تحلیلهای عربی از رایزنیهای سلطان هیثم درتهران
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، از زمان اعلام خبر سفر «هیثم بنطارق آلسعید»، سلطان عمان به ایران توسط وزارت خارجه این کشور در اواخر هفته گذشته، این رویداد به مهمترین رویداد عربی تبدیل شد؛ رویدادی که به صدر اخبار و گزارشها تبدیل شد و تقریباً اکثر رسانههای ملی و محلی منطقه تحلیلهایی درباره اهداف و محورهای آن ارائه دادند.
سفر سلطان عمان به مصر، بلافاصله بعد از اجلاس سران عربی در جده (19می)، باعث شد تا رسانههای عربی اهداف سفر بنطارق به ایران و دیدارهایش با مقامات ارشد ایرانی را به طور دقیقتری رصد کنند. نقش میانجیگرانه مسقط در روابطش با تهران، مهمترین نمود مناسبات دوجانبه بوده و همواره مورد توجه قرار گرفته است. رسانههای عربی و حتی غربی یا عبری در گزارشهای اخیر خود و به خصوص، تحلیلهای منتشرشده در روز گذشته، (یکشنبه، 28می) همزمان با ورود سلطان عمان به تهران، موضوعات مهمی را محور تحلیلهای خود از این سفر قرار دادند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
تقویت روابط اقتصادی بین دو کشور
وبگاه اینترنتی «مسقط دیلی» روز گذشته و ساعتی بعد از ورود سلطان عمان به تهران سرمقالهای منتشر کرده و درباره مناسبات اقتصادی دو کشور نوشت: روابط حسنه سیاسی طی حدوداً پنج دهه گذشته بین سلطنت عمان و جمهوری اسلامی ایران، باعث شکلگیری تبادلات اقتصادی خوب و سودآوری شده است.
مسقط دیلی در ادامه نوشت: براساس دادههای موجود، حجم مبادلات تجاری بین مسقط و تهران در سالهای اخیر به نفع سلطنت عمان بوده و طبق آمارهای جدید به حدود 53.3 میلیون دلار در سال 2021 و 94 میلیون دلار در سال 2022 رسیده است.
میانجیگری بین تهران - قاهره و کمک به بهبود روابط ایران و مصر
پایگاه خبری «العربی الجدید» در گزارشی نوشت: سلطان عمان در اوج تلاشهای میانجیگرانه در پروندههای منطقهای و بینالمللی برای تهران، به ایران سفر کرد. این سفر در سه سطح اهمیت خواهد داشت: سطح اول، روابط دوجانبه است که مسقط و تهران به ویژه در ابعاد اقتصادی به دنبال گسترش آنها هستند. سطح دوم، سطح منطقهای است که شامل تلاشهای سیاسی بیشتر برای همگرایی گستردهتر با کشورهای عربی است. سطح سوم نیز پروندههای بینالمللی و در صدر آنها مذاکرات هستهای است، که عمان پیشتر در خصوص آن نقش ایفا کرده بود.
خبرگزاری «آناتولی» ترکیه یک روز قبل از سفر هیثم بنطارق به تهران گزارشی منتشر کرده و نوشت: سلطان عمان در سفر به تهران حامل پیامهایی از مصر و آمریکا برای ایران است. با توجه به سفر اخیر بنطارق به قاهره و رایزنی با «عبدالفتاح السیسی»، رئیس جمهور مصر، منابع آگاه اعلام کردند که ایران، موضوع محوری گفتوگوهای سلطان عمان با السیسی بوده است.
پایگاه خبری «عربی21» هم در گزارشی مینویسد: در پرتو فضای آشتیجویانه و تغییرات سیاستی که منطقه برای غلبه بر جو منفی و اختلافات همسایگی شاهد آن است، رابطه مصر و ایران به عنوان یکی از محورهای این سفر مطرح میشود؛ احتمالاً تلاشهای مسقط، منجر به نوعی آشتی میان تهران و قاهره خواهد شد.
کمک به پایان بحران یمن از طریق اتمام اختلافات ایرانی - عربی
روزنامه «العرب» در گزارشی از تلاشهای مسقط برای پایان دادن به بحران یمن، نوشت: عمان سالهاست که تلاش میکند تا اختلافات بین طرفهای درگیر در یمن و به طور گستردهتر بین ایران، عربستان سعودی و ایالات متحده را از بین ببرد. عربستان به عنوان متحد عربی شماره یک مصر، با توافق مارس به از سرگیری روابط دیپلماتیک با ایران روی آورده، در همین حال عمان در حال میانجیگری بین اطراف یمنی و سعودی درگیر در جنگ است؛ بنابراین در یک دیدگاه عمیقتر، به بهبود روابط تهران - قاهره در چارچوب پایان جنگ یمن نگاه میکند.
