لغو یکجانبه قرارداد 1975 ایران و عراق توسط صدام
صدام حسین، از نمایندگان فرانسه و فلسطین در این کشور خواست تا پیام‌های شفاهی وی را در مورد جنگ ایران و عراق به اطلاع رهبران کشورشان برسانند.
صدام حسین، از نمایندگان فرانسه و فلسطین در این کشور خواست تا پیام‌های شفاهی وی را در مورد جنگ ایران و عراق به اطلاع رهبران کشورشان برسانند.
به گزارش خبرنگار مهر، چهل سال پیش در چنین روزهایی ملت ایران که از بند جور و ستم رژیم طاغوت رسته و طعم شیرین پیروزی انقلاب را مزه‌مزه می‌کرد، ناباورانه شاهد تجاوز ارتش بعث عراق به فرماندهی صدام به مرزهای غربی و جنوبی کشورش شد؛ تجاوزی که از سوی قدرت‌های غربی به خصوص آمریکا مورد پشتیبانی قرار گرفت و نهایتا به‌عنوان طولانی‌ترین جنگ در سده‌های اخیر شناخته شد!
به همین مناسبت با مراجعه به جلد نهم روزشمار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با عنوان «تصمیم صدام به جنگ علیه ایران» حوادث آن روزها را مورد بازخوانی قرار می‌دهیم.
لغو یکجانبه قرارداد 1975 ایران و عراق توسط صدام
بیست و ششم شهریور ماه، پس از ماه‌های متوالی تحرکات مرزی، تجاوزات زمینی و هوایی، تحریک اقوام کرد و عرب در مرزهای غربی و جنوب‌غربی کشور و پشتیبانی و حمایت تسلیحاتی، تبلیغاتی و مالی از گروه‌های سیاسی مخالف نظام در پنج استان هم‌جوار مرزی با عراق توسط رژیم بعث حاکم بر این کشور، و به‌دنبال تشدید درگیری‌ها و حملات مرزی عراق در دو هفته گذشته، به‌ویژه در مرزهای قصرشیرین و ایلام و تصرف بخش‌هایی از خاک ایران توسط ارتش عراق، سرانجام شامگاه امروز صدام حسین، رئیس‌جمهور و رهبر شورای انقلاب عراق، در یک حرکت یکجانبه، قرارداد 1975 (1354 شمسی) ایران و عراق را مبنی‌بر مشخص‌کردن حدود مرزی بین دو کشور ملغی اعلام کرد. [1]
اما پیش از نطق مستقیم صدام و اظهارنظر مقامات دیگر عراق در این مورد، امروز صدام حسین، از نمایندگان فرانسه و فلسطین در این کشور خواست تا پیام‌های شفاهی وی را در مورد جنگ ایران و عراق به اطلاع رهبران کشورشان برسانند. [2]
گزارش هنگ ژاندارمری قصرشیرین گویاست که یگان سومار با یک گروهان زبده از نیروهای ناحیه ژاندارمری مازندران تقویت شده و پاسگاه پله‌چفت عراق هدف حمله گروه ضربت ژاندارمری و جوانمردان این یگان قرار گرفته است. [3]
عراق در اندیشه حملات سنگین به مناطق هم‌جوار مرزی استان کرمانشاه
ادامه تحرکات وسیع و نقل‌وانتقال نیرو، تجهیزات سنگین زرهی، تانک و ضدهوایی از سوی عراق در مناطق هم‌جوار مرزی استان کرمانشاه، به‌ویژه مناطق عمومی قصرشیرین و نفت‌شهر نشان می‌دهد که عراق در اندیشه حملات سنگین دیگری به این مناطق است. گزارش‌های متعدد نیروهای خودی، ازجمله گزارش لشکر 81 زرهی کرمانشاه حاکی است ارتش عراق درحال آماده‌باش کامل است. [4]
تجاوزات و تحرکات عراق در استان کرمانشاه قبل از هجوم سراسری
تاریخ
تجاوزات مرزی
تحرکات مرزی
زمینی
هوایی
زمینی
هوایی
فروردین 1358
1
1
اردیبهشت 1358
خرداد 1358
1
6
1
تیر 1358
1
1
2
مرداد 1358
1
شهریور 1358
1
4
مهر 1358
3
11
آبان 1358
3
1
14
آذر 1358
11
دی 1358
4
2
9
بهمن 1358
3
20
اسفند 1358
7
1
12
فروردین 1359
27
5
26
2
اردیبهشت 1359
26
7
30
خرداد 1359
44
5
45
تیر 1359
52
4
8
1
مرداد 1359
76
9
47
شهریور 1359
135
39
306
3
جمع
380
78
522
8
در ادامه درگیری‌ها و حملات ارتش عراق به نقاط مرزی استان ایلام، از اولین دقایق روز جاری، نیروهای عراقی از طریق زمینی به سایت ایلام حمله کردند که با مقاومت نیروهای مستقر در منطقه مواجه شدند. [5] اما اوضاع در منطقه پاسگاه‌های صالح‌آباد همچنان بحرانی و در حال وخیم‌ترشدن است.
