غزه؛ زخمی باز بر تن خاورمیانه | مسیر صلح مبهم است | نتیجه مذاکرات مصر چه خواهد بود؟
اقتصادنیوز: ابعاد ویرانی به‌سختی قابل درک است. اکنون حدود 53.5 میلیون تن آوار سراسر نوار غزه را که مساحتی در حدود 365 کیلومتر مربع دارد، پوشانده است، مساحتی تقریباً دو برابر وسعت شهر واشنگتن دی‌سی.
به‌گزارش اقتصادنیوز، این روزها، درست در سالگرد 7 اکتبر، در اسرائیل نه نشانی از وحدت دیده می شود و نه نشانی از احساس پیروزی. خانواده‌های گروگان‌های باقی‌مانده در غزه، دولت بنیامین نتانیاهو را متهم به ادامه جنگ‌افروزی با رد توافقات آتش‌بس می‌کنند و معتقدند که او عمداً این کار را می‌کند. در خارج از مرزها، همدردی جامعه جهانی که پس از حمله حماس در 2023 شکل گرفته بود، جای خود را به محکومیت شدید اقدامات اسرائیل داده است.
طرح صلح دونالد ترامپ، و آغاز شدن گفت‌گو‌ها در مصر از روز ششم اکتبر ممکن است روزنه‌ای از امید برای پایان جنگ باشد، اما همچنان با موانع فراوانی روبه‌روست. برای درک کامل اثرات فاجعه‌بار جنگ باید به بررسی متمرکز آمار و ارقام پرداخت.
خبر مرتبط دو سال پس از 7 اکتبر؛ تصمیم اسرائیل جنگ بی‌پایان بوداقتصادنیوز: اکنون که طرح صلح 20ماده‌ای دونالد ترامپ برای خاورمیانه در مرکز توجه است، این سوال در ذهن‌ها به‌وجود می‌آید که آیا مسیرهایی که اسرائیل انتخاب کرد و مسیرهایی که نادیده‌شان گرفت، جنگ غزه را طولانی‌تر کرد؟ پاسخ، هم مثبت است و هم منفی.
جرقه مجدد جنگ و درگیری
اکونومیست نوشت: در صبح 7 اکتبر 2023، نیروهای حماس با عبور از مرز غزه، یکی از مرگبارترین روزهای تاریخ اسرائیل را رقم زدند. در طی این حمله، نزدیک به 1200 نفر کشته و 251 نفر به گروگان گرفته شدند. نقشه‌های منتشرشده نشان می‌دهند که نیروهای حماس تا شهر «عوفاکیم» در 25 کیلومتری داخل خاک اسرائیل پیش رفتند. از هفتم تا نهم اکتبر، در حدود 4500 راکت و خمپاره به سوی شهرهای اسرائیلی پرتاب شد.
حمله پیش‌دستانه حماس موجب حیرت سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل و نیروهای مسلح این رژیم شد.
ارتش اسرائیل در پاسخ به حملات حماس، اقدام به بمباران هوایی غزه کرد. سه هفته پس از آن، نیروهای زمینی برای سرنگون کردن حماس وارد خاک غزه شدند. در 9 هفته اول این عملیات، حدود 18 هزار نفر از اهالی غزه که اکثرا غیرنظامی بودند، جان خود را از دست دادند. از آن زمان، طبق گزارش وزارت بهداشت غزه، آمار تلفات در غزه به طرز وحشتناکی افزایش یافته است.
اقدامات وحشیانه و خشونت‌آمیز اسرائیل، به استثنای آتش‌بس دوماهه بین ژانویه تا مارس 2025، بدون وقفه درحال جریان بوده است. بر اساس تخمین ها، اگر جنگ به همین منوال ادامه پیدا کند، امید به زندگی در نوار غزه بیش از 35 سال کاهش یافته است، کاهشی که در مقایسه با نسل‌کشی رواندا و جهش رو‌به‌جلوی چین در دوران مائو تسه‌تونگ، به مراتب بیشتر و بدتر است.
ابعاد ویرانی قابل درک نیست
علاوه بر هزینه‌های بسیار سنگین انسانی در غزه، خود غزه نیز کاملا نابود شده است. بر اساس تخمین مرکز ماهواره‌ای سازمان ملل متحد، تا آگوست 2025، در حدود 78 درصد از ساختمان‌های غزه آسیب دیده‌اند و بیش از 102 هزار ساختمان به طور کامل تخریب شده‌اند. بر اساس تصاویر، جبالیا در شمال و رفح در جنوب، تقریبا به‌طور کامل ویران شده‌اند.
اسرائیل به هدف قرار دادن ساختمان های مسکونی، مدارس و بیمارستان‌ها به بهانه ریشه‌کن کردن حماس متهم شده است، این درحالی است که اسرائیل ادعا می‌کند که شبه‌نظامیان، از چنین مکان‌هایی برای پوشش استفاده می کنند.
ابعاد ویرانی به‌سختی قابل درک است. اکنون حدود 53.5 میلیون تن آوار سراسر نوار غزه را که مساحتی در حدود 365 کیلومتر مربع دارد، پوشانده است، مساحتی تقریباً دو برابر وسعت شهر واشنگتن دی‌سی.
