انحصار صدور مجوز نهادهای مالی شکسته شد
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به اقدامات انجام شده از سال 1400 تاکنون اشاره کرد و گفت: در این زمینه تلاش شد تا طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده به حوزه‌ها ورود و زمینه رفع مسائلی که از چند سال گذشته باعث ایجاد چالش در بازار شده بود را برطرف کنیم.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر اینکه فضای کلی بازار سرمایه پس از سال 99 تحت تأثیر رکود، مضیقه‌های مالی دولت، سیاست‌های انقباضی در شرایطی سخت قرار گرفت، افزود: در ابتدای فعالیت خود در سازمان بورس تلاش کردیم تا برخی از بحث‌های داخلی را در جنبه‌های نظارتی و ارتقای نظارتی هوشمند مورد بررسی قرار دهیم که در نهایت موفق شدیم تا این مسائل را در چند ماه نخست فعالیت در سازمان بورس به مرحله اجرا رساندیم.
صف‌های طولانی برای دریافت مجوزها
وی به وجود صف‌های طولانی برای دریافت مجوزها در چند سال گذشته اشاره کرد و گفت: در برخی از نهادهای مالی شاهد حضور 200 مجموعه برای دریافت مجوز سبد گردانی بودیم که در این زمینه تلاش شد تا ضمن بررسی درخواست متقاضیان به مسائل مربوطه پاسخ داده شود.
عشقی افزود: اقدامات موردنظر در این خصوص را با یک سرعت به نسبت معقولی پیش بردیم، به گونه‌ای که اکنون دیگر شاهد وجود هیچ صفی برای نهادهای مالی نیستیم.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به شکسته شدن انحصار صدور مجوز نهادهای مالی اشاره کرد و اظهار داشت: افرادی که در بازار سرمایه قادر به راه‌اندازی و مدیریت نهادهای مالی بودند مجوز مدنظر را از سازمان بورس دریافت کردند و اکنون دیگر با مشکل چندانی در حوزه ارائه خدمات به سهامداران مواجه نیستیم.
جذب منابع چشمگیر در بازار سرمایه با کمک صندوق‌های سرمایه‌گذاری
عشقی با اعلام اینکه از سال 1401 پیگیر افزایش میزان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه بودیم، اعلام کرد: در این زمینه توسعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری را در دستور کار قرار دادیم که در این راستا مجوزهای جدیدی را برای صندوق‌هایی که از گذشته در بازار وجود داشتند و صندوق‌های جدیدی که بازار به آنها نیاز داشت را صادر کردیم.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به نوآوری‌های پیشنهاد شده از سوی نهادهای مالی اشاره کرد و گفت: صندوق‌هایی مانند صندوق‌های اهرمی، صندوق مختص اوراق دولتی، صندوق اصل تضمین سرمایه و صندوق بازنشستگی تکمیلی از جمله صندوق جدیدی هستند که در بلندمدت قادر به جذب منابع قابل توجه برای بازار سرمایه خواهند بود.
تشکیل سرمایه، برنامه مهم سازمان بورس در سال 1402
وی به اقدام مهم سازمان بورس در حوزه تأمین مالی و تشکیل سرمایه در سال 1402 تاکید کرد و افزود: در ابتدا تلاش شد تا ارتباط نزدیک‌تری را با بنگاه‌های اقتصادی برقرار کنیم، برقراری ارتباط مستقیم با فعالان اقتصادی بنگاه‌ها از طریق سفرهای استانی از جمله اقداماتی بود که در سال 1401 در دستور کار قرار گرفت و در سال 1402 ادامه پیدا کرد.
عشقی اظهار داشت: سفرهای استانی این امکان را برای استان‌ها فراهم کرد تا ضمن شناخت اولیه با بازار سرمایه ارتباط مستقیمی را با ارکان بازار سرمایه داشته باشند که ثمرات این اقدامات به مرور در بازار نمایان خواهد شد.
راه‌اندازی نخستین شرکت سهامی عام پروژه
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به امکان استفاده شرکت‌های بزرگ از ابزارهای سرمایه گذاری اشاره کرد و به سنا، گفت: شرکت‌های کوچک و متوسط که در استان‌ها حضور دارند از شناخت چندانی با این ابزارها برخوردار نیستند، این در حالیست که بررسی‌های انجام شده نشان دهنده جذابیت ابزارهای سرمایه‌گذاری برای بنگاه‌های اقتصادی و شرکت‌های کوچک و متوسط است.
