پیام های جنجال جدید عربی - آمریکایی در آستانه مذاکرات هسته ای

به گزارش الف، ایالات متحده آمریکا و شورای همکاری خلیج فارس به تازگی در جریان نشستی مشترک در ریاض و با محوریت مساله ایران، اقدام به صدور یک بیانیه ضدایرانی علیه کشورمان کردند که به زعم بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران، در نوع خود کم‌سابقه بوده و انتقادهای شدیدی را علیه ایران مطرح کرده است. در چهارچوب بیانیه مذکور، نسبت به ماهیت برنامه هسته ای ایران و پیشرفت های اتمی ایران ابراز نگرانی شده و در عین حال از نفوذ منطقه ای ایران و توانمندی های موشکی کشورمان نیز شدیدا انتقاد شده و اینطور ادعا شده که این حوزه‌ها، مخل روند صلح و امنیت در مطنقه خارومیانه هستند. با این حال، صدور این بیانیه حاوی نکات و پیام های است که توجه به آن ها کاملا ضروری به نظر می رسد.

*صدور بیانیه های انتقادی با هدف اهرم سازی در روند مذاکرات اتمی 

یکی از تاکتیک هایی که جبهه مخالف با ایران در طول قریب به دو دهه اخیر در بحبوحه مذاکرات مختلف اتمی با کشورمان، قویا به آن توجه داشته، جنجال سازی و ایجاد جو تبلیغاتی و رسانه ای علیه کشورمان قبل از شروع هر دور مذاکره با ایران است. در این چهارچوب، به طور خاص، طرف های غربی با همکاری بازیگران منطقه ای، سعی داشته اند تا قبل از ورود به فضای مذاکره، تا جای ممکن جو را برای ایران سنگین کنند و در این فضا، مطالبات حداکثری خود را مطرح ساخته و ایران را تحت فشار قرار دهند.

در این رابطه پیشتر نیز شاهد بودیم که بایدن در بحبوحه برگزاری نشست گروه "جی 20 "در رم ایتالیا نیز همراه با رهبران تروئیکای اروپایی، ابتکار صدور بیانیه ای ضدایرانی را به دست گرفت و سعی کرد تا جای ممکن، موضع ایران را از حیث بین المللی (اب اجماع سازی علیه تهران) تضعیف کند.

در این راستا، بیانیه اخیر آمریکا و شورای همکاری های خلیج فارس علیه کشورمان نیز عملا تکه ای دیگر از این پازل است که هدف غایی آن، زمنیه سازی جهت طرح مطالبات حداکثری از ایران و محدود کردن گزینه های کشورمان در چهارچوب مذاکرات هسته ای است. در این میان، طرف های مخالف با ایران جدای از انجام اقداماتی نظیر صدور بیانیه و دیگر اقدامات دیپلماتیک علیه کشورمان، روندهای رسانه ای شدیدی را نیز علیه تهران آغاز می کنند تا جنگ تبلیغانی علیه ایران، صرفا محدود به سطح نخبگانی (رهبران کشورهای مختلف جهان) نشود و افکار عمومی بین المللی نیز در این رابطه علیه ایران بسیج شوند.

*برجسته سازی نقش اعراب در چهارچوب مسائل مرتبط با ایران

اعراب مدت هاست که به دلیل مشکلات و چالش های خود با ایران سعی دارند تا به هر نحو ممکن، در روند رسمی مسائل مهم مرتبط با این کشور نظیر مذاکرات هسته ای با تهران، وارد شوند و کنشگری رسمی داشته باشند. با این حال، جدای از اینکه ایران به هیچ عنوان به این مساله تن نداده، اساسا خود کشورهای عربی نیز از وزن سیاسی چندانی جهت پیشبرد این دستور کار برخوردار نبوده اند.

در این راستا، اعراب به نوعی با بلیط دولت هایی نظیر آمریکا و بعضا به واسطه روابط پشت پرده با بازیگرانی نظیر اسرائیل سعی دارند تا از تمامی ظرفیت های ممکن جهت کنشگری در چهارچوب مسائل مرتبط با ایران استفاده کنند. از این رو، بیانیه مشترک اخیر آمریکا و شورای همکاری های خلیج فارس علیه ایران نیز به نوعی در پی آن بوده تا بلوک عرب را به عنوان بازیگری دغدغه‌مند در حوزه مسائل ایران جلوه دهد و اینگونه وانمود کند که نبود کشورهای عربی در روند مسائل مهمی نظیر مذاکرات اتمی با ایران، جدای از اینکه می تواند نشان دهنده نقص این مذاکرات باشد، بایستی تمرکز خود را تا حدی به این مساله نیز معطوف کند که سازوکاری برای رسیدگی به دغدغه های اعراب در قبال ایران نیز ایجاد شود تا در نتیجه این رویکرد، یک توافق محکم و البته "گسترده" حاصل شود.

البته که آمریکایی ها نیز از صدور بیانیه های مشترک اینچنینی استفاده می کنند تا به جهان نشان دهنده که در مورد مسائل ایران، صرفا آن ها نیستند که به اصطلاح دغدغه‌مند هستند وکشورهای مختلفی در این رابطه نگرانی‌هایی دارند.

*بی اعتبار شدن مجدد ادعاهای بایدن و کشورهای عربی مبنی بر تمایل به تنش زدایی با ایران

یکی دیگر از پیام های بیانیه ضدایرانی اخیر آمریکا و شورای همکاری های خلیج فارس علیه ایران در آسانه مذاکرات اتمی 29 نوامبر، این موضوع است که اساسا دولت بایدن و بازیگرانی نظیر امارات و عربستان سعودی، بر خلاف ادعاهای خود مبنی بر تمایل به تنش زدایی با ایران، حاضرند هر کاری انجام دهند تا فشارها و خصومت بین المللی علیه ایران تحریک شود.

منطقا صدور این بیانیه آن هم در شرایطی که ایران با بازگشت به رود مذاکرات احیای برجام موافقت کرده، بی‌معنا بود. در واقع، در فضای مثبت ایجاد شده، اگر واقعا بازیگران مختلف از جمله آمریکا و اعراب، طالب حصول نتایج مفید و مثبت هستند، نباید نابودی مذاکره و دستاوردهای آن را قبل از آغاز مذاکرات کلید بزنند. از این رو، این مساله یک پیام روشن و البته تکراری برای ایران دارد و آن این است که سیاست تهران در قبال این دسته از بازیگران (آمریکا و اعراب) بایستی مبتنی بر این ضرب المثل ایرانی باشد که می گوید: "مرا به خیر تو امید نیست، شر مرسان".