نبود صداقت مبنای سیاسی اقدامات آمریکا در جهان
تهران - ایرنا - نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا که با خلف وعده جو بایدن رئیس جمهوری آن کشور در پوشش تاریکی شب حریم خصوصی چین را نقض کرد و وارد تایپه شد، روز چهارشنبه با طرح ادعاهای کذبی چون صلح و ثبات در بخشی از جهان مجبور به ترک این شهر چینی شد.
سومین مقام آمریکایی در هیات حاکمه این کشور در ادامه شرارت آفرینی های واشنگتن در دیگر نقاط جهان از جمله در اوکراین، عراق و یا افغانستان با نادیده گرفتن مخالفت قاطعانه قبلی و اعلام مراتب اعتراض جدی چین، در حالی وارد تایوان شد که در بیانیهای که یک روز قبل از آن در سایت رسمی رئیس پارلمان آمریکا در خصوص برنامه دیدارهای پلوسی در این تور آسیایی منتشر شده بود، به سفر او به تایوان هیچ اشارهای نشده بود.
این عدم شفافیت و بی صداقتی آمریکایی در سیاست خارجی صرفا به سومین مقام ارشد این کشور ختم نمی شود، بلکه حتی جو بایدن شخص اول این کشور نیز در تماس دو ساعته ای که روز پنجشنبه با همتای چینی خود داشت، نه تنها اشاره ای به این سفر نکرد بلکه انجام احتمالی آن را نیز غیرمناسب خواند.
چون نه تنها او بلکه کل جهان بر این موضوع وقوف کامل دارد که تایوان در سازمان ملل عضویت نداشته و به عنوان یک کشور مستقل رسمیت ندارد، در نتیجه همچنان حریم دولت چین به شمار می آید و ورود به خاک آن جز با هماهنگی دولت مرکزی امکان پذیر نیست و نقض آشکار قوانین و مقررات بین المللی به شمار می آید.
خبرگزاری "شینهوا"ی چین روز پنجشنبه گزارش داده بود که شی جی پینگ، رییس جمهوری این کشور در یک تماس تلفنی دو ساعته با جو بایدن همتای آمریکایی اش گفت: "اگر با آتش بازی کنید، می سوزید. امیدوارم طرف آمریکایی این مساله را به وضوح درک کند. "
رییس جمهوری آمریکا در مقابل با تظاهر به احترام اصل چین واحد و تایید عدم انجام این سفر جنجالی مدعی شده بود: "ما با سیاست چین واحد موافقیم و آن را امضا کرده ایم. اما این مسئله که می توان تایوان را با استفاده از زور گرفت، جایز نیست. "
رئیس جمهوری چین نیز با تایید اظهارات همتای آمریکایی، تاکید کرده بود که موضع دولت و مردم چین در قبال موضوع تایوان ثابت بوده و اراده بیش از 1.4 میلیارد چینی برای محافظت از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی چین همیشگی و قاطعانه است. بنابر این افکار عمومی جهان را نمیتوان فریب داد و در صورت بازی با آتش، شعلههای آن دامنگیر خود آن افراد نیز خواهد شد.
اگرچه بایدن در این تماس تلفنی بر اصل "چین واحد" تاکید کرد، اما اطمینانی قطعی در اظهارات او یافت نمی شد چون او پیشتر در دوم خرداد ماه امسال نیز در یک کنفرانس خبری مشترک با «فومیو کیشیدا» نخست وزیر ژاپن در توکیو، اظهارات متناقضی را برای تایوان بیان کرده و گفته بود که در صورت حمله چین به تایوان، مداخله نظامی خواهد کرد.
