«معجزه آبخیزداری» | چند نکته مهم درباره بیانات دیروز رهبر معظم انقلاب درباره بخش کشاورزی

به گزارش خبرگزاری تسنیم «پرونده معجزه آبخیزداری»؛ رهبر معظم انقلاب در دیدار با تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی در بیاناتی با تاکید بر ضرورت جهش تولید، نکات بسیار مهمی درباره الزامات جهش تولید در بخش کشاورزی ایراد فرمودند:

«یک مطلب دیگر هم درباره‌ی مسائل مربوط به کشاورزی است. خب اینجا کشت گلخانه‌ای را گفتند، تصویرهایی هم که نشان دادند، تصویرهای جالب توجهی بود؛ مطالبی که گفته شد مطالب خوبی بود. البته این کشتهای گلخانه‌ای و مانند اینها مهم هم هست، لکن با کشت گلخانه‌ای کشور را نمی شود اداره کرد. ما خاک داریم، زمین داریم، آب داریم؛ بایستی نوع مصرف بهینه را پیدا کرد. از نابود شدن خاک باید جلوگیری کرد؛ از هدر رفتن آب باید جلوگیری کرد؛ آب هدر میرود. من می‌شناسم افرادی را که در همین زمینه‌ی استفاده‌ی از آب و خاک طرحهایی دارند که حداقلش این است که قابل آزمودن است؛ باید به اینها گوش کرد؛ باید از اینها همکاری خواست تا ما بتوانیم کشاورزی کشور را رونق بدهیم؛ دانش‌بنیان کنیم کشاورزی را.»

درباره این بخش از بیانات مقام معظم رهبری نکات قابل ملاحظه ای تقدیم می شود:

اول: یکی از نکات بسیار مهمی که مقام معظم رهبری بدان اشاره فرمودند ضرورت جلوگیری از نابود شدن خاک در کشور است؛ متاسفانه سالانه بیش از 60 هزار میلیارد تومان خاک کشور به دلیل فرسایش در معرض نابودی قرار می گیرد. خاکی که براساس بررسی‌های صورت گرفته تشکیل هر سانتیمتر آن در شرایط مختلف آب و هوایی از100تا10هزار سال طول می‌کشد و بیش از95 درصد نیازهای غذایی انسان از طریق خاک تأمین می‌شود و این عنصر حیاتی، تأمین‌کننده 70درصد مایحتاج و ابزار زندگی انسان است. با توجه نقش موثر خاک در امنیت غذایی کشور نباید اجازه داد به راحتی این سرمایه ملی هدر رود. کاهش تولید محصول در اراضی کشاورزی، هدررفت آب، پر شدن سدها از رسوب، به خطر افتاد سلامتی در میان افراد جامعه و آلودگی آب‌ها تنها برخی از خساراتی است که با نابودی خاک با فرسایش ایجاد می‌شود.

دوم: چالش دیگر بخش کشاورزی که رهبر معظم انقلاب در بیانات دیروز خود بدان اشاره فرمودند، هدررفت آب بود؛ طبق آمارهای وزارت نیرو میزان بارندگی سالانه ایران حدود 400 میلیارد متر مکعب است که از این میزان حدود 70 درصد آن به صورت تبخیر به هدر می رود و از دسترس خارج می شود و این در حالی است که کشورهای مختلف با روش های مختلف سعی در مدیریت این هدر رفت دارند که آبخیزداری از راه های موثر در مدیریت آب در این کشورها است. حال چنانچه بتوان با استفاده از آبخیزداری و آبخوانداری جلوی نیمی از تبخیر آب را گرفت، می توان حدود 100 میلیارد متر مکعب دیگر به سرمایه آبی کشور اضافه کرد و این آب می تواند در چرخه تولید بخش های کشاورزی و صنعت قرار گیرد.

سوم: آبخیزداری و آبخوانداری را می توان مهمترین عامل برای مدیریت صحیح آب و خاک در کشور دانست. بهترین تعریفی که از آبخیزداری ارائه شده است در قانون رودخانه های مرزی بیان شده است در این قانون آمده است:«مدیریت منابع زیست محیطی یک آبخیز به نحوی که به بهترین وجه اهداف مدیریت طرح را برای بهره‌برداری پایدار و مداوم از این منابع برآورده سازد.» انجام عملیات آبخیزداری نه تنها موجب مدیریت صحیح آب و خاک شده بلکه می تواند از چالش های مختلف زیست محیطی مثل گردوغبار، فرونشست، زمین لغزش و سیل و خشکسالی پیشگیری نماید. آثار و دستاوردهای آبخیزداری در ماجرای سیل اخیر به اندازه ای قابل ملاحظه و محسوس بود که اجرای عملیات آبخیزداری بارها و بارها مورد مطالبه مردم مناطق سیل زده واقع شد و حجت الاسلام و المسلمین دکتر رییسی نیز بر انجام آبخیزداری و آبخوانداری تأکید کردند.

چهارم: یکی دیگر از عوامل مدیریت بهینه آب و خاک و جلوگیری از نابودی این سرمایه های ملی، استفاده از فناوری دانش بنیان بومی آبخوانداری یا پخش سیلاب است که می تواند تهدید سیل و هدررفت آب - این نعمت الهی - را به فرصت آبادانی تبدیل نماید و نمونه های مختلف آن نیز در سطح ملی به وفور یافت می شود. از جمله نمونه ها و تجربیات موفق آبخوانداری می توان به گربایگان فسا، آب باریک بم، مهریز یزد و غیره اشاره کرد. شایان ذکر است 14 میلیون هکتار اراضی کشور مستعد انجام عملیات آبخوانداری است و در صورت اجرای آبخوانداری علاوه بر کاهش خسارات سیل، آب قابل متنابهی در سفره های زیرزمینی ذخیره خواهد شد و این مساله می تواند در جلوگیری از خسارات ناشی از خشکسالی در بخش کشاورزی، نقش بسزایی داشته باشد.

پنجم: یکی از مسائل مهمی که مورد اشاره رهبر معظم انقلاب در دیدار با فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان قرار گرفت، جهش تولید بود. مسلما جهش تولید در بخش کشاورزی در گرو مدیریت صحیح آب و خاک در کشور است که این مساله نیز با آبخیزداری قابل انجام است. در واقع آبخیزداری و آبخوانداری را می توان پیشران بخش کشاورزی دانست که در سال گذشته نیز مقام معظم رهبری در دیدار با کارگران به این مساله تاکید کردند.

ششم: قطعا جهش تولید در بخش کشاورزی با آبخیزداری و آبخوانداری و فراهم ساختن زمینه های خودکفایی در محصولات استراتژیک علاوه بر اینکه گامی بسیار بلندی در قطع وابستگی کشور به واردات محصولات استراتژیک کشاورزی و خارج شدن ارز - آن هم در شرایط جنگ اقتصادی - خواهد بود، به تعبیر رهبر معظم انقلاب رشد اقتصادی کشور، کاهش تورم و استقلال اقتصادی کشور را به دنبال خواهد داشت و زمینه عزت و اقتدار ملی، امنیت ملی و اعتماد به نفس ملی در گام دوم انقلاب اسلامی را فراهم می کند و اقتصاد کشور را در مقابله تکانه هایی که از بیرون تحمیل می شود، حفظ و حراست می کند.

از همین پرونده بیشتر بخوانید: