توضیح سازمان انرژی اتمی در پاسخ به انتقاد از ساخت نیروگاه های اتمی در کشور

سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ به مقاله منتشره در یکی از روزنامه‌های کشور طی هفته جاری، توضیحاتی را درباره اقبال جهانی نسبت به نیروگاه های اتمی و تصمیمات صحیح تصمیم گیران کشورمان در خصوص ساخت نیروگاه های اتمی از جمله نیروگاه اتمی بوشهر و نیروگاه اتمی کارون در دارخوین ارایه کرد.

متن توضیحات منتشر شده از سوی سازمان انرژی اتمی به این شرح است: اقبال جهانی و توسعه نیروگاه های هسته ای در جهان: بر اساس آمار ارائه شده از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی تا اکتبر سال 2022 تعداد 437 راکتور قابل بهره برداری در جهان وجود دارد که ظرفیت الکتریکی آنها 393 گیگاوات است. این راکتورها حدود 10 درصد از برق جهان را تامین می کنند. علاوه بر این 60 راکتور در دست ساخت و 99 راکتور برنامه ریزی شده برای ساخت به ترتیب با ظرفیت 62 گیگاوات و 104 گیگاوات وجود دارد و 325 راکتور دیگر نیز پیشنهاد شده است.

ماجرای کشف ذرات اورانیوم در یک ضایعاتی چیست؟

اگر کمی جزئی تر به موضوع نگاه کنیم اهمیت انرژی اتمی را در جهان بیشتر در می یابیم. در یکسال گذشته اتحادیه اروپا چشم انداز سرمایه گذاری در نیروگاه های هسته ای در سطح کشورهای این اتحادیه را 500 میلیارد یورو ترسیم نموده است. عربستان سعودی با داشتن ذخایر غنی نفتی، ساخت 16 راکتور هسته ای را در دستور ساخت قرار داده است. همچنین امارات متحده عربی با داشتن ذخایر کلان نفت و گاز اقدام به ساخت 4 نیروگاه اتمی 1400 مگاواتی (تاکنون 2 نیروگاه به بهره برداری رسیده است) با هزینه ای بالغ بر 4/24 میلیارد دلار نموده که با تولید 6/5 گیگاوات 25 درصد از برق مصرفی این کشور را تامین می کند. فنلاند بزرگترین نیروگاه هسته ای جهان را با ظرفیت 1650 مگاوات تولید برق پاک پس از 16 سال با تاخیری 12 ساله و هزینه ای 10 میلیارد یورویی سال گذشته راه اندازی کرد. این کشور یکی از متعهدترین کشورها در کاهش گازهای گلخانه ای جهان است. ژاپن با وجود تعطیلی راکتورهای هسته ای به دلیل سونامی چند سال گذشته، بازگشت به کار 7 راکتور تعطیل شده و تامین 22 درصد برق کشور را در دستور کار دارد. کره جنوبی تامین 30 درصد برق هسته ای و افزایش اشتغال 100 هزار نفر را در چشم انداز فعالیت هایش دارد. چین تعداد راکتورهای اتمی اش را طی 10 سال گذشته از 13 به 53 راکتور رسانده است. توجه به آمارها و ارقام فوق نشان از اقبال و توسعه استفاده از انرژی هسته ای در جهان دارد.

نیروگاه های هسته ای مزیت های زیادی دارند:

تولید انرژی پاک: افزایش گازهای گلخانه ای ناشی از کاربرد سوخت های فسیلی و اثرات مخرب آنها، استفاده از انرژی های پاک بویژه انرژی هسته ای را به عنوان یکی از راه های کاهش آلودگی هوا و محیط زیست مورد توجه جهانی قرار داده است. در حال حاضر نیروگاه های هسته ای جهان از انتشار 8 درصد گازهای گلخانه ای به فضا جلوگیری می کنند. از جمله نیروگاه اتمی بوشهر پس از شروع فعالیت تجاری در سال 1392 با تولید 56 میلیارد کیلووات ساعت برق اتمی از انتشار حدود 54 میلیون تن گازهای آلاینده زیست محیطی جلوگیری کرده است.

