از لندن تا ریو در سئول

«سیدرضا صالحی‌امیری» در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: افتتاح این تالار بخشی از موزه ملی ورزش است که برای هر یک از قهرمانان المپیکی یک تندیس و ویترین اختصاصی تعریف شده است.

وی افزود: این تالار که در ورودی و طبقه همکف موزه ملی ورزش قرار دارد تصویر روشنی از ریشه‌های ورزش قهرمانی ایران به تصویر کشیده شده است که طی 68 سال قبل قهرمانان با مشقت و تلاش و پشتکار به روی سکو رفتند.

نخستین مدال‌آور کاروان ایران در تاریخ المپیک

اما سابقه حضور ایران در بازی‌المپیک به 68 سال قبل یعنی چهاردهمین دوره المپیک 1948 لندن باز می‌گردد که «جعفر سلماسی» با کسب برنز نخستین مدال‌آور کاروان کشورمان در تاریخ المپیک شد. سلماسی در رقابت‌های دسته 60 کیلوگرم وزنه‌برداری با درخشش در حرکت پرس و بلند کردن 100 کیلوگرم توانست 7.5 کیلوگرم رکورد المپیکی آنتونی ترلازو (از ایالات متحده و قهرمان المپیک قبل) را در هم بشکند.

جعفر سلماسی نخستین مدال آور کاروان ایران در تاریخ المپیک - 1948 لندن

نخستین مدال کشتی در المپیک

ایران با این تجربه در دومین دوره حضورش در بازی‌های المپیک در 1952 هلسینکی فنلاند توانست هفت مدال در 2 رشته کشتی و وزنه‌برداری کسب کند که نخستین مدال کشتی را «محمود ملاقاسمی» در وزن 52 کیلوگرم و در میان 16 کشتی‌گیر با کسب پنج پیروزی برابر حریفان هندی، آفریقایی، آلمانی، ترک و روسی و با قبول تنها یک شکست مقابل کیتانواز ژاپن به مدال برنز رسید.

محمود ملاقاسمی نخستین مدال آور کشتی 1952 فنلاند

نخستین مدال نقره المپیک

«ناصر گیوه‌چی» دیگر کشتی‌گیر ایران در وزن 62 کیلوگرم و در میان 21 رقیب بعد از پنج پیروزی و یک شکست نخستین مدال نقره المپیک را برای ورزش کشور به ارمغان آورد و جهان پهلوان «غلامرضا تختی» هم در وزن 79 کیلوگرم دومین نقره را تصاحب کرد. در همین المپیک «جهانبخت توفیق» در وزن 67 کیلوگرم و «عبدالله مجتبوی» در وزن 73 کیلوگرم 2 برنز گرفتند.

همچنین در وزنه‌برداری «محمود نامجو» نخستین مدال نقره در بازی‌های المپیک را کسب و «علی میرزایی» هم دومین برنز این رشته را به نام خود ثبت کرد.

مرحوم ناصر گیوه چی نخستین مدال آور نقره المپیک -1952 فنلاند

نخستین مدال طلای تاریخ المپیک

ایران در شانزدهمین دوره بازی‌ها یعنی 1956ملبورن (استرالیا) و سومین دوره حضورش مجدد در 2 رشته کشتی و وزنه‌برداری به مدال رسید که در این دوره «امامعلی حبیبی» در وزن 67 کیلوگرم کشتی معروف به ببر مازندران در نخستین حضور المپیکی خود با غلبه بر حریفانی از سوئد، مجارستان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن و در فینال برابر بستایف از شوروی سابق اولین مدال طلای تاریخ المپیکی را کسب کرد و «تختی» در وزن 87 کیلوگرم با شکست حریف نامدار «بوریس کولایف» دومین طلای این رشته را برگردن آویخت.

در این دوره «محمدعلی خجسته‌پور» و «مهدی یعقوبی» 2 نقره کسب کردند و در وزنه‌برداری نامجو برنز گرفت.

