"دارمازو" ظرفیتی مغفول برای جهش تولید در لرستان
خرم آباد - ایرنا - درختان بلوط مازو (دارمازو) یکی از ظرفیت های منحصر به فرد در شهرستان سلسله لرستان است که در صورت توجه، می تواند منجر به ارزآوری قابل توجهی در راستای تحقق شعار سال برای استان شود.
یکی از فرآورده های مهم جنگل های غرب کشور و به تبع آن استان لرستان، گال های درختان بلوط مازو است که از این درختان بلوط، محصولی به نام گال تولید می شود که عمدتا به کشورهای خارجی صادر می شود.
منطقه "قلایی" در شهرستان سلسله لرستان رویشگاه منحصر به فرد این نوع درختان بلوط است که در گویش محلی به آن دارمازو می گویند.
یک کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری در این باره به ایرنا، گفت: منطقه قلایی به دلیل پوشش انبوه و تنوع در گال ها به عنوان رویشگاه منحصر به فردی از این نوع درخت بلوط در کشور شناخته شده است.
اصغر میرزاپور با بیان اینکه دارمازو یکی از 700 گونه بلوط شناخته شده در جهان است، عنوان کرد: پراکنش جهانی این درخت در کشورهایی مانند سوریه، ترکیه، یونان و قبرس و همچنین در کشورمان ایران بوده و در سلسله جبال زاگرس آخرین نقطه رویشگاهی آن بر روی مدارات زاگرس در منطقه قلایی است.
میرزاپور اظهار داشت: گال ها نوعی برجستگی علفی هستند که تاکنون 70 نوع از آنها شناسایی شده و عامل اصلی تولید این گال ها یک سری از حشرات هستند که بر روی این درخت تخم گذاری می کنند و تخم گذاری این حشرات بدون آنکه به درخت آسیبی بزند موجب می شود تا در کنار رشد لارو، گال ها هم به وجود بیایند.
این کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری با اشاره به اینکه بیش از سه هزار گونه حشره وابسته به درخت بلوط شناسایی شده است، بیان کرد: با وجود درختان بلوط می توانیم گونه های مختلفی از حشرات، زنبورها و سایر گونه های مفید را در منطقه داشته باشیم.
وی با بیان اینکه در شهرستان سلسله بیش از 15 هزار هکتار به صورت پراکنده بلوط در منطقه قلایی وجود دارد، ادامه داد: دارمازو درختی با عمر دو هزار سال و میوه هایی با کاربردهای مختلف است.
میرزاپور خاطرنشان کرد: گال ها در فعالیت هایی همچون دباغی، رنگرزی و رنگ آمیزی نخ های پشمی به کار می رود و در فرمولاسیون داروهای ضد خونریزی، ضد سوختگی، صنایع پلاستیک، صنایع سرامیک، صنایع حفاری چاه نفت و غنی سازی فلزات سنگین کاربرد دارد.
این کارشناس منابع طبیعی با اشاره به سودآوری خوب این محصول برای اهالی منطقه، عنوان کرد: بهترین منبع درآمد مردم منطقه جمع آوری محصول گال درختان دارمازو است و هر خانواری در سال می تواند به سود مناسبی از جمع آوری این گال ها دست یابد.
وی ادامه داد: از منطقه قلایی سالانه بیش از 70 تن گال برداشت می شود اما در استان لرستان هیچگونه سرمایه گذاری و برنامه ریزی در جهت فرآوری این محصول انجام نشده و متاسفانه توسط واسطه ها خریداری و به صورت محصول خام صادر می شود.
میرزاپور تصریح کرد: سود این محصول عاید واسطه ها می شود و کشورهای خارجی در ازای هر کیلوگرم خرید این محصول هزینه ای بالغ بر 100 دلار می پردازند بنابراین اگر صنایع تبدیلی و تکمیلی در منطقه راه اندازی شود بستر اشتغال در منطقه ایجاد و موجب ارزآوری برای کشورمان می شود.
منطقه قلایی تنها رویشگاه مازو در لرستان است
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری سلسله نیز با اشاره به اینکه وسعت جنگل های مازوی شهرستان سلسله بیش از 15 هزار هکتار است، گفت: بیش از 513 هکتار از از عرصه های جنگلی مازوی شهرستان به دلیل استفاده های دارویی و انجام کارهای تحقیقاتی و پژوهشی محصور شده و تحت حفاظت منابع طبیعی شهرستان است.
امیرمحمد نظرپوری عنوان کرد: گونه منحصر به فرد و کمیاب بلوط مازو تنها در مناطقی از سردشت کرمانشاه، کردستان و منطقه قلایی شهرستان سلسله امکان رویش دارد.
وی با بیان اینکه این گونه بلوط دارای درصد بالایی از "تانن" است که در فرمولاسیون داروهای ضد خونریزی و سوختگی استفاده می شود، خاطرنشان کرد: اسنادی در دست است که از جوهر یا مرکب آن جهت چاپ اسکناس و نوشتن اسناد محرمانه در خزانه داری های بانک های آمریکا و انگلیس استفاده شده است. نظرپوری ادامه داد: از این گونه نادر بلوط جهت ساخت تورهای ماهیگیری، حفاری چاه های نفت، تولید لوازم آرایشی و بهداشتی و تهیه 32 نوع رنگ با طیف ها و استانداردهای مشخص استفاده می شود. درختان کهنسال بلوط مازوی منطقه قلایی این شهرستان قابلیت ثبت ملی دارند
فرماندار سلسله نیز در این باره اظهار داشت: عمر برخی از درختان بلوط مازوی منطقه به چند قرن می رسد و ثبت ملی سبب حفظ آنها و رونق صنعت گردشگری شهرستان می شود. شریف خسروی گفت: وجود درختان بلوط مازو قابلیت منحصر به فردی است که نظیر آن در هیچ کدام از شهرستان های استان و کشور بجز مناطقی از سردشت کرمانشاه و کردستان دیده نمی شود. فرماندار سلسله بیان کرد: با توجه به تهیه هفت محصول مختلف به نامهای گزوله، مازه، کلکاف، گره، چکه، گژه و بلوط از این درختان که خاصیت آرایشی و بهداشتی دارند، می طلبد که درختان کهنسال مازوی این منطقه نیز ثبت ملی شوند.
درختان بلوط مازوی سلسله در انتظار ثبت ملی هستند
رئیس میراث فرهنگی سلسله نیز گفت: 6 اثر طبیعی شهرستان قابلیت ثبت دارند که اقدامات لازم برای ثبت ملی آنان در دستور کار است.
فیروز میرزایی اظهار داشت: پرونده این آثار تاریخی و طبیعی برای ثبت در فهرست آثار ملی به سازمان میراث فرهنگی ارسال شده است.
وی عنوان کرد: درختان چند صد ساله گردوی کهمان، بلوط مازوی منطقه قلایی، چنار روستاهای تملیه و ژیریان، آبشار آو تاف کهمان و آبشار منطقه نمونه گردشگری گلهو از جمله آثار طبیعی در انتظار ثبت ملی شهرستان سلسله هستند.
میرزایی با اشاره به ثبت 218 اثر در شهرستان سلسله در فهرست آثار ملی خاطرنشان کرد: بناهای تاریخی و طبیعی با ثبت در فهرست آثارملی مشمول قوانین حفاظتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار می گیرند و بر این اساس اگر فردی به آثار ثبت شده آسیب وارد کند تحت تعقیب قضایی قرار می گیرد.
*س_برچسب‌ها_س*