ثبت 18 اختراع در ایران، سوئیس و کانادا توسط شرکت فناور ایرانی در حوزه رنگ نانویی

به گزارش خبرنگار علمی خبرگزاری تسنیم؛ "خواستن، توانستن است" شاید این ضرب المثل معروف برای خیلی از ما یک کلیشه و سخنی ثقیل، تلقی شود اما هستند کسانی که با دستان خالی اما اراده‌ای قوی بسترهای دسترسی به آرمان‌ها و آرزوهایشان را مهیا نموده و به آن دست پیدا کردند.

دکتر "مهدی رحمانی" مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان "رنگین نانو ساختار" مستقر در مرکز رشد واحد رودهن یکی از این افراد است. او از مصادیقی است که کار خود را از زیر صفر آغاز کرد و امروز شرکت برتر در حوزه رنگ نانویی است. این شرکت در سال 95 در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی رودهن به عنوان هسته و مرحله پیش رشد مستقر شد و تا امروز 18 اختراع در ایران، سوئیس و کانادا ثبت کرده است؛ در ادامه مشروح مصاحبه ما با مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان را می‌خوانید:

تسنیم: شاید برای خیلی از مخاطبین این باور وجود داشته باشد که تا پشت گرم نباشد، پیشرفتی نیز حاصل نخواهد شد. شما دارای چنین شرایطی بودید که امروز به یک کارآفرین برتر در حوزه تولید رنگ نانویی تبدیل شده اید؟ کمی از روند کاریتان برایمان توضیح دهید و اینکه چطور شروع کردید؟

با توجه به اینکه دارای مدرک دکتری در رشته شیمی هستم در سال 94 در کارخانه تولید رنگ فعالیت کردم. در آن زمان به واسطه اینکه خواهرم مسئول حسابداری بود به مدیرعامل شرکت معرفی و در نهایت مسئول آزمایشگاه شدم. من حضورم در آن مجموعه را منوط به ایجاد تغییر مثبت در ساختار فضای کاری آن کارخانه کردم. پس از دو هفته، نخستین رنگ نانوی ایران را ثبت کردم. بی‌هزینه، تغییرات مثبت بسیاری در آن مجموعه ایجاد کرده و چندین محصول ساختم. از جایی به بعد پروپزال‌های ارائه شده به مدیر بی‌اثر بود و به نقطه‌ای رسیدم که خداحافظی کردم.

من می‌خواستم پرواز کنم و نمی‌توانستم در قفس بمانم. پس از جدایی از آن کارخانه، مستقیم به پارک علم و فناوری پردیس رفتم. ایده‌هایم را به آن‌ها گفتم. قصد داشتند 15 اتاق اجاره بدهند و 100 نفر ثبت‌نام کرده بودند که من نتوانستم از آن‌ها پیشی بگیرم و واحدی به من نرسید. پس از آن به مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی رودهن مراجعه کرده و آرمان‌هایم را در آنجا جست و جو کردم. پس از شنیدن ایده‌هایم گفتند، می‌توانی از طرح‌هایت دفاع کنی؟ که گفتم بله و همان جا شروع به دفاع از ایده‌ها و طرح‌هایم کردم که گفتند صبح پروپوزال را نوشته و از آن دفاع کنید.

فردای آن روز کلیدی را به من دادند و گفتند این فضا برای شروع کار شما است و کارتان را شروع کنید. 80 متر جای به هم ریخته را همان روز مرتب کردم و از شهریور 95 کار من در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن کلید خورد. رنگ پودری مثل رنگ مایع نیست و مهندسی و دستگاه‌های اختصاصی خود را دارد که در داخل نیز تولید نمی‌شد. شروع به قیمت‌گیری از شرکت‌های خارجی برای خرید دستگاه کردیم. مدل چینی 15 هزار دلار قیمت‌گذاری شده بود. قیمت برای ما بالا بود و با همکاران تصمیم گرفتیم دستگاهی که هیچ نمونه داخلی نداشت تولید کنیم. با یک ماشین‌ساز صحبت کردیم. قرار شد با سی میلیون کار را جمع کند و این طور ما 15 میلیون جلو افتادیم. کار ساخت دستگاه شهریور 95 آغاز شد و شش ماه بعد دستگاه به ما تحویل داده شد تا نخستین دستگاه آزمایشگاهی رنگ پودری ایران در کشور به بهره‌برداری برسد و هنوز هم از همان دستگاه استفاده می‌کنیم. ما تلاش کردیم بهترین مسیر و کمترین هزینه را انجام دهیم.

