هموطنان تصور روشنی از مهاجرت ندارند / اپوزیسیون علیه فعالیت‌های اسلامی در خارج پرونده‌سازی می‌کند
دبیرکل انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا گفت: رسانه های خارج از کشور رویکردی ضد اسلام و تشیع و ضد ایران دارند و سعی می‌کنند مانع فعالیت انجمن‌های مستقل و مذهبی شوند.
گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم- بیش از 5 دهه است که فعالیت می‌کنند و با نام شهید بهشتی گره خورده‌اند و هرساله نشست‌شان با پیام اختصاصی رهبر معظم انقلاب برگزار می‌شود.
انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا زمانی که فضای غالب بر فعالیت‌های دانشجویی در دهه 40 شمسی با مارکسیست‌ها و چپگراها بود، تأسیس شد تا مأمنی برای دانشجویان مسلمان ایرانی در خارج کشور باشد و از آن زمان تاکنون به‌رغم همه دشمنی‌ها و مخالفت‌ها به کار خودشان ادامه می‌دهند و پرچم انقلاب اسلامی را در اروپا بالا نگه داشته‌اند.
بیانیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان اروپا در محکومیت حمله تروریستی حرم شاهچراغمحمدحسین عطایی دولت‌آبادی دبیرکل اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپاست که پیش از این مسئولیت این انجمن در منطقه بریتانیا را برعهده داشت. با وی که چندسال است در انگلستان در حال تحصیل و فعالیت مذهبی و سیاسی است درباره شرایط ایرانیان در خارج کشور همچنین کارشکنی‌ها بر سر برنامه‌های انجمن‌های اسلامی و همچنین وضعیت دانشجویان ایرانی در اوکراین به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:
تسنیم: اولین سوالمان درباره وضعیت دانشجویان اوکراینی است؛ دانشجویانی که اوکراین را ترک کردند، وضعیت پذیرش آنها در دانشگاه‌های داخل تا کجا پیش رفت و آیا گزارشی از وضعیت دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در اوکراین دارید؟
عطایی: برخی از دانشجویان حاضر در اوکراین را به دلیل اینکه عضو انجمن اسلامی دانشجویان اروپا نیستند به واسطه پل های ارتباطی در این کشور می‌شناسیم و از مشکلاتشان اطلاع داریم. برخی در ابتدای جنگ اوکراین به ایران برگشتند یا به کشورهای اطراف اوکراین و سایر کشورهای اروپایی نظیر رومانی، مجارستان و آلمان رفتند. وزارت خارجه، علوم و بهداشت پیش بینی را در این خصوص نکرده بودند و پس از وقوع جنگ و مشکلات واکنشی عمل کردند.
از طرف مسئولان حمایت جدی از دانشجویان شاغل به تحصیل در اوکراین صورت نگرفت و دانشجویان از این نظر شکایت داشتند. برخی به ایران برگشتند و اقدامات قانونی انجام دادند و به کشورهای دیگر رفتند. دانشجویانی که شهریه پرداز بودند در رنج و سختی قرار گرفتند وخانواده هایشان نیز اذیت شدند چون چند هزار دلار هزینه کردند و نتیجه مشخصی هم نگرفتند.
بعد از اینکه روابط سیاسی هم با اوکراین دچار مشکل شد، وضعیت بدتر شد. در حال حاضر به آن صورت دانشجویی در اوکراین نداریم و سایر دانشجویان هم وضعیت شان بلاتکلیف است. آنهایی که به کشورهای دیگر رفتند به نوعی رها شدند و برای دانشگاه، انتقال مدارک و ویزای جدید خودشان اقدام کردند و حمایت آنچنانی نبود؛ می شد کاری کرد حداقل در حوزه روحی، روانی و عاطفی احساس کنند کشورشان پشت‌شان است و کمک می‌کند.
برخی از آنهایی که ایران ماندند، می‌گفتند بعضی جاها باید رشوه دهند تا کارشان راه بیفتد و نارضایتی‌هایی ایجاد شد. برخی از این دانشجویان در وضعیت بلاتکلیفی قرار دارند که این بلاتکلیفی برای خودشان و دانشجویان دیگر سم است زیرا وقتی می‌بینند برای دانشجویان حاضر در اوکراین چنین مشکلی پیش آمده و کار نشده نگران می‌شوند که اگر در کشوری که آنها نیز درس می‌خوانند چنین اتفاقی رخ دهد، زیرساخت و حمایت دیپلماتیک از آنها هست یا نه؟ موضوع اصلی این است که برنامه‌ریزی و زیر ساختی برای این شرایط وجود ندارد.
