جنگ فراگیر در راه است؟
استفان والت، نظریه‌پرداز روابط بین‌الملل همزمان با افزایش تنش‌ها در منطقه و به‌ویژه در دریای سرخ و حضور ناوشکن البرز در باب‌المندب، در گفت‌وگو با فارن‌پالیسی با اشاره به اینکه هرچقدر جنگ غزه طولانی‌تر شود، احتمال ورود ایران و آمریکا و طرف‌های دیگر به یک نبرد منطقه‌ای افزایش می‌یابد، تاکید کرد که دامنه و شدت جنگ بزرگ در خاورمیانه در طول چند دهه اخیر بی‌سابقه خواهد بود. البته بر اثر تحولات...
استفان والت، نظریه‌پرداز برجسته روابط بین‌الملل در مصاحبه با فارن پالیسی به تحلیل تحولات و خطرات جهانی در سال جدید میلادی پرداخت. والت در پاسخ به اینکه مغفول‌ترین خطر برای سال 2024 چیست؟ به عبارت دیگر، در مورد چه چیزی باید نگران باشیم که قبلا نبوده‌ایم؟ گفت: «یکی احتمال تشدید قابل‌توجه مناقشه در خاورمیانه است. خبر خوب این است که تاکنون هیچ یک از ناظران و طرف های ثالث در منطقه علاقه زیادی به درگیر شدن نداشته اند. فقط درگیری هایی در سطح محدود بین حزب الله و اسرائیل وجود دارد. حوثی ها هم چند موشک شلیک کرده اند. اما به طور کلی، به نظر می‌رسد همه می خواهند این جنگ را محدود نگه دارند.»
وی افزود: «اگر درگیری ها ادامه یابد که احتمال آن کم نیست که برای ماه ها تداوم داشته باشد، محتمل است که توانایی یا تمایل قدرت های منطقه برای ایستادن در حاشیه درگیری کمتر شود. همچنین اگر جنگ جدی بین اسرائیل و حزب الله ایجاد شود و اگر ایران مجبور شود فعالانه تر درگیر شود که البته، ایالات متحده را به نفع اسرائیل به درگیری می کشاند، ناگهان با یک منازعه منطقه ای مواجه می شویم که اگر نگوییم تا به حال شبیه به آن اتفاق نیفتاده اما در چند دهه اخیر بی همتا خواهد بود.»
این نظریه‌پرداز در پاسخ به اینکه در چند ماه آینده اوضاع بین اسرائیلی ها و فلسطینی ها به چه سمت می‌رود و به طور کل اوضاع در سال 2024 چگونه خواهد بود؟ توضیح داد: «متاسفانه، من فکر می کنم که یک سال بعد اوضاع خیلی متفاوت از الان نباشد. تا آن زمان این جنگ خشونت آمیز به پایان خواهد رسید. نوعی آتش‌بس یا پایان کارزار اسرائیل در غزه وجود خواهد داشت. غزه تا حد زیادی ویران خواهد شد. بنابراین، این یک بحران انسانی با ابعاد عظیم خواهد بود، و این ماجرا طی یک سال یا بیشتر پایان نخواهد یافت.»
وی افزود: «مشکل سیاسی اساسی در این بین این است که چگونگی همزیستی اسرائیلی ها و فلسطینی ها در این فضای جغرافیایی تا یک سال دیگر حل نخواهد شد. فکر نمی کنم شاهد تغییری در دولت اسرائیل باشید که ناگهان بگوید «اکنون ما طرفدار پیگیری واقعی راه حل دو‌دولتی هستیم». من فکر نمی کنم که شما شاهد یک تشکیلات خودگردان فلسطینی اصلاح‌شده و تقویت‌شده یا حذف حماس باشید. حتی ممکن است حماس را در غزه و کرانه باختری بیشتر از قبل به عنوان نماد مقاومت فلسطین ببینید. خبر تأسف آور اینجاست که یک سال دیگر، وقتی این گفت‌وگو را انجام دهیم، آن موضوع نیز مانند امروز غیرقابل حل خواهد بود.»
استفان والت درباره توافق احتمالی اسرائیل برای عادی سازی روابط با عربستان سعودی نیز گفت: «درگیری ها فعلا آن موضوع را متوقف کرده است، اما فکر نمی کنم در طولانی مدت آن را از بین ببرد، زیرا انگیزه های بازیگران مختلف برای توافق از بین نرفته است. در مورد آمریکا، انگیزه اولیه واشنگتن در واقع به درگیری اسرائیل و اعراب مربوط نمی شد. ما سعی می کردیم در دوره ای که عربستان سعودی حداقل تا حدی با چین معاشقه می کرد، نوعی ترتیبات امنیتی با ریاض ایجاد کنیم تا آنها را در کنار خود نگه داریم. راه رسیدن به آن در سیستم سیاسی آمریکا، پیوند دادن آن به عادی‌سازی با اسرائیل بود. این انگیزه، برای ادامه حفظ عربستان سعودی در مدار امنیتی آمریکا و عدم‌همسویی مجدد آن با چین، از بین نرفته است.»
وی ادامه داد: «سعودی ها می خواهند بهترین توافقی را که امکان دارد امضا کنند و مایل هستند تضمین امنیتی از ایالات متحده دریافت کنند. اسرائیلی ها دوست دارند دستاورد نمادین توافق عادی سازی با عربستان سعودی را داشته باشند. من تصور می کنم که این ماجرا احتمالا احیا می‌شود. اما سوال این است که این توافق چقدر سریع احیا می‌شود که این ممکن است بستگی زیادی به نحوه ادامه جنگ و نحوه واکنش مردم عرب داشته باشد.»
نظریه‌پرداز برجسته روابط بین‌الملل در واکاوی این مساله که خشم ناشی از جنگ غزه چگونه ممکن است بر تحولات خاورمیانه و همچنین ایالات متحده تاثیر بگذارد، به فارن پالیسی گفت: «افکار عمومی در جهان عرب همیشه نسبت به دولت هایشان در قبال اسرائیل متخاصم تر و مطمئنا کمتر دلسوزانه بوده است. به‌ویژه در مصر، که در نهایت توافق صلح با اسرائیل را امضا کرد. دولت اسرائیل و دولت مصر اساسا سال‌هاست که به طور مشترک بر غزه سرپوش گذاشته اند. این با نظرات بسیاری از شهروندان مصری مغایرت دارد و این نه تنها در عربستان سعودی بلکه در تعدادی از کشورهای خلیج فارس نیز صدق می‌کند، احتمالا در اردن به وضوح نیز قابل مشاهده است.»
وی ادامه داد: «این موضوع، تنشی عمیق را برای ایالات متحده آشکار می‌کند؛ جایی که می گوییم طرفدار دموکراسی هستیم و مردم باید حکومت کنند، اما می دانیم که وقتی صحبت از خاورمیانه به میان می آید، اگر مردم واقعا تاثیرگذار بودند یا حتی صدای بلندتری در مورد اینکه سیاست ها چه خواهد بود، داشتند، مواضع بسیاری از آن دولت ها باید کاملا متفاوت می بود.»