به رغم بالا بودن هزینه های سرمایه گذاری اولیه نیروگاه های هسته ای در مقایسه با نیروگاه های فسیلی که ناشی از بکارگیری استانداردهای سطح بالای ایمنی، مزایای چشمگیری که در انرژی هسته ای وجود دارد نظیر طول عمر بیشتر (تا 80 سال)، هزینه های پایین سوخت، صرفه جویی در مصرف سوخت های فسیلی، هزینه های اجتماعی ناچیز، تامین بار پایه شبکه برق و کاربردهای جانبی از جمله تولید هیدروژن و آب شیرین، در مقایسه با دیگر گزینه های انرژی اهمیت بیشتری به انرژی هسته ای می بخشد. در عرف بین المللی هزینه احداث نیروگاه های هسته ای حدود 2 تا 6 برابر هزینه احداث نیروگاه های حرارتی است بنابراین هزینه 2 میلیارد دلاری برای ساخت نیروگاه 300 مگاواتی کارون در دارخوین خوزستان، عددی خارج از عرف بین المللی نیست. نیروگاه های هسته ای در طول عمر خود در مقایسه با نیروگاه های فسیلی هزینه های بهره برداری بسیار کمتری داشته و با استناد به مراجع معتبر داخلی و بین المللی هزینه کل تمام شده برای تولید هر کیلووات ساعت برق در نیروگاه حرارتی بیشتر از نیروگاه هسته ای است. به عنوان مثال یک نیروگاه 1000 مگاواتی هسته ای در کمتر از 6 سال می تواند با فروش برق تولیدی کلیه هزینه های سرمایه گذاری اولیه را استحصال کند.

صرفه جویی اقتصادی نیروگاه های هسته ای امری ثابت شده و مورد اتفاق نظر بین المللی است. یک نیروگاه 1000 مگاواتی ارزش اقتصادی معادل 4 تا 6 میلیارد دلار دارد. نیروگاه اتمی بوشهر تاکنون علاوه بر تولید 56 میلیارد کیلووات ساعت برق پاک معادل 88 میلیون بشکه نفت یا معادل حدود 15 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی صرفه جویی نموده است.

ساخت نیروگاه های هسته ای به دلیل وسعت و تنوع و تعدد پروژه ها موجب فعال شدن صد ها شرکت و صنایع داخلی می شود. این امر همراه با استانداردهای سطح بالای این فناوری موجب ارتقاء سطح صنایع کشور و توسعه اقتصادی ودرآمد این صنایع و شرکت ها می شود. صنایع داخلی به عنوان یکی از مهمترین پایه های توسعه اقتصادی به بومی سازی و خودکفایی کشور کمک زیادی می کنند. این امر با توجه به سیاست های کشور و سازمان انرژی اتمی ایران به استفاده حداکثری از توانمندی ها و صنایع داخلی در ساخت نیروگاه های اتمی، اهمیت بیشتری پیدا می کند. در یک سخن دستیابی به انرژی هسته ای بویژه ساخت و توسعه نیروگاه های هسته ای باعث ارتقاء کیفیت تولید و استانداردهای مربوطه، سیستم های آموزشی و فرهنگ ایمنی در بخش های مختلف صنعت شده و ارتقاء و تعمیق کمی و کیفی صنایع مرتبط را به همراه دارد.

دستیابی به فناوری راهبردی و سطح بالای هسته ای با توجه به ممانعت غربی ها، اروپایی ها و آمریکایی ها از صدور تکنولوژی به کشورهای در حال توسعه اهمیتی استراتژیک دارد. تکنولوژی مزایای زیادی از جمله درآمد طولانی مدت قابل ملاحظه، رشد و توسعه، اشتغال گسترده، اقتدار ملی و قدرت آفرینی را به همراه می آورد. فناوری هسته ای از جمله پیچیده ترین و انحصاری ترین فناوری های عصر حاضر است که دستیابی و فعالیت در آن مستلزم فعالیت های گسترده و برنامه ریزی شده در خصوص پژوهش های بنیادی و کاربردی، کاربرد طیف وسیعی از فناوری ها با مقیاس های گوناگون و ارتقاء سطح استانداردهای بکار گرفته شده در زمینه های مختلف است. به بیان دیگر فناوری هسته ای به عنوان یک بخش پیشرو عمل کرده و باعث ایجاد، تحرک و توسعه بخش های دیگر می شود.

