نطق نمایندگان نباید موجب ردصلاحیت باشد
تهران - ایرنا - «مجلس در راس امور است»؛ جمله‌ای که با تکیه بر آن در بسیاری از بزنگاه‌های حساس کشور مردم امید داشتند تا پارلمان گرهی از مشکلات کشور بگشاید. امروز اما به نظر می‌رسد شاهد افول جایگاه صندلی‌های سبز رنگ هستیم. پیشتر گمانه‌زنی‌هایی وجود داشت که رد صلاحیت برخی نمایندگان به دلیل نطق‌ها، تذکرات و اظهارنظرهایی بوده که در مجلس به زبان آورده‌اند و آنطور که سخنگوی شورای نگهبان مطرح...
روزنامه آرمان در گفت و گو با کارشناسان، آورده است: غلامرضا حیدری، طیبه سیاوشی، حمیده زرآبادی و بسیاری دیگر از نمایندگان دوره دهم مجلس شورای اسلامی از جمله افرادی بودند که دلایل رد صلاحیت آنها عدم التزام به اسلام یا نظام مقدس جمهوری اسلامی بوده است، از سوی دیگر غلامرضا حیدری در گفت‌وگو با «ایسنا» مطرح می‌کند دلایلی که در پس رد صلاحیت او به میان آمده، برخی نطق‌ها و تذکرات او در مجلس بوده است. این در حالی است که شهیندخت مولاوردی هم در توئیتی نسبت به رد صلاحیت خود واکنش نشان داد و اعتراض کرد. در نهایت با نگاهی سطحی به جدول افرادی که پس از بازنگری بازهم از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شدند، می‌توان دریافت که دلایل رد صلاحیت این افراد چیزی بجز عدم التزام بوده است.
نطق‌های نمایندگان و مسأله عدم التزام
طیبه سیاوشی نماینده اصلاح‌طلب تهران در مجلس دهم، در خصوص رد صلاحیت خود پس از بازنگری دوباره توسط شورای نگهبان به «آرمان ملی» گفت: حق نمایندگان در مجلس غیر از بحث قانون‌گذاری از بعد نظارت هم قابل دفاع است. این بدان معناست که نمایندگان می‌توانند جدای از قانون‌گذاری در خصوص مسائل کشور سوال و یا مسئولان مربوط را استیضاح کنند. وی با بیان اینکه اختیارات نمایندگان روزبه‌روز کاهش پیدا می‌کند، تاکید کرد: وقتی نمایندگان حتی در مورد وظایف قانونی که دارند هم مورد سوال قرار می‌گیرند چه می‌شود گفت؟ وقتی موارد این چنینی هم توسط برخی نهادها مورد سوال قرار می‌گیرد و شورای نگهبان در حیطه وظایف خود می‌داند که در خصوص مواردی که سوال شده یا تذکر داده شده یا نطق و استیضاح شده است نماینده را مورد سوال قراربدهد قاعدتا دایره وظایف نمایندگی را کاهش می‌دهد و این درحالی است که در حال حاضر هم مردم و هم فعالان سیاسی معتقد هستند که نمایندگان تاثیر سیاسی به خصوصی ندارند و وظایف خود را در قالب نماینده انجام نداده‌اند. در کل در حال حاضر اقدامات نمایندگان در مجلس از دیدگاه مردم حداقلی بوده است. هرچند که همین اقدامات حداقلی هم مورد ایده‌آل مردم واقع شده است.
نماینده تهران در مجلس معتقد است: باید تکلیف مشخص شود و باید دید که برخی نهادها به چه صورتی می‌خواهند این دوگانگی را رفع کنند چراکه یا باید قانون باز تعریف شود یا به روشی دیگر این موضوع به سرانجام برسد. درواقع ضروری است که مصادیق به یک شکلی تعریف شود که نطق‌ها تذکرات و وظایف قانونی یک نماینده عدم التزام او به نظام تعریف نشود. او اضافه کرد: در هر صورت یا قانون باید اصلاح شود یا اینکه در مورد مصادیقی که عدم التزام می‌نامند واضح‌تر و دقیق‌تر توضیح بدهند. به عنوان مثال مورد رد صلاحیت من عدم التزام به جمهوری اسلامی بود که من نمی‌دانم به چه دلایلی مطرح شده است. حداقل باید بدانم خط قرمزها کجاست چون من جزو نمایندگانی بودم که تقریبا 90 درصد موارد و حوزه‌هایی که کار کردم را به هیچ عنوان رسانه‌ای نکردم و تمام اقدامات من در تعامل با وزارتخانه‌ها و قوه قضائیه بوده است. من همواره تلاش داشتم از این طریق مسائل را حل و فصل کنم. اما مثل اینکه به این شکل کار کردن هم توسط شورای نگهبان مورد سوال قرار می‌گیرد. به همین دلیل من نمی‌دانم عدم التزام به چه معناست؟ مردم هم نمی‌دانند شاخص‌های عدم التزام به نظام و اسلام چیست. سیاوشی تاکید دارد شاخص مشخصی برای اتهامات فعلی به نمایندگان وجود ندارد، او تاکید کرد: برعکس اینکه حوزه وظایف ما کوچک تعریف می‌شود اما حوزه‌ای که می‌خواهند مارا به آن طریق مورد اتهام قرار بدهند بسیار موسع تعریف شده است. نماینده اصلاح‌طلب مجلس با بیان اینکه باید دست نمایندگان را بازتر بگذاریم گفت: از دیدگاه من خوب است برای شاخص‌ها بازبینی صورت بگیرد و ابتکار عمل نماینده‌ها بیشتر بشود برای اینکه نماینده بتواند راحت‌تر به وظایف خود در مقابل مردم عمل کند. شورای نگهبان برای رد صلاحیت دوباره من هیچ توضیحی نداده است و من اصلا نمی‌توانم درک کنم که چگونه می‌شود به دلیل سوال و تذکر رد صلاحیت شد؟ به من بازهم گفتند دلیل رد صلاحیتم همان اتهام قبلی و عدم التزام است.