بانک جهانی در ماه فوریه برآورد کرد که هزینه بازسازی غزه حدود 53 میلیارد دلار خواهد بود؛ رقمی که بیش از دو برابر مجموع تولید اقتصادی سالانه غزه و کرانه باختری پیش از جنگ است.
برای جمعیت دو میلیونی غزه، تقریبا هیچ مکانی از این سرزمین کوچک امن تر نیست. نیروهای اسرائیلی مناطق وسیعی را از ساکنین تخلیه کرده‌اند و آنها را مجبور به اسکان در اردوگاه‌های تنگ و نامناسب کرده‌اند. تا ژانویه 2025، عملیات‌های نظامی اسرائیل موجب رانده شدن کل جمعیت به 12.7 درصد از مساحت کل غزه شده بود؛ جایی که اکنون بسیاری در چادر زندگی می‌کنند. این منطقه احتمالا اکنون یکی از متراکم‌ترین مناطق جهان است.
میزان گرسنگی وحشتناک است
بیش از 500 هزارنفر از مردم غزه با گرسنگی شدید و قحطی مواجه هستند. تا آگوست امسال، 15 درصد از کودکان زیر پنج سال دچار سوء تغذیه شدید هستند. اسرائیل متهم به جلوگیری از ارسال کمک های بشردوستانه به مردم شده است.
در همین حال، سازمانی به نام بنیاد بشردوستانه غزه که تحت نظارت آمریکا فعالیت می‌کند، از ماه مه، توزیع مواد غذایی را آغاز کرده است. با این حال، بسیاری از نهادهای بین‌المللی از همکاری با این بنیاد خودداری کرده‌اند و می‌گویند عملکرد آن برخلاف اصول اساسی انسان‌دوستانه است.
در محل‌های توزیع این کمک‌ها، هرج‌ومرج و خشونت رخ داده است و تعدادی از مردم بر اثر تیراندازی نیروهای ارتش اسرائیل، جان خود را از دست داده‌اند.
تهدید اسرائیل به الحاق کرانه باختری
فلسطینی‌های خارج از غزه نیز دو سال بسیار سخت را پشت سر گذاشته‌اند. دولت افراطی نتانیاهو تهدید کرده است که اگر کشورهای غربی به رسمیت شناختن دولت فلسطین را ادامه دهند، کرانه باختری را ضمیمه اسرائیل خواهند کرد. این درحالی است که تاکنون کشورهای بسیاری چون فرانسه، بریتانیا، کانادا استرالیا اعلام کرده‌اند که کشور مستقل فلسطین را به رسمیت می شناسند.
در واقعیت، الحاق بخش بزرگی از کرانه باختری از مدت‌ها قبل در حال رخ دادن است. شهرک‌نشینان اسرائیلی با استفاده از خشونت و تهدید، فلسطینی‌ها را از زمین‌هایشان در کرانه باختری بیرون می‌رانند و نیروهای ارتش اسرائیل نیز به‌طور ضمنی از آنها حمایت می‌کنند.
شهرک E1 که اخیراً توسط دولت اسرائیل تأیید شده است، کرانه باختری را به دو بخش تقسیم خواهد کرد و از شکل‌گیری هرگونه دولت فلسطینی در آینده جلوگیری می‌کند. همچنین، پایتخت فلسطین، بیت‌المقدس شرقی، 45 سال پیش ضمیمه اسرائیل شد و نمادهای فلسطینی از آن پاک‌سازی شده‌اند.
مردم از تصمیمات دولت نتانیاهو وحشت کرده‌اند
با اینحال، بسیاری از مردم اسرائیل نگران اند که عدم تمایل دولت نتانیاهو برای پایان دادن به جنگ، در دراز مدت موجب منزوی‌تر شدن اسرائیل و ناامنی آن بشود. نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهند که 70 درصد از اسرائیلی‌ها طرفدار آتش‌بس هستند تا ادامه جنگ.
از سوی دیگر، آمریکا به عنوان قدیمی‌ترین متحد اسرائیل، درحال فاصله گرفتن از این رژیم و اقداماتش است. نظرسنجی YouGov در اواسط آگوست نشان داد که 43درصد آمریکایی‌ها معتقدند که اسرائیل در حال ارتکاب نسل‌کشی در غزه است. بسیاری از از نسل جوان آمریکا نیز نظرشان نسبت به اسرائیل درحال تغییر کردن است.
نتیجه مذاکرات مصر چه خواهد بود؟
حتی اگر مذاکرات مصر به زودی به توافقی برای پایان درگیری‌ها بیانجامد، غزه همچنان مانند زخمی باز در منطقه خاورمیانه خواهد بود. حماس حاضر به تسلیم سلاح‌های خود نیست و بنابراین، بازسازی غزه ممکن است بسیار دشوار باشد.
از طرفی، کشورهای خلیج فارس که ترامپ می‌خواهد تامین کننده هزینه بازسازی باشند، در صورت وجود احتمال تخریب و ویرانی مجدد غزه در چندسال آینده، حاضر به ارائه کمک‌های مالی نیستند.
در چنین شرایطی، وضعیت فلسطینی‌ها همچنان ناامیدکننده باقی خواهد ماند. چشم‌انداز آینده اسرائیل نیز تا حد زیادی نامطمئن به نظر می‌رسد.
همچنین بخوانید ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
