31 شهریور 1359 روزی که تاریخ ایران را تغییر داد

19 ماه از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذشت صدام حسین رییس جمهوری وقت رژیم یعث عراق چند روز پیش از آغاز جنگ تحمیلی علیه ایران، پیمان 1975 الجزایر را در برابر دوربین‌های تلویزیون بغداد پاره کرد و در نطقی با تأکید بر مالکیت مطلق کشورش بر اروندرود که آن را شط العرب می‌نامید و طرح این ادعا که جزایر سه‌گانه ایران به اعراب تعلق دارد، همزمان جنگ زمینی، هوایی و دریایی علیه ایران را آغاز کرد.

چند روز پس از این اتفاق در روز 31 شهریور 1359 با هجوم ارتش عراق به مرز‌های غرب و جنوب و حمله هوایی به چند فرودگاه ایران جنگ تحمیلی هشت‌ساله دولت عراق به رهبری صدام حسین علیه ایران آغاز شد.

همزمان هواپیما‌های نظامی عراق فرودگاه مهر آباد تهران و مناطق دیگر را (در ساعت دو بعد از ظهر آن روز) بمباران کردند. ماشین جنگی صدام که از مدت‌ها قبل به کمک دولت فرانسه و کارتل‌های اسلحه سازی امریکایی و انگلیسی و تجهیزات نظامی روسی آماده این تجاوز شده بود به سرعت کیلومتر‌ها در خاک ایران پیشروی کرد و مناطقی وسیع از پنج استان ایران را اشغال کرد.

با شنیده شدن صدای انفجار مهرآباد در غرب تهران، مردم این منطقه به خیابان‌ها ریختند و با مشاهده بمباران قسمتی از فرودگاه به منظور کمک به سمت آن هجوم آوردند که مامورین انتظامی در حوالی فرودگاه ضمن جلوگیری از حرکت آن‌ها از مردم خواستند که حوالی فرودگاه را ترک کنند و در صورت نیاز به کمک مردم، مقامات مربوطه اطلاعیه صادر خواهند کرد.

اما تنها فرودگاه مهرآباد تهران نبود که از سوی جنگنده‌های عراقی مورد حمله قرار گرفت. در ساعت 1:45دقیقه روز 31 شهریور 6 هواپیمای میگ عراقی باند فرودگاه اهواز را بمباران کردند. خبرنگار کیهان از اهواز گزارش داد که «این واقعه در حالی اتفاق افتاد که حدود 600 نفر در فرودگاه حضور داشتند. بر اثر این حمله قسمتی از باند فرودگاه اهواز ویران شد و چند تن نیز زخمی شدند.»

هواپیما‌های عراقی در این روز 15 شهر ایران را مورد هدف قرار دادند که این شهر‌ها عبارت بودند از تهران، تبریز، آبادان، همدان، دزفول، امیدیه، بوشهر، کرمانشاه، اصفهان، ارومیه، دهلران، ایلام، اهواز، مریوان و مهران که تقریباً تمامی پایگاه‌های هوایی و مناطق نظامی، مسکونی و صنعتی را شامل می‌شود.

آنچنان که بعد‌ها گفته شد این حمله زمانی اتفاق افتاد که مسافران پرواز 228 از اهواز عازم خارک، بوشهر و شیراز بودند. در این هنگام بود که در بخشی از فرودگاه صدای مهیبی برخاست و در پی آن دو راکت توسط میگ عراقی به قسمت جلویی سالن مسافران پرتاب شد و کلیه شیشه‌های سالن فرودگاه فرو ریخت. هواپیما‌های عراقی بعد از حمله و یکبار دور زدن بر فراز فرودگاه از محل دور شدند. در پی این حمله نیرو‌های نظامی در نقاط مختلف خوزستان به حالت آماده باش درآمدند.

بلافاصله بعد از حملات هوایی عراق، ستاد مشترک ارتش تشکیل می‌شود خلبانان نیروی هوایی با انجام عملیاتی به نام انتقام پاسخ محکمی به پایگاه‌های هوایی عراق دادند. آن‌ها در این عملیات پایگاه هوایی شعیبیه، در بصره و پایگاه کوت را مورد حمله قرار دادند.