اگرچه وی این بار نیز تاکید ضمنی داشت بر اینکه سیاست چین واحد آمریکا تغییر نکرده و نخواهد کرد و واشنگتن از «استقلال تایوان» حمایت نمیکند، اما موضع گیری های سیاسی به این موضوع در هیات حاکمه آمریکا از میان مقامات حزب رقیب بایدن و حتی هم حزبی های او همچنان نشان از تقویت نوعی ادبیات جنگ علیه چین داشت که با اظهارات رئیس کشور در تعارض قرار می گرفت.
در واقع جنگطلبان آمریکایی برخلاف ادعای رئیس جمهوری این کشور از هیچ تلاشی برای تشویق پلوسی برای سفر به تایوان دریغ نمیکردند، ولو اینکه دفتر رسمی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا چند بار و حتی ساعتی قبل از شروع تور آسیای جنوب و شرق او بدون اشاره به نام تایوان در فهرست مقصدهای این سفر، در بیانیه های رسمی اعلام کرده بود که او روز (یکشنبه) در صدر هیاتی متشکل از چند عضو کنگره این سفر را به چهار کشور سنگاپور، مالزی، کره جنوبی و ژاپن آغاز می کند.
به رغم عدم شفافیت در اعلام مقصد تایوان در این بیانیه دفتر رییس 82 ساله مجلس نمایندگان آمریکا، نظامیان آمریکایی یک رزمایش نظامی در نزدیکی تایوان متعلق به چین برگزار کردند، تا جایی که "مایکل مک کال" سناتور جمهوریخواه ارشد کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا که از قضا از همراهان خانم پلوسی بود، روز چهارشنبه تایید کرد که تایوان نقطه شروع برنامه ریزی شده برای این سفر است و پلوسی از وی و "گریگوری میکس" رئیس کمیته نیز دعوت کرده است تا او را در سفر به تایپه همراهی کنند.
در عین حال چین تایپه نیز چند روز قبل از انجام سفر هیات آمریکایی به جنوب و شرق آسیا به برگزاری یک رزمایش در تنگه تایوان اقدام و پکن اعلام کرده بود به هیچ وجه از حق حاکمیت خود بر تایوان عدول نمی کند و حتی تسلیحاتی را هم که در این رزمایش مورد استفاده قرار می دهد، همگی واقعی هستند.
طبق گزارشات، آمریکا ناوهای جنگی اش را در دریای جنوبی چین مستقر کرده بود؛ چون واشنگتن در حال تقویت بخش نظامی تایوان است و تلاش می کند چین را به سمت انجام اقدام نظامی به منظور تضعیف و بی ثبات کردن رقیب خود سوق دهد.
زمستان سال گذشته بود که "لوئید آستین" وزیر دفاع آمریکا نیز ضمن اعلام حمایت کشورش از تایوان و در عین حال اوکراین، تاکید کرد «ایالات متحده به همکاریهای خود با تایوان به منظور افزایش توان دفاعی این کشور ادامه میدهد. "
بنابراین تحلیلگران پیش بینی می کردند از اینکه سفر خانم پلوسی به منطقه و حاشیه های مرتبط به آن بتواند به تدریج به یکی از مسائل اصلی و برهم زننده صلح و امنیت جهانی و شرق آسیا بدل شود.
وب سایت سوسیالیست جهانی (wsws) انگلیس پیشتر با پرداختن به این موضوع و انتقال ناو هواپیمابر "یو اس اس رونالد ریگان" و گروه ضربتی اش شامل یک ناوشکن و رزمناو از سنگاپور به سوی دریای چین جنوبی و تایوان، پیش بینی کرده بود که این تحریکات نظامی ارتباط آشکاری با سفر برنامه ریزی شده پلوسی به تایوان دارد، تنش سیاسی و نظامی آمریکا با چین را افزایش می دهد و خطر فاجعه بالقوه جنگ هسته ای را به همراه دارد.
بعد از آن بود که بسیاری از کارشناسان امنیتی در سطح جهان و نیز مقامات در چین، در هیات حاکمه آمریکا، کشورهای آسیایی و اروپایی به همراه کارشناسان امنیتی بین المللی نسبت به این سفر و عواقب احتمالی آن هشدار دادند.