وی با اعلام اینکه تاکنون به استان‌های صنعتی کشور مانند کرمان، یزد، مازندران، خراسان رضوی، کرمانشاه، سمنان و بندرعباس سفر کرده‌ایم، اظهار داشت: در سفرهای استانی ضمن ایجاد ارتباط بین نهادهای مالی و بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط حدود 20 درخواست برای پذیرش در بورس و فرا بورس ارائه شد.
عشقی گفت: راه‌اندازی نخستین شرکت سهامی عام پروژه از جمله نتایج این سفرهای استانی بود و این پروژه در یک یا 2 ماه آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. حضور ارکان بازار سرمایه باعث ایجاد تسهیل در ارتباطات و هموارتر شدن مسیر تأمین مالی و حضور در بازار سرمایه خواهد شد.
دفاع از حقوق سهامداران با دید بلندمدت
وی دفاع از حقوق سهامداران با دید بلندمدت را به عنوان یکی از فعالیت‌های مهم انجام شده در سازمان بورس و اوراق بهادار دانست و اظهار داشت: در این زمینه مسائل مختلفی را پیگیری کردیم اما دسترسی به اطلاعات بازار توسط معامله‌گران از جمله مباحثی بود که از سال‌های گذشته مورد بحث قرار گرفت.
عشقی با بیان اینکه تاکنون در هیچیک از بورس‌ها سابقه نداشته که اطلاعات بازار در اختیار همه معامله گران قرار بگیرد، گفت: به طور معمول این اطلاعات به صورت فروش اشتراک در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با اعلام اینکه در این زمینه زیرساخت‌ها فراهم شد تا اطلاعات سفارش همه مشتریان در سامانه‌های معاملات برخطر نمایش داه شود، افزود: در گذشته این اطلاعات فقط در اختیار معامله‌گران کارگزاری‌ها بود اما نمایش عمق مظنه دسترسی متقارنی را در زمینه اطلاعات مهم برای فعالان بازار ایجاد کرد.
افزایش 2 مرحله‌ای دامنه نوسان در بازار
وی با اشاره به تصمیمات اتخاذ شده در حوزه دامنه نوسان به سنا، اعلام کرد: این اقدام در راستای روان‌تر شدن معاملات بازار در دستور کار قرار گرفت، دامنه نوسان در 2 مرحله و با پیشنهاد بورس تهران و فرا بورس افزایش یافت و باعث شد تا دیگر شاهد صف‌های طولانی و چند روزه در برخی از سهام شرکت‌ها نباشیم.
عشقی اظهار داشت: این اقدام با درخواست بورس و فرابوس می‌تواند تداوم پیدا کند اما اجرای آن با در نظر گرفتن شرایط بازار و نظر کارشناسی ادامه‌دار خواهد بود.
توزیع سود به صورت متمرکز از طریق سامانه سجام
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار توزیع سود به صورت متمرکز را به عنوان دیگر اقدام سازمان بورس معرفی کرد و گفت: فعالان بازار همیشه به گلایه مند این موضوع بودند که برای دریافت سود به دنبال شرکت‌ها نباشند. لذا از ابتدای حضور در سازمان بورس مأموریت اجرای این پروژه را به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی واگذار کردیم.
وی اظهار داشت: اکنون با توجه به الزامات موجود در مقررات، سود اکثریت ناشران در موعد مقرر و از طریق سامانه سجام به حساب سهامداران واریز می‌شود که این اقدام مانع از رسوب سودها در حساب شرکت‌ها خواهد شد.
عشقی اعلام کرد که در ارائه مجوزهای مختلف چنین مسأله‌ای را به عنوان شرط قرار دادیم که نباید به هیچ عنوان سود رسوبی در حساب شرکت باقی بماند و اگر شرکت‌ها به دنبال افزایش سرمایه هستند باید در ابتدا اقدام به تعیین تکلیف سودهای باقیمانده در حساب شرکت کنند.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه باید سایر پرداختی شرکت‌ها مانند حق تقدم از طریق سجام پرداخت شود، گفت: این امر باعث شده تا سهامداران خرد که از دانش کمتری نسبت به دیگر سرمایه‌گذاران برخوردارند دسترسی بهتری را به سودهای نقدی خود داشته باشند.
برنامه‌های سازمان بورس در سال 1403
وی به برنامه‌های پیش رو در سازمان بورس برای سال 1403 اشاره کرد و به سنا گفت: در ادامه فعالیت‌های خود، برنامه‌هایی مانند ارتقای نظارت هوشمند، تأمین مالی و تشکیل سرمایه در بازار سرمایه، مجوز نهادهای مالی، ارتقای سهم سرمایه گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه که از مدت‌ها قبل در دستور کار سازمان بورس قرار گرفته بود را به صورت جد در سال جدید پیگیری خواهیم بود.
