نقش پررنگ مجلس در افزایش دسترسی به پزشک متخصص

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، «بیمارستان‌های زنجان با کمبود پزشک متخصص مواجه است». این پاسخ مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی زنجان، به شکایت‌های مردمی است. چندی پیش مردم شهر زنجان، در چند روز متوالی امکان دریافت نوبت از پزشکان بیمارستان‌های این شهر نداشتند. ابتدا این فرضیه مطرح شد که علت این محدودیت، اختلال در سامانه‌های تلفنی و اینترنتی نوبت دهی است. اما آقای حسن اسمخانی، با اشاره به اینکه با کمبود پزشک متخصص تعداد ویزیت بیماران نیز محدود شده است افزود: «در حال حاضر تعداد مراجعه بیماران بالا بوده و محدودیت ویزیت باعث ایجاد مشکل شده است.» تا پیش از این، تصور می‌شد که کمبود پزشک متخصص فقط اختصاص به شهر‌های کوچک و محروم کشور دارد. اما انتشار خبر‌هایی مشابه با آن‌چه برای مردم مرکز استان زنجان پیش آمد، نگاه‌ها را بیش‌تر متوجه کمبود پزشک متخصص کرده است. سال گذشته بود که نماینده مردم ساوجبلاغ (شهری در نزدیکی تهران) نیز در مجلس از کمبود پزشک متخصص برای فعالیت بیمارستان این شهر گلایه کرد. برنامه‌ریزی برای حل مشکل کمبود پزشک متخصص حالا به برنامه هفتم نیز راه یافته است. برنامه‌ی که خط مشی فعالیت‌های دولت و مجلس در پنج‌سال آینده خواهد بود. نسبتی جدید در برنامه هفتم در بند ج ماده 69 لایحه برنامه هفتم که توسط سازمان برنامه و بودجه در اردیبهشت‌ماه رونمایی شد، وزارت بهداشت مکلف گردید سالیانه حداقل 25 درصد ظرفیت پذیرش دندانپزشکی و پزشکی تخصصی را افزایش دهد. با این‌وجود در نسخه ارائه شده به مجلس، در روندی نامعلوم ماده فوق تغییر کرده و علاوه بر حذف واژه دندانپزشکی، تعیین میزان ظرفیت پذیرش پزشکی تخصصی دچار ابهام جدی شده است. در این تغییر، عبارت «به میزان حداقل 25 درصد» حذف و عبارت «به نحوی برنامه‌ریزی کند که تا پایان برنامه نسبت دستیاران تخصصی و متخصصین بالینی به پزشکان عمومی حداقل به یک برسد» جایگزین شده است. باقی ماندن مشکل کمبود پزشک متخصص مسئولان مربوطه با تغییر دادن متن قبلی و مطرح کردن این نسبت باعث منحرف شدن متن لایحه از هدف آن شده‌اند. در نتیجه تصویب این بند خود مانع از افزایش ظرفیت پذیرش پزشکی تخصصی می‌شود، که این امر برخلاف وعده‌های رئیس‌جمهور و برنامه‌های تحولی دولت است. به گفته‌ی کارشناسان، نسبت مطرح شده در حال حاضر نیز محقق شده و با توجه به آمار‌های مختلف، یا به عدد یک رسیده یا نهایتا تا حدود یک سال و زودتر از موعد پنج ساله برنامه هفتم به عدد مورد نظر خواهد رسید. این مسئله خود مانعی بر سر راه افزایش ظرفیت با توجه به نیاز کشور خواهد بود. بنظر می‌رسد، مسئولین مربوطه با مطرح کردن این نسبت سعی در به تعویق انداختن مسئله افزایش ظرفیت تخصص پزشکی دارند. راهکار چیست؟ سرانه پزشک متخصص کشور به ازای هر صد هزار نفر در مقایسه با تعداد زیادی از کشورها، تفاوت فاحشی دارد. سرانه پزشک متخصص در ایران به 62 پزشک به ازای هر صدهزار نفر می‌رسد. در مقابل میانگین سرانه پزشک متخصص در کشور‌های منطقه، اروپا و سالمند در اختلافی دو تا سه برابری، به ترتیب 143، 245 و 281 است. از طرفی، در حال حاضر سالانه بطور میانگین حدود 4300 نفر ظرفیت برای آزمون دستیاری تخصصی پزشکی اعلام می‌شود. در صورت تداوم این روند، ایران تا 20 سال آینده حتی به میانگین کشور‌های منطقه نیز نخواهد رسید. این در حالی است که در اثر کمبود پزشک متخصص، کشور با مشکلات مختلفی روبرو است؛ از جمله مشکل در دسترسی عادلانه به پزشک متخصص در مناطق مختلف کشور، محروم ماندن تعداد قابل توجهی از بیمارستان‌ها از تخصص‌های لازم، به وجود آمدن انحصار در ارائه‌ی خدمات، پایین آمدن کیفیت ارائه خدمات، کیلومتر‌ها مسافرت هموطنان از شهر‌ها و روستا‌های خود به کلان شهر‌ها برای دریافت خدمات بهداشتی درمانی مورد نیاز و .... بنظر می‌رسد بالا بردن هدف‌گذاری مطرح شده برای این نسبت، بتواند این کمبود جدی را در آینده جبران کند. با این اقدام، می‌توان کشور را در مواجهه با بحران جدی سالمندی که در مقابل خود دارد واکسینه کرد؛ لذا از مجلس شورای اسلامی انتظار می‌رود با تغییر این نسبت، نظام بهداشت و درمان را در جهت افزایش دسترسی عادلانه به پزشک یاری کنند.