پایتخت گرفتار فقر درمان

همشهری: شیوع کرونا نزدیک به 2سال در ایران و در 5پیک متوالی، تمام بیمارستان‌های کشور را به‌طور مستقیم و غیرمستقیم درگیر کرد. تا جایی که تمام امکانات ویژه بیمارستان‌ها به بیماران کرونایی اختصاص داده شد و درمان‌های غیرکرونایی که بخشی از درآمدهای اختصاصی دانشگاه و بیمارستان‌های دولتی را تشکیل می‌داد، به‌شدت کاهش یافت. حالا حسین قناعتی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی - درمانی تهران به همشهری می‌گوید که خسارت‌های ناشی از کرونا در مراکز درمانی تنها در مراجعه نکردن بیماران برای درمان‌های غیرکرونایی ماهانه 300میلیارد تومان است و این مسئله درآمدهای دیگر را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. علاوه بر این، فرسودگی تجهیزات و دستگاه‌های بیمارستانی در شیوع کرونا، کمبود امکانات و کاهش نیروی انسانی، وضعیت نامطلوب ذخایر استراتژیک دارویی هم ازجمله عواملی است که مراکز درمانی با آن مواجه‌اند. این مسئول در نظام سلامت، به فقر درمانی تهران هم اشاره کرد و گفت که وضعیت ذخایر دارو، تجهیزات درمانی و نیرو در این شهر مناسب نیست و بیمارستان‌ها فرسوده‌اند.

بی‌عدالتی در استقرار مراکز درمانی  مناطق کم‌برخوردار و فقیرنشین تهران به‌دلیل شرایط نامناسب، کم بودن خدمات و دسترسی نداشتن به خدمات رفاهی و اجتماعی بیش از سایر مناطق در معرض بیماری‌ها قرار دارند. حالا رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی تهران هم در نشست خبری با خبرنگاران با اشاره به اینکه بیشتر بیمارستان‌های تهران، بالای خیابان انقلاب قرار دارند و باید به این بی‌عدالتی توجه شود، گفت: «هم‌اکنون مناطق جنوبی تهران مانند اسلامشهر وضعیت بهداشتی نامناسبی دارند و شاید جزو فقیرترین مناطق از نظر بهداشتی، آب‌وهوا، تغذیه و رسیدگی‌های سلامتی هستند. این در حالی است که یکی از موفقیت‌های ما پس از انقلاب موفقیت در نظام بهداشتی بود که مورد تشویق جهان قرار گرفت. اما در دوره‌های بعدی، مدیریت سلامت ما با تغییراتی همراه شد که یکی از مهم‌ترین دلایل آن تضاد منافع و روند فسادی بود که بعد از جنگ در کشور ایجاد شد. این مسئله باعث شد تا آن روند درست علمی در ابتدای انقلاب ادامه نداشته باشد.» قناعتی از احیای این روند خبر داد و تأکید کرد: «در این‌باره نشست مشترکی بین نظام پزشکی، فرهنگستان و دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران برگزار شد. البته درباره رفع محرومیت از این مناطق ما از هنرمندان و افراد معروف دعوت کردیم و با حضور آنها یک مرکز خیرین بهداشت راه‌اندازی شد که در مرحله اول 40میلیارد تومان اهدا شد. همین چند روز پیش هم یکی از خیران 800میلیارد تومان برای راه‌اندازی مرکز سرطان بیمارستان امام‌خمینی که یکی از بزرگ‌ترین مراکز درمان سرطان جهان است کمک کرد. یک فرد خیر دیگر هم با 300میلیارد تومان برای راه اندازی مرکز طبی کودکان در یافت آباد کمک کرده است.» او درباره فرسودگی بیمارستان‌ها هم که سؤال خبرنگاران بود، توضیح داد و گفت:«بیمارستان‌های ما ازجمله بیمارستان امام‌خمینی و بیمارستان سینا اکثرا قدیمی هستند و در حال بازسازی و نوسازی آنها هستیم. البته مهدی کلینیک، در بیمارستان امام خمینی در حال راه‌اندازی است که در حدود هزار تخت دارد و از مدرن‌ترین بیمارستان‌های تهران خواهد شد.»

کاهش کیفیت خدمات‌رسانی در مراکز درمانی  در کنار نبود عدالت در تقسیم‌بندی جغرافیایی مراکز درمانی در تمامی مناطق تهران، مشکلات و کمبودهای دیگری هم در ارائه خدمات به دلایل مختلف وجود دارد. قناعتی در پاسخ به سؤال همشهری درباره این کمبودها و وضعیت کنونی مراکز درمانی کشور پس از شیوع کرونا توضیح داد: «بیشتر بیمارستان‌های تهران قدیمی، اما در حال نوسازی و بازسازی هستند. از نظر دارو و ذخیره استراتژیک آن هم در وضعیت مطلوبی قرار نداریم. این در حالی است که در دوران کرونا ساختار بیمارستان‌ها ضربه سنگینی خوردند و نیاز به بازسازی دارند. برخی تجهیزات و دستگاه‌های ما به‌دلیل استفاده‌های مکرر در دوران کرونا فرسوده شده‌اند. نیروی انسانی به‌ویژه در بخش نیروهای درمانی هم ضربات زیادی به این بخش وارد شده و باید درباره آنها همین بازسازی‌ها و تجدید قوا صورت بگیرد.» به‌گفته این مسئول برای ارائه خدمات درمانی دیگر و پشتیبانی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی هم نیاز است که تامین منابع مالی جدی صورت بگیرد چرا که میزان بودجه درنظر گرفته شده نسبت به افزایش هزینه‌ها، تغییرات قیمت دلار و کاهش ارزش ریال کم است و روی کارکرد بیمارستان‌ها تأثیر گذاشته است: «چیزی که قبلا با قیمت کمتری می‌خریدیم اکنون برای خرید دوباره باید هزینه بیشتری برای آن پرداخت شود و این مسئله در کارکرد مراکز درمانی تأثیرگذار خواهد بود و می‌تواند منجر به کاهش کیفیت خدماتی آنها شود.»

