کاهش آمار زباله‌گردی در تهران کلید خورد
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران با اشاره به بهره‌برداری از دومین کارخانه مدیریت یکپارچه پسماند شهری گفت: از مهمترین مزیت‌های این طرح کاهش آمار زباله‌گردی و افزایش راندمان سیستم مدیریت پسماند شهری خواهد بود.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، آیین بهره‌برداری و آغاز عملیات احداث 5 پروژه زیست محیطی شهرداری تهران صبح امروز با حضور پرویز سروری نایب‌رئیس شورای شهر تهران، علی احمدی شهردار منطقه 13، رضا شرفی مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران، مهدی پیرهادی رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست خدمات شهری شورای شهر تهران در قالب چهل و ششمین پویش امید و افتخار برگزار شد.
رضا شرفی مدیر عامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران با اشاره به بهره‌برداری از دومین کارخانه مدیریت یکپارچه پسماند شهری اظهار کرد: مطابق مطالعات طرح جامع پسماند شهر تهران، در حال حاضر ظرفیت خطوط پردازش شهر تهران در آرادکوه برابر 7500 تن در روز است که بیش از میزان پسماند ورودی در وضع موجود و تقریبا برابر میزان پسماند مخلوط در افق 20 ساله شهر است؛ از این رو مطلوب است که بخشی از ظرفیت پردازشی شهر تهران به درون شهر منتقل و در ایستگاه‌های انتقال موجود مستقر شود.
واحد‌های غیرمجاز نگهداری و تفکیک پسماند در آلوده‌ترین نقطه پایتخت پاک‌سازی شدوی تصریح کرد: به طور کلی تاکید سازمان مدیریت پسماند و سیاست وزارت کشور در زمینه بهداشت محیط شهری و حفاظت از محیط زیست، عمدتا متکی بر کاهش سرانه تولید پسماند، تامین منابع اعتباری مناسب، تفکیک از مبدا مواد قابل بازیافت، به‌کارگیری شیوه‌های مناسب بازیافت و کمپوست‌سازی، اعمال روش‌های مناسب دفن مهندسی، بهداشتی و استفاده از سیستم‌های مکانیزه جمع‌آوری و انتقال است.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران اضافه کرد: دومین طرح جامع مدیریت پسماند شهر تهران (مصوب سال 1400) نیز در تبدیل ایستگاه انتقال بهینه شرق به مرکز بازیابی مواد تاکید کرده است که مورد تاکید شهرداری تهران قرار گرفت. تاثیرات بازیابی مواد پهنه شرق با جذب پسماند سه منطقه 8، 13 و 14 شهر تهران نقش مهمی در کاهش ورود پسماند به محل دفن خواهد داشت. تاسیسات بازیابی مواد از اجرای اساسی سیستم مدیریت پسماند در شهرهای با جمعیت زیاد است و نقش مهمی در انحراف بخش قابل ملاحظه‌ای از جریان پسماند از دفن دارد.
وی تصریح کرد: پردازش پسماند در سطح شهر و جداسازی شیرابه آن نقش مهمی در کاهش میزان پسماند حمل شده به آرادکوه و در نتیجه کاهش هزینه‌ها و اثرات محیط زیستی و اجتماعی در جنوب تهران دارد.
وی در خصوص مهمترین اهداف طرح مدیریت یکپارچه پسماند شهری پهنه شرق گفت: حفاظت از محیط زیست و حرکت به سمت توسعه پایدار، افزایش راندمان سیستم مدیریت پسماند شهری، بیشینه‌سازی انحراف از دفن جریان پسماند، تسهیل فرآیندهای تولید و بازیابی مواد، تولید انرژی، کاهش آمار زباله‌گردی، اشتغال‌زایی، کاهش مخاطرات محیط زیستی مدیریت پسماند بویژه در مرحله دفن و کمک به کاهش استفاده از منابع طبیعی و خام با بازیابی مواد قابل بازیافت از اهداف مد نظر در طرح است.
مدیر عامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران در خصوص موقعیت مکانی دومین کارخانه مدیریت پسماند شهری گفت: محدوده طرح شامل زمینی به مساحت 15.500 متر مربع (1.55 هکتار) واقع در مرز شرق منطقه 13 تهران قرار دارد و این محدوده در فاصله حدود 11 کیلومتری مرکز شهر قرار گرفته است.