پایگاه «میدلایست آنلاین» هم در گزارشش نوشت: سلطان عمان برای تقویت مسیر سازش و همگرایی منطقهای راهی تهران شده است. سلطان هیثم چند روز پس از سفر به قاهره به ایران سفر میکند که این نشان دهنده میانجیگری احتمالی عمان برای پایان دادن به مناقشه بین مصر و ایران است؛ در حالی که پرونده صلح یمن در راس مذاکرات برنامهریزی شده سلطان عمان با رئیسجمهور ایران قرار دارد.
تلاش برای بازگرداندن ایران و غرب به میز مذاکره در پرونده هستهای
وبگاه خبری «میدلایست نیوز» در این خصوص نوشت: سلطنت عمان سالهاست که به عنوان یک میانجیگر تاریخی در روابط تهران و واشنگتن به شمار میرود؛ به همین دلیل هرگاه یکی از مقامات عمانی به ایران سفر میکند و یا بالعکس، احتمال شنیدن اخبار جدید برای نمایانشدن در صحنه بینالمللی تقویت میشود. تشویق به ازسرگیری گفتوگوهای در خصوص توافق هستهای و کمک به تبادل زندانیان بین تهران و واشنگتن از محتملترین محورهای این سفر است.
کمک به بازسازی روابط ایرانی - عربی و تعمیق فضای صلح و همگرایی ایجادشده در منطقه
روزنامه اینترنتی «رایالیوم» در این باره نوشت: توافق حاصلشده بین ایران و عربستان در چین ابتدای روند جدید منطقه است. همگرایی آغاز شده و ادامه خواهد داشت؛ به ویژه در شرایطی که کشورهای منطقه متوجه شدهاند اختلافات بین آنها به نفع طرفهای دیگر تمام شده و همچنین مانع از اجرای پروژههای رفاهی و توسعهای در این کشورها میشود. گفتوگو جایگزین درگیری شده و عمان، بهترین گزینه برای سازش مجدد تهران و قاهره است.
پایگاه خبری «الخلیج آنلاین» هم گزارشی منتشر کرده و مینویسد: ایران، کشور سلطاننشین عمان را مرکز گفتوگوها و حل و فصل اختلافات در منطقه میداند. عمان هم با ایفای نقش قوی در چند میانجیگری قبلی و پایان دادن به بسیاری از مسائل باقیمانده و بحرانهای سیاسی، توانایی و اهتمام خود در این زمینه را نشان داده است. حالا انتظار میرود که ماحصل این سفر نیز، یک میانجیگری موفق دیگر در سطح منطقه و یا بینالملل باشد.
انتقال پیامهایی از طرفهای غربی عضو توافق هستهای برای ایران
پایگاه تحلیلی «180پست» نوشت: این سفر سلطان عمان به تهران از چند جهت مهم و متفاوت است. اول آنکه حدوداً دو ماه بعد از اعلام توافق دیپلماتیک ایران و عربستان انجام میشود؛ دوم اینکه، این سفر در ادامه سلسله تلاشهای میانجیگرانه عمان و بعد از موفقیت مسقط در حصول توافق بین ایران و بلژیک برای تبادل زندانی صورت میگیرد. مورد سوم و چهارم نیز به همزمانی این سفر با خبرها مبنی بر آغاز مجدد تلاشهای مسقط برای میانجیگری در پرونده هستهای ایران و آمریکا و همچنین ورود جهان به مرحله جدیدی از جنگ سرد، باتوجه به تداوم درگیریها در اوکراین اشاره دارند. مجموع شرایط و امکانات نشان میدهند که عمان قویاً به دنبال کمک در موضوع هستهای است اما موفقیت آن همچنان به اراده طرف غربی برای پاسخ به مطالبات ایران بستگی دارد.
بعدازظهر روز گذشته بود که هیثم بن طارق آلسعید، سلطان عمان در راس هیأتی سیاسی راهی تهران شد. خبرگزاری رسمی دولت عمان در صفحه توئیتری خود نوشته بود که سطان هیثم در یک سفر رسمی 2روزه عازم جمهوری اسلامی ایران است و در این سفر با مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران دیدار خواهد کرد. «بدر البوسعیدی»، وزیر امورخارجه عمان هم ساعتی پیش از این در آستانه سفر سلطان هیثم به تهران، در توئیتی نوشته بود: سفر تاریخی سلطانمان به جمهوری اسلامی ایران منعکس کننده اهمیتی است که رهبران دو کشور برای تعمیق همکاریهای دوجانبه قائل هستند.