تسنیم: قدری از مختصات شرکت نانو ساختار بفرمایید و اینکه در چه زمینه‌هایی فعالیت می‌کند؟

شرکت "رنگین نانو ساختار" شرکتی فناور و نوآور با تمرکز در حوزه رنگ است. این شرکت در سال 95 در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی رودهن به عنوان هسته و مرحله پیش رشد مستقر شد. تا امروز 18 اختراع در ایران سوئیس و کانادا ثبت کرده‌ایم و هر اختراع پاسخی برای صنعت بوده است. ما با چالش سلامت بیماران در بیمارستان، آسیب فلزات در استان‌های جنوبی و شمالی به دلیل رطوبت بالای هوا و چالش‌های متعدد دیگر روبرو بوده و هستیم. عمده تمرکز ما بر روی رنگ‌های پودری الکترواستاتیک است که پوشش نهایی رنگ بر روی فلزات محصولات محسوب می‌شود. در تولید رنگ رینگ‌های فلزی گروه سایپا، درب‌های آسانسور و کابین آسانسور، انواع ظروف آشپزخانه، قطعات داخلی پراید از رنگ‌های پودری شرکت ما استفاده می‌شود. ضمنا دو محصول دیگر ما تولید محصول "لارما پوشش" پرایمر ضد خوردگی و زنگ زدگی و همچنین "کلیرآنتی باکتریال" برای بسته‌بندی‌های کارتنی و مقوایی آنتی‌باکتریال است.

تسنیم: تولیدات شما چه نسبتی با رفع چالش سلامت بیماران دارد؟

هر سال حدود 50 هزار نفر در بیمارستان‌ها به دلیل عفونت بیمارستانی در ایران از دنیا می‌روند. بدنه فلزی تخت‌ها، ترولی‌ها، مبلمان بیمارستانی و تجهیزات فلزی موجود در بیمارستان‌ها حاوی باکتری و عوامل بیمار‌ی‌زا است و موجب عفونت بیمارستان می‌شود.

در آمریکا 900 هزار نفر و در چین بیش از 12 میلیون نفر در سال 2020 به دلیل عفونت بیمارستانی از دنیا رفته‌اند. ما با رنگ پودری آنتی‌باکتریال نانو فناوری تخت بیماران، دیوارها، کیت‌ها و.. را ایمنی مادام کرده‌ایم! براساس آزمایشات صورت گرفته و مستندات موجود هیچ باکتری و میکروبی نمی‌تواند بر روی این سطوح رشد کند و در عرض 15 ثانیه هر میکروب و باکتری از بین می‌رود.

ما برای تجهیزات در مدارس و باشگاه‌های ورزشی، اتوبوس، مترو و.. راه‌حل آنتی‌باکتریال داریم. تا یک سال رنگ‌های پودری را ضمانت می‌کنیم و تضمین می‌دهیم که هیچ باکتری و میکروبی روی آن رشد نخواهد کرد. نانوذرات ساختار باکتری و میکروب را به اشکال مختلف از بین می‌برد. این ثبت اختراع در سوییس، کانادا و ایران صورت گرفته و ما تمام مجوزها و تاییدات را اخذ کرده‌ایم. مثلا در ساختمان جدید بیمارستان شهدای تجریش هر طبقه دارای یک رنگ متفاوت است و دیوار نیز فلزی و ماژوال و همچون پازل است. این کار را ما انجام داده‌ایم و یقینا در این بیمارستان و همچنین بیمارستان بصره و صاایران اصفهان هیچ کس به دلیل عفونت بیمارستانی به واسطه تجهیزات ساختمانی از دنیا نخواهد رفت. بانک‌های ملی شعبات مختلف در اصفهان و مشهد نیز به همین شکل کار کرده‌ایم.

