پنج محور سفر رئیسی به مسقط
ابراهیم رئیسی، امروز در رأس یک هیات بلندپایه به مسقط سفر می‌کند که این اولین سفر رسمی رئیسی به عمان است. خبرگزاری‌های رسمی عمان (العمانیه) و ایران (ایرنا) در گزارش‌هایی به پنج محور این سفر پرداختند که عبارتند از: اقتصاد، سرمایه‌گذاری و بنادر، احیای مذاکرات خط لوله گاز، میانجیگری در مذاکرات برجام، مساعدت در مذاکرات ایران و عربستان و پیشبرد سیاست همسایگی.
رئیس‌جمهور ایران قرار است امروز دوشنبه در راس یک هیات بلندپایه به مسقط سفر کند، تا مسائل دوجانبه و منطقه‌ای را با هیثم بن طارق سلطان عمان در چارچوب سیاست توسعه روابط با همسایگان به بحث و تبادل نظر بگذارد. این نخستین سفر رسمی سید‌ابراهیم رئیسی به عمان و دومین سفر او به منطقه خلیج فارس پس از سفر اسفند سال گذشته به قطر است. خبرگزاری‌های رسمی عمان (العمانیه) و جمهوری اسلامی (ایرنا) در گزارش‌هایی به پنج محور این سفر پرداختند.
به گزارش «ایسنا»، خبرگزاری رسمی عمان روز یکشنبه در گزارش خود نوشت: سلطنت عمان و جمهوری اسلامی ایران از روابط تاریخی برخوردارند که همکاری‌های مشترک طی 50 سال گذشته و منافع متقابل و حسن همجواری آن را قوی‌تر کرده است. سلطان هیثم بن طارق، پادشاه عمان در حالی روز دوشنبه با ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران دیدار می‌کند که اکنون مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای زیادی در سطح جهان مطرح است و از نظر سیاسی و اقتصادی برای منطقه حائز اهمیت است و نیازمند تبادل نظر میان دو کشور بوده و این امر در راستای خدمت به دو کشور و همچنین خدمت به تمام منطقه خواهد بود.
اقتصاد، سرمایه‌گذاری و بنادر
در این گزارش آمده است: دو کشور ایران و عمان تلاش دارند در بخش اقتصادی به ویژه ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تنوع بخش‌های اقتصادی بیشترین بهره را ببرند زیرا میزان مبادلات تجاری میان این دو کشور در سال گذشته به یک میلیارد و 336 میلیون دلار رسید. همچنین مجموع شرکت‌های سرمایه‌گذاری ایرانی در عمان به 2هزار و 710 شرکت رسید که از این میان هزار و 163 شرکت به‌طور کامل تحت مالکیت سرمایه‌گذاران ایرانی بوده و هزار و 547 شرکت دیگر با شراکت ایرانی - عمانی است. در ادامه این گزارش آمده است: در بخش لجستیکی نیز ما شاهد جابه‌جایی کالاها و فعالیت تجاری میان بنادر عمان و بنادر منطقه‌ای مجاور از جمله ایران هستیم که کالاهای مختلفی میان دو کشور رد و بدل می‌شود که در این میان می‌توان به بنادر السویق، شناص، خصب و سلطان قابوس اشاره کرد که مجموعه «اسیاد» آنها را اداره می‌کند. میزان واردات و صادرات مستقیم میان این بنادر و بنادر ایرانی طی سال‌های اخیر به بیش از یک میلیون و 400 هزار تن رسید و اکنون فعالیت‌های تجاری میان دو کشور گسترده تر شده و روزانه 5 تا 7 سفر تجاری انجام می‌شود.
هفته گذشته نیز برای ایجاد زمینه‌های گسترش روابط اقتصادی و تجاری ایران و عمان، هیاتی 50نفره از تجار و فعالان اقتصادی ایران به این کشور سفر کردند. «جواد اوجی» وزیر نفت نیز روز (جمعه) 30 اردیبهشت در راس هیاتی به مسقط سفر و با وزیر انرژی و معادن عمان و سایر مقامات این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. در آستانه این سفر و پس از دیدار مسوولان بازرگانی ایران و عمان، سلطان عمان دستور تصویب توافق همکاری با ایران در زمینه حمل و نقل دریایی را صادر کرد. براساس این گزارش، حجم مبادلات تجاری ایران و عمان در سال 1400 با یک میلیارد و 336 میلیون دلار رکورد تازه ای به ثبت رسانده و رشد 53 درصدی را در مقایسه با سال قبل داشته است.
