گزارش معاون علمی رییس‌جمهور از وضعیت مهاجرت در ایران / برنامه‌های دولت برای بازگشت نخبگان
تهران - ایرنا - معاونت علمی رییس‌جمهوری با ارائه گزارشی در جلسه هیات دولت اعلام کرد که جمعیت ایرانیان مهاجر در جهان در سال 2020، 1/9 میلیون نفر است که این عدد 2/29 درصد از کل جمعیت ایران را شامل می‌شود.
به گزارش ایرنا، معاون علمی و فناوری رییس جمهور در جلسه عصر یکشنبه هیات دولت که به ریاست آیت‌الله سید ابراهیم رییسی برگزار شد، گزارشی از وضعیت ایران در خصوص مهاجرت‌های بین المللی براساس شاخص‌های جهانی به هیات وزیران ارائه کرد. براساس گزارش ارائه شده توسط معاونت علمی و فناوری رییس جمهور، جمعیت ایرانیان مهاجر در جهان طبق آمار به دست آمده در سال 2020، 1/9 میلیون نفر می‌باشد که این عدد 2/29 درصد از کل جمعیت ایران را شامل می‌شود.
همچنین براساس آمارهای موجود، کمترین رتبه ایرانیان در میان گروه‌های مهاجر در جوامع میزبان مربوط به کشور سوئد (رتبه 5) و بیشترین رتبه مربوط به کشور انگلستان (رتبه 29) است.
معاون علمی و فناوری رییس جمهور همچنین در گزارش خود وضعیت میل به مهاجرت در ایران را براساس شاخص جهانی گالوپ مورد بررسی قرار داده است.
براساس رتبه‌بندی کشورها در شاخص‌های سه‌گانه جریان بالقوه مهاجرت گالوپ، ایران در بین 150 کشور جهان، در رتبه 87 قرار گرفته است.
شاخص‌های سه‌گانه جریان بالقوه مهاجرت گالوپ، توسط مؤسسه گالوپ در سال 2018 برای سنجش میزان افزایش یا کاهش جمعیت هر کشور در صورت برداشته شدن موانع جابجایی و مهاجرت، معرفی شده است.
این شاخص‌ها نتیجه مصاحبه‌های رو در رو یا تلفنی با بیش از 500 هزار نفر در 150 کشور دنیاست و به دلیل تعدد کشورهای مورد بررسی، یکی از مقایسه پذیرترین شاخص‌ها در حوزه مهاجرت است.
بررسی وضعیت ایران در زیرشاخص فرار مغزها (یکی از زیرشاخص های شاخص شکنندگی سرزمینی) حاکی از فراز و فرودهای رتبه کشورمان در این زیرشاخص است. بطوری که بدترین رتبه فرار مغزهای ایران مربوط به سال های 2009 تا 2012 بوده است. ایران در سال 2010 در میان 173 کشور، رتبه 46 را داشته که وارد وضعیت قرمز و هشدار شده بود. در بازه 2017 تا 2020 رتبه ایران وضعیت نسبتا پایداری داشته و 21 رتبه ارتقا یافته و در سال های اخیر، وضعیت ایران در شاخص فرار مغزها به میانگین جهانی نزدیک‌تر شده است.
بخش دیگری از گزارش معاونت علمی و فناوری رییس جمهور به وضعیت جمعیت دانشجویان بین المللی و مقایسه وضعیت کشورهای دانشجو فرست در جهان اختصاص دارد.
مقایسه 20 کشور اصلی دانشجو فرست در سال های 2018 و 2019 نشان می دهد طبق آخرین آمار موجود (2021) ایران در سال 2019 رتبه هفدهم را در بین این کشورها به خود اختصاص داده است.
همچنین در رده‌بندی 116 کشور جهان از منظر سهم دانشجویان خروجی از کل جمعیت دانشجویان داخل کشور در سال 2019، ایران در جایگاه نود و نهم قرار دارد.
کشورهای آمریکا، ترکیه، آلمان، کانادا، ایتالیا، استرالیا، مجارستان، روسیه، فرانسه و بریتانیا، 10 مقصد اصلی دانشجویان ایرانی در سال 2019 بوده اند که در این میان، تعداد دانشجویان ایرانی حاضر در کشورهای کانادا، ترکیه، آلمان و مجارستان با روند افزایشی و در کشورهای هند، استرالیا، انگلستان و فرانسه با روند کاهشی همراه بوده است.
معاون علمی و فناوری رییس جمهور در بخش دیگری از گزارش خود، به برنامه بازگشت متخصصان ایرانی و همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور پرداخته است.
