آینده طلا در گرو ثبات نرخ دلار

دلار و طلا در ماه‌های پایانی سالی که گذشت نوسانات زیادی را تجربه کرد. از آنجایی که متغیر سیاست مهم‌ترین عامل موثر بر نرخ ارز است و نرخ ارز عامل تعیین‌کننده نرخ طلا است، باتوجه به مبهم بودن روند مذاکرات هسته‌ای، نمی‌توان وضعیت نرخ دلار را برای امسال به طور دقیق پیش‌بینی کرد، اما باتوجه به افزایشی بودن نرخ دلار در روزهای آغازین امسال می‌توان گفت روند نرخ دلار در امسال افزایشی است اما شدت و ضعف این افزایش، وابسته به مسائل سیاسی و تحریم‌هاست. در 2 دهه گذشته اقتصاد کشور به‌شدت به سیاست گره‌خورده و این درهم‌تنیدگی نقش عمده‌ای بر فروش نفت، درآمدهای ارزی و تورم و نرخ ارز داشته است. همچنین در دهه 90 به‌ویژه از سال 1397 به بعد رشد سطح عمومی قیمت‌ها از افزایش نقدینگی بیشتر بوده است. این را می‌توان چنین تعبیر کرد که متغیرهای تعیین‌کننده نرخ ارز حداقل تا حدی از کمیت‌های پولی فراتر رفته است. باتوجه به وضعیت روابط خارجی جاری ایران، موقعیت برجام و تحریم‌ها، روشن است که متغیر سیاست از اقتصاد قوی‌تر است و در حال حاضر متغیر سیاست تاثیر اصلی را بر نرخ ارز دارد. محدودکردن و محروم‌کردن ایران از دسترسی به ارزی که حاصل صادرات پرمشقت امروز کشور است، در کنار گرایش عمده به خروج سرمایه از کشور، عامل عمده افزایش نرخ ارز در این روزهاست.

در آخرین ماه‌های سال گذشته افزایش نرخ دلار در بازارهای جهانی و کاهش روابط مالی ایران با عراق و بلوکه ماندن دلار‌های ایران در عراق به جهش نرخ دلار دامن زد؛ بنابراین اگر این اتفاق در سال جاری نیز رخ دهد جهش پیاپی نرخ دلار اجتناب‌ناپذیر است. درباره تورم اگر سیاست‌گذار دست به اقدام عاجل نزند کشور به سمت تجربه تورم بالای 60 درصد پیش خواهد رفت و با افزایش سطح عمومی قیمت‌ها سفره معیشت آحاد جامعه تحت فشار قرار می‌گیرد. این موضوع سبب می‌شود، عموم مردم در معرض خطر عمده تورم لجام‌گسیخته‌تری قرار گیرند. امسال بی‌شک علاوه بر عوامل جهانی تورم داخلی نیز بر بازار طلا تاثیر‌گذار خواهد بود؛ همان‌طور که اکنون شاهد هستیم. در یک سال گذشته نرخ طلا یکباره منفجر شد و چندهزار درصد بالا رفت. نرخ هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طی یک سال نزدیک 19 میلیون تومان رشد کرد و از 12 میلیون و 450 هزار تومان به 31 میلیون و 200 هزار تومان رسید. قیمت هر گرم طلای 18 عیار هم 2 برابر شد و از یک میلیون و 250 هزار تومان به 2 میلیون و 550 هزار تومان رسید.

پیش‌بینی‌ها می‌گوید نرخ طلای جهانی در سال جاری روند رو به رشد قابل‌توجهی دارد و همه برآوردها بر افزایش نرخ سکه و طلا متمرکز است؛ به‌ویژه که فدرال‌رزرو نرخ بهره را افزایش داد و 3 بانک امریکایی هم ورشکست شدند. اتفاقات رخ داده در بازار جهانی پول و تورم دلار سبب شده پیش‌بینی‌ها بر افزایش نرخ طلا متمرکز باشد. گمانه‌زنی‌های مراکز مهم پیش‌بینی نرخ طلا حاکی از آن است که امسال نرخ طلای جهانی سطح 3000 دلاری را رد کند. در کنار پیش‌بینی‌های جهانی، برآوردهای داخلی حاکی از آن است که روند چند ماه گذشته نرخ طلا و سکه نشان داد که نرخ این دو فلز زردرنگ در بازار داخل، بیش از هر چیزی تحت تاثیر نرخ دلار است، این در حالی است که نرخ دلار در ایران مستقیما از اخبار سیاست خارجی تاثیر می‌گیرد. در صورت به سرانجام رسیدن مذاکرات می‌توان امیدوار بود روند رشد نرخ دلار متوقف شود، اما در صورتی که مذاکرات به نتیجه نرسد، رشد نقدینگی، کسری بودجه و کاهش درآمدهای نفتی در کنار افزایش انتظارات تورمی، باعث رشد مجدد نرخ دلار می‌شود.

بررسی اخبار سیاسی حاکی از آن است که پیشرفتی در روند مذاکرات هسته‌ای ایجاد نشده و انتظار هم نمی‌رود حداقل در ماه‌های آتی گشایشی در این مذاکرات ایجاد شود. بر این اساس بعید است مذاکرات هسته‌ای به نتیجه‌ای برسد که بتواند منجر به ریزش نرخ دلار و کاهش دوباره نرخ طلا و سکه شود.