اسرائیل در یک قدمی ظهور رادیکالسم؛ سرنوشت شوم نخست وزیر منفعل!
اقتصادنیوز: همزمان با تصویب لایحه جنجال برانگیز مرتبط با اصلاحات قضائی، گمانه زنی ها درباره اینده سرزمین های اشغالی افزایش یافته است. ناظران می گویند که تصویب چنین لایحه ای نشان از ظهور عصر تازه رادیکالیسم در اسرائیل دارد.
به گزارش اقتصادنیوز، بار دیگر، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، محدودیتها را زیر پا گذاشت و از جنبش اعتراضی سراسری که مخالف اعمال محدودیتهای جدید بر قوه قضاییه اسرائیل جهت کنترل کابینه ائتلافی راست افراطی است، عبور کرد. اما پس از سالها مدیریت هرج و مرج توسط رهبر اسرائیل، این بار معادله متفاوت است. به معنای دیگر، این بار جامعه اسرائیل به واسطه پیروزی نتانیاهو درگیر گسست و شکافی جدی است تا جایی که بسیاری از اسرائیلیها از خود میپرسند که آیا آسیبی تحمیل شده به جامعه اسرائیل جبران می شود؟ آیا نتانیاهو میتواند عواقب رویاروییای را که به راه انداخته بود مدیریت کند.
اسرائیل در یک قدمی ظهور رادیکالسم
در آخرین لحظات قبل از رایگیری، نتانیاهو منفعلانه میان اعضای کابینه اش نشست، دو جناح با یکدیگر نزاع میکردند - ظاهرابر در باب این که آیا امتیازی ارائه کنند یا خیر - و بالای سر رهبر حزب خود فریاد میزدند، گویی «بی بی» حضور ندارد. اطراف اتاق رایگیری هم قانونگذاران خشمگین اپوزیسیون هم به نتانیاهو و متحدانش توهین کردند و به آنها هشدار دادند که اسرائیل را در آستانه سقوط قرار دارد. یکی فریاد زد: شما کابینه تخریب هستید! دیگری داد زد: دشمنان اسرائیل!
تصویب این مصوبه لحظه نادری از قطعیت را رقم زد، آن هم پس از یک دوره هفت ماهه، یازه زمانی که مشخص نبود، نتانیاهو واقعا جرات دارد پیشنهاد نامطلوب خود را ارائه دهد یا خیر. نیمی از جامعه به این گزاره فکر می کردند که اسرائیل - تحت کنترل ائتلاف محافظهکاران مذهبی و ملیگرایان افراطی - اکنون به آرامی به سوی ساختاری مستبد حرکت می کند. یووال نوح هراری، نویسنده اسرائیلی و مورخ بشریت در این باره به نیویورک تایمز گفت: این احتمال بالا است که شاهد ظهور دیکتاتوری برتری طلبانه نژادی در سرزمین های اشغالی باشیم؛ متغیری که نه تنها برای شهروندان اسرائیل بلکه برای فلسطینی ها، برای سنت های یهودی و به طور بالقوه برای کل خاورمیانه هولناک خواهد بود.
شبح بی ثباتی برجسته شد
امروز منتقدان و حامیان مصوبه جنجالی، در باب ثبات و ظرفیت نیروهای مسلح اسرائیل، پس از افزایش اعتراضات هزاران نیروی ذخیره نظامی، سوال های بسیاری دارند. بر اساس داده های نظرسنجی که اخیرا انجام شده، پس از وقوع ناآرامیهای بزرگ یک شبه، رهبران کارگری نسبت به اعتصاب عمومی هشدار دادند، اتحادیه پزشکان کاهش یک روزه خدمات پزشکی را اعلام کرد و کسبوکارهای درگیر با فن آوری پیشرفته گفتند که در نظر دارند به سمت اقتصادهای باثباتتر حرکت کنند. از همین رو می توان گفت که شبح آشفتگی اجتماعی و اقتصادی برجسته تر شده است.
فراتر از مرزهای سرزمین های اشغالی، دولت بایدن بار دیگر هشدار داد و تاکید داشت که این فرایند آینده روابط اسرائیل و ایالات متحده را پیچیده و در عین حال مبهم خواهد کرد. به باور مقام های آمریکایی، بی اعتنایی به خواست اکثریت صرفا به نارضایتی یهودیان آمریکایی دامن خواهد زد. در میان فلسطینیها، ترس از شهرکسازی در کرانه باختری اشغالی، پروژهای که دادگاه عالی اسرائیل در برخی موارد با آن مخالف بود افزایش یافته است.
نتانیاهو سالهاست که خود را در مرکز هر رویارویی سیاسی قرار داده و در برخی مواقع به این نکته اشاره میکند که او تنها کسی بود که میان جامعه اسرائیل و فاجعه قرار گرفت. به نظر می رسد که «بی بی» چالش های بسیاری را تحمل کرده است. اما اکنون سلامتی و استقامت این مرد 73 ساله پس از ماهها درگیری سیاسی طاقتفرسا و رای بحثبرانگیز که تنها چند ساعت پس از پایان اقامت 30 ساعته اش در بیمارستان انجام شد، به یک موضوع سراسری شاید جهانی تبدیل شده است.