تسنیم: این خاصیت ضد میکروب و باکتری تا چه مدت ادامه‌دار است؟

مادامی که رنگ بر روی سطح وجود داشته باشد این خاصیت نیز ادامه‌دار است! رنگ‌های آنتی باکتریال معمول، از رشد باکتری و میکروب جلوگیری می‌کند اما محصول ما نه تنها زمینه رشد را قطع می‌کند بلکه بستر نابودی کامل آن‌ها را فراهم می‌کند. براساس آزمایش‌ها و تست‌های زمانی گرفته شده فقط 15 ثانیه زمان کافی است تا باکتری و میکروب بر روی سطوح از بین ببرد. اما یکی دیگر از محصولات ما "لارما پوشش" است. لارما نام روستای پدری ما در استان مازندران نیز محسوب می‌شود. در شمال و جنوب کشور و همچنین مناطق شرجی، سطوح فلزات و سازه‌های فلزی زنگ می‌زند. ما رنگی ساخته‌ایم که ضدخوردگی است و 10 برابر رنگ‌های معمولی خاصیت ضد خوردگی دارد که این محصول و اختراع دیگر ماست.

شما یک مخزن نفتی یک میلیون لیتری نفت را در نظر بگیرید. چه زمانی برای از بین بردن حجم زیاد زنگ آن نیاز دارید و چه نیروی انسانی برای از بین بردن آن لازم هست؟ مبارزه با خوردگی و زنگ‌زدگی یک چالش پرهزینه در دنیا محسوب می‌شود و سالانه 3 تا 5 درصد تولید ناخالص هر کشوری در دنیا هزینه‌خوردگی سطوح فلزی می‌شود. در ایران این هزینه در سال 2016، 22 میلیارد دلار بوده است!

خوردگی یک چالش جهانی است و ما در دانشگاه‌های دنیا برای این موضوع رشته تخصصی داریم. این محصول در کمتر از 20 دقیقه زنگ‌زدگی را به کمپلکس تبدیل کرده و به سطح می‌چسباند و زنگ‌زدگی عملا به پوشش تبدیل شده و به پلیمری قوی مبدل می‌شود. بدین ترتیب هزینه 22 میلیارد دلاری که صرف رفع خوردگی سطوح در کشور می‌شود نه تنها به یک دهم کاهش پیدا می‌کند، بلکه تا 5 سال نیاز به صرف این هزینه نیست!

تسنیم: تجربه استفاده از این محصول را در حوزه صنعت داشته‌اید؟

ما در ده‌ها نیروگاه و پالایشگاه از قشم تا مشهد و مپنا کار کرده‌ایم. با وجود مشکلاتی که در فروش محصول تولید داخل در صنعت نفت هست، توانستیم محصولاتمان را به 20 شرکت نفتی به فروش برسانیم. شرکت "فلات قاره" از محصولی آمریکایی استفاده می‌کرد که در سال 88 کیلویی یک میلیون تومان هزینه دربرداشت. ما در سال 98 به آن‌ها کیلویی 90 تومان فروختیم و استقبال کردند. سطح "نفتکش روار" را در 22 شهریور سال 99 در سطح یک در یک لارما زدیم. 26 اسفند استعلام کردیم. رئیس نفتکش از "پینت من" نفتکش پرسید از لارمایی که بچه های نانو زدن چه خبر؟ که "پینت من" پاسخ داد: از آن تاریخ تا به الان ما 6 بار نفتکش را رنگ کردیم، اما برای آن سطح یک در یک که از محصول لارما استفاده شده هیچ اتفاقی نیافتاده و نیازی به رنگ نبوده است.