«بوریس روگه» نایب رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ با اشاره به حمله روسیه به اوکراین، گفت: بدترین سناریوها گاهی اوقات اتفاق میافتند. اروپاییها بهتر است برای حوادث احتمالی آماده شوند و از تایوان حمایت کنند و در عین حال در تماس نزدیک با پکن باشند و به کاهش تنش ها کمک کنند.
چون آنها پیش بینی می کردند که احتمالا هیات حاکمه آمریکا در وعده های خود صادق نباشد و به تدریج زمزمه هایی از سوی برخی رسانه های آمریکایی، تایوانی و ژاپنی برخاست مبنی بر اینکه خانم پلوسی به تایوان هم سفر خواهد کرد.
با وجود اینکه «تایوان تایمز» به نقل از برخی منابع نوشت پلوسی قرار است روز پنجشنبه (13 مرداد) از طریق فرودگاه بین المللی کلارک فیلیپین به تایوان سفر کند، اما خبرگزاری کیودو ژاپن به نقل از رسانه های تایوانی نوشت که احتمالا خانم پلوسی سه شنبه شب به تایوان برود که در واقع این اتفاق سه شنبه شب و البته از فرودگاه فیلیپین و نه مالزی حادث شد.
تارنمای شبکه سی ان ان نیز بعد از ورود خانم پلوسی به سنگاپور، در گزارشی اعلام کرد که او به رغم گمانهزنیها مبنی بر عدم انجام این سفر، به تایوان خواهذ رفت.
بعد از آن بود که به رغم وعده بایدن به همتای چینی خود در آن تماس تلفنی 2 ساعته، جان کربی هماهنگ کننده شورای امنیت ملی آمریکا در امور ارتباطات راهبردی اعلام کرد که دولت بایدن از سفر نانسی پلوسی به تایوان حمایت خواهد کرد.
این بی صداقتی به حدی آشکار شد که کربی به سی ان ان نزدیک به حزب دمکرات آمریکا گفت: "سفر مقامات ارشد کنگره به تایوان، موضوع غیرمعمول و عجیبی نیست... و آمریکا نباید مرعوب ادبیات تهدید چین شود. این یک سفر مهم برای رئیس مجلس نمایندگان است و ما قصد داریم هر آنچه در توان داریم برای حمایت از او انجام دهیم. "
وی در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا حاضر است به خاطر این سفر با چین وارد جدال شود، گفت: تغییری در سیاست ما مبنی بر تلاش برای حفظ یک منطقه هند - اقیانوس آرام امن و آزاد ایجاد نخواهد شد.
بعد از این بود که مقامات چین یکی پس از دیگری بر شدت هشدارهای خود به آمریکا برای انجام این سفر افزودند تا جایی که نماینده چین در سازمان ملل با بیان اینکه سفر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان امنیت و ثبات منطقه را تهدید میکند، گفت پکن نیز اقدامات قاطعی را برای حفظ حاکمیت ملی خود انجام میدهد.
ژانگ طی نشست خبری در سازمان ملل گفت: «تایوان بخشی جدایی ناپذیر از خاک ما است و اصل چین واحد خط قرمز در روابط ما با سایر کشورها است. واشنگتن باید درک کند که تمام عواقب سفر پلوسی به تایوان را متحمل خواهد شد».
با وجودی که چینی ها بر شدت هشدارهای کلامی می افزودند در عین حال بر خویشتنداری نیز ممارست می کردند، هواپیمای حامل رئیس مجلس نمایندگان آمریکا روز سه شنبه از فرودگاه کوالالامپور به سمت سئول مقصد بعدی این سفر به هوا برخاست، اما این اقدام صرفا برای انحراف افکار عمومی جهان بود، چون در طول مسیر به سمت فیلیپین حرکت کرد و در تاریکی شب به سمت چین تایپه تغییر مسیر داد و در استقبالی هراس انگیز در فرودگاه این شهر برزمین نشت.