تمرکز سازمان بورس بر اجرای درست حاکمیت شرکتی
عشقی خاطرنشان کرد: در سال‌های گذشته با موضوعات پیچیده‌ای در خصوص ناشران، نحوه اداره و راهبری شرکت‌های بورسی مواجه بودیم که باعث تعرض منافع ذی‌نفعان در بسیاری از شرکت‌ها می‌شد اما در ادبیات جدید حاکمیت شرکتی، ملزم به رعایت منافع همه ذی‌نفعان هستیم.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر اینکه در سال 1403 متمرکز بر اجرای درست حاکمیت شرکتی هستیم، اظهار داشت: در این زمینه منافع همه ذی‌نفعان باید رعایت شود، برای تحقق این امر بحث رتبه بندی ناشران از منظر اجرای دستورالعمل حاکمیت شرکتی را مدنظر قرار خواهیم داد که دراین زمینه باید به همه ناشران در راستای رعایت میزان دستورالعمل حاکمیت شرکتی امتیاز داده شود.
برخورد جدی سازمان بورس با پرونده‌های تخلفاتی
وی به برخورد جدی سازمان بورس با پرونده‌های تخلفاتی تاکید کرد و گفت: یکی از موضوعات مهم در مساله حاکمیت شرکتی، اداره شرکت توسط سهام تودلی است، در این زمینه بخش عمده‌ای از سهام شرکت مادر به دلایل مختلف توسط شرکت‌های فرعی خریداری می‌شود و از این طریق اقدام به تعیین هیأت مدیره برای شرکت مادر خواهند کرد.
عشقی خاطرنشان کرد: در دستورالعمل حاکمیت شرکتی برای این اقدام یک موعدی را تعیین کردیم تا در موعد مقرر سهام از شرکت مادر خارج شود و یا اینکه در برنامه‌هایی مانند مجمع دیگر حق رأی نداشته باشند.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار به سنا، گفت: به طور حتم این موضوع را در سال 1403 مورد پیگیری قرار خواهیم داد تا زمینه اصلاح حاکمیت شرکتی از منظر دخالت شرکت‌های تابعه در شرکت مادر فراهم شود و از این طریق شاهد حاکمیت شرکتی درست در مجموعه مدیریت شرکت‌ها باشیم.
تأیید صلاحیت اعضای هیأت مدیره ناشران
وی تأیید صلاحیت اعضای هیأت مدیره ناشران را به عنوان دیگر برنامه سازمان بورس در سال 1403 معرفی کرد و گفت: در نهادهای مالی با تأیید صلاحیت علمی روبرو هستیم، با توجه به حساسیت موجود در این نهادها تأیید صلاحیت به شکل تخصصی‌تر انجام می‌شود اما برخوردها در حوزه ناشران براساس مفاد قانونی و آئین نامه‌ای صورت می‌گیرد که در هیأت دولت تصویب شده است.
عشقی اظهار داشت: سازمان بورس در سال 1403 اعضای هیأت مدیره را از منظر تجربه مورد بررسی قرار می‌دهد و همه اعضای هیأت مدیره ملزم هستند تا از ویژگی‌های تعیین شده توسط قانون برخوردار باشند.
تأمین مالی شرکت‌های دانش بنیان
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار داشت: موضوعی که در سال‌های گذشته با آن برخورد کردیم مربوط به فرآیند تأمین مالی شرکت‌های دانش بنیان با رقم‌های پایین بود، مسیری را که این شرکت‌ها باید طی کنند مساوی با فرآیندهایی است که باید شرکت‌های بزرگ برای تأمین مالی چند هزار میلیارد تومانی در دستور کار قرار دهند.
عشقی ادامه داد: فعالیت شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌های کوچک و متوسط از نظر ترکیب صورت‌های مالی متفاوت است و باید نوع برخورد با این شرکت‌ها متفاوت با دیگر شرکت‌ها باشد.
وی گفت: در تلاش هستیم تا در سال 1403 مسیر کوتاه و روان‌تری را برای تأمین مالی شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌های کوچک و متوسط در نظر بگیریم.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه بحث شناسایی دارایی‌های نامشهود شرکت‌های دانش‌بنیان در صورت‌های مالی به عنوان موضوع مهمی تلقی می‌شود که باید مورد توجه قرار بگیرد، افزود: دارایی اصلی شرکت‌های دانش بنیان مربوط به دانشی است که در این شرکت‌ها وجود دارد، در حالی که تاکنون از هیچ ارزشی برای دانش این شرکت‌ها در صورت‌های مالی برخوردار نبودیم.