این هزینه حداقل 6 بار قابل ذخیره‌سازی است. شرکت خطوط لوله و مخابرات در عسلویه می‌خواست برای از بین بردن زنگ زدگی "سندبلاست" کنند اما گردوخاک ناشی از آن روی مزارع می‌نشیند و مردم شکایت می‌کنند و جلوی کار گرفته می‌شود. اما "لارما" ماده‌ای است که با یک قلم مو بر روی سطح کشیده می‌شود و حلال آن آب است و ماده موثره آن بلوط، گردو و انار است و عملا دوستدار محیط زیست است. ما بر روی مخازن سوخت نیروگاه نکا نیز کار کرده‌ایم و امروز درخواست انجام مجدد لارما را داشتند و این یعنی رضایت حاصل شده که ما امروز مشتری دوساله داریم.

تسنیم: قیمت این محصول چقدر هست و آیا در قیاس با "سندبلاست" از نظر هزینه هم مقرون به صرفه هست؟

این محصول در حال حاضر در آبان 1400 لیتری 360 هزار تومان است که می‌تواند ده مترمربع را پوشش دهد که متری 36 هزار تومان می‌شود اما "سند بلاست" متری 60 تا 140 هزار تومان است. پس از آن نیاز به آستری دارید که کیلویی 70 تا 100 هزار تومان است. هزینه تمام شده در یک متر مربع برای استفاده از سند بلاست تا 240 هزارتومان افزایش می‌یابد این در حالی است که ما با 36 هزار تومان کار را تحویل می‌دهیم که در حجم بالا این هزینه کاهش می‌یابد.

تسنیم: نمونه این محصول در کشور وجود دارد؟

ما چهارمین شرکت "راست کانورتر" در دنیا و نه تنها در کشور هستیم که در آسیا نیز نمونه‌ای از محصول ما وجود ندارد. تنها سه شرکت آمریکایی، کانادایی، بلژیکی محصولی مشابه "لارما پوشش" تولید کرده‌اند.

تسنیم: غیر از "لارما پوشش" و رنگ پودری آنتی باکتریال محصول دیگری هم تولید کرده‌اید؟

بله. سومین محصول ما مقوای آنتی باکتریال است که در سال گذشته به مرحله تولید رسید و در گام بعدی "کلیر آنتی باکتریال" تولید کردیم و در اختیار چاپخانه‌ها قرار دادیم که در مرحله آخر روی محصول استفاده می‌کنند تا آن کارتن و بسته ضد باکتری و میکروب باشد. هر یک لیتر این محصول حدود 200 متر مربع را پوشش می‌دهد و هر لیتر آن نیز 140 هزار تومان به فروش می‌رود. هر یک متر مربع بسته‌بندی‌های مقوایی و کارتنی با 700 تومان پوشش داده می‌شود. در حقیقت هزینه تمام شده ایمن کردن یک جعبه پیتزا در برابر میکروب و باکتری فقط 175 تومان است. ما برای ورود به بازار جهانی تاییدیه داخلی، آمریکا و اروپا را نیز اخذ کرده‌ایم.

تسنیم: حجم صادرات و مقیاس درآمدزایی مجموعه شما به چه صورت هست؟

در سال 2016 قرارداد انتقال دانش فناوری به ارزش دو میلیون یوان با چین به امضا رساندیم و قرار است خط تولیدی در چین راه‌اندازی کنیم. حجم سرمایه‌گذاری در چین به 10 میلیون دلار رسیده است و سهام‌دار 23 درصد کمپانی تولید رنگ هستیم. صادرات به آذربایجان، اربیل و ترکیه به عنوان کشورهایی که در عرصه رنگ قدرتمندترین در منطقه شناخته می‌شوند بیش از 500 هزار دلار محصول فروختیم. ما حتی یک قدم نیز فراتر رفتیم و قرارداد انتقال دانش فنی با شریک ترک امضا کردیم و خط تولید در استانبول راه‌اندازی کردیم و 20 درصد نیز با این کمپانی ترک شریک هستیم.