تسنیم: اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان در اروپا چه اقداماتی برای این دانشجویان کرد؟
عطایی: دوستان ما در اتحادیه، وضعیت این دانشجویان را خیلی پیگیری کردند. با اینکه خودشان هم در شرایط جنگی این کشور بودند اما دنبال کار دانشجویان از سفارتخانه و وزارت خارجه بود. متاسفانه سفیر ایران در اوکراین به خاطر این پیگیری ها خصومت شخصی با اعضای اتحادیه پیدا کرد تا جایی که اعلامیه‌ای در کانال تلگرامی سفارت منتشر شد با این عنوان که "انجمن اسلامی اوکراین" دیگر فعالیت ندارد و انتخاباتش را ما اعلام می‌کنیم! در حالی‌که سفارت حقی در انتخابات یک تشکیلات مستقل ندارد. این اتحادیه اساسنامه و شورای مرکزی مشخصی دارد. رهبر انقلاب هم نماینده‌ای در امور انجمن‌های اسلامی دانشجویان اروپا دارد. اینکه سفیری بخواهد از فعالیت‌های این اتحادیه نه تنها حمایت نکند بلکه مانع تراشی کند از شان یک سفیر دور است.
تسنیم: از آخرین وضعیت دانشجویان ایران و ادامه تحصیل شان اطلاع دارید؟ چون بهرحال دانشگاهها داخل کشور هم در رشته‌های مختلف به‌ویژه پزشکی ظرفیت مشخصی دارد و ماکان پذیرش همزمان همه نیست.
عطایی: برخی دانشگاهها در اروپای شرقی تایید وزارت بهداشت و وزارت علوم ایران را دارند که این تاییدها به‌روز می‌شود. گاهی جابجا می‌شود و ممکن است دانشگاهی که قبلا تایید بود دیگر تایید نشود. دانشگاه‌هایی که برخی دانشجویان در آن تحصیل می کردند مورد تایید نبود و هدف دانشجویان هم از تحصیل در آنها این بود که قصد برگشت به ایران را نداشتند لذا دنبال تایید ایران نبودند.
این دانشجویان کار خاصی نمی‌توانند کنند ولی ما به بخش علمی و صنفی اتحادیه که کارش همین پیگیری هاست توصیه کردیم وضعیت همه دانشجویان را مستقیما پیگیری کنند و اگر جایی لازم بود خود بنده هم وارد شوم یا از طریق دفتر آقا کمک بگیرم. درخواست‌ها متعدد و متنوع بود. دانشجویان به کشورهای مختلف رفته بودند و هماهنگی سخت بود. برخی مکانی برای اقامت موقت نیاز داشتند، تکلیف برخی دانشگاهها و مدارک مشخص نبود؛ مدام سایت‌های دانشگاهها را بررسی می‌کردیم کدام دانشگاه مدارک دانشجویان را قبول می‌کنند؛ آیا بورسیه می‌کنند و....
پیگیری ویزا برای اینکه سفارت به موقع جواب دهد یا نه و به طور کلی درخواست‌ها متنوع و زیاد بود و به تنهایی از دست ما کاری بر نمی‌آمد. بیشتر به عنوان یک دوست در کنار دانشجویان بودیم که اگر می‌توانیم کاری انجام دهیم. زیرساختی نبود که مثلا مشاوره دهد یا نسبت به مدارک دانشجویان جلسه‌ای برگزار شود یا از طریق پرسش نامه کارها را انجام دهیم لذا مشکلات زیاد بود و کمک‌هایی به صورت واکنشی صورت گرفت.
تسنیم: شما دو دوره است که دبیر اتحادیه هستید؛ در این دو سال علاوه بر کرونا، با مسائلی همچون فعالیت‌های ضد ایرانی روبه‌رو بودیم. کمی از اقدامات اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا در یک سال گذشته بگویید؟
عطایی: موجودیت اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا مجموعه‌ای برای قبل از انقلاب است. رهبر انقلاب هم در دیدار با اعضای این اتحادیه 12 سال پیش گفتند این نهال برای قبل از انقلاب است و عمرش بیشتر از انقلاب است و در خط صحیحی حرکت می‌کند.
در هر دوره‌ای در شورای مرکزی افرادی آمدند و رفتند، بعضا فعالیت‌ها و اقداماتی داشتند. اتحادیه با وجود این همه اتفاقات در سال‌های مختلف مانند درختی استوار پابرجا مانده و خواهد بود. بنده سال گذشته و امسال مسئولیت اتحادیه را بر عهده گرفته‌ام. قبل از آن هم عضو بودم و با فضا آشنا هستم. به نظر من در این دو سال اقدامات خوبی در حوزه سایت و جذب صورت گرفت. سایت جدیدی تاسیس کردیم و عضویت‌ها را نیز پیگیری کردیم که هم آسان بوده و هم کنترل روی آن وجود داشته باشد.
