سرانجام خودکفایی و صادرات کاغذ تا سال 1402/ آیا چنین چیزی ممکن است؟

خبرگزاری فارس 1401/12/02 - 08:30 مشاهده در مرجع

خبرگزاری فارس گروه کتاب و ادبیات محمدرضا اسماعیلی: هرچه به پایان سال نزدیک‌تر می‌شویم، فعالیت ناشران برای چاپ کتاب‌هایی که باید به نمایشگاه بین‌المللی کتاب برسد، بیش‌تر می‌شود. همین حجم کاری و تولید زیاد در عرصه کتاب، یکی از عواملی است که منجر به گرانی کوتاه‌مدت و حباب گونه کاغذ می‌شود.

کاغذ ایرانی به صرفه‌تر است یا نه؟

قیمت هر برگ کاغذ خام چینی برای چاپ کتاب در قطع رقعی حدود 100 تومان و برای قطع وزیری حدود 120 تومان برای ناشر در می‌آید. همین قیمت برای کاغذ ایرانی با کاهش حدود 30 تا 40 درصدی همراه است؛ یعنی قیمت هر برگ کاغذ خام برای چاپ در قطع رقعی و وزیری به ترتیب 60 و 85 تومان می‌شود.

هزینه چاپ هر صفحه چقدر است؟

اما هزینه چاپ هر صفحه در بازه قیمتی 450 تا 600 تومان می‌چرخد. همین هزینه چاپ در سال گذشته به طور میانگین حدود 280 تومان بوده است. این در صورتی است که وضعیت کاغذ از ابتدای سال جاری افزایشی حدود 250 درصدی را نسبت به سال گذشته تجربه کرده است. البته در کنار کاغذ، موضوع هزینه‌های چاپ نیز افزایش پیدا کرد. به طور مثال زینک از 55 هزار تومان به 79 هزار تومان رسید که رشد 20 درصدی را تجربه کرده است.

عامل اصلی گرانی کتاب چه بود؟

در حال حاضر بیش‌ترین تأثیر را در گرانی کتاب، کاغذ دارد. چرا که میزان تولید داخلی کاغذ جوابگوی حوزه صنعت نشر نیست. مصرف سالانه کاغذ تحریر در حوزه نشر در کشورمان چیزی حدود 40 تا 60 هزار تن است.

چند کارخانه در حال فعالیت برای افزایش تولید داخلی هستند و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز با کارخانه مازندران از شهریورماه قرارداد بسته است که ماهی یک هزار تن به وزارت ارشاد تحویل دهد.

ما در کاغذ حوزه نشر خودکفا می‌شویم یا خیر؟

البته می‌توان گفت که همین الان در حوزه کاغذ نشر خودکفا هستیم. مصرف ما 60 هزار تن است و کارخانه مازندران 42 هزار تُن تولید می‌کند و کارخانه پارس هم اگر 20 هزار تن خود را وارد بازار کند، خودکفا می‌شویم. کیفیت کاغذ پارس از کیفیت کاغذ مازندران بهتر است و کاغذ شرکت مازندران نیز کمی کدر است. البته شاید این مقدار تولیدی کارخانه مازندران نیز به خاطر کمبود گاز در ماه‌های گذشته کمی کاهش پیدا کند. تأمین 20 هزار تن کاغذ پارس بنا به شرایطی محقق می‌شود که در ادامه می‌خوانیم.

شرکت‌های تولیدکننده کاغذ سفید تحریر دیگری هم داریم که مشغول به کارند، اما حجم تولیداتشان به میزان این 2 شرکت بزرگ داخلی نیست. به طور مثال شرکت کاغذ پارس مشهد نیز به طور متوسط در سال می‌تواند بیش‌از 3 هزار تن تولید داشته باشد.

شرط اجرایی تولید 20 هزار تن کاغذ چیست؟

معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره تامین کاغذ تحریر با استفاده از توان شرکت کاغذ پارس می‌گوید: گروه کاغذ پارس اعلام آمادگی کرده است که سال آینده حدود 20 هزار تن کاغذ تحریر در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار دهد. در حال پیگیری و فراهم کردن مقدمات این کار هستیم تا بتوانیم قراردادی با این گروه داشته باشیم تا سال آینده کاغذ پارس را هم برای ناشران تأمین کنیم.

سه شرط کارخانه کاغذ پارس

اما شرط اجرایی تولید 20 هزار تُن را ابوالفضل روغنی گلپایگانی، مدیرعامل صنایع کاغذ پارس این طور می‌گوید: کارگروه تأمین کاغذ با مدیریت معاون اول رئیس جمهور سال گذشته بدون مشورت با کاغذ پارس اعلام کرد که این کارخانه باید 20 هزار تن تولید تحریر داشته باشد. پس از آن جلسات مختلفی تشکیل شد، ما گفتیم می‌توانیم، اما پیش شرط‌هایی دارد.