اکنون دانشگاه بریتیش کلمبیا در کانادا "لارما پوشش" را به عنوان محصول فناورانه پذیرفته و از بین 3500 شرکت، ما و 5 شرکت دیگر به مرحله نهایی رسیده‌ایم. قرار هست در کانادا با برند "UBC" وارد بازار دنیا شویم. چیزی مشابه مراکز رشد ما در کانادا نیز وجود دارد. اما متد آن‌ها متفاوت است. ما هر هفته به شکل مجازی کلاس داریم و هر ترم آن یک ماه است. فرآیند کار بدین ترتیب هست که در ماه اول معرفی محصول در دستور کار قرار می‌گیرد و ماه بعد نحوه معرفی به مشتری و ماه سوم نحوه دریافت استانداردها ارائه می‌شو. به این فرآیند از آزمایشگاه تا به توسعه رسیدن L to L می‌گویند و ما به عنوان محصول دارای ثبت اختراع امروز به فینال رسیده‌ایم و به سرمایه‌گذار کانادایی معرفی شده‌ایم.

تسنیم: در ابتدای گفتگو به آغاز فعالیت‌تان در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن اشاره کردید. این مرکز به طور مشخص چه خدماتی به شما ارائه کرد؟

مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن فضای کار و سخت افزارهایی همچون رایانه و.. را به صورت تقریبا رایگان در اختیار من قرار داد که در پیشبرد اهداف کاری من بسیار موثر بود. هزینه تبلیغات و حضور در نمایشگاه‌ها را دادند و پشت گرمی خوبی بودند. مدیران مرکز رشد رودهن به معنای حقیقی کلمه انسان‌های خوبی بوده و هستند. روحیه و انرژی مثبت بسیار قوی که همچون خواهر و برادر بزرگوار کنارم بودند. ما هم تلاش کردیم شاگرد خوبی برایشان باشیم. در جشنواره فرهیختگان برگزیده شدیم و به عنوان فناور و کارآفرین برتر انتخاب شدیم. در حقیقت هر جشنواره و کنگره‌ای که رفتیم اول شدیم و امروز دانشگاه آزاد واحد رودهن، قطب نانو در بین دانشگاه‌های کشور است که بدون حمایت‌های مرکز رشد رودهن این موفقیت‌ها هرگز در دسترس نبود و ما تلاش می‌کنیم نانوی رودهن در دنیا حرف برای گفتن داشته باشد.

تسنیم: نقش دانشگاه آزاد را در تولید علم و ارتباط با صنعت چطور ارزیابی می‌کنید؟

ما امروز در تولید علم کشور حرف برای گفتن داریم و نیمی از این بار را دانشگاه آزاد اسلامی به دوش می‌کشد. خیلی از این افراد متخصص هستند، اما شاید مسیر را به درستی نمی‌دانند و اهمیت و مزیت‌های کارآفرینی را به خوبی درک نکرده‌اند. مثلا متخصصی که پایان‌نامه می‌نویسد باید مسیر تبدیل این پایان‌نامه به محصول را نیز بلد باشد که قاعدتا بلد هست. وقتی توان تولید علم از ثروت را داشت دانشگاه آزاد نیز با سیاست‌های جدید در نظر گرفته شده، حمایت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری را از او به عمل خواهد آورد. واقعا تولید این همه مقاله چه لزومی دارد؟ در آن سوی آب، مختصات مقاله را می‌گیرند و تبدیل به محصول می‌کنند.

مقاله در دنیا اگر تبدیل به اختراع نشود به هیچ دردی نمی‌خورد. داشتن تفکر مقاله هیچ وقت ما را به مرحله توفیق در کسب و کار نمی‌رساند اما وقتی به مرحله ثبت اختراع رسید، می‌توان از آن کسب درآمد کرد. تفکر امروز در دانشگاه آزاد که زمینه حمایت صفر تا صد ایده تا محصول را مهیا کرده زمینه پیشرفت کشور را در عرصه صنایع مختلف مهیا خواهد کرد. مقاله‌هایی که می‌شد به محصول تبدیل شود امروز در کتابخانه‌های بزرگ خاک می‌خورد. ما امروز در عرصه علم و فناوری در منطقه رتبه یک را داریم اما اگر ایده‌هایی که در معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد مطرح شده به مرحله اجرا برسد، با خون خود می‌نویسم و متعهد می‌شوم ده سال دیگر به رتبه یک دنیا خواهیم رسید.