سایت جدید نسبت به دامنه و امنیت شبکه‌های مجازی قوی‌تر عمل می‌کند البته به آن چیزی که می‌خواستیم درباره کل محتوای سایت و زیر ساخت نرسیده‌ایم ولی اقدامات به خوبی جلو می‌رود؛ به همین صورت فضای مجازی و ارتباط با رسانه‌ها در اتحادیه قوی تر از قبل شده است. بیانیه‌ها از نظر کمی و کیفی بیشتر شده و تولیدات خبری چه در داخل کشور و چه در خارج در عرصه واکنش ها بهتر شده است.
در حوزه صنفی به دلیل اینکه شورای مرکزی ما دانشجویان علاقه‌مند به فعالیت هستند کارها با قاطعیت پیش رفته و ملاحظه ای در کار نبوده است. هر جا دیدیم پیگیری نیاز است یا درخواستی وجود داشته پیگیری صورت گرفته است. نتیجه را هم در تعداد مراجعه کننده‌ها که بیشتر شدند، دیدیم؛ اتحادیه حتی برای افرادی که عضو انجمن هم نبودند اگر توانسته کاری انجام داده است.
در حوزه علمی که شاید از مهمترین وجوه مشترک دانشجویان ایرانی در اروپا است نیز اقدامات خوبی صورت صورت گرفته است. یکی از اقداماتی که سال گذشته صورت گرفت و سابقه نداشت برگزاری همایش علمی اتحادیه بود.
سال‌هاست دبیرخانه نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در امور دانشجویان ایرانی در خارج از کشور، همایش هایی را به عنوان اساتید و دانشجویان خارج از کشور برگزار می‌کنند که بیشتر جنبه اجتماعی و تبلیغی دارد و بر اساس محورهای استاندار کنفرانس علمی نیست؛ سخنرانانی صحبت می‌کنند و بحث های علمی چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد؛ پیشنهاداتی برای این همایش داشتیم و اینکه دانشجویان ایرانی خارج از کشور در حوزه‌های مختلف حرف برای گفتن دارنداجازه دهید در این همایش نقطه نظرات علمی را مطرح کنند که به دلایلی محقق نشد و تنها فرصتی را برای سخنرانی من در نظر گرفته بودند.
خودمان دست به کار شدیم و اولین همایش بین المللی دانشجویان و اساتید ایرانی خارج از کشور را بدون حمایت مالی آنچنانی برگزار کردیم. از 28 کشور 300 نفر شرکت کردند که 100 نفر بر اساس ارسال مقاله و تایید مقاله از سوی کمیته‌های داوران و استاندارهایی که برای همایش در نظر گرفته شد، مقاله ارایه کردند. آقای ستاری هم در همایش شرکت کردند. این پروژه علمی خیلی خوب جواب داد. افرادی که عضو انجمن هم نبودند شرکت کردند و برای جذب اتحادیه هم خوب بود.
برنامه‌های متنوعی نیز در حوزه فرهنگی نیز برگزار کردیم. برنامه‌های ما در این بخش متنوع و در حوزه های مختلف ورزشی، مراسم‌های مذهبی، سنتی و... است چون تنها مجموعه فعال در خارج از کشور در بخش دانشجویی هستیم، برنامه هایمان باید متعدد و متنوع باشد. از برنامه‌های مختلف تحلیلی مانند بررسی نظرات شهید مطهری و بهشتی گرفته تا برنامه‌های، تفریحی، اجتماعی و ورزشی در این ذیل تعریف می‌شود. رویکرد ما این است که اتحادیه به انجمن‌ها خدمات دهد تا آنها در شهرها فعال شوند. نمی‌خواهیم ریاست کنیم، می‌خواهیم کمک کنیم به دفاتر و این رویکرد باعث فعالیت بیشتر انجمن‌ها در شهرها شده است. البته به این بسنده نمی کنیم و باید باز تلاش کنیم.
** اسلام هراسی در اروپا چندین سال است که به مسلمانان ظلم می‌کند
تسنیم: فعالیت جریانات مختلف از جمله اپوزیسیون ایران و جوی که علیه اسلام و انقلاب اسلامی در اروپا حاکم است، آیا محدودیتی برای شما ایجاد نمی‌کند؟ این وضعیت را چگونه مدیریت می‌کنید تا مانع فعالیت‌های شما نشوند؟
عطایی: فعالیت در اروپا و در هر کشوری نسبت به کشور دیگر تفاوت دارد. رابطه سیاسی ایران با کشورها و مسائل دیگر در این زمینه مهم است؛ البته بعضا ما مخاطبان غیر ایرانی هم داریم و نسبت به کشورهای مختلف فعالیت‌ها متفاوت است.
اسلام هراسی در اروپا چندین سال است که به مسلمانان ظلم می‌کند. به خصوص در زمینه حجاب محدودیت‌هایی وجود دارد. فعالیت‌های دانشجویی به قدری تحمل می‌شود اما مستقل بودن بعضا تحمل نمی‌شود؛ همه جا می‌گذارند فعالیت دانشجویی کنید ولی کسی نمی‌خواهد مستقلا این کار را کنید, ما چون به استقلال در فعالیت‌ها تاکید داریم، بعضا با مشکلات زیادی روبرو هستیم. در دانشگاهها، شهرها و حتی حوزه مجازی این مشکلات وجود دارد.
از نظر حقوقی مشاورانی برای فعالیت داریم. به دانشجویان و تشکل‌ها در هر کشوری هم که فعالیت می‌کنیم گفتیم باید بر اساس قانون و حقوق آن کشور فعالیت شود اما افرادی در همان کشورها هستند که پرونده سازی می‌کنند و به دلیل آشنا نبودن با اسلام و ایران فضا را برای لطمه زدن به اتحادیه گل آلود می‌کنند. البته وقتی اقدامات ما قانونی، شفاف و قابل بررسی است به نتیجه نمی‌رسند.
تلاش شان این است چهره‌ای از اتحادیه بسازند تا افرادی که داخل اتحادیه نیستند و آشنایی چندانی با آن ندارند همکاری با اتحادیه برایشان جالب نباشد. متاسفانه رسانه های خارج از کشور این رویکرد را دارند. بعضی از افرادی که ضد اسلام و تشیع و ضد ایران هستند چه حقیقی و چه حقوقی سعی می کنند این کار را به این صورت پیش ببرند. وقتی می‌بینند چند جوان با همایش علمی جذب اتحادیه شدند تلاش می‌کنند اذیت‌ها را بیشتر کنند.
با همه این شرایط و محدویتها در اربعین یک کاروان راه انداختیم. محدودیت های کرونایی، شرایط سیاسی عراق و گرانی پروازها در کنار این مشکلات کار را سخت تر می‌کرد چون افراد از شهرهای مختلف اروپا می‌آمدند هماهنگی سخت تر بود ولی با این وجود کاروان راه انداختیم. تلاش‌مان این است دانشجویان در فضای سالم و با دوستان هم فکر فعالیت کنند و در فضای سالمی باشند.
** با مهاجرتی از ایران روبه‌رو هستیم که مقصدش معلوم نیست!
تسنیم: در سال‌های اخیر شاهد رشد مهاجرت از کشورهای منطقه و همچنین ایران به سمت اروپا بودیم؛ افراد به امید زندگی خوب و کار و تحصیل راهی اروپا شدند؛ تصور ایرانیانی که به اروپا می‌روند از مهاجرت چیست و آیا به آنچه می‌خواهند می‌رسند؟
عطایی: یک بحث مهاجرت «از» داریم و یک بحث مهاجرت «به». امروز با مهاجرت «از ایران» روبه‌روییم؛ اما به کجایش گاهاً خیلی برای افراد مهم نیست. انگلستان، کانادا، آمریکا و هرجایی مقصد است اما جایی که یک پیشنهاد شغلی را برایش درنظر گرفته باشند، نیست. مهاجرت از یک وضعیتی است که به سمت کجایش معلوم نیست.
الان یک سری مشکلات شدید اقتصادی عامل مهاجرت شده است؛ این اقتصاد گلوله‌ای در یک تفنگ تبلیغاتی است؛ چه برخی اساتیدی که داخل کشور مهاجرت را تشویق می‌کنند و چه شرکت‌هایی که دائم تماس می‌گیرند و به طرز عجیبی مهاجرت را تشویق می‌کنند و چه رسانه‌هایی که رویایی را برای شما می‌سازند که ایران بد است و اگر خارج بروید دم فرودگاه یک لامبورگینی به شما می‌دهیم و یک درخت آیفون هست و یک وضعیت لوکسی در انتظار شماست، اما این تصاویر هالیوودی، جهان نیست و یک استودیو است!