در خصوص پیش شرط‌های این طرح روغنی در گفت‌وگویی گفت: ماشین‌آلات کارخانه کاغذ پارس مستهلک است و اگر منابعی در اختیار ما قرار گیرد، می‌توانیم بازسازی و نوسازی خوبی را در سریع‌ترین زمان ممکن (6 ماه) انجام دهیم.

وی ادامه داد: پیش‌شرط دوم، تامین منابع برای مواد اولیه است‌. مواد اولیه تولید کاغذ تحریر وارداتی است و با توجه به نوسانی که دلار دارد باید پیش‌پرداختی در اختیار ما قرار گیرد که ما بتوانیم خمیر را خریداری کنیم.

به گفته روغنی، شرط سوم تعیین نشدن قیمت از سوی دولت و تعیین قیمت کاغذ تولیدی به قیمت رقابتی است؛ چرا که در غیر این صورت، کاغذسازی‌های داخلی با ضرر و زیان جبران‌ناپذیر مواجه می‌شوند.

با کارخانه کاغذ پارس بیشتر آشنا شویم

مقدمات ایجاد اولین کارخانه کاغذسازی با نام پارس در سال 1344 هجری شمسی به‌منظور تولید کاغذ چاپ و تحریر با استفاده از تفاله نیشکر در هفت‌تپه خوزستان به ظرفیت 100 تن در روز فراهم شد. گروه صنایع کاغذ پارس در سال 1346 در شمال خوزستان با هدف استفاده از باگاس استخراج شده از کارخانه نیشکر هفت‌تپه تأسیس شد. این کارخانه با ظرفیت اولیه 35 هزار تن کاغذ در سال 1349 به بهره‌برداری رسید. کارخانه‌ای که در همان سال به تولید 12 هزار و 300 تن کاغذ چاپ و تحریر دست یافت.

شرکت کاغذ پارس پس از راه‌اندازی تا مدت‌ها تنها تأمین‌کننده کاغذ چاپ و تحریر داخل کشور بود. اما به‌دلیل صدمات وارده طی دوران جنگ تحمیلی و عدم نوسازی و بازسازی در زمان تصدی بخش دولتی، در معرض تعطیلی همیشگی قرار گرفت و ظرفیت تولید آن در سال‌های منتهی به 1391 به کمتر از 20 درصد ظرفیت اسمی رسید.

تولید انواع محصولات سبز (خمیر ویرجین، کاغذ چاپ و تحریر و مقوای بهداشتی) برای مصارف استراتژیک در صنایع سلولزی، بهداشتی، غذایی و بسته‌بندی بدون قطع حتی یک درخت، در مأموریت‌های این کارخانه تعریف شده است.

کاغذ خارجی، یک میلیون و 200 هزار تومان، کاغذ ایرانی 750 هزار تومان

علی رمضانی، مدیر خانه کتاب و ادبیات ایران در حاشیه نمایشگاه کتاب دین در استان قم به تلاش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای تأمین کاغذ ایرانی اشاره کرد و گفت: کاغذ ایرانی به اندازه نیاز، تأمین شده است و به هر میزان که ناشران کاغذ ایرانی درخواست کنند، به سرعت تحویل متقاضیان می‌شود. قیمت کاغذ ایرانی ارزان‌تر از کاغذ خارجی است و کیفیت آن نیز روز به روز تقویت می‌شود.

قیمت هر بند کاغذ خارجی در حدود یک میلیون و 200 هزار تومان و قیمت هربند کاغذ ایرانی نیز کمی بیش از نصف این قیمت یعنی در حدود 750 هزار تومان است.

وعده آقای وزیر

محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در اردیبهشت سال‌جاری در خصوص مسئله کاغذ اینطور گفت: «هفته‌ای دو تا سه‌بار رئیس‌جمهور از شخص بنده پیگیر مساله کاغذ هستند. این در حالی است که تامین ارز مورد نیاز کاغذ جزء برنامه‌های کوتاه‌مدت ما بود. ما مسأله کاغذ در حوزه نشر و چاپ را داریم حل می‌کنیم. البته واردات جدید به نمایشگاه کتاب امسال نرسید. سال آینده مشکلی از لحاظ تامین کاغذ نخواهیم داشت و طبق برنامه پیش‌رو تا سال1402 با همکاری چهار شرکت داخلی ان‌شاءالله به‌سمت صادرات کاغذ پیش خواهیم رفت.»

حال این پرسش پیش می‌آید که آیا خودکفایی در حوزه کاغذ نشر ممکن است؟ در جواب این پرسش باید بگوییم، بله می‌شود! سوال دیگر این است که مرغوبیت کیفی هم دارد؟ باید گفت که خیر، اما قابل پیشرفت است و می‌توان از آن استفاده کرد. ولی باید به این نکته توجه کرد که تولید داخلی نیز باید براساس یک برنامه ریزی باشد؛ چرا که تولید کاغذ نیز به منزله قطع درختان، مصرف آب فراوان و تهیه ماشین‌آلات به‌روز است.

پایان پیام /

شما می توانید این مطلب را ویرایش نمایید

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید