آتش غفلت بر جان زاگرس
تهران - ایرنا - چند هفته‌ای می‌شود که آتش به جان مناطق مختلف کشور افتاده و این آتش‌سوزی‌های جنگلی بیشتر در حوزه زاگرس رخ داده است و با وجود تلاش‌هایی که صورت گرفته همچنان مناطق مهمی طعمه حریق شده‌اند. دلایل فراوانی برای این مساله عنوان شده که مهمترین آن به طور قطع غفلت و عامل انسانی به شمار می‌رود.
آتش‌سوزی جنگل‌های زاگرس مراتع و مناطق حفاظت شده در جنوب و غرب زاگرس را شامل می‌شود. سه استان کانون اصلی این آتش‌سوزی هستند و اصلی‌ترین آنها در مناطق خائیز در استان کهگیلویه و بویراحمد و منطقه شکارممنوع کوه‌سیاه در استان بوشهر است. این آتش چند هفته ای می شود که جنگل های زاگرس را درگیر خود کرده است. به گفته فریبرز غیبی رییس مرکز جنگل‌های خارج از شمال سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور، در منطقه 100 هکتاری حفاظت شده خاییز آتش سوزی رخ داده که براساس آمار مسئولان منطقه، 40 درصد از این 100 هکتار آسیب دیده است. بررسی روزنامه‌ها، تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که رسانه‌های داخلی به بررسی ریشه و دلایل این آتش سوزی ها پرداخته است.
رسانه‌های اصلاح طلب
روزنامه اعتماد: 11 خرداد که منطقه حفاظت شده خاییز دوباره آتش گرفت، دومینوی آتش‌سوزی‌ها از محدوده زاگرس فراتر رفت. خاییز را اختلاف شخصی دو دامدار سوزاند و جرقه این اختلاف و تعلل در امدادرسانی، به آتش بدل شد که در استان کهگیلویه و بویراحمد لااقل 100 هکتار از جنگل‌های محافظت شده را آسیب زده است.
روزنامه اعتماد با درج گزارشی نوشت: همزمان با شعله‌ور شدن دوباره آتشی که عامدانه به جان خاییز افتاده بود، کمی آن سوتر و در جاده ترانزیتی شوش - اهواز، آتش‌زدن عامدانه کاه و کلش مزارع منجر به تصادف‌های زنجیره‌ای و آسیب دیدن چند نفر شد. با گذشت یک روز، این‌بار آتش عامدانه به بوستان ولایت تهران و با گذشت یک روز به پارک چیتگر رسید. این آتش‌سوزی‌ها در سیزدهم خرداد ماه با وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌های اندیکا در خوزستان همراه شد. علاوه بر این، آتش گرفتن دوباره مناطق جنگلی «تهله‌دان»،» اکرکل» خوزستان نیز به وزش باد و احتمالا دخالت عامدانه نسبت داده شد، فارغ از آتش‌های عمدی در مناطق طبیعی، وقوع دو آتش عمدی در شب چهارشنبه در استان خوزستان، دامنه آتش‌های تعمدی را از منابع طبیعی به بستر شهر رساند. به گزارش مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اهواز، چهارشنبه شب پارک چوبی در جاده ساحلی اهواز در منطقه کیانپارس دچار آتش‌سوزی شد که طبق بررسی‌ها این آتش‌سوزی عامدانه بود. وقوع سلسله‌وار آتش‌های سریالی در کشور و دخالت عوامل انسانی در تعدادی از این آتش‌سوزی‌ها علاوه بر شکل دادن به فرضیه وحود نخ تسبیح مشترکی برای تمام این آتش‌سوزی‌ها، به ورود مقامات انتظامی نیز منجر شده است.
ولی‌الله شجاع پوریان، در سرمقاله ای در روزنامه همدلی می نویسد: منطقه طبیعی و رشته کوه خاییز در فاصله میانی بهبهان در استان خوزستان و دهدشت در استان کهگیلویه و بویراحمد دربردارنده قله‌هایی هزار تا دوهزار متری، رودهای جاری، جنگل‌های بلوط و سایر پوشش‌های گیاهی، حیات وحش منحصر به فرد، مراتع حاصلخیز، تفرجگاه‌ها، کمپ‌های گردشگری و آثار دست‌ساز تاریخی، منطقه‌ای شناخته شده برای ساکنان آن است که در آتش‌سوزی روزهای اخیر آسیب‌های فراوانی به آن رسیده است و سوگمندانه بخش زیادی از این ثروت و میراث طبیعی بکر و زیبا از بین رفت. خاییز فقط یک منطقه جغرافیای نیست، بلکه به عنوان یک نماد هویتی مملو از تاریخ و فرهنگ و خاطره است. چه دلاورمردان و شیرزنانی که کودکی خود را در این منطقه سپری کرده‌اند، قصه‌ها و داستان‌ها روایت کرده‌اند، شعرهایی سروده‌اند. خاییز به مثابه دماوند برای بخشی از منطقه جنوب بوده است؛ سرشار از غرور، افتخار و منشأ خیر و برکت و روزی برای ساکنانش بوده، این روزها اما اهالی دامنه‌های خاییز در سوختن خاییز حالتی را تجربه کرده‌اند که در زمان از دست دادن عزیزان خود تجربه می‌کنند. آتش‌سوزی جنگل و مراتع آن هم در ایام تابستان و روزهای گرم سال، پدیده‌ای رایج در ایران و بلکه همه دنیاست، اما آنچه مردمان خطه زاگرس را گله‌مند و شاکی کرده است، نحوه مدیریت بحران و تجهیزات و امکانات موجود برای مقابله با آتش‌سوزی است.