اکثر کشورهای اروپایی خودشان مهاجرفرست هستند و با مشکلات مهاجرت روبه‌رویند. مثلاً در انگلستان بسیاری از افراد شاغل در حوزه پزشکی، به استرالیا و نیوزلند می‌روند و خیلی از افرادی که در حوزه مهندسی و پزشکی به سطح میانی مدیریت رسیدند، به کشورهای خلیج فارس مثل قطر، عمان و امارات می‌روند و دلیل آن مشکلات اقتصادی در انگلستان، مالیات سنگین و مخارج بالای انرژی و قبوض است.
مهاجرت به جایی درصورتی که شرایط خوبی درنظر گرفته باشد، بد نیست! مثلا کسی در منچستر زندگی می‌کند و برای یک موقعیت شغلی خوب به لندن می‌آید و مهاجرت می‌کند ولی مهاجرت از جایی مثل ایران در شرایطی که مقصد معلوم نیست و با رویای تبلیغاتی می‌بینند که وضعیت آنطور که تبلیغ می‌شد نیست و ما را گول زدند. هر کشوری هم منافع و عیب‌هایی دارد؛ ایران و کشورهای اروپایی زمینه‌های قوی دارند مثلا ایران در حوزه نظامی، بحث‌های فرهنگی و جغرافیای بکری و صمیمیتی که میان مردم است قابل قیاس با جایی نیست اما زیرساخت‌ها در حوزه علوم انسانی، فرهنگ و نظارت و آموزش و یا مهندسی خودرو نیازمند پیشرفت است.
کشورهای اروپا هم ضعف‌های زیادی دارند. مثلا تولید در کشورهایی مثل انگلستان در رکود است و اکثر کارخانه‌ها تعطیل شده است و به سمت استفاده از محصولات چینی رفتند اما در حوزه بیمه و بانکداری پیشرفت خوبی داشته است. در آلمان مثلا صنعت خودرو پیشرفت زیادی داشته و یا در آمریکا در حوزه هنر و موسیقی زمینه قوی وجود دارد. هر کشوری یک سری مزیت‌ها و یک سری زمینه‌های ضعف دارد که قابل کتمان نیست.
** دخل و خرج یک مهندس مکانیک در انگلستان چگونه است؟
الان در انگلستان شما یک مهندس مکانیک باشید، بعد از چندسال کار 40 هزار پوند در سال دریافت می‌کنید، با کسر مالیات می‌شود 30 هزار پوند و ماهانه می‌شود چیزی حدود 2500 پوند؛ با این 2500 پوند در وضعیت فعلی در لندن برای زندگی به مشکل می‌خورید. در شهرهای دیگر حدود 700 الی 800 برای مسکن باید بدهید. 200 پوند برای مالیات شهرداری، 300 پوند برای قبوض آب و برق و وای‌فای، 300 الی 400 پوند برای مخارج خوردرو و بنزین می‌دهید و از این 2500 پوند 1700 تا برای هزینه‌های ثابتی است که امکان کم کردنش سخت است و نمی‌توانید صرفه جویی کنید؛ نهایت یک 800 تا می‌ماند که باید برای خورد و خوراک و لباس هزینه کنید که برای یک شخص کافی است اما برای خانواده کفاف نمی‌دهد و برای همین اکثرا یا در رسته خودشان کار نمی‌کنند و یا کار جداگانه برای خودشان دست و پا می‌کنند تا درآمد بیشتری باشد.
فکر می‌کنیم نسبت به مهاجرت اتفاقی که برای کسی بخواهد به وجود بیاید، باید تصمیمش براساس اطلاعات جامع باشد نه احساسات و تبلیغات! اگر تصمیم دارد در یک حوزه علمی در یک دانشگاه و آزمایشگاهی از سر علاقه کار کند، می تواند یک سفر برود و ببیند و با وضعیت آشنا شود و بعد اقدام کند.
** خیلی‌ها می‌گویند آنچه در خارج دیدیم با رویاهایمان سازگار نیست
اما احساسی و براساس یک سری تبلیغات عمل کردن و اینکه ایران اقتصاد بدی دارد و اگر ما پایمان به اروپا برسد وضع خوبی داریم، بنظرم اینگونه تصمیم گرفتن به نفع افراد نیست؛ خیلی‌ها را می‌بینم که به انگلستان رسیدند و اگرچه شاید نخواهند برگردند اما می‌گویند هزینه کردیم ولی آنچه دیدیم با رویایمان سازگار نیست و اگرچه قدری سطح اقتصادی از ایران بالاتر است اما خارج کشور هم مشکلاتی که در ایران داشتند، همچنان پابرجاست.