شرفی ادامه داد: سایت مورد نظر در طراز ارتفاعی متوسط 1288 متر در سطح دریا قرار دارد و اراضی کارخانه MRF پهنه شرقی در تملک سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران است.
وی در خصوص ظرفیت پذیرش در کارخانه اشاره شده گفت: بیش از 600 تن در روز با فرض 350 تن در روز پسماند تر، 73 تن در روز پسماند خشک با ارزش، 183 تن در روز پسماند ریجکتی و 49 تن در روز شیرابه مد نظر قرار گرفته است.
مدیر عامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران با اشاره به مزیت‌های احداث کارخانه MRF در پهنه شرق گفت: با بهره‌برداری از این کارخانه پردازش حداکثری پسماند در کارخانه، کاهش 20 درصدی هزینه‌های حمل و نقل پسماند به مجتمع پردازش و دفاع آرادکوه، استفاده بهینه از ظرفیت مرکز دفن زایدات جامع با مدیریت اصولی، کاهش سی درصدی هزینه‌های دفن پسماند و بازیابی مواد و ترکیبات قابل استفاده مجدد در صنایع از جمله مزیت‌های این کارخانه خواهد بود.
وی همچنین به آغاز عملیات احداث کارخانه 1200 تنی بازیافت نخاله‌های ساختمانی اشاره کرد و افزود: هدف از اجرای این طرح در سطح شهر تهران کاهش چشمگیر دفن و افزایش بازیافت پسماندهای ساختمانی و عمرانی در گودها به کمک تکنولوژی‌های جدید و ماشین‌آلات مدرن است. در حال حاضر نیز روزانه به طور متوسط 25 هزار تن پسماند ساختمانی و عمرانی در سطح شهر تهران تولید می‌شود.
شرفی ادامه داد: با توجه به وجود کارخانه‌های استحصال و بازیافت پسماندهای ساختمانی و عمرانی در سنوات گذشته روزانه 9 هزار و 900 تن پسماند ساختمانی و عمرانی بازیابی می‌شود. مقرر است با احداث و بهره‌برداری کارخانه 1200 تنی حجم بازیافت به بیش از 11 هزار تن در روز افزایش پیدا کند.
وی در خصوص میزان سرمایه‌گذاری در ارتباط با کارخانه 1200 تنی بازیافت نخاله‌های ساختمانی گفت: میزان سرمایه‌گذاری در این پروژه 460 میلیارد ریال و ظرفیت کارخانه 1200 تن در روز است همچنین مدت زمان اجرای این پروژه 12 ماه پیش‌بینی شده است و سرمایه‌گذار پروژه شرکت سنگ شکن پیام است.
مدیر عامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران در ادامه با اشاره به بهره‌برداری از مرکز واکسیناسیون و نگهداری سگ‌های بدون صاحب با ظرفیت 700 قلاده گفت: مجتمع پردیس مهر مکانی است که با هدف نگهداری سگ‌های بلاصاحب در مساحتی به وسعت 15 هزار متر مربع احداث شده است که در منطقه 13 شهرداری تهران واقع است.
شرفی در خصوص امکانات این مجتمع گفت: درمان در محل و استقرار دامپزشک، آشپزخانه برای طبخ غذا، 700 عدد لانه، 300 متر مربع سایه‌بان، لوله‌کشی آب خام برای نظافت و شستشو، تامین آب شرب، 3 محوطه مجزا برای قرنطینه، تعداد بیست عدد وان آبخوری، استقرار کانکس مدیریت 24 متری، کانکس نگهبانی و سرویس بهداشتی و همچنین استقرار دو عدد آلاچیق برای مراجعین و حامیان حیوانات از جمله امکانات مجتمع محسوب می‌شوند.
وی در ارتباط با نوآوری در ساختار مخازن جمع‌آوری پسماند تصریح کرد: سازمان مدیریت پسماند عهده‌دار در انجام فرآیندهای مختلفی است تا با انجام مطلوب وظایفش رضایت شهروندان را جلب کند. انتخاب نوع مخازن و جانمایی صحیح مخازن نگهداری موقت پسماند در سطح شهر امری حائز اهمیت است و یکی از روش‌های معمول ذخیره‌سازی موقت پسماندهای خانگی استفاده از مخازن شهری است.