از سوی دیگر، گزارش‌های متعدد از تقویت بیشتر مناطق هم‌جوار مرزی با ایلام خبر می‌دهند. ازجمله افزایش تقویت نیروها و تجهیزات و انتقال آنها از اربیل به استان عماره در عراق [6]، جاده‌سازی ازسمت پاسگاه شهابی عراق به‌سمت خاک ایران در منطقه پاسگاه چنگوله. این جاده در نزدیکی میله مرزی 16 اصلی و حد مرز رودخانه چنگوله قرار دارد که تا چاه نفت چنگوله هشت کیلومتر فاصله دارد.
هشدار ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی مبنی بر حملات شدید آتی عراق به خوزستان
میل آشکار تحرکات و تهاجم ارتش عراق از مناطق غرب به‌سوی مناطق مرزی خوزستان، ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی را بر آن داشت تا امروز یک بار دیگر در مورد راهبرد نظامی عراق اعلام دارد: ارتش عراق در نظر دارد با ایجاد درگیری‌های مرزی در منطقه غرب کشور خصوصا قصرشیرین، ارتش ایران را در این منطقه درگیر نموده تا بتواند با آماده‌نمودن یگان‌های خود در منطقه مقابل خوزستان، به‌آسانی نیروهای نظامی را درهم کوبیده و طرح جدایی استان خوزستان را از ایران میسر کند. [7] این نکته به‌علاوه افزایش تحرکات عراق و انتقال نیروها و تجهیزات زرهی و توپخانه‌های بیشتر مناطق مقابل پاسگاه‌های تابع بستان و سوسنگرد در چند روز گذشته، به‌ویژه دیروز و امروز، نشان می‌دهد که عراق علاوه‌بر درگیری‌های دیروز در این مناطق، قصد حملات شدیدتری را در این نقاط دارد. این تحرکات از نظر لشکر 92 زرهی دور نمانده است و نیروهای اطلاعاتی خودی، مجددا به معبرهای نسبتا حتمی تجاوزات آتی عراق ظرف امروز و یا فردا، اشاره کرده‌اند.
دولت عراق همچنین به دامداران نوار مرزی دستور داده است که از نزدیک‌شدن به فاصله 3 کیلومتری مرز ایران و عراق خودداری کنند؛ در غیر این صورت رئیس عشیره مسئول نافرمانی خواهد بود. [8]
حملات بی‌وقفه ارتش عراق به پاسگاه‌های منطقه بستان و سوسنگرد در روز گذشته، باعث سقوط پاسگاه‌های رشیدیه، صفریه و طاوسیه ایران شد، اما یگان‌های نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران مرکب از یک گردان از لشکر 92 زرهی و قسمتی از گروه رزمی تی پ37 زرهی شیراز به‌اتفاق همرزمان ژاندارم در یک درگیری شبانه سه پاسگاه ایرانی یادشده را پس گرفته و در آنجا حالت پدافندی به خود بگیرند. [9]
موفقیت هواپیماهای خودی و انهدام مواضع دشمن
همچنین امروز، هواپیماهای خودی برای بار دوم با موفقیت، مواضع دشمن را منهدم و یک ساعت قبل از حمله هوایی گزارش رسیده که مأمورین ژاندارم و ارتش، پاسگاه سوبله عراق را با خاک یکسان و 5 دستگاه تانک‌های مدافع پاسگاه را منهدم و تلفات جانی سنگین به دشمن وارد آمده است. [10] بار اول دو فروند هواپیمای اف 5 مواضع و محل تجمع تانک‌های عراقی را در اطراف پاسگاه طاوسیه به‌شدت بمباران کردند که میزان خسارات واردشده به دشمن 70 درصد برآورد شده است. [11]
استقرار مردم خرمشهر در مساجد و مدارس شهر
مهندس گلی، فرماندار خرمشهر، در مورد بازدیدهای خود از مرزهای شلمچه و وضعیت منطقه گفت: درحال‌حاضر اکثر نقاط خالی از سکنه است و مردم در مساجد و مدارس شهر مستقر شده‌اند. [12] از سوی دیگر، در ادامه تحرکات روزافزون عراق در مناطق مرزی آبادان و خرمشهر، شب گذشته و سرتاسر شامگاه امروز، نیروهای عراقی تحرکات قابل‌توجهی در نوار مرزی بصره و نیز در مقابل منطقه خسروآباد آبادان داشته‌اند. [13] نیروهای عراقی امروز همچنین در آن‌سوی اروندرود در خاک خود، مشغول قطع نخل‌ها و احداث سنگرهای متعدد در مقابل حفار بریم اسکله‌های 3 و 4 و 26 و 27 آبادان مشاهده شده‌اند. [14] گزارش امروز شنود خودی از منابع ارتش عراق حاکی است: «در منطقه "کوت‌الزین" و "المطوعه" و "سیبه" عراق نیز تعداد 100 دستگاه خودرو زیل و ایفا عراقی با تجهیزات کامل و تعدادی توپ ضدهوایی استقرار یافته و به‌حالت آماده‌باش به سر می‌برند و آماده اجرای تیراندازی روی منطقه ایران است.» [15]
آماده‌باش نیروی دریایی ایران در آب‌های خلیج‌فارس
با توجه‌به احتمال قوی تشدید درگیری‌ها میان قوای دریایی ایران و عراق در آب‌های ساحلی اروندرود و دهانه خلیج‌فارس، صبح امروز فرمانده نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران جهت بازدید و آگاهی از میزان آمادگی رزمی نیروی دریایی ایران در خلیج‌فارس، وارد بوشهر شد. سخنگوی فرمانده نیروی دریایی ایران امروز اعلام کرد: پرسنل و ناوگان نیروی دریایی ایران در آب‌های خلیج‌فارس درحال آماده‌باش کامل به سر می‌برند. [16]
[1] خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 183، تاریخ 27/06/1359 ص 15، رادیو عراق، 26/6/1359.