نماینده تهران: وزارت کشور نمی‌تواند بانی تشکیل کمیته حقیقت‌یاب باشد

- تولید برق هسته ای فقط یکی از استفاده های فناوری هسته ای است و این فناوری در حوزه های مختلف زندگی از جمله سلامت، پزشکی، کشاورزی، دامپروری و صنایع مختلف وارد شده است و در برخی موارد نقشی بسیار حیاتی دارد.

انرژی هسته ای انرژی مطمئن و قابل اعتمادی است که با سرما، گرما و شرایط اقلیمی، تغییر خاصی در تولید آن ایجاد نمی شود. انرژی های تجدید پذیر همچون بادی و خورشیدی محدودیت های خاص خودشان را دارند و در تمام مواقع سال در دسترس نیستند و نمی توان خیلی روی آنها حساب کرد.

مقدار کمی سوخت اتمی مقدار زیادی انرژی و برق تولید می کند. هر انسان طی 72 سال زندگی حدود 235 هزار کیلووات ساعت برق مصرف می کند در همین حال یک قرص سوخت اورانیوم به اندازه تخم مرغ بیش از این مقدار برق تولید می کند.

انرژی آینده انرژی گداخت هسته ای است. کشورهای پیشرفته طبق برنامه در سال 2050 به این انرژی نامحدود در سطح راکتورهای بزرگ تولید برق گداخت دست می یابند و ما برای دستیابی به تولید برق از گداخت هسته ای و عقب نماندن از جهان لازم است در انرژی شکافت هسته ای در سطح بومی سازی رشد و توسعه پیدا کنیم که الحمدلله تاکنون در بخش هایی از جمله چرخه سوخت هسته ای، تولید رادیوداروها، تولید آب سنگین، اکسیژن 18 و دوتره های پزشکی و صنعتی بومی سازی کرده ایم.

ضرورت تنوع بخشی در سبد انرژی کشور و تامین پایدار انرژی:

بر اساس استانداردها و تجربیات بین المللی، در حال حاضر کشورهای جهان به منظور برقراری امنیت انرژی، بر مبنای منابع و توانمندی های علمی و فنی موجود هر کشور، استفاده از منابع مختلف انرژی و همچنین با توجه به مقتضیات آینده منابع انرژی در جهان، ترکیب و سبد متنوع تری از انرژی را برای مصارف کشورشان در نظر می گیرند و برنامه ریزی می کنند. کشورمان نیز بر همین مبنا سیاست تنوع سبد انرژی و استفاده از منابع مختلف انرژی از جمله استفاده از انرژی هسته ای با استفاده از حداکثر توان داخلی و مشارکت بین المللی دنبال می کند. سازمان انرژی اتمی ایران بر مبنای همین سیاست و چشم انداز 20 ساله برای افزایش سهم برق هسته ای به 20 درصد در سبد انرژی کشور، از تمامی سازندگان، صنایع بزرگ و شرکت های دانش بنیان دعوت نموده تا در ساخت نیروگاه های هسته ای مشارکت داشته باشند.

استفاده از انرژی های مختلف بر مبنای سیاستی اصولی و بین المللی به منظور پیشگیری از بحران های احتمالی انرژی نظیر آنچه در کشورهای اروپایی پس از جنگ روسیه و اوکراین بوجود آمده است، برنامه ریزی می شود.

