چهارشنبه 30 آبان 1403

بازی قدرت ایران در آب‌های آزاد

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع

اعزام ناو جنگی ایران به دریای سرخ جسورانه ترین اقدامی است که تاکنون برای به چالش کشیدن نیروهای آمریکایی در این مسیر تجاری کلیدی انجام شده است. این اتفاق می‌تواند ارتش یمن را که طی دو ماه گذشته برخی کشتی های در حال حرکت به سمت اسرائیل را هدف قرار می داد، جسورتر کند.

بلومبرگ در تحلیلی با اشاره به این موضوع نوشت، با وجود این بعید است که تهران خواهان رویارویی مستقیم باشد - ناوچه قدیمی ایران با نیروی عملیات دریایی به رهبری ایالات متحده که در آب های یمن گشت زنی می کند، برابر نیست - اما این طرح، قدرت ایران در منطقه را به سطح دیگری می برد. پس از آنکه ارتش یمن حمله به کشتی ها را در تلاش برای پایان دادن به حمله نظامی در غزه آغاز کرد، تنش ها در این منطقه افزایش یافت.

ایران درخواست قدرت های غربی برای فشار بر ارتش یمن با هدف پایان دادن به حملات خود در دریای سرخ را رد کرده است. به گفته کوجن لیم، تحلیلگر مستقر در تل آویو در S&P Global Market Intelligence، برخی از آخرین کشتی هایی که توسط ارتش یمن هدف قرار گرفته اند، ارتباط واضحی با اسرائیل ندارند. اخیرا پس از اینکه دانمارک اعلام کرد در حال پیوستن به گروه ضربت است، ارتش یمن به یک کشتی کانتینری AP Moller-Maersk A/S حمله کرد. لیم گفت: «آنها تمایلی برای کاهش تنش نشان نمی دهند، بنابراین ما احتمالا شاهد هدف گیری بیشتر دارایی های تجاری و کشتی های دریایی آمریکا در آینده خواهیم بود.»

در پاسخ به حملات ارتش یمن، برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های کشتیرانی جهان از عبور از کانال سوئز خودداری کرده اند و برخی کشتی ها مجبور هستند مسیر پرهزینه تری را در اطراف دماغه امید نیک طی کنند. مرسک مستقر در کپنهاگ و شرکت آلمانی Hapag-Lloyd AG سه‌شنبه هفته گذشته گفتند که توقف عبور کشتی هایشان را از دریای سرخ تمدید می کنند. در انعکاس وخامت اوضاع، شورای امنیت سازمان ملل برنامه هایی برای برگزاری نشست اضطراری در مورد تنش های دریای سرخ در روز چهارشنبه اعلام کرد. نیت ایوانز، سخنگوی نمایندگی ایالات متحده در سازمان ملل در بیانیه ای گفت که این حملات «تهدید جدی برای تجارت بین‌المللی و امنیت دریایی» است.

فرماندهی مرکزی ایالات‌متحده در پستی در شبکه ایکس «توییتر سابق» اعلام کرد که حوثی ها شامگاه سه شنبه دو موشک بالستیک ضد کشتی از یمن به سمت جنوب دریای سرخ شلیک کردند. ایالات متحده گفت که چند کشتی تجاری اصابت موشک ها به آب های اطراف را گزارش کرده اند، اگرچه هیچ یک خسارتی گزارش نکردند. این بیست و چهارمین حمله در جنوب دریای سرخ از 19 نوامبر بوده است. دینا اسفندیاری، مشاور ارشد خاورمیانه در گروه بین‌المللی بحران، مستقر در لندن، با اشاره به کشته شدن 10 نیروی یمنی در درگیری با نیروی دریایی ایالات متحده در روز یکشنبه هفته گذشته گفت: «در اینجا خطر واقعی تشدید تنش وجود دارد و ما قبلا شاهد برخی از آنها در چند روز گذشته بوده ایم. حوثی ها به صراحت اعلام کرده اند که از پیگیری تهدیدهای خود نمی ترسند.»

روز دوشنبه، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، آنچه را که استانداردهای دوگانه غرب در قبال غزه خواند، مورد انتقاد قرار داد و آمریکا و متحدانش را متهم کرد که بیش از کشته شدن غیرنظامیان در بمباران غزه توسط اسرائیل، به اخلال در تجارت جهانی اهمیت می دهند. اسرائیل می گوید هدفش از بین بردن حماس است که در 7 اکتبر حمله خود را عملیاتی کرد و البته حماس از سوی آمریکا به عنوان یک گروه تروریستی شناخته می‌شود.

اظهارات امیرعبداللهیان پس از دیدار با محمد عبدالسلام، یکی از برجسته ترین شخصیت های جنبش حوثی و گفت وگو با دیوید کامرون، وزیر امور خارجه بریتانیا در روز یکشنبه اعلام شد. کامرون به او گفته بود که تهران باید حوثی ها را مهار کند. امیرعبداللهیان هم در مقابل تاکید کرد: «ایران به حمایت از اراده و خواست مردم یمن ادامه خواهد داد.» جوئل ریبورن، دیپلمات و فرمانده نظامی سابق آمریکا، گفت که ایران تصمیم گرفته است تا گام های جسورانه ای علیه اسرائیل و ایالات متحده، از جمله در دریای سرخ، به عنوان بخشی از یک استراتژی برای نمایش قدرت خود در منطقه بردارد. با این حال، ایران ممکن است تمایلی به وارد شدن به یک جنگ مستقیم با ایالات متحده نداشته باشد، به ویژه پس از اجرای سست تحریم های واشنگتن که به تهران اجازه داد صادرات نفت را افزایش دهد.

ریاض کحوجی، رئیس موسسه خاور نزدیک و مستقر در دبی گفت: «این ناوشکن ایرانی مخاطبان داخلی و منطقه ای را هدف قرار می دهد و ایران را به عنوان یک قدرت منطقه ای که قادر به استقرار تجهیزات دریایی برای به چالش کشیدن آمریکاست، نشان می دهد؛ اما بعید است که این ناوشکن با کشتی های جنگی غربی در منطقه مقابله کند زیرا تهران نمی خواهد وارد جنگ با آمریکا شود.» تحرکات ایران در دریای سرخ یادآور نقطه حیاتی دیگری است که تهران مدت‌هاست تهدید کرده است در صورت به خطر افتادن منافعش، آن را مختل خواهد کرد: تنگه هرمز که خلیج فارس را به بازارهای بین‌المللی نفت متصل می کند. معامله گران می گویند که این یک تهدید بزرگ‌تر خواهد بود.

به گفته کالوم بروس، تحلیلگر لندنی در Goldman Sachs Group Inc، بسته شدن فرضی هرمز می‌تواند قیمت نفت خام را طی یک ماه 20 درصد افزایش دهد. زیرا احتمالا پاسخ جهانی قوی تری را به دنبال خواهد داشت. به گفته اسفندیاری، با وجود این، ارتش یمن احساس جسارت می کند و از حمایت مردمی بیشتر اعراب از زمان حملات اسرائیل به غزه بهره می برد. او گفت: «اگر تلاقی ها از کنترل خارج شود و هر یک از طرفین از رعایت خطوط قرمز طرف مقابل خودداری کند، در این صورت ما یک انبار باروت واقعی داریم.»

--> اخبار مرتبط