هنگامی که عراق، حملات هوایی سراسری خود را علیه ایران اسلامی شروع کرد، عملیات تاکتیکی «انهدام نیروی هوایی عراق» جهت کسب برتری هوایی توسط نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در نخستین ساعات اول مهر بر پایه طرح «نبرد البرز» انجام گرفت. با ابلاغ رمز «کمان 99» هواپیما‌های جنگنده بمب افکن و شکاری رهگیر نهاجا در هفت پایگاه هوایی کشور به غرش درآمدند و باند‌های پروازی را پشت سر نهادند. هر گروه با بهره‌گیری از سوخت‌گیری هوایی برای انهدام هدف‌های دوردست، یا بدون عملیات سوخت‌گیری در هوا، فضای کشور عراق را شکافتند و اهداف خود را در سراسر خاک عراق در هم کوبیدند.

جنگ تحمیلی در حالی شروع شد که نیرو‌های مسلح انتظار جنگ را نداشتند و از آمادگی چندانی برای رویارویی در یک نبرد بزرگ برخوردار نبودند. با این حال واکنش مسئولان کشور به حمله عراق، نشانی از ضعف نداشت.

آیت‌الله خامنه‌ای امام جمعه تهران و نماینده امام خمینی (ره) در شورای عالی دفاع در آن زمان. نخستین پیام ایران به آتش‌افروزی صدام را ساعت 4 عصر از رادیو به گوش مردم ایران رساند. پیامی که چنین مضمونی داشت.

ملت مسلمان و انقلابی ایران! برادران و خواهران! دولت دست نشانده و مزدور عراق تجاوز هوایی را به حریم جمهوری اسلامی ایران آغاز کرده و به چند پایگاه هوایی حمله نموده است. ما تاکنون نخواسته بودیم حمله را آغاز کنیم، اما ارتش جمهوری اسلامی تجاوز این بعثی‌های دست نشانده را تحمل نمی‌کند و درس تلخی به صدام خواهد داد. پیش بینی درستی که در انتها نیز رنگ واقعیت به خود دید.

در پی حمله گسترده عراق از سه جبهه زمین، هوا و دریا به ایران، امام خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی در پیامی ضمن محکوم کردن این حمله نسبت به ادامه تجاوزات رژیم صدام به ایران هشدار داد.

در این پیام آمده بود: «گمان نکند ملت ما که دولت ایران و ارتش ایران عاجز از این است که جواب به این‌ها بدهد. هر وقتی که مقتضی بشود من پیامی به ملت خواهم داد و به صدام حسین و امثال او خواهم ثابت کرد که این ها، این اذناب امریکا قابل ذکر نیستند و ما همیشه بنا داریم که در این برخورد‌ها، طوری برخورد بشود که جواب برخورد آن‌ها داده بشود که به ملت عراق خدای نخواسته صدمه ای وارد نشود. لکن ما عازم بر این هستیم، مصمم بر این هستیم که اگر عراق حد خودش را نداند و تجاوز را تکرار بکند، ما دستور بدهیم و ملت ما بسیج بشوند و آن وقت برای ملت عراق معلوم باشد که ما با آن‌ها هیچ کار نداریم، بلکه این صدام حسین است که به واسطه تحریک امریکا به ما تجاوز کرده است و ما اگر جوابی به او بدهیم، هرگز به ملت عراق، که برادر ما هستند، مربوط نیست.»

31 شهریور ماه 1359 دولت عراق تحت حکومت حزب بعث بر خلاف تمام قوانین بین المللی و مغایر با عرف دیپلماتیک اقدام به تهاجمی همه جانبه علیه ایران نمود جنگ تحمیلی رژیم بعث به جمهوری اسلامی ایران یکی از جنگ‌های طولانی تاریخ است. جنگی که جنگ یکی از طولانی‌ترین جنگ‌های قرن گذشته نیز محسوب می‌شود.