بانمک‌ها علیه نسل‌کشی!
استندآپ‌کمدی به‌عنوان سلاحی قدرتمند در جنگ روایت‌ها، علیه نسل‌کشی غزه عمل کرده است. کمدین‌های متعهد با طنز تلخ و شوخی‌های تیز، واقعیت‌های وحشت‌بار جنایت‌های اسرائیل را به عموم مردم منتقل می‌کنند.
به گزارش مشرق، در مطلب قبلی «نسل‌کش‌های بی‌نمک» را مطالعه کردید که به بررسی استندآپ‌کمدی‌هایی پرداخت که نسل‌کشی رژیم عبری در غزه را عادی‌سازی می‌کردند. این هفته به سمت دیگر ماجرا نگاهی می‌اندازیم. استندآپ‌کمدی به‌عنوان سلاحی قدرتمند در جنگ روایت‌ها، علیه نسل‌کشی غزه عمل کرده است. کمدین‌های متعهد با طنز تلخ و شوخی‌های تیز، واقعیت‌های وحشت‌بار جنایت‌های اسرائیل را به عموم مردم منتقل می‌کنند. این اجراها نه‌تنها توجه جهانیان را به جنایات جاری جلب می‌کنند، بلکه با شکستن سانسور رسانه‌های غربی، روایتی مستقل از فاجعه انسانی غزه ارائه می‌دهند.
کمدین‌های زیادی با به‌کارگیری طنز سیاسی، همدردی افکار عمومی را با مردم فلسطین افزایش داده و موضع‌گیری‌های دولتی را به چالش کشیده‌اند. در شرایطی که رسانه‌های جریان اصلی سکوت اختیار کرده‌اند، استندآپ‌کمدی به ابزاری حیاتی برای مقاومت فرهنگی تبدیل شده است. در این شماره با کمدین‌هایی همراه خواهیم بود که در این شرایط سکوت نکرده و از هنرشان علیه جنایات علیه بشریت و اشغالگری استفاده می‌کنند.
ساندیپ بهارادواج و عبور از مرزها!
یکی از بانمک‌ترین و در عین حال تیزترین استندآپ‌کمدی‌های اخیر، اجرای ساندیپ بهارادواج درباره اشغالگری رژیم اسرائیل بوده است. او در این اجرای خود می‌گوید:
«اخیراً اسرائیلی‌های زیادی از من خرده گرفته‌اند که در کمدی‌هایم از مرزها عبور کرده‌ام. بله، البته مرزهایی هستند که هر کمدینی باید آن‌ها را رعایت کند، اما نکته جالب این است که این موضوع را اسرائیلی‌ها به من گوشزد کرده‌اند، یعنی از من خواسته‌اند مرزها را رد نکنم! ببینید، مرزهایی که من باید مراقبشان باشم، مرزهای ذهنی و انتزاعی هستند، ولی مرز اسرائیل واقعاً یک دیوار است! مگر چقدر سخت است؟ این دیوار را می‌بینی؟ از این‌جا جلوتر نرو.»
این اجرا به‌سرعت در اینستاگرام و تیک‌تاک وایرال و به زبان‌های مختلف ترجمه شد. البته این تنها اجرای ساندیپ در دفاع از مظلومیت غزه نیست. تلاش‌های او به همین اجراها محدود نمی‌شود؛ او طی ماه‌های پس از اکتبر 2023 بخش مهمی از فعالیت‌های خود در فضای مجازی را به ویدیوهایی اختصاص داده که در آن‌ها به سخنان و نظرات طرفداران رژیم اسرائیل واکنش نشان داده و به نوعی نادرستی آن‌ها را افشا می‌کند.
پاتریک اسپایسر و «تو بازرس جنایت جنگی هستی»؟
در یکی از اجراهای پاتریک اسپایسر، او از یکی از حضار شغلش را می‌پرسد و تماشاچی پاسخ می‌دهد که «بازرس جنایات جنگی» است و در حال حاضر «روی جنایات جنگی روسیه در اوکراین تحقیق می‌کند». وقتی اسپایسر از او می‌پرسد اهل کجاست، می‌گوید «از اسرائیل هستم.»
تعجب و خنده اسپایسر از این لحظه قطع نمی‌شود و یکی از بهترین بداهه‌گویی‌های او در این مورد رقم می‌خورد: «رفیق! تو بازرس جنایات جنگی هستی... از اسرائیل، و نگاهت به سمت اوکراین افتاده؟ فکر نمی‌کنی مشکل اصلی دوروبر جایی باشه که خودت هستی؟»
این اجرا نیز به‌سرعت و گسترده در فضای مجازی دست‌به‌دست شد. این قطعه از اجرا چنان موفق بود که برخی مدرسین استندآپ‌کمدی از آن به‌عنوان نمونه‌ای بسیار موفق از بداهه‌گویی یاد کرده‌اند.