احیای مذاکرات خط لوله گاز
در آستانه سفر ابراهیم رئیسی، خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز از احیای مذاکرات احداث خط لوله گازی با عمان خبر داد. در پی دیدار روز شنبه 31 اردیبهشت جواد اوجی وزیر نفت ایران با محمد بن حمد الرمحی، همتای عمانی خود در مسقط، «ایرنا» از توافق دو کشور برای احیای مذاکرات احداث خط لوله برای انتقال گاز ایران به عمان و همچنین توسعه مشترک میدان نفتی «هنگام» خبر داد. میدان هنگام تنها میدان نفتی مشترک میان ایران و عمان است. تفاهم نامه پروژه احداث خط لوله انتقال سالانه 10 میلیارد متر مکعب گاز ایران به عمان برای مایع سازی (ال ان جی) و فروش در بازارهای بین‌المللی حدود دو دهه پیش امضا شد و قرار بود سال 87 اجرایی شود، اما تحریم‌های بین‌المللی این پروژه را در حد تفاهم نامه نگه داشت و حتی قرارداد نیز امضا نشد. حدود دو دهه پیش هزینه احداث خط لوله دریایی ایران عمان، حدود 2/ 1 میلیارد دلار برآورد می‌شد. عمان ظرفیت مایع سازی سالانه بیش از 5/ 10 میلیون تن (معادل حدود 15 میلیارد متر مکعب) گاز را دارد و می‌خواهد در سال جاری این رقم را به 4/ 11 میلیون تن برساند. با این حال طی سال‌های گذشته به خاطر کمبود گاز، بخشی از ظرفیت مایع سازی گاز کشور بی استفاده مانده است. طی یک دهه گذشته تولید سالانه گاز عمان 4/ 4 درصد افزایش یافته، اما مصرف گاز رشدی 3/ 6 درصدی داشته است.
میانجیگری در مذاکرات برجام
در بخش دیگری از گزارش خبرگزاری عمان به نقش مسقط در مذاکرات برجام پرداخته شده و آمده است: در سطح سیاسی نیز روابط ایران و عمان بر اساس اصول ثابت و قوی از جمله حسن همجواری و عدم دخالت در امور داخلی است که این امر در حل و فصل بسیاری از قضایای معاصر منطقه سهیم بوده است، دو کشور به‌طور مداوم جلساتی برای رایزنی درباره مسائل سیاسی برگزار می‌کنند که مهم‌ترین آنها در ژانویه گذشته در مسقط بود و در آن نشست درباره مسائل مختلف از جمله مذاکرات وین برای احیای برجام رایزنی شد؛ مذاکراتی که اکنون به مراحل پایانی خود برای بازگشت به توافق هسته‌ای رسیده است، توافقی که سلطنت عمان با دیپلماسی معروف خود در انعقاد آن سهیم بود.
در پایان این گزارش آمده است: این سفر می‌تواند فرصت بیشتری برای حمایت از تلاش‌های دیپلماتیک در پرونده هسته‌ای و پرونده‌های دیگر مانند بحران یمن که در تحقق صلح و ثبات و امنیت در منطقه و جهان تاثیرگذار است، ایجاد کند. دیپلماسی عمان نقش مهمی در نزدیک کردن رویکردهای جمهوری اسلامی ایران با برخی کشورها داشته است که همواره نتایج مثبتی به همراه داشته است، علاوه بر این روابط خوب میان دو کشور در آزادی تعدادی از افراد با تابعیت‌های مختلف موثر بوده است؛ افرادی که ایران به دلایل امنیتی آنها را بازداشت کرده بود. «بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر امور خارجه عمان 21 اردیبهشت در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با «سرگئی لاوروف» همتای روس خود در مسقط درباره مذاکرات وین گفت: «سلطنت عمان از تمام تلاش های بین‌المللی برای به موفقیت رساندن مذاکرات پرونده هسته ای ایران حمایت می‌کند و طرفی را در تعلیق مذاکرات مقصر نمی داند؛ اما ما از گفت‌وگو و صحبت مستقیم حمایت می‌کنیم.»
مساعدت در مذاکرات ایران و عربستان
عمان همچنین در مذاکرات ایران و عربستان نیز نقش ایفا کرده است. آن‌گونه که سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه پنجم اردیبهشت سال جاری درباره دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان هم خاطرنشان کرد: دور پنجم گفت‌وگوهای ایران و عربستان با تلاش هایی که دولت عراق انجام داده بود و تمهیدات و مساعدت های دولت عمان در بغداد برگزار و گفت‌وگوها رو به جلو و مثبت بود. وزیر امور خارجه عمان 29 دی 1400 در گفت‌وگویی با روزنامه مصری «اخبار الیوم» با بیان اینکه به نتیجه رسیدن گفت‌وگوهای ایران و عربستان سعودی به ثبات و امنیت منطقه کمک خواهد کرد، تاکید کرد این کشور از تلاش های صورت گرفته برای دستیابی به توافق بین دو طرف حمایت می‌کند.
پیشبرد سیاست همسایگی
به گفته کارشناسان سفر ابراهیم رئیسی به عمان در راستای همگرایی منطقه ای با شورای همکاری خلیج فارس انجام می‌شود. این سفر در راستای تداوم دیپلماسی همسایگی دولت سیزدهم و برای گسترش تعاملات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی انجام می‌شود. وزیر امور خارجه ایران پیش از تصدی این سمت در 31 مرداد 1400 در صحن علنی مجلس شورای اسلامی در دفاع از برنامه پیشنهادی خود برای تصدی وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه سیاست همسایه‌محور و آسیا‌محور اولویت اساسی است، اظهار کرد: ارتباط با همسایگان امر راهبردی است نه استراتژیک؛ دست دوستی ما با همه کشورهای منطقه به ویژه 15 کشور همسایه و پیرامونی دراز است.