، آهنگران و ارزش کار او را از نگاه محمدرضا سنگری، رضا امیرخانی، گعلی بابایی، سرلشکر سید (یحیی) رحیم صفوی، غلامعلی حداد عادل، منوچهر اکبری و دیگران می‌شناسد.

در بخش‌هایی از این کتاب به دیدار جمعی از مردم جنوب کشور با امام راحل (ره) و عشق و علاقه مردم به پیر جماران، به روایت آهنگران می‌خوانیم:

... منصور معمارزاده، احمد مشک شهید / اکبر گودرزی آن ناز جوانمرد رشید / اصغر جانباز گندم‌کار با ایمان درود / گر رضای ویسی ما گشت چون قاسم شهید / در جوانی راه حق بگرفت و دست از جان کشید / پیرو خط حسین ای نو گل خندان درود / تو گلی دست اجل از تو ز دست ما ربود / داغ هادی حسین‌زاده غمی بر غم فزود / از فراغش خون دل جاری شد از چشمان درود / می‌دهد هر قطره خون شهیدی این پیام / گو نگوید کس خبر از تفرقه نزد امام / بر خمینی رهبر اسلام جاویدان درود...

در این لحظه تمام وجودم چشم شده بود و دنبال حسین می‌گشتم؛ ولی از او هیچ خبری نبود. حاضران با شنیدن نام شهیدان می‌گریستند، هرچه از آن لحظه و فضا بگویم، نمی‌توانم واقعیت آن روز را به تصویر بکشم.

بعدها آقای انصاری به من گفت: «آن روز که شما نوحه می‌خواندید، قرار بود امام (ره) وارد حسینیه شود که برای به هم نخوردن مجلس، همان‌جا پشت در نشستند و وقتی شما نام شهدا را می‌بردید، امام اشک می‌ریختند و شانه‌هایشان تکان می‌خورد».

تمام نوحه‌خوانی‌ام 10 دقیقه هم نشد. سپس اعلام کردم:«آماده زیارت رهبر عزیز انقلاب، حضرت امام خمینی (ره) هستیم». چند لحظه بعد، درب بالای بالکن باز شد و امام با چهره‌ای نورانی و پر ابهت وارد شد که به راستی دیگر آن لحظه را نمی‌توانم وصف کنم. وقتی امام خمینی با آن قد رشید و چهره نورانی‌شان وارد جایگاه شدند، جمعیت مشتاق و منتظر یکپارچه از زمین بلند شدند و شعار سر دادند: «بالدم بالروح نقدیک یا امام».

صحنه دیدار عاشق و معشوق، مرید و مراد بود. عده‌ای که در صف جلو و نزدیک بالکن ایستاده بودند، چفیه‌های خود را به بالا پرتاب می‌کردند و شعار می‌دادند؛ امام هم با خوشرویی برایشان دست تکان می‌داد....

در یادداشت غلامعلی حدادعادل بر این کتاب آمده است: اولین‌بار در صدا و سیما با آهنگران و صدایش آشنا شدم. در اخبار ساعت 2 بعدازظهر تصویرهایی از حضور گروهی رزمنده‌ها در حسینیه جماران پخش شد. ماه‌های اول جنگ به سختی می‌گذشت. رزمنده‌ها برای دیدار با امام (ره) از خوزستان آمده بودند و آهنگران هم میان آنها بود و نوحه می‌خواند. نوحه‌خوانی او سبک ویژه‌ای داشت. نه به تصنیف‌ها و ترانه‌های معمول شبیه بود، نه به نوحه‌های سینه‌زنی سنتی، متفاوت بود و لحن نجیب و دلنشینی داشت.

صدای آهنگران خوب بود. در آن نوحه نام چند شهید خوزستان، خرمشهر، اهواز و آبادان را به زبان آورد. جمعیت هم با او همراهی می‌کرد. یکی از اسم‌هایی که در آن نوحه آورد، «احمد مشک» بود. این نام بعد از گذشت 30 سال هنوز در ذهنم مانده است. آن زمان حس کردم با پدیده تازه‌ای مواجه شدم و کسی وارد عرصه هنری جنگ شده که با بقیه فرق می‌کند.

از ویژگی‌های بارز صادق آهنگران، صدای محزون اوست. در عمق صدایش حزنی هست که با فضاهای مذهبی تناسب دارد. آهنگ‌های خوبی هم روی شعرها می‌گذاشت. این آهنگ‌ها بدیع، هیجان‌آور و حماسی بود. ویژگی دیگر کارش این بود که شعرها را غلط نمی‌خواند. آهنگران بر وزن شعرها تسلط داشت و کلمه‌ها را درست تلفظ می‌کرد. بعدها وارد دانشکده ادبیات شد و دوره زبان و ادبیات فارسی را در دانشگاه تهران گذراند. تحصیل در این رشته نشان می‌دهد آهنگران از همان ابتدا استعداد ادبی داشته و بعد این استعداد را تقویت کرده است. در همان رشته‌ای درس خوانده که کار می‌کند و این امتیاز خوبی است. آهنگران شخصیت دینی و انقلابی محترمی است و طی این 30 سال از مسیر کارش خارج نشده و در زندگی عملی هم نسبت به ارزش‌هایی که با هنرش آنها را تبلیغ می‌کند، وفادار مانده است.