بیل بَر و تمسخر «سپر انسانی»
بیل بر، کمدین مشهور آمریکایی، در یکی از اجراهای سال 2024 خود، بدون نام بردن از اسرائیل، به تمسخر بهانه «سپر انسانی» پرداخت. او در بخشی از اجرای خود گفت: این‌که به فردی «چاق» خطاب کنید توهین‌آمیز است، اما پرتاب موشک به سمت کسی که از او ناراحت هستید، همچنان در جامعه پذیرفته‌شده به نظر می‌رسد! آقا، کودکان آن‌جا حضور دارند! می‌گویند: «از کودکان به‌عنوان سپر انسانی استفاده می‌کنند!» بسیار خب، باید راهکار دیگری یافت! اگر من از همسایه‌ام عصبانی باشم در حالی که نوزادی در آغوش دارد، آیا منطقی است که مشتم را از وسط نوزاد بزنم؟ می‌توانم ضربه‌ای مورب بزنم، یا پایش را هدف قرار دهم! حداقل در فضای باز این کار را انجام دهم تا نوزاد روی چمن فرود آید!
این تکه از اجرا، به‌عنوان یکی از پربازدیدترین ویدیوهای کمدی علیه اقدامات رژیم عبری در دوران پس از 7 اکتبر محسوب می‌شود.
سامی عبید و تلاشی که برای فلسطین می‌کند!
بخش آخر به سامی عبید اختصاص دارد، استندآپ‌کمدینی که از فعال‌ترین چهره‌های یکی دو سال اخیر در حفظ توجه عمومی به مظلومیت مردم غزه بوده است. حسن ختام این گزارش، بریده‌ای بسیار تلخ و گزنده از اجرایی است که در نوامبر 2023 در یوتیوب منتشر شد:
آن‌چه امروز بر فلسطینیان می‌گذرد، طبق تعریف دقیق، نسل‌کشی است. ممکن است این بیان شما را برآشوبد، اما بسیاری می‌گویند: «تعریف نسل‌کشی را تحریف می‌کنی.» نه، شما معنای واقعی نسل‌کشی را نمی‌دانید. کافی‌ست آن را جست‌وجو کنید. خواهید دید که بسیاری از وقایع تاریخی که نسل‌کشی محسوب می‌شوند، از دید شما پنهان مانده بودند. اما نکته امیدوارکننده این‌جاست: مردم فلسطین قوی‌تر از آن هستند که تصور می‌کنید. آنان تنها کسانی هستند که می‌توانند در این آشوب زنده بمانند. شاهدیم که شهروندان بی‌گناه برای حفظ جان خود، و در برابر محرومیت از ابتدایی‌ترین حقوق انسانی می‌جنگند؛ حقوقی مانند آب و غذا. گویی گفته‌اند: «آب و غذایشان را قطع می‌کنیم!» اما گویا فراموش کرده‌اند که فلسطینیان همه عمر خود را با روزه‌داری در رمضان تمرین کرده‌اند. با ملت اشتباهی درگیر شده‌اند! این شرایط تنها ایمان آنان را تقویت می‌کند.
تصور کنید اگر کنترل آب و غذای آمریکا در دستان عده‌ای بود و آن را قطع می‌کردند؟ همین فردا به پایتخت حمله می‌کردیم!
تا روز سوم یکدیگر را می‌خوردیم؛ اول هم می‌رفتیم سراغ گیاه‌خوارها! شاهد ده‌ها شورش مشابه ششم ژانویه بودیم. حتی نانسی پلوسی را هم در همان سالن کنگره می‌خوردیم! اگر اینترنت ما قطع می‌شد؟ نسل زد در همان روز اول دیوانه می‌شد. حتی فرصت نسل‌کشی پیش نمی‌آمد؛ پیش از شروع کار، دست به خودکشی جمعی می‌زدیم....
سخن آخر
ممکن است فکر کنید مگر موضوعی به سیاهی نسل‌کشی، به تلخی پاک‌سازی نژادی و به باورنکردنی بودن نابودی کامل غزه شوخی‌بردار هم هست؟ اصلاً مگر در این وضعیت، جایی هم برای شوخی باقی می‌ماند؟ نمی‌دانم، ممکن است شما حق داشته باشید، قصد ندارم در این مورد با شما بحث کنم. اما فکر می‌کنم این شوخی‌ها، همین‌هاست که می‌تواند تأثیر بزرگی بر افکار عمومی مردم جهان بگذارد.
فکرش را بکنید که قرار باشد با یکی از مردمان جهانِ مثلاً متمدن صحبت کنیم و او را راضی کنیم که اتفاقی که در این گوشه جهان می‌افتد، واقعاً نسل‌کشی است؛ احتمال این‌که موفق شویم، تقریباً برابر است با این احتمال که زبان رسمی انگلیس طی سه سال آینده به چینی ماندارین تغییر کند!
اما وقتی حرف از کمدی می‌شود، وقتی همین آدمِ مثلاً متمدن نشسته است و اصل حرف را قاطی مقادیری شوخی و خنده می‌شنود، اگر فقط و فقط کمی انسانیت در وجودش باشد، تلنگری به درونش خواهد خورد.
و وقتی این تلنگرها روی هم بیاید، ممکن است بالاخره روزی برسد که ما ببینیم همین مردمِ مثلاً متمدن، از همان جهانِ مثلاً اول، بالاخره فهمیدند که ظالم کیست و مظلوم کدام است!
منبع: روزنامه فرهیختگان