سعدی، شخصیتی که نخست وزیر اسپانیا از او نقل قول کرد

مورالس بیان داشت: پدرو سانچز رئیس دولت اسپانیا در سخنرانی خود فراخوانی از کلیه اسپانیایی ها برای اتحاد در برابر پاندمی کرونا به عمل آورد و سخنان خود را با ابیاتی از سعدی، شاعر پارسی مزین نمود و قدرت بخشید. سانچز یادآوری کرد که بر یک تخته فرش در دیوار سازمان ملل در نیویورک ابیاتی از این شاعر کلیدی پارسی در فرهنگ ایرانی به شرح زیر به چشم می خورد: "انسان ها اعضای یک تن واحد هستند و اگر شرایط زندگی یکی از این اعضاء را به درد آورد، دیگر اعضاء نیز به همان اندازه رنج می برند. اگر رنج دیگران شما را متاثر نمی کند، شایسته نام آدمی نیستید".

اما سعدی کیست؟ چرا اشعارش این شایستگی را دارد که در مقر سازمان ملل باشد؟ این اولین باری نیست که یک سیاستمدار از این اشعار استفاده می نماید. باراک اوباما نیز در سال 2009 در ویدئویی که با آن می خواست باب رابطه دوستانه تری با ایران باز نماید، از این ابیات استفاده کرد. در این ویدئو با زیرنویس فارسی، رهبر آن دوره آمریکا درصدد فشردن دست دوستی با مقامات و مردم ایران برآمد و از این ابیات به عنوان سمبلی از برادری میان مردم دو کشور بهره جست.

«احمد طاهری» مدیر مرکز پرسپولیس در مادرید، که فضایی برای گسترش فرهنگ و هنرهای پارسی است، می گوید که سعدی در سال 1213 در شیراز شهر شعر و باغ گل رز و قرن ها پیش شهر شراب متولد شد، شاعر و حکیم بود، بخش قابل توجهی از جهان را از آناتولی تا دمشق و از اردن تا عراق و عربستان زیر پا گذاشت زیرا برای شناخت جوامع و فرهنگ های دیگر بی قرار بود و اشتیاق فراوان داشت. نقل قول سانچز از سعدی انعکاس فراوانی در رسانه های ایرانی داشت زیرا سعدی یکی از برجسته ترین شخصیت های ادبیات فارسی است. با این وجود، سعدی یکی از ادیبان برجسته عهد خود یعنی دوران طلایی ادبیات پارسی است. آثار اصلی او بوستان (باغ گل ها، 1257) و گلستان (باغ گل رز، کتابی با نثر بسیار زیبا و شعر گونه، مشحون از بازی با کلمات، 1258) هستند.

بوستان حاوی 10 فصل با داستان هایی است که حکمت او را به شکل موجز بیان می کنند. طاهری می گوید که سعدی در این اثر شناخته های خود را به رشته تحریر در آورد، اما به آن حال و هوایی خیالی نیز داد تا نصایحش را بهتر منتقل کند. مسئول مرکز پرسپولیس تاکید کرد که کتاب بوستان به طور مثال از این سخن می گوید که یک دولت خوب چگونه باید باشد. وی چند فراز از این اثر را که در حافظه داشت برای ما تعریف کرد: "هنگامی که به قدرت می رسی، موجب رنج افراد پیش از خود مشو زیرا آنها در جای مهمی بوده اند و شایسته خوار و خفیف شدن نیستند". همچنین در اندرزی به سیاستمداران زمان خود می گوید: "اگر بیگانه ای را در کشورت دستگیر کرده و می گویی که جاسوس است، زجرش مده و به کشورش بازگردان". او می گوید که آثار سعدی در اصل عهدی با خوبی، عشق و فروتنی است. علاوه براین، سعدی یکی از اصلی ترین آفرینندگان اشعار عاشقانه با عنوان غزلیات است.

این که سعدی پس از هفت قرن که از مرگش در سال 1291می گذرد همچنان در زمان حال زنده است نشان دهنده اهمیت او در فرهنگ ایرانی است. کتاب های او در خانه همه خانواده های ایرانی هست. اگر کتابش را مطالعه کنی می بینی که او همچنان مدرن است و کلماتش، کلماتی امروزی هستند. ادامه حضور سعدی در عصر معاصر نتایجی در پی داشته و به طور مثال باعث شده که سعدی شاعر مورد علاقه سینماگری مانند عباس کیارستمی باشد. سالانه در روز 21 آوریل افراد بسیاری به آرامگاه سعدی در شیراز می روند و با خواندن اشعارش یاد و خاطره او را گرامی می دارند.

آثار سعدی علاوه بر نفوذ گسترده بر ادبیات ایران، در غرب نیز جمع آوری و ترجمه شده و مورد تحسین قرار گرفتند. طاهری می گوید که در اواخر قرن چهاردهم ترجمه هایی از آثار او انجام شد، گلستان در قرن هفدهم به زبان فرانسوی ترجمه شد، در سال 1651 این کتاب به لاتین ترجمه شد و در سال 1654 به زبان آلمانی...". طاهری برای کسانی که بخواهند سعدی را به زبان اسپانیایی بشناسند، گلستان ترجمه شده توسط «خوآکین رودریگز» و چاپ شده توسط نشر «ال کوبره» را توصیه می نماید.

• اسپانیا
• سعدی

• هراس جهانی از ویروس کرونا