امامعلی حبیبی نخستین مدال آور طلای تاریخ المپیک - 1956 ملبورن

نخستین مدال در کشتی فرنگی

در هفدهمین دوره بازی‌های المپیکیعنی 1960 رم (ایتالیا) که انتظار طلا برای ایران متصور بود ولی در کشتی آزاد «محمدابراهیم سیف‌پور» (برنز) و «غلامرضا تختی» (نقره) گرفتند. اما کشتی‌فرنگی در نخستین حضور خود در المپیک توانست اولین مدال خود را توسط «محمد پذیرایی» کسب کند که رنگ مدالش برنز بود. در وزنه‌برداری هم «اسماعیل علم‌خواه» یک برنز گرفت.

کاروان ایران در هجدهمین دوره بازی‌ها 1964توکیو (ژاپن) با اعزام 58 ورزشکار در چند رشته جدید نظیر دوومیدانی، دوچرخه‌سواری، مشت‌زنی، شنا و شیرجه، ژیمناستیک، فوتبال، تیراندازی و شمشیربازی به همراه کشتی آزاد و وزنه‌برداری شرکت کرد که تنها «اکبر حیدری» و «محمدعلی صنعتکاران» 2 برنز در کشتی آزاد برای ایران به ارمغان آوردند.

محمد پذیرایی نخستین مدال آور در کشتی فرنگی -1960 رم

نخستین طلای تاریخ وزنه‌برداری

نوزدهمین دوره بازی‌ها 1968 مکزیکو (مکزیک) برای کاروان ایران متفاوت رقم خورد زیرا پس از هشت سال توانستند 2 مدال طلا در کشتی و وزنه برداری کسب کنند که «محمد نصیری» نخستین طلای تاریخ وزنه‌برداری ایران در المپیک را کسب کرد و «عبدالله موحد» هم سومین طلای المپیکی کشتی آزاد را بر گردن آویخت.

«ابوطالب طالبی» و «شمس‌الدین سیدعباسی» هم 2 برنز در کشتی گرفتند و «پرویز جلایر» نقره وزنه‌برداری را تصاحب کرد.

اما در بازی های 1972 - مونیخ (آلمان غربی) که انتظار طلای نصیری وجود داشت به نقره اکتفا کرد و در کشتی‌آزاد «ابراهیم جوادی (برنز) و در کشتی‌فرنگی «رحیم علی آبادی» (نقره) گرفتند. ایران در این دوره با 9 پله به جایگاه بیست و هشتم نزول کرد.

در بازی‌های 1976 مونترال (کانادا) در کشتی آزاد «منصور برزگر» (نقره) و در وزنه‌برداری «محمد نصیری» (برنز) گرفتند.

در بیست و چهارمین دوره بازی‌ها 1988 سئول (کره‌جنوبی) تنها «عسکری محمدیان» در کشتی آزاد (نقره) گرفت و بیست و پنجمین دوره بازی‌ها در 1992 بارسلونا (اسپانیا) در کشتی‌آزاد «عسکری محمدیان» (نقره)، «امیررضا خادم» و «رسول خادم» (برنز) سه برنز برای کاروان ایران کسب کردند.

نخستین مدال تکواندو در تاریخ المپیک

بیست و ششمین دوره بازی ها 1996 - آتلانتا (ایالات متحده) «رسول خادم» چهارمین طلای کشتی آزاد در المپیک را کسب کرد و «عباس جدیدی» هم به (نقره) رسید.

در 2000 - سیدنی (استرالیا) «حسین رضازاده» و «حسین توکلی» دومین و سومین طلای وزنه‌برداری در تاریخ حضور ایران در المپیک را کسب کردند و «علیرضا دبیر» پنجمین طلای کشتی آزاد را در دوازدهمین حضور ایران در بازی‌های المپیک ثبت کرد. در این دوره یک رشته به جمع مدال‌آوران پیوست که «هادی ساعی» نخستین مدال تکواندو در تاریخ المپیک را از آن خود کرد. ساعی برنز گرفت.

نخستین طلای تکواندو را در المپیک 

ایران پس از آن در بیست و هشتمین دوره المپیک یعنی 2004 - آتن (یونان) افتخار آفرینی کرد که ساعی توانست نخستین طلای تکواندو را در المپیک کسب کنند و این رشته را در زمره مدال‌آوران قرار دهد. همچنین «یوسف کرمی» هم در این رشته دومین برنز تکواندو را ثبت کرد.