در حوزه استفاده از انرژی های تجدید پذیر همچون باد و خورشید ضمن اینکه کشورمان در این زمینه ها فعال است و از ظرفیت های داخلی استفاده می کند، اما در سبد انرژی اولویت محسوب نمی شوند. نیروگاه های بادی و خورشیدی نمی توانند به عنوان برق پایه تعریف شوند. به دلیل اینکه با تغییر شرایط آب و هوایی متغیر هستند. قابل ذکر است برای تولید 1000 مگاوات برق چیزی در حدود 3.125 میلیون پنل خورشیدی و یا 431 توربین بادی در مقیاس کاربردی مورد نیاز است. که برای این کار به زمینی بسیار وسیع احتیاج است.

استفاده از مشعل ها (فلرینگ) مقرون به صرفه نیست

استفاده از مشعل های (فلرینگ) صنایع مختلف اعم از پالایشگاه ها، پتروشیمی ها و... برای تولید برق، بر اساس مراجع متعدد، با توجه به هزینه های بالای جمع آوری، پالایش، کنترل و انتقال، مقرون به صرفه نیست.

جهان امروز در حال گذار به سمت انرژی های پاک برای مبارزه با تغییرات اقلیمی است (که هم‌اکنون این تغییرات با وقوع سیلاب‌های ویرانگر، گریبان‌گیر کشور عزیزمان هم شده است). گاز طبیعی به تنهایی 70% از سبد مصرف انرژی کشور را تشکیل می دهد؛ بنابراین، وابستگی بیش از حد به گاز برای تأمین برق کشور، به احتمال فراوان در آینده نزدیک برای کشور مشکل آفرین بوده و از دیدگاه پدافند غیرعامل (وابستگی به یک منبع انرژی) به مسألهای بحرانی بدل خواهد شد. از سوی دیگر، با روند افزایشی مصرف گاز در ایران در طی سال‌های اخیر، حتی افزایش ظرفیت تولید فازهای جدید پارس جنوبی نیز نتوانسته است پاسخگوی اوج مصرف به ویژه در فصل زمستان باشد. افزون بر این مساله در ایام سرد سال، گاهی خوراک واحدهای پتروشیمی، سیمان، فولاد و صنایع دیگر نیز کاهش می یابد تا مشکلی در تأمین گرمایش خانگی ایجاد نشود که این موضوع نیز به بروز مشکلات زیادی در این واحدها و اخلال در تامین مواد اولیه کارخانه‌های پایین‌دستی منجر می شود.

نکته نهایی

نکته نهایی اینکه سیاست ها و تصمیمات کلان کشور در حوزه های مختلف از جمله نیرو و برق از مبادی سیاسی (مقام معظم رهبری، شورای نگهبان، تشخیص مصلحت، دولت)، حقوقی (دولت و مجلس)، فنی (وزارت نیرو و انرژی اتمی و دیگر دستگاه های مربوطه) و کارشناسان متخصص هر حوزه عبور می کند و نهایتاً به نهاد و دستگاه مجری ابلاغ می شود. بنابراین به هیچ وجه ساخت نیروگاه اتمی از تصمیمات فردی و تشخیص اشتباه مسئولان نیست. باید تاکید کرد سرمایه گذاری مملکت در تولید برق هسته ای، اقتدار ملی، قدرت و استقلال کشور، رفاه مردم، فناوری های نوین و اشتغال متخصصان را به ارمغان می آورد بطوریکه برنامه چشم انداز 1420 سازمان انرژی اتمی مستقیم و غیر مستقیم موجبات اشتغال حدود 42 هزار نفر را در پروژه ها و بخش های مختلف این صنعت راهبردی فراهم خواهد نمود.

در پایان بطور یقین شایسته است رسانه های کشور در قضاوت و نقد موضوعات راهبردی و ملی و مسائل تخصصی دقت و حوصله بیشتری داشته باشند و اصول اخلاقی بی طرفی، دقت و صحت مطالبی که می نویسند را رعایت کنند.

سازمان انرژی اتمی ایران

• نسخه اروپا برای امنیت غذایی
• تبعید پادشاه سابق اسپانیا
• جی‌پی مورگان: تغییرات عمده در صنعت کریپتو در راه است
• جریمه 275 میلیون دلاری متا در اروپا
• اروپا دارایی‌های روسیه را توقیف می‌کند

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.