تصویب دستورالعمل بازار نوآفرین
وی با اعلام اینکه تصویب دستورالعمل بازار نوآفرین برای شرکت‌های دانش بنیان در سال 1402 اشاره کرد و گفت: بازار نوآفرین در فرا بورس راه اندازی شد که زمینه توسعه آن را در سال 1403 فراهم می‌کنیم و شاهد حضور شرکت‌های دانش بنیان، نوآور و خلاق بیشتری در این بازار خواهیم بود.
نقش بازار سرمایه در تأمین مالی واحدهای تولیدی
عشقی به نقش بازار سرمایه در تأمین مالی واحدهای تولیدی اشاره کرد و به سنا، گفت: بازار سرمایه از طریق تخصیص درست منابع و تشکیل سرمایه دارای نقش جدی از لحاظ افزایش تولید است و تاکنون بارها شاهد تأثیر این بازار بر صنایع مختلف بودیم.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به افزایش نقش بازار سرمایه در تأمین مالی به دلیل وجود مضیقه مالی در سیستم مالی تاکید کرد و افزود: بازار سهام به طور حتم می‌تواند نقش ویژه‌ای را در تشکیل سرمایه و تأمین مالی طرح‌ها و پروژه‌های نیمه تمام داشته باشد.
وی اظهار داشت: همچنین بازار سرمایه در جذب سرمایه‌های خرد تأثیرگذار است اما اجرای این اتفاقات مستلزم ایجاد اعتماد بین سهامداران خواهد بود.
بازگشت اعتماد بین سهامداران، چالش اصلی سازمان بورس در سال 1402
عشقی بازگشت اعتماد بین سهامداران را به عنوان چالش جدی سازمان بورس در سال 1402 معرفی کرد و گفت: در این زمینه تصمیمات متناقض اتخاذ شده در برخی دستگاه‌های دولتی با زمان بندی نامناسب اعلام می‌شد.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با اعلام اینکه عطف به ماسبق شدن برخی تصمیمات ضربه سنگینی را به اعتماد سهامداران وارد کرد به سنا، گفت: این موضوع فقط مربوط به بازار سهام نیست، زمانی که سرمایه‌گذاران طبق تحلیل‌های انجام شده تصمیمی جدیدی را برای سرمایه‌گذاری اتخاذ می‌کنند اما در نهایت برخی از قوانین و یا بخشنامه‌ها به یکباره صادر و به پنج ماه گذشته عطف به ماسبق می‌شود شاهد ضرر و زیان و بی اعتمادی سرمایه گذاران خواهیم بود.
وی خاطرنشان کرد: در خصوص نرخ حامل‌های انرژی و عوارض صادراتی با این مساله مواجه بودیم که این چالش‌ها ضربه سنگینی را به اعتماد سهامداران وارد کرد.
عشقی اظهار داشت: امیدواریم این موضوع در سال 1403 از سوی سیاست گذاران و متولیان امر مانند سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی، وزارت نفت و وزارت صمت و سایر وزارت خانه‌های دیگر به نحو درستی مورد مدیریت قرار بگیرد و و مطابق آنچه ریاست محترم جمهور و معاون اول محترم ایشان نیز بارها در جلسات هیأت دولت تاکید نمودند، زمان مناسبی برای اجرای تصمیمات اتخاذ شده در نظر گرفته شود.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: این اقدام باعث می‌شود تا سهامدارانی که در طول چند ماه گذشته و براساس اطلاعات آن زمان اقدام به خرید و فروش سهام کردند دیگر دچار بی اعتمادی نشوند و از طریق رفتار سیاست گذاران از امکان پیش‌بینی‌پذیری در این بازار برخوردار باشند.
برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در شورای عالی بورس
وی در ادامه به تصویب برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در شورای عالی بورس اشاره کرد و گفت:، مساله مربوط به برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه گذاری استانی از جمله مسائل مهمی بود که در سال 1402 در شورای عالی بورس مورد بررسی قرار گرفت.
عشقی در پایان اظهار داشت: حدود چهار سال بود که مجامع این شرکت‌ها برگزار نشده بود اما به واسطه ترکیب سهامداری خاص شرکت‌های سرمایه گذاری و نیز مصوبه شورای عالی بورس قرار بر این شد تا این مجامع به صورت آزمایشی در 2 استان خراسان رضوی و زنجان برگزار شود که برگزاری این مجامع در سال گذشته با موفقیت انجام شد. پیش بینی می‌کنیم که مجامع سایر شرکت‌های سرمایه گذاری استانی نیز با سرعت برگزار گردد.