روزنامه ابتکار با انتخاب گزارشی آورده است: آتش‌سوزی از حوادث پرشمار در ایران و جهان است. روزی نیست که تلفن آتش‌نشانی‌ها به صدا در نیاید و گزارش حادثه‌ای داده نشود. هرچند آتش‌نشانی تنها درمورد حوادث مرتبط با آتش وارد عمل نمی‌شود، اما باز هم تعداد زیادی از این حوادث را حریق تشکیل می‌دهند. در این میان، برخی آتش‌سوزی‌ها بیش از بقیه مورد توجه قرار می‌گیرند؛ به ویژه آتش‌سوزی‌های بزرگی که زندگی انسان‌های بیشتری را درگیری می‌کنند، محیط زیست از جمله جنگل‌ها، مراتع و فضاهای سبز را دربر می‌گیرند و آن‌هایی که خاموش کردنشان دشوار است. در روزهای گذشته، این نوع آتش‌سوزی‌ها به طور قابل توجهی زیاد بوده‌اند. در دو هفته گذشته، 15 مورد آتش‌سوزی بزرگ مورد توجه قرار گرفته‌اند که حدود نیمی از آنها در فضاهای سبز و جنگل‌ها و مراتع بوده‌اند. روز چهارم خرداد ماه، در کنار آتش‌سوزی در مجتمع پتروشیمی بندر امام خمینی (ره)، مجتمع تجاری زیتون تهران و نیروگاه حرارتی تبریز، جنگل‌های زاگرس در سه استان کهگلیویه و بویراحمد، خوزستان و بوشهر دچار آتش‌سوزی شد؛ حریقی که چندین روز منطقه را درگیر کرد، هکتارها را طعمه خود ساخت و البته نبود امکانات کافی برای اطفای آن بسیار به چشم آمد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، نیمه تیرماه سال 97 بود که بخش عراقی تالاب هورالعظیم دچار آتش‌سوزی شد و با وزش باد به سمت ایران، آتش به بخش ایرانی تالاب نیز سرایت کرد و دود ناشی از آتش‌سوزی هور، اهواز و دیگر شهرهای مرزی خوزستان را فرا گرفت. حریق در هور همچنان ادامه داشت و در نهایت اواخر مهرماه همان سال، احمدرضا لاهیجان‌زاده مدیرکل وقت حفاظت محیط زیست خوزستان گفت که به دلیل رطوبت منطقه و بارندگی، دود آتش‌سوزی هورالعظیم دیده نمی‌شود بنابراین می‌توان گفت که آتش در بخش عراقی تالاب هورالعظیم مهار شده است. دو سال بعد، اکنون در بهار 99 عرصه‌های مختلف زیست محیطی به دلایل متفاوت از جمله گرمای هوا، آتش زدن کاه و کلش مزارع و اختلافات اشخاص دچار آتش‌سوزی شده‌اند. در این شرایط، این سوال مطرح است که وضعیت فعلی تالاب هورالعظیم با توجه به سابقه آتش‌سوزی‌های قبلی، چگونه است.
حیدر کاظمی فرماندار شهرستان اندیکا در گفت وگو با خبرگزاری ایلنا در خصوص آخرین وضعیت آتش‌سوزی‌های مراتع و جنگل‌های شهرستان اندیکا، اظهار کرد: آتش‌سوزی که در مناطق آب بید و آب کره روز سه‌شنبه 13 خردادماه مهار شده بود، روز چهارشنبه به علت شیب و صعب‌العبور بودن مناطق مجددا آتش شعله‌ور شد. روز اول آتش‌سوزی ستاد مدیریت بحران تشکیل و گروه‌های مختلفی از منابع طبیعی، محیط زیست، نیروهای مردمی، بسیج و هلال احمر برای مهار آتش اعزام شدند. برای اطفاء حریق از شهرستان‌های اندیمشک، باغملک، ایذه، مسجدسلیمان و لالی برای کمک درخواست شد که یگان‌های حفاظتی خود را اعزام کردند. هوانیروز مسجدسلیمان نیز برای هلی برد نیروها کمک کرد؛ همچنین بالگرد آبپاش از اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان برای مهار آتش اعزام شد. هوانیروز مسجدسلیمان نیز برای هلی برد نیروها کمک کرد؛ همچنین بالگرد آبپاش از اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان برای مهار آتش اعزام شد.