اما «حسین رضازاده» دومین طلای وزنه‌برداری خود را در دومین دوره حضورش در المپیک کسب کرد که در این مقطع وزنه‌برداری صاحب چهار مدال طلا شد.

در کشتی آزاد «مسعود مصطفی جوکار» و «علیرضا رضایی» 2 (نقره) و «علیرضا حیدری» یک (برنز) کسب کردند.

بیست و نهمین دوره بازی‌ها 2008 - پکن (چین) ساعی دومین طلای تکواندو را هم به نام خود ثبت کرد و یوسف کرمی هم برنز گرفت. در واقع تکواندو تنها رشته مدال‌آور در این دوره از بازی‌ها بود.

هادی ساعی نخستین مدال آور تکواندو در تاریخ المپیک -2000 سیدنی

سوریان نخستین طلایی کشتی فرنگی در المپیک

در المپیک  2012 لندن (انگلیس) ایران با کسب 6 مدال طلا، 6 نقره و 2 برنز و در مجموع با13 مدال جایگاه پانزدهم را از آن خود کرد. در این دوره «حمید سوریان» نخستین مدال طلای المپیکی کشتی فرنگی را کسب کرد. اما پس از آن «امید نوروزی» و «قاسم رضایی» نیز با کسب مدال طلا، شاهکار کشتی فرنگی را در لندن رقم زدند.

در وزنه‌برداری نیز «بهداد سلیمی»، «سعید محمدپور» و «نواب نصیرشلال» سه مدال طلا کسب کردند. البته محمدپور عنوان پنجم را کسب کرده و نصیرشلال نیز مدال نقره گرفته بود که با دوپینگ حریفان این 2 به مدال طلای المپیک دست یافتند. البته در این دوره مدال برنز «کیانوش رستمی» نیز به دلیل دوپینگ حریفش به مدال نقره تبدیل شد.

به این ترتیب «سجاد انوشیروانی» و «کیانوش رستمی»، «احسان حدادی» در دوومیدانی پرتاب دیسک، «صادق گودرزی» در کشتی آزاد و «محمد باقری معتمد» در تکواندو نقره گرفتند و «احسان لشگری» و «کمیل قاسمی» در کشتی آزاد برنزی شدند.

البته در سنگین وزن با توجه به دوپینگ «آرتور تایمازوف» سنگین وزن ازبکستانی که مدال طلای المپیک لندن را کسب کرد، مدال طلا به «کمیل قاسمی» خواهد رسید. این موضوع باید به تایید کمیته بین‌المللی المپیک برسد.

شانزدهمین دوره حضور ایران در المپیک 2016 ریو (برزیل) است که «کیمیا علیزاده» توانست نخستین مدال المپیک را در تاریخ ورزش زنان ایران کسب کند و کیانوش رستمی و سهراب مرادی 2 طلای وزنه برداری و حسن یزدانی طلای کشتی آزاد را به ارمغان بیاورد.

«کمیل قاسمی» هم تنها نقره کشتی آزاد را کسب و «سعید عبدولی» و «قاسم رضایی» در کشتی فرنگی و «حسن رحیمی» در کشتی آزاد برنزی شدند.

در مجموع حضور ایران در شانزده دوره بازی های المپیک طی 68 سال در مجموع 68 مدال (18 طلا)، (21 نقره) و (29 برنز) کسب کردند و تالار مشاهیر 68 ویترین به مدال آوران المپیکی اختصاص داد.

این در حالی است که «رسول خادم»، «مهدی خالدی»، «عبدالله موحد»، «امامعلی حبیبی»، جهان پهلوان «غلامرضا تختی» و «منصور مهدیزاده» از نام‌آوران کشتی ایران هستند که نامشان در تالار مشاهیر اتحادیه جهانی کشتی به ثبت رسیده است.

*س_برچسب‌ها_س*

• رضا صالحی امیری
• موزه ملی ورزش
• کشتی
• وزنه برداری