قضاوت تاریخ
اما موضوع ابعاد دیگری هم دارد و نمایندگان دیگری که رد صلاحیت شدند نسبت به دلایل رد صلاحیت خود اعتراض دارند. غلامرضا حیدری در خصوص دلایل رد صلاحیت خود به «آرمان ملی» می‌گوید: من دلایل رد صلاحیت خودم را خلاف اصول می‌دانم. قانون اساسی نمایندگان را در مقام بیان و اظهارات آنها قابل تعقیب نمی‌داند و آنها را در این موضوع مصون دانسته است. این عضو فراکسیون امید با اشاره به اینکه هیات نظارت بر رفتار نمایندگان توسط برخی نهادها خیلی جدی انگاشته نمی‌شود گفت: در قانون اساسی برای رسیدگی به موضوعات این چنینی نمایندگان مجلس، هیات نظارت مشخص شده است. دلایل رد صلاحیت من نطق‌های من بوده اما من در مورد نطق‌ها و تذکراتم در مجلس، به مسئولان در شورای نگهبان توضیح دادم که دادستان در مورد نطق من اعلام جرم کرده و هیات نظارت بر رفتار نمایندگان هم مرا تبرئه کرده است. من طی جلسه با شورای نگهبان صراحتا مطرح کردم همان قانونی که شورای نگهبان را رسمیت می‌دهد، هیات نظارت بر رفتار نمایندگان را هم رسمیت می‌بخشد. نماینده اصلاح‌طلب مجلس دهم تاکید دارد: جایگاه قانون اساسی که میثاق همه ملت ایران است نباید تنزل پیداکند. او با اشاره به اختیارات برخی مدیران تصریح می‌کند: با خواندن تاریخ متوجه برخی مسائل می‌شویم، در کشورهای دیگر در فراز و نشیب‌ها هم این موارد همواره بوده است، به عنوان مثال در یک مقطع زمانی در کشور انگلیس تشکیل مجلس سنگ بنایی شد برای حاکمیت قانون و برابری همه در برابر قانون. در ایران هم مجلس از زمان مشروطه به وجود آمد. حیدری با بیان اینکه اگر تصمیمات تک جناحی باشد به نفع منافع ملی نیست، گفت: اگر کمی درازمدت به موضوعات نگاه شود
درمی‌یابیم که چه کسانی لطمه زدند و اگر بخواهیم دنبال مقصران اصلی بگردیم کسانی که به هر نوعی موجب محدود کردن طرح مطالبات عمومی مردم توسط تاریخ قضاوت خواهند شد و تاریخ مشخص می‌کند.
مراجع چهارگانه؛ معیار اصلی
موضوع رد صلاحیت نمایندگان به دلیل نطق‌ها و تذکرات آنها در مجلس ابعاد حقوقی هم دارد، در این خصوص نعمت احمدی به «آرمان ملی» گفت: سال‌هاست که در خصوص این موضوع صحبت می‌شود حداقل از سال 1370 که شورای نگهبان واژه‌ای به نام نظارت استصوابی را در تفسیر وارد قانون اساسی کرد هر دوره‌ای از انتخابات این موضوعات اتفاق می‌افتد و شورای نگهبان هم مسیر خودش را طی می‌کند. او تاکید کرد: ظاهرا شبهاتی که مطرح شده و حاکی از آن است که برخی نمایندگان به دلیل نطق‌ها و تذکرات در مجلس رد صلاحیت شدند البته بر اساس اصل 84 قانون اساسی نمایندگان در مورد تمام ملت مسئول هستند و در اظهار نظر هم باید آزاد باشند. اصل 86 قانون اساسی هم مطرح می‌کند که نمی‌توان نمایندگان را تعقیب کرد. اصل هم بر برائت است. نمایندگان بر اساس اصل 84 و 86 در نظردهی آزاد هستند. هنوز پاسخ نداده‌اند که چگونه موضوع نظارت بر انتخابات که موضوعی اجرایی است را به رد صلاحیت که امری قضایی است وصل می‌کنند. نمایندگان باید در این خصوص از مراجع 4گانه سوال کنند.
منبع: روزنامه آرمان امروز *س_برچسب‌ها_س*