ایجاد پل ارتباطی میان متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور با مراکز عملی و فناوری منتخب داخلی، تبیین آخرین وضعیت علمی و فناوری داخلی و معرفی ظرفیت پایگاه های تخصصی همکار در حوزه های مختلف به متخصصان، فراهم نمودن شرایط انتقال مهارت ها، روش ها و قابلیت های خدماتی نوین به کشور و تعریف نحوه همکاری با مراکز علمی و فناوری داخلی پیش از ورود به کشور، از جمله راههای ارتباط با متخصصان ایرانی خارج از کشور برای خلق ارزش های غنی تر و اثرگذارتر عنوان شده است.
برگزاری دوره پسا دکتری، دوره فرصت مطالعاتی، همکاری به عنوان استاد مدعو و معین، برگزاری سخنرانی و کارگاه های تخصصی، فعالیت های روزانه (ایجاد شرکت های دانش بنیان)، اشتغال در شرکت های دانش بنیان و شرکت های زایشی از دانشگاه ها، تسهیل جذب هیئت علمی دانشگاه ها و نظام وظیفه تخصصی، از جمله بسته های حمایتی در نظر گرفته شده در برنامه بازگشت متخصصان ایرانی خارج از کشور هستند.
براساس آمار ارایه شده در گزارش معاونت علمی و فناوری رییس جمهور، تعداد ایرانیان بازگشتی از طریق طرح همکاری با متخصصان و دانشمندان ایرانی غیرمقیم در بازه زمانی 1393 تا پایان شهریور 1400، رشد چشمگیری داشته است. ثبت بیش از 10 هزار درخواست همکاری، بازگشت و شروع به کار بیش از 2300 نفر از متخصصان دارای رتبه های بالای دانشگاهی در قالب پسا دکتری، طرح فناورانه، استاد مدعو، فرصت مطالعاتی، جذب هیئت علمی و شرکت های خصوصی و برگزاری بیش از 3500 سخنرانی و کارگاه تخصصی، از آن جمله است.
درصد سهم محققان و متخصصان بازگشته به کشور در حوزه های مهندسی (58 درصد)، علوم پایه (26 درصد)، علوم انسانی (11 درصد) و علوم پزشکی (5 درصد) بوده است.
نگاهی به جمعیت دانشجویان خارجی (غیر ایرانی) در ایران نشان می دهد در طول 10 سال گذشته رتبه ایران در دانشجو پذیری بهبود چشمگیری یافته و از جایگاه 54 به جایگاه 28 در میان 241 کشور جهان ارتقا یافته است. افغانستان، عراق، لبنان، سوریه و چین، 5 کشور اصلی دانشجو فرست به ایران هستند.
ایران در جدیدترین گزارش شاخص جهانی نوآوری در سال 2018 به عنوان یکی از رهبران منطقه ای نوآوری معرفی شده است. همچنین صعود 10 پله‌ای ایران نسبت به سال گذشته و ایستادن در رتبه 65 جهان موجب شده در میان 3 کشور دارای بالاترین رشد رتبه در دنیا قرار گیرد.
بررسی اقدامات و اولویت‌های سیاستی در حوزه مهاجرت و چالش های کلان در این حوزه، از دیگر موضوعات مطرح شده در گزارش امروز بود.
در ادامه جلسه، اعضای دولت تعدادی از پیشنهادهای دستگاه های اجرایی را بررسی و به تصویب رساندند.
تعیین تکلیف دستگاه مسئول کمیسیون‌های مشترک اقتصادی ایران با دیگر کشورها
با توجه به درخواست برخی وزارتخانه ها برای اعمال تغییرات در مسئولیت کمیسیون های مشترک اقتصادی با سایر کشورها، هیئت وزیران درخصوص تعیین تکلیف مسئولیت کمیسیون های مذکور در دولت سیزدهم تصمیم گیری کرد.
تنفیذ مصوبه های مربوط به تسویه مطالبات و بدهی‌های شرکت‌های دولتی بخش‌های آب و برق وزارت نیرو با دولت برای اجرا در سال 1400
هیات وزیران به پیشنهاد وزارت نیرو و به استناد بند (د) تبصره (7) قانون بودجه سال 1400 کل کشور، با تنفیذ تصویب نامه های مربوط به تسویه مطالبات شرکت های دولتی بخش های آب و برق وزارت نیرو با بدهی این شرکت ها به دولت برای اجرا در سال 1400 موافقت کرد.
*س_برچسب‌ها_س*