کهنه کار سیاست اسرائیل زیر تیغ!
منظره وزرای رقیب کابینه که دقیقا کنار او بحث میکردند، گمانه زنی هایی را در باب میزان توان مدیریتی این کهنهکار سیاسی ایجاد کرده است. علیرغم فشارهای غیرعادی بایدن، و اتهامات 15 رئیس سابق امنیتی مبنی بر اینکه این قانون امنیت اسرائیل را به خطر می اندازد، نتانیاهو به دستور متحدان افراطی تر اش در ائتلاف، تن داد. منتقدان نگرانند که نتانیاهو اکنون که دادگاه عالی کمتر قادر به مخالفت با او است، تلاش کند تا فرایند محاکمه اش را خنثی کند بالاخص آن که تاکنون زیر بار هیچکدام از اتهام ها نرفته است.
همزمان وقوع احتمالی بحران قریب الوقوع و وجودی برای اسرائیل وجود دارد. اگر دادگاه عالی در هفتههای آینده از آخرین اهرم هایش برای جلوگیری از اجرای قانون جدید استفاده کند، میتواند بخشهای مختلف اسرائیل را مجبور کند تصمیم بگیرند که از کدام بازوی کابینه اطاعت کنند. انشل فافر، همانی که زندگینامه نتانیاهو را نوشته در این باره گفت: تصور می کنم شاهد پیروزی حقیقی نبودیم چرا که تمام پایههای تشکیلات اسرائیل، از جمله کابینه تحت رهبری نتانیاهو، با آنچه اتفاق افتاده در موضع ضعف قرار گرفته است.
سنگری که در هم شکست!
برخی از اسرائیلیها دادگاه را سنگری در برابر سیستمی میدانند که کنترلها و توازنهای حاکم بر آن نسبی است، بالاخص آن که این بازیگر قانون اساسی ندارد و فقط دارای یک پارلمان است. اما نتانیاهو و حامیانش استدلال میکنند که قانون جدید، که دادگاه را از غلبه بر کابینه به واسطه معیار ذهنی قانونی «معقول بودن» باز میدارد، دموکراسی (ادعایی) را با ارائه استقلال بیشتر به قانونگذاران منتخب از قضات غیر منتخب تقویت میکند. با این همه حامیان افراط گرایی اصرار دارند که هیچ تحول بزرگی در راه نیست. شیمون ریکلین، مجری راستگرای تلویزیون، نوشت: دیکتاتوری حاکم نیست و هیچ چیز در سیستم قضایی تغییر نخواهد کرد.
اما از منظر منتقدان، مصوبه اخیر ضربه ای جدی به ساختار سیاسی حاکم وارد کرد، گروهی دیگر هم این قانون را دعوتی برای ادامه مبارزه می دانستند. تلاش هفت ماهه جنبش برای به تعویق انداختن اصلاحات، از طریق راهپیماییها هفتگی، موجب شده تا بخش خاکستری جامعه اسرائیل که به طور معمول منفعل بود، تحریک شوند. اما پشتوانه اعتراض ها، احساس ترس است. از منظر فلسطینی ها، که تقریباً یک پنجم جمعیت نه میلیونی سرزمین های اشغالی را تشکیل میدهند، این قانون منادی عصری تازه اما خطرناک است. شهروندان فلسطینی - اسرائیل تنها نقشی پیرامونی در تظاهرات ایفا کردهاند و نسبت به جنبش اعتراضی که عموما به جای مبارزه برای حقوق برابر برای فلسطینیها بر حفظ وضعیت موجود کشور یهودی متمرکز شده است، محتاط هستند.
حفره ای که عمیق تر شد!
مصوبه اخیر همچنین موجب خواهد شد تا آینده روابط اسرائیل و ایالات متحده بیش از حد معمول مبهم به نظر برسد. واشنگتن سالانه نزدیک به 4 میلیارد دلار کمک نظامی در اختیار اسرائیل قرار داده و به این بازیگر پوشش دیپلماتیک حیاتی در سازمان ملل می دهد. اما قانون جدید بایدن را به شدت نگران کرد بالاخص آن که دو سفیر پیشین آمریکا در اسرائیل خواسته ای غیر معمول را تقاضا کردند،: پایان دادن به کمک های نظامی ایالات متحده.
رهبران ایالات متحده که به سیاست های راهبردی آیزنهاور استناد می کنند، مدت ها با نخست وزیران اسرائیل درگیر بوده اند. آرون دیوید میلر، دیپلمات سابق آمریکایی و میانجی در مناقشه اسرائیل و فلسطین، در این باب گفت: اما این بحران متفاوت است زیرا مناقشه درباره مسائل مرتبط با سیاست خارجی نیست. به باورش در شرایط کنونی نتانیاهو با تصویب چنین مصوبه ای، حفره ای که میان خودش و بایدن بود را عمیق تر کرد. او افزود: بایدن به دنبال درگیری با نتانیاهو نیست. اما واضح است که هیچ آغوشی باز نخواهد شد، پس «بی بی» بازدید از کاخ سفید را فراموش کند.
همچنین بخوانید