گزارش ها از تایپه حاکی است که ورود پلوسی به این شهر با تظاهرات گروهی از میهن پرستان تایوانی در خیابان منتهی به هتل "گراند حیات" تایپه محل استقرار او نیز همراه شد.
در عین حال رسانههای چین نیز سهشنبه شب اعلام کردند که همزمان با سفر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان، ارتش چین چند جنگنده سوخو 35 را بر فراز تنگه تایوان به پرواز درآورد و حتی بعد از بستن حریم هوایی سواحل شرقی چین در اطراف منطقه شیامن و فوجیان در نزدیکی تایوان، وزارت خارجه این کشور نیز سفیر آمریکا در پکن را به وزارت خارجه فراخواند.
بعد از این بود که نشست وزیران امور خارجه کشورهای جنوب شرق آسیا (آسه آن) در پنوم پن کامبوج که قرار بود بر بحران میانمار تمرکز یابد، تحت الشعاع این سفر قرار گرفت و آنها تلاش کردند تنش های شدت یافته میان پکن - واشنکتن را در این نشست منطقه ای کاهش دهند.
پلوسی که در اقدامی مداخله جویانه و ناقض حق حاکمیت و تمامیت ارضی چین و به رغم هشدارهای فراوان دولت چین به تایوان سفر کرده بود روز چهارشنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی در تایپه مدعی شد که دموکراتها و جمهوریخواهان در کنگره آمریکا متعهد به حفظ امنیت تایوان و حق دفاع این جزیره از خود هستند.
وی قبل از این کنفرانس که بعد از دیدار با مقامات تایوان انجام گرفت، ظهر چهارشنبه به وقت محلی در حالی تایپه را به مقصد کره جنوبی ترک کرد که تحلیلگران معتقدند پایان این سفر، نقطه شروعی برای تشدید تنش ها میان پکن و واشنگتن باشد.
به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، پلوسی 82 ساله با توقفی حدود نیم ساعته پای پله های هواپیما در فرودگاه تایپه، قبل از سوار شدن به هواپیما و با هدف جلب حداکثر توجه مقامات و مردم تایوان و اثرگذاری حداکثری این سفر، با وجود هوای گرم و کفش های پاشنه بلندی که راه رفتن با آن چندان برایش آسان نبود، زمان نسبتا زیادی را برای گرفتن چندین عکس یادگاری رسمی و غیررسمی با مقامات و مسئولان بدرقه کننده، کارکنان فرودگاه و خدمه هواپیما صرف کرد.
در هر حال، این سفر غیرقانونی و خارج از عرف بین المللی مقام آمریکایی به چین تایپه انجام شد، سفری که ماهیت آن بسیار شرورانه بود و به دلیل بی صداقتی هیات حاکمه آمریکا در معادلات جهانی، پیامد آن از این پس برای واشنگتن بسیار زیاد خواهد بود.
نبود صداقت و راستی در این چند روز چنان در اظهارات و اقدامات آمریکایی ها موج می زد که حتی رسانه های غربی نیز از این نوع سیاست ورزی آمریکا به عنوان "ابهام استراتژیک" در قبال تایوان یاد کردند.
خبرگزاری فرانسه دیروز در توضیح این راهبرد مینویسد: "ابهام استراتژیک" بدین معنی است که آمریکا از به رسمیت شناختن تنها یک دولت چین سخن میگوید، در حالی که حمایت قاطع از تایپه را ادامه میدهد و از گفتن اینکه آیا در صورت تهاجم، از این جزیره دفاع نظامی خواهد کرد یا خیر، امتناع میکند.
