مدیریت مصرف آب در گرو اصلاح شبکه فرسوده انتقال آب درونشهری
در پی افزایش مصرف آب با توجه به افزایش دما دربرخی شهرهای کشور بهویژه تهران یک فعال حوزه آب ضمن تاکید بر ضرورت توجه مردم به نحوه مصرف آب از مسوولان خواستار اصلاح شبکه فرسوده انتقال آب درونشهری شد.
حسین رفیع در گفت و گو با ایسنا، اظهارکرد:منابع آبی محدود است و بخشی از آب شهرها در شبکه فرسوده انتقال آب درونشهری هدر میروند این در حالیست که آب هدررفته در شهرها تصفیه شده و قابل شرب است بنابراین هدر رفت آن بسیار گران تمام میشود.
وی با اشاره به اینکه باید از دولت بخواهیم که در مدیریت آب شیوه خود را تغییر دهد، گفت: در حال حاضر با چالشهای بسیار بزرگی در مدیریت منابع آب کشور روبهرو هستیم که از جمله آنها میتوان به هدررفت آب در شبکههای قدیمی و فرسوده انتقال آب درون شهری در اغلب شهرهای کشور اشاره کرد.
به اعتقاد وی متاسفانه وزارت نیرو آمار دقیقی را از این هدر رفتها ارائه نداده است اما بنابر ادعای برخی متخصصان و کارشناسان در شهری مانند تهران که یکی از بزرگترین شهرهای خاورمیانه است، بیش از 30 درصد هدر رفت آب در سیستم انتقال آب درون شهری وجود دارد یعنی به اندازه چندین سد بزرگ در شبکههای انتقال آب زیر زمین شهر تهران از دست میدهیم.
وی ادامه داد: وزارت نیرو میتواند با یک مدیریت و برنامهریزی درست این 30 درصد هدر رفت آب را کنترل یا کاهش دهد تا حجم زیادی از آب صرفهجویی شود.
رفیع با اشاره به اینکه گفته میشود که در دوران کرونا 25 تا 30 درصد به مصرف آب شهروندان به خاطر رعایت موارد بهداشتی اضافه شده است، خاطرنشان کرد: این در حالیست که همین حالا نیز شاهد هدر رفت بیش از 30 درصد آب در شبکه انتقال آب شهر تهران هستیم. این شرایط در شهرهای بزرگ دیگر کشور مانند شیراز، تبریز، اصفهان، مشهد و رشت نیز وجود دارد اما هیچ زمانی در زمینه اصلاح شبکههای فرسوده انتقال آب درونشهری بحث بزرگ یا چالشبرانگیزی از طرف کارشناسان و مدیریت آب ایران اتفاق نیفتاده است چون اقدامی پرهزینه و دشوار است اما بهنظر من این کار بسیار راحتتر از احداث یک سد جدید است.
وی یکی دیگر از مشکلات هدررفت آب در شبکههای قدیمی و فرسوده انتقال آب درون شهری را نشست زمین در برخی نقاط شهرها دانست و گفت: آبهایی که هدر میرود خاکهای زیرزمینی شهری مانند تهران را میشویند و در برخی نقاط باعث نشست زمین میشود. این وضعیت بهویژه در شهر تهران رخ داده است چراکه در گذشته بر قناتها و کاریزهای زیر زمین استوار بوده و تونلهای آن زیر زمین باقی مانده است.
این فعال حوزه آب درباره تبعات انجام نشدن تغییرات و اصلاحات در زمینه مدیریت آب گفت: ما در حال پیشروی به سمت ورشکستگی آبی هستیم این در حالیست که اکنون در دنیا به این ننیجه رسیدهاند که باید تنها بخشی از آبهای تجدیدشونده را بهرهبرداری کنند و بخش دیگر را برای نسلهای آینده باقی بگذارد اما متاسفانه در ایران استحصال آب بهقدری زیاد است که نمیتوان از سیستم طبیعت انتظار جبران آن را داشت و با ادامه این روند در مدیریت آب، نمیتوان آینده خوبی برای کشور متصور شد.
وی تاکیدکرد: در این شرایط باید در مدیریت آب تغییراتی ایجاد کنیم وگرنه نسلهای آینده با چالشهای بسیار بسیار بزرگی مواجه خواهند شد که هیچ موقع جبران نمیشود. آنان ما را نخواهند بخشید چون ما نسلی هستیم که بیش از ظرفیت خود برداشت کرده و اجازه ندادهایم که برای آنها منابع لازم باقی بماند.
رفیع ضمن با اشاره به تعریف سازمان ملل متحد گفت: بر اساس این تعریف "شاخص کم آبی کشورها بر معیار حجم سالانه آب تجدیدپذیر و نسبت آن با میزان تقاضا و مصرف آب است. بر این اساس هرگاه مجموع مصرف آب یک کشور از 40 درصد از کل منابع آب سالانه تجدیدپذیر آن بیشتر باشد، آن کشور در حال ورود به معضل کم آبی است.
مرجع ملی سازمانهای مردم نهاد در کنوانسیون حفاظت از تالابها اضافه کرد: بنا بر گفته برخی مسئولان مصرف آب تجدیدپذیر کشور به بیش از 85 درصد رسیده و این یعنی شرایط آب کشور از تنش گذشته و وارد بحران بسیار شدیدی شده است که خطرات بسیار بزرگی را برای ما به وجود میآورد بنابراین مسئولان و نمایندگان مجلس باید دیدگاهی فرامنطقهای داشته باشند چون مدیریت آب باید یکپارچه و در سطح کشوری باشد.
وی ضمن تاکید بر اینکه در مدیریت آب بخشهای کشاورزی، صنعت، و شهرها مشکل داریم، تصریح کرد: لازم است میزان آمادگی دولت برای تغییر در نوع نگرش خود در مدیریت آب مورد پرسش قرار گیرد بهویژه مسئولی به نام دکتر رضا اردکانیان - وزیر نیرو - که پیش از این یکی از مدیران ارشد آب در سازمان ملل بود و در آن سازمان دیدگاههای متفاوتتری درباره آب داشت.
مرجع ملی سازمانهای مردم نهاد در کنوانسیون حفاظت از تالابها در پاسخ به این پرسش ایسنا که با توجه به نامشخص بودن مدت زمان تداوم شیوع ویروس کرونا و احتمال کم بارشی کشور طی سال جاری آیا ممکن است با بیتوجهی به میزان مصرف آب با بحران آب در کشور مواجه شویم؟ گفت: اگر سال آینده بارشهای کمتری داشته باشیم مسلما چالشها و تنشهای آب ما بیشتر خواهد شد اما مشکل تنها کمبود آب در کل کشور نیست. در حال حاضر نیز برخی از سیستمهای انتقال آب درون شهری جوابگوی مصرف بیش از از حد آب نیستند و مسئولان برخی شهرها نسبت به افزایش میزان مصرف آب طی ماههای آینده و مواجهه با چالشهایی از قبیل قطعی آب هشدار میدهند.
*س_ضرورت رعایت بهداشت در کنار مدیریت مصرف آب _س*این فعال محیط زیست با اشاره به اینکه اکنون در شرایط کرونا مسئله مصرف آب یک تیغ دو لبه است،معتقد است: در شرایط کنونی نمیتوان بهصورت قاطعانه توصیه به مدیریت بیش از حد مصرف آب کرد چراکه بهداشت فردی و خانوادگی ممکن است تحت تاثیر آن قرار میگیرد اما از طرفی نیز آب یک منبع محدود در دنیا است که باید در مصرف آن مدیریت عقلانی و خردمندانه را پیشه گرفت.
رفیع ادامه داد: چه با کمبود آب مواجه باشیم و چه نباشیم باید تلاش کنیم تا در کنار رعایت موارد بهداشتی، با کم کردن فشار شیر آب و قطع آب موقع شست وشو با مواد شوینده اصول مصرف آب را نیز رعایت کنیم و در مصرف و مدیریت آب دقت بیشتری داشته باشیم.
این فعال حوزه آب تاکیدکرد: در کنار رعایت اصول بهداشتی باید در نظر داشته باشیم آب شهری ابتدا به تصفیهخانه منتقل میشود و هزینههای زیادی برای تصفیه و انتقال آن صورت میگیرد، بنابراین مقداری از منابع ملی و بودجه کشور در این حوزه هزینه میشود، بههمین جهت اگر مردم مصرف آب خود را مدیریت کنند و آن را کاهش دهند میتوان در مخارج و آب کشور صرفه جویی بیشتری کرد و در نتیجه پول بیشتری برای رسیدگی به موارد بنیادیتر حوزه مدیریت آب ذخیره شود.
رفیع در پایان گفت: مردم در کنار رعایت بهداشت فردی و خانوادگی، توجه داشته باشند که مدیریت مصرف آب در همه حال بسیار مهم است چراکه میزان آب بهویژه آب شرب و آب شیرین در تمام جهان محدود است بنابراین لازم است همیشه نسبت به آن آگاهانه برخورد کنیم. گرچه رعایت اصول بهداشتی در شرایط شیوع ویروس کرونا ضروری است اما بد نیست با وجود چنین شرایطی از مصارف غیرضروری آب پرهیز و تا حد امکان مصرف آب را مدیریت کنند.
انتهای پیام