به گزارش فرارو، با وجود اینکه روز گذشته مسئولان محلی و رسانه‌ها و از خاموش شدن آتش در منطقه جنگلی خائیز خبر داده بودند، اما غروب روز گذشته آتش دوباره در این منطقه زبانه کشید. گزارش‌های خبرنگاران حاضر در محل حکایت از این داشت که هیچ گروه ونهادی در آنجا حاضر نیست و مردم محلی در تلاشند تا آتش را خاموش کنند. با اینکه خبرنگاران حاضر در محل از گستردگی آتش سخن می‌گفتند، اما شب گذشته مدیرکل محیط زیست استان کهگیلویه و بویر احمد آتش سوزی را کوچک ارزیابی کرد که بر اثر وزش باد رخ داده است. تصاویر منتشر شده چیزی دیگری را نشان می‌داد. مسئله اینجاست که ظاهرا دیروز مقامات عجله زیادی برای اعلام اطفای حریق در کوه خائیز داشتند و احتمالا بدون لکه‌گیری اصولی و اطفاء کامل حریق منطقه را ترک کرده‌اند. جایی که روزهای متولی در آتش سوخته بود. در آتش سوزی‌های دیگر هفته‌های اخیر نیز اتفاق مشابه رخ داده بود. آتش سوزی‌های سریالی خسارت‌های زیادی به جنگل‌ها و مراتع کشور و حیات وحش وارد کرده که تاکنون هیچ گزارشی در مورد آنها منتشر نشده است. پیشتر گفته شده بود فقط حدود 100 هکتار از جنگل‌های خائیز سوخته‌اند.
رسانه‌های اصولگرا
روزنامه جوان: روز گذشته، روز محیط‌زیست و آغاز هفته گرامیداشت محیط‌زیست در کشور بود. ایران در کانون زلزله قرار دارد و هر ساله خسارت‌های فراوانی به شهرها و روستاها وارد می‌شود، اما حالا با شدت گرفتن آتش در مناطق جنگلی و مراتع همه چیز در آتش می‌سوزد و به خاکستر تبدیل می‌شود.
روزنامه جوان در یادداشتی به قلم بیژن سورانی آورده است: هزاران هکتار از جنگل‌های خائیز در آتش‌سوزی سوخت، 550 اصله درخت خرما در دلگان طعمه حریق شد، آتش‌سوزی در مزارع سرپل ذهاب، آتش در اطراف دریاچه خلیج فارس تهران، آتش‌سوزی در ارتفاعات باشت و صدها خبر دیگر از آتش‌سوزی‌های عمدی و غیرعمدی در صدر اخبار رسانه‌های خبری و شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته‌است. 16 خرداد روز جهانی محیط‌زیست بود و در همین ایام آتش به جان طبیعت افتاده‌است، همیشه در بحران هستیم و مدیریت هم نداریم! با وجود مدیریت بحران و وجود بخش‌های اطفای حریق در دستگاه‌ها و ارگان‌ها، آتش‌سوزی‌ها در کشور علاوه بر به جا گذاشتن خسارت‌های مالی فراوان به محیط‌زیست، خسارت‌های سنگین دیگری هم وارد آورده‌است. متأسفانه تعداد و شدت آتش‌سوزی‌ها به حدی زیاد شده‌است که خسارت‌های زیستی آتش‌سوزی‌ها چندین برابر خسارت زلزله و سیلاب شده‌است. ناکارآمدی و بی‌توجهی به مدیریت بحران سبب شده‌است در نبود آمادگی و تجهیزات اطفای حریق، آتش همه چیز را ببلعد. در آتش‌سوزی‌ها علاوه برجنگل‌ها و مراتع هزاران جاندار هم به زغال تبدیل شده‌اند. نه دستگاه و مسئولی است که پاسخگو باشد و نه اقدام چشمگیری برای پیشگیری انجام می‌شود و این سرمایه‌های ملی در ناکارآمدی‌ها هستند که به دود و خاکستر تبدیل می‌شوند.