نکته مهمی که روزنامه گاردین انگلیس نیز آن را اینگونه تحلیل کرد: در حالیکه لندن بیش از پیش چین را به عنوان تهدیدی بلند مدت برای انگلیس میداند و برای تقویت روابط خود با تایوان گام برمی دارد، در سطح رسمی همچنان به "سیاست چین واحد" که پکن را به عنوان تنها دولت قانونی چین به رسمیت میشناسد، ادامه میدهد؛ هر چند روابط غیر رسمی خود را با تایوان حفظ کرده است.
فرانس 24 نیز در گزارشی با تیتر "سفر احتمالی نانسی پلوسی به تایوان تنش بین واشنگتن و پکن را افزایش میدهد"، خبر تایید نشده سفر این مقام دموکرات آمریکایی به تایوان را عامل بحران جدید ارزیابی کرده است؛ چرا که رد نکردن این سفر به صورت رسمی میتواند به منزله تایید ضمنی آن ارزیابی شود.
براساس این گزارش، به نظر میرسد که در اینجا نیز آمریکا سیاست ریاکارانه و "گژ دار و مریز" خود را تکرار میکند و ضمن تایید نکردن این سفر به صورت رسمی، قصد دارد واکنش احتمالی رقیب خود را در منطقه بسنجد.
در هر حال سفر خانم پلوسی به تایوان با هر کمیت و یا کیفیتی انجام شد اما این اقدام آمریکایی ها یک بار دیگر نشان داد که برخی از سیاستبازان این کشور که از نیروهای جداییطلب تایوان حمایت میکنند، بزرگ ترین نابودکننده صلح در سراسر تنگه تایوان و صلح و ثبات جهانی هستند.
تردیدی نیست که پلوسی به عنوان مقام شماره 3 در آمریکا با همه ابعاد و احتمالات این سفر غیرقانونی و نبود صداقت خود آگاه است؛ اما در نهایت این ریسک را پذیرفت و این اقدام نشان می دهد که منافع خودخواهانه سیاسی او علت اصلی این سفر بوده و تاثیر عظیمی را که این رفتار مخاطره آمیز بر روابط چین و آمریکا، امنیت منطقه ای و خود ایالات متحده داشته است، کاملا نادیده گرفت.
این سفر برای جامعه بینالملل نیز روشنگر بود و نشان داد دلیل اساسی تشدید تنشها در تنگه تایوان این است که مقامات تایوان بارها سعی کردهاند «به امریکا برای تجزیه طلبی تکیه کنند» در حالی که برخی افراد در ایالات متحده قصد دارند با سوء استفاده از تایوان چین را مهار کنند.
تحلیلگران به خوبی می دانند که اصرار پلوسی برای سفر به تایوان در واقع اهمیت دادن به تایوان نیست، بلکه هدف سیاسی مشخصی دارد. از یک سو، با نزدیک شدن به انتخابات میان دوره ای در ایالات متحده، پلوسی در تلاش است تا منافع اصلی چین را به چالش بکشد تا برای حزب دموکرات که در انتخابات با فشارهای سنگینی رو به روست، رای جمع کند و از سوی دیگر می خواهد با این اقدام در بیوگرافی سیاسی خوداقدامی برجسته ثبت کند.
اگرچه در این بین مردم تایوان بزرگ ترین قربانیان این حادثه هستند و این رفتار ماجراجویانه سیاسی تنش در تنگه تایوان را تشدید و صلح و ثبات منطقه آسیا و اقیانوس آرام و به طریق اولی جهانی را نقض می کند، اما در دیگر سو چهره واقعی طرف آمریکا را به جهانیان نشان داد که تلاش دارند تا دیگران را قربانی خودخواهی های خود کنند.
فرجام سخن این که چنین عهدشکنی واشنگتن و یک بام و دو هوایی آن که مسبوق به سابقه در سایر زمینه ها از جمله برجام نیز است، تنها اعتبار بینالمللی باقیمانده ایالات متحده را از بین میبرد و به زوال سلطه و هژمونی آمریکا سرعت بیشتری میبخشد.