خسارت اقتصادی کرونا به بیمارستان‌ها  کرونا هزینه‌زایی مستقیم و غیرمستقیم بر حوزه بهداشت و درمان کشور داشته و اواسط آذر امسال براساس اعلام بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت علاوه بر هزینه مستقیم 30 تا 40میلیون تومانی برای هر بیمار کرونایی بستری شده در بیمارستان، در هزینه‌های غیرمستقیم هم کاهش 40درصد درآمدهای اختصاصی مراکز درمانی رقم خورده است. قاسم جان‌بابایی، معاون درمان وقت وزارت بهداشت اوایل امسال و پیش از 2پیک سهمگین چهارم و پنجم گفته بود تا پایان فروردین کاهش 1500میلیاردی درآمد اختصاصی بیمارستان‌ها را به‌دلیل شیوع کرونا برآورد کرده‌ایم. رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی تهران هم در پاسخ به سؤال دیگر همشهری درباره برآورد جدید از این خسارت‌های اقتصادی کرونا به مراکز درمانی گفت: «به‌طور کلی تنها از بخش مراجعه نکردن بیماران برای درمان غیرکرونایی ماهانه 300میلیارد تومان خسارت داریم. این در حالی است که در پیک‌های کرونا، تخت‌های بیمارستانی اشغال کامل کرونا می‌شد و درآمدهای ما را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار داد. قسمتی از درآمد دانشگاه‌ها و بیمارستان‌های دانشگاهی غیراز بودجه اختصاصی اعضای هیأت علمی و دیگر موارد، وابسته به درآمدهای اختصاصی خودشان است. کرونا، خسارت سنگینی به ما وارد کرد. حتی از نظر نیروی انسانی هم در بخش پرستاران به‌ویژه آنهایی که متاهل بودند ترک کار کردند و به همین دلیل در کادر پرستاری با کمبود مواجه هستیم. در بخش پزشکان هم به‌دلیل شرایط اقتصادی و دستکاری‌های مداوم در درآمدهای آنها همچنین مالیات و پرداخت پلکانی، منجر به ترک کشور از سوی آنها شد و اکنون در کشورهای همسایه مشغول طبابت هستند.» البته این مسئول درباره اینکه مهاجرت پزشکان بیشتر در کدام رشته‌ها منجر به کمبود پزشک عمومی و تخصصی شده عنوان کرد: «در این‌باره آمار ندارم اما به‌طور کلی مهاجرت پزشکان نگران‌کننده است. البته به تأکید رئیس‌جمهوری قرار است اصلاح روند پرداخت صورت بگیرد. میزان پرداخت بین پزشکان در سیستم دولتی و خصوصی، حتی با تعرفه‌های موجود قابل مقایسه نیست و همیشه گفته‌ام که نظام مدیریت کلان کشور باید تدبیری انجام دهد که افراد منافع خودشان را در داخل دانشگاه و بیمارستان دولتی ببیند و نگاه منفعت‌طلبانه نداشته و تمرکز بر کار داشته باشند. در این‌باره هم اگر پرداخت معقول وجود داشته باشد، پزشکان زیاده‌خواهی ندارند و اگر مسئولان به این مسئله توجه و این ساختار را اصلاح کنند، نگرانی بابت مهاجرت پزشکان وجود نخواهد داشت.»

آماده‌باش برای اومیکرون  درباره شیوع اومیکرون در کشور هم قناعتی معتقد است بیماری‌زایی این سویه نسبت به دلتا بسیار خفیف‌تر بوده و بیشتر در منطقه حلق و حنجره تمرکز دارد و کمتر ریه را درگیر می‌کند. او گفت: «یکی از دلایلی که ما در پیک پنجم با سویه دلتا تلفات سنگینی داشتیم به‌دلیل درگیری ریه بود. این موضوع در اومیکرون دیده نمی‌شود. به هر حال باید آماده باشیم. به‌گفته او، پیش‌بینی می‌شد، پیک جدیدی از کرونا در کشور رخ دهد اما چنین اتفاقی نیفتاده است: «هم‌اکنون موارد شبه آنفلوآنزا زیاد است و علایم سرماخوردگی شدید را در مراجعان زیاد می‌بینیم، اما معمولا سرپایی درمان می‌شوند و نیاز به بستری ندارند. چرا که درگیری ریوی کمتر است و تنگی نفس و نیاز به اکسیژن و بستری کمتر از موارد ابتلا به کرونای دلتاست. در کل معتقدم که درباره اومیکرون پیک جدی نخواهیم داشت.» در این‌باره البته سعید کریمی، معاون درمان وزارت بهداشت روز گذشته از آماده‌باش مراکز درمانی خبر داد و گفت: «هم‌اکنون میزان کل مراجعین سرپایی و بستری تفاوت نکرده، اما تعداد تست‌های مثبت افزایش یافته و این یک زنگ خطر است، از این‌رو تمام مراکز باید در حالت آماده باش قرار گیرند.»