[2] خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 183، تاریخ 27/06/1359 ص 1، بغداد خبرگزاری رویتر، به نقل از خبرگزاری عراق، 26/6/1359.
[3] روزنامه جمهوری اسلامی، 29/6/1359، ص 4، بخشی از اطلاعیه شماره 2 ستاد مشترک ارتش.
[4] سند شماره 277370 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کرمانشاه به هنگ قصرشیرین (فرمانده هنگ رکن 3) 26/6/1359، برابر امریه واصله از مرکز به استناد نامه واصله از سماجا مستند به گزارش لشکر 81 زرهی؛ و سند شماره 141611 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سپاه غرب، 27/6/1359، برابر اعلام نزاجا به گزارش لشکر 81 زرهی، 26/6/1359؛ و سند شماره 57319 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا 3 (مرکز فرماندهی) به نهاجا، 26/6/1359، برابر اعلام نزاجا مستند به گزارش لشکر 81 زرهی.
[5] سند شماره 57286 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا 3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، 26/6/1359، برابر اعلام نهاجا؛ و سند شماره 141607 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به مرکز فرماندهی سپاه غرب کشور، 26/6/1359، برابر اعلام نهاجا؛ و سند شماره 21424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن خبری مرکز فرماندهی عملیات سپاه، 26/6/1359، ص 1.
[6] سند شماره 277328 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه کرمانشاه به قصرشیرین ایلام فرماندهی هنگ، 28/6/1359، برابر امریه واصله از رکن 3 ژاجا به استناد سماجا، 26/6/1359؛ و سند شماره 186432 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا 2 (م 132) به نزاجا، 27/6/1359، بنا به شنود نیروهای خودی از مخابرات رزمی نیروهای عراقی، 26/6/1359.
[7] سند شماره 276892 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از تهران ژاجا (رکن 3) به ناحیه ژاندارمری اهواز، 29/06/1359 برابر اظهارنظر اداره دوم سماجا، 26/6/1359.
[8] سند شماره 409320 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 27/06/1359 ص 7، از ناحیه ژاندارمری خوزستان (رکن 2)، 26/6/1359.
[9] سند شماره 426 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 26/06/1359 شماره سریال 11، ص 8، از لشکر 92 زرهی (رکن 3) سوم، 26/6/1359؛ و سند شماره 409330 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 26/06/1359 ص 8، از لشکر 92 زرهی (رکن 3)، 26/6/1359؛ و همان برابر گزارش شماره 6 سیار 26/6/1359، سرگرد افضلیان فرمانده هنگ سوسنگرد از محل مخاصمه.
[10] سند شماره 409328 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 27/06/1359 ص 6، از هنگ سوسنگرد، 26/6/1359؛ و نیز همان، گزارش ستاد لشکر 92 زرهی (رکن 2)، 26/6/1359.
[11] سند شماره 346065 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از پایگاه چهارم شکاری (پست فرماندهی) به نهاجا (پست فرماندهی)، 26/6/1359.
[12] روزنامه کیهان، 26/6/1359، ص 1، خبرنگار کیهان از خرمشهر.
[13] سند شماره 50667 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
[14] سند شماره 437 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری خوزستان به فرماندهی هنگ ژاندارمری آبادان، 26/6/1359.
[15] سند شماره 57309 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
[16] روزنامه کیهان، 27/6/1359، ص 2، به نقل از خبرگزاری پارس از بوشهر.