وی گفت: اگر چه حجم طراحی و مکان‌یابی محل نصب این مخازن از شهری به شهر دیگری متفاوت است اما بسیاری از مشکلات ناشی از استفاده از این نوع مخازن مشترک است و دسترسی آسان زباله‌گردها به محتوای مخزن، سرریز شدن مخازن، جابجا شدن مخازن از محل استقرار خود و ایجاد آلودگی بصری، احتمال تجمع حیوانات موذی و همچنین نشت شیرابه و به تبع آن آلودگی‌های زیست محیطی از جمله مشکلات این نوع مخازن محسوب می‌شوند.
شرفی اضافه کرد: یکی از مهمترین راهکارهای برنامه‌ریزان و طراحان شهری برای عبور از این چالش‌ها استفاده از مخازن زیر بازشو و زیرزمینی است. مخازن زیرزمینی با دارا بودن ظرفیت بیشتر برای ذخیره‌سازی به دلیل جانمایی در زیر سطح زمین در فضایی بسته و محفوظ قرار می‌گیرد و چالش های فعلی مخازن شهری را ندارد. ظرفیت بالا عدم انتشار بوی نامساعد، عدم ایجاد آلودگی بصری، عدم امکان جابجایی، عدم امکان دسترسی زباله‌گردها به محتویات مخازن و عدم تجمع حشرات و حیوانات موذی در اطراف مخزن از جمله مزیت‌های این مخازن است.
مدیر عامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران گفت: البته با توجه به برخی کوچه‌های کم عرض و فضای محدود در بعضی از نقاط شهر تهران امکان استقرار و نصب این نوع مخازن در همه فضاها و معابر شهر تهران وجود ندارد همچنین بالا بودن هزینه‌های سرمایه‌گذاری برای نصب مخازن زیرزمینی از جمله عوامل بازدارنده استفاده از این نوع مخازن است و لذا برای برون رفت از چالش‌های نسل نوینی از مخازن در کشورهای توسعه یافته از قبیل آلمان و بعضا در حال توسعه مانند ترکیه و امارات متحده عربی به نام مخازن زیربازشو استفاده می‌شود که چالش‌ها و مشکلات مطرح شده در خصوص مخازن 1100 لیتری روباز فعلی را نخواهد داشت.
وی در ادامه با اشاره به رونمایی از سامانه هوشمند پسماند تهران گفت: رفت و روب کلانشهر تهران با بیش از 9 میلیون جمعیت و 730 کیلومتر مربع مساحت و بیش از 6 هزار تن پسماند خانگی در روز کاری بسیار بزرگ و مهم است که این خدمات باید به صورت 24 ساعته و بدون تعطیلی ارائه شود و از طریق بیش از 16 هزار نفر نیروی انسانی و 3 هزار و 700 خودرو رفت و روب جمع‌آوری و حمل پسماند انجام می‌شود که این مهم در قالب 125 قرارداد در 125 ناحیه شهر انجام می‌شود.
وی تصریح کرد: قراردادهای فوق به دلیل وسعت و پیچیدگی فراوان دارای آیتم‌ها و موضوعات متعدد و نیازمند کنترل مستمر است و نظارت بر آن در سطح شهر و همچنین در مرحله پردازش و دفع، نیازمند ابزارهای نوین و بروز در این حوزه است که یکی از مهمترین ابزارهای مدیریت و نظارت بر فرآیندهای ذکر شده بهره‌گیری از سامانه‌های جامع و یکپارچه هوشمند است که از سالها پیش اقداماتی در این خصوص صورت گرفته که به دلیل عدم ساماندهی مناسب و استقرار کامل عملا بهره‌گیری از آن را غیر ممکن کرده و نه‌تنها کمکی به بهبود اجرا و نظارت نکرده بلکه خود به عنوان مشکلی جدید به مجموعه مشکلات موجود اضافه شده و داده‌ها و اطلاعات به دست آمده از سیستم‌های فوق به دلیل پراکندگی و گستردگی موضوع، مزیت خاصی را ایجاد نکرده است.
وی اضافه کرد: لذا در طرح‌های تحولی جدید سازمان مدیریت پسماند ساماندهی و هوشمندسازی سیستم‌های فوق در دستور کار قرار گرفت و در نهایت با تهیه و استقرار داشبور مدیریت هوشمند اطلاعات پسماند که مبتنی بر تکنولوژی هوشمند تجاری است این مهم اجرایی شود. خوشبختانه با تاکید شهردار تهران و معاون خدمات شهری پیگیری‌ها و تلاش‌های دست‌اندرکاران پروژه اشاره شده در سازمان مدیریت پسماند به سرانجام رسیده و در حال حاضر این سامانه عملیاتی شده است.