روزنامه فرهیختگان در گزارشی آورده است: اندکی از همان حساسیت‌هایی که برای کوالاهای استرالیایی درجریان آتش‌سوزی جنگل‌های این کشور اگر حالا و برای جنگل‌ها و مراتع کهگیلویه‌وبویراحمد هم وجود داشت، بعد از چند روز احتمالا همچنان سرتیتر اخبار، از بین رفتن این ثروت ملی نبود. نمی‌دانم مساله عدم‌حضور کوالاها و عدم‌انتشار تصاویر مظلومانه این حیوانات از جنگل‌های ایران است یا چیز دیگری، اما این را می‌دانم که انگار در مواجهه با بسیاری از اتفاقات و وقایع دچار نوعی رخوت و بی‌واکنشی شده‌ایم. البته این مساله خیلی مربوط به ما مردم عادی نیست، اتفاقا نوک‌پیکان این انتقاد و مصداق این وضعیت مسئولانی هستند که باید در چنین شرایطی حساسیت‌های بیشتری داشته باشند و وضعیت را از حالت بحران خارج کنند. چند روزی از آغاز آتش‌سوزی‌ها درجنگل‌های استان کهگیلویه‌وبویراحمد می‌گذرد و گویا بالاخره روز گذشته این آتش مهار شده است. با این حال نه خبر دقیقی از حجم آتش‌سوزی و میزان مراتع و جنگل‌های سوخته منتشر می‌شود، نه معلوم است چه گونه‌های گیاهی و جانوری از بین رفته‌اند، نه می‌گویند دقیقا سازمان‌های مرتبط و ذی‌ربط برای مهار آتش چه کرده‌اند و... روزبه‌روز و لحظه‌به‌لحظه هم با همان سرعت زبانه کشیدن آتش در جنگل‌های «خائیز» و «دیل» سوالات بی‌جواب بیشتری در ذهن ایجاد می‌شود.
به گزارش خبرگزاری فارس، روزگاریست که در سایه امن زاگرس نفس می‌کشیم و سالهاست صدای به تپش افتاده قلب زاگرس را نشنیده ایم. این روزها در حوالی ما نام زاگرس با دود و آتش و باد پیوند خورده و در ژرفای این شهر سیاهی بر پیکر درختان صدها ساله جنگل هایش جولان می دهد. با کمی مرور گذشته می توان دریافت که در مسیر به امروز رسیدن ها چه هست هایی را نیست و چه باید هایی را به فراموشی سپردیم. زاگرس طلای سبز ایران را همه می شناسیم، اما در قلب همین زاگرس محیط زیستی شگرف و پر ظرفیت رخ می نمایند. دنا یکی از مهمترین ذخیره گاه های بیوسفری جهان است.
روزنامه خراسان در گزارشی آورده است: حدود 10 روز است ده‌ها نقطه کشور دچار آتش سوزی شده و بازتاب زیادی هم در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی داشته است. برخی از این آتش سوزی های زنجیره ای مانند جنگل های زاگرس گچساران، مجتمع پتروشیمی بندر امام، مجتمع تجاری زیتون تهران، نیروگاه حرارتی تبریز، بوستان ولایت تهران، پارک جنگلی چیتگر تهران، کارخانه کاغذ بینالود، پارک افرای تهران، واگن های قطار مسافربری اسلامشهر، درختان روبه روی دانشگاه آزاد پردیس تهران، درختان روبه روی دانشگاه امام صادق (ع) تهران، پالایشگاه تهران (یک نفر کشته و یک نفر مصدوم بر اثر آتش سوزی)، انبارهای شرکت فولاد خوزستان و... تنها در عرض 10 روز اتفاق افتاده است. برخی کاربران این آتش سوزی ها را اتفاقی ندانستند و خواستار این بودند که نهادهای مسئول درباره آن ها توضیحاتی ارائه کنند. کاربری نوشت: «چند ساله که آتش‌سوزی‌های پیاپی غیرعادی داریم و هیچ مسئولی هم دلیلش رو نمیگه!»
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، خبرها حاکی است که بوستان جنگلی عامری در شهرستان دیلم در شمال استان بوشهر دچار آتش سوزی شده و نیروهای امدادی همچنان در تلاشند که هر چه زودتر آتش را مهار کنند. بوستان جنگلی عامری سال 1379 در 15 کیلومتری شهر دیلم و در جوار روستای عامری با مساحت 63 هکتار ساخته شده و یکی از جاذبه‌های گردشگری این منطقه به شمار می‌رود. مدیریت این بوستان جنگلی عامری بهمن پارسال برای نخستین بار در استان بوشهر در آیینی به بخش‌خصوصی واگذار شد. در یکی دو هفته اخیر چندین مورد آتش سوزی در مراتع استان بوشهر گزارش شده که وسیع‌ترین آن در منطقه کوه سیاه بخش بوشکان دشتستان رخ داد و آتش بیش از هزار هکتار از مراتع این منطقه را طعمه خود کرد.
*س_برچسب‌ها_س* *س_پرونده خبری_س*