دستگیری چند آتش‌افروز در میانکاله / رییس سازمان محیط زیست: تولد توله یوزها در اسارت تجربه خوبی بود

علی سلاجقه معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان محیط زیست در نشست خبری که به مناسبت روز محیط زیست و رسانه برگزار شد با اشاره به محدودیت منابع آبی در کشور محدود تاکید کرد: بنابراین باید از تمام ظرفیت هایی که وجود دارد در تامین آب شرب، صنعت، کشاورزی و محیط زیست استفاده کنیم و البته در این مسیر باید نیازها اولویت بندی شوند. مثلا درباره استفاده از آب‌های ژرف هم باید دقیق عمل کنیم و تمام زوایا سنجیده و حتی استفاده از این منبع هم باید اولویت‌بندی شود.

وی با یادآوری این نکته که در انتقال آب دریای عمان به سیستان و بلوچستان اگر قرار است انتقال بین حوضه ای صورت گیرد باید بر اساس مجوزهای محیط زیستی باشد، افزود: حقابه محیط زیستی در مبداء و مسیر تامین شود.

رئیس سازمان محیط زیست یکی از دغدغه های اصلی دول را مساله آب عنوان کرد و گفت:‌در بحث آب آن چیزی که امروز در محیط زیست می‌گذرد نتیجه یک روز یا 10 سال نیست بلکه نتیجه سال‌ها عدم مدیریت صحیح منابع است به طوری که امروز منابع آبی ما به آستانه تحمل رسیده اند، در واقع همیشه با آب به عنوان سرمایه‌ای که همیشه ساری و جاری است برخورد کردیم اما دیدیم این سرمایه در حال کم شدن است و اکنون با مشکل روبرو هستیم.

وی با اشاره به اینکه زمان بارش در کشور جابه‌جا شده و کشور دچار خشکسالی شده است، ابراز داشت: در واقع با منابع آب چه آب‌های سطحی و چه آب‌های زیرزمینی خوب برخورد نکردیم.

سلاجقه بیان داشت: به طور مداوم از وزارت نیرو پیگیر تامین حقابه محیط زیست هستیم البته این مساله همواره مد نظر وزیر نیرو است، همچنین در زمینه کشاورزی هم از وزارت جهاد کشاورزی خواستیم تا در زمینه کشت های جایگزین یعنی کشت هایی که نسبت به کم آبی و خشکی مقاوم هستند اقدام کنند.

تامین بسته آبی برای چهارمحال و بختیاری

وی با اشاره به سفر اخیر هیات دولت به استان چهارمحال و بختیاری، گفت: اینجا گره‌های آب زیاد است از این رو یک بسته کامل در بخش تامین آب شرب، کشاورزی، صنعت و محیط زیست و گردشگری در چهارمحال و بختیاری تهیه شده است که به زودی توسط وزارت نیرو رونمایی می‌شود تا بتوانیم داشته‌های فعلی را حفظ کنیم و چالش‌ها را با استفاده از ظرفیت دانش‌بنیانی به فرصت تبدیل کنیم و از این شرایط فاصله بگیریم.

سلاجقه در ادامه درباره برنامه سازمان محیطزیست برای حل مشکل آلودگی‌های خلیج فارس گفت: دریاهای ما ناشناخته است و با دریاها خوب برخورد و از آنها صیانت نکردیم. دریاهای ما از لحاظ تنوع زیستی نسبت به محیط خشکی، بسیار ثروتمندتر هستند، با توجه به تردد تعداد زیادی نفتکش و کشتی در خلیج فارس و امکان آلوده کردن این بستر آبی ارزشمند اما متاسفانه آنطور که باید به این پهنه های آبی توجه نکردیم.

وی تاکید کرد: امسال می‌توانیم از ظرفیت‌های دانش‌بنیانی استفاده و زیستگاه‌های حساس را شناسایی کنیم و این موضوع در دستور کار جدی سازمان قرار دارد و معاونت دریایی نیز تهیه نقشه‌های زیستگاه‌های دریایی را هم در دستور کار قرار داده است، از طرفی خساراتی که به این زیستگاه‌ها وارد شده نیز باید شناسایی شود، اگر ما بخواهیم برآوردی از خسارات داشته باشیم، می‌بینیم خیلی عقب هستیم این در حالتی است که خسارات سنگینی به ما وارد شده است.

ریئس سازمان محیط زیست با اشاره به اینکه کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان به نفع مطلوب از این دریاها استفاده می‌کنند، فت: ما نیز کارهای حقوقی خوبی را در این زمینه آغاز کردیم تا این بخش را تقویت کنیم و وقتی که می‌خواهیم از دریا استفاده کنیم به نحو مطلوب و با حفظ شاخص‌های محیط زیستی دریا باشد. بنابراین هم در بعد حقوقی و هم در بعد تخصصی در حال اقدام هستیم.

ارزیابی سد مارون 2 تمام نشده است

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درخصوص احداث سد مارون 2 و ارزیابی‌های صورت گرفته درخصوص احداث این سد، گفت: دفتر ارزیابی سازمان در حال بررسی این موضوع است. در استان‌هایی که به عنوان سرشاخه کارون محسوب می‌شوند گره‌های آبی زیادی وجود دارد و استخوان لای زخم‌های زیادی در بحث محیط زیست کشور داریم که آگاهانه یا ناآگاهانه درگیر مسایل سیاسی یا سایر عوامل رخ داده‌اند که موجب شده مشکلات زیادی ایجاد شود و باید سریعا حل شود، رئیس‌جمهوری نیز در اولین نشست شورای عالی محیط زیست از سازمان محیط زیست قاطعانه درخواست کرد که ذهنیت‌های دوگانه مردم را در زمینه مسائل محیط زیستی سامان دهد.

وی ادامه داد: دو استان چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویر احمد سرچشمه کارون هستند. در استان چهارمحال و بختیاری فضای آب آشفته است و در بهره‌برداری از آب مسایل متعددی وجود داشته که از قبل انقلاب تاکنون ادامه دارد. در استان کهگیلویه و بویر احمد نیز تاکنون هیچ نوع سازه‌ای که استحصال آب انجام شود، نداریم و هیچ گونه سدی ساخته نشده است، از طرفی در پایین دست استان خوزستان و حوزه کرخه را داریم و تالاب شادگان که 4 میلیارد متر مکعب آب را در شرایط سیلابی سال 98 مدیریت کرد، در طول این مسیر 900 میلیون متر مکعب آب مصرف می‌شود تا به شادگان برسد که بخشی از حقابه تالاب است، در این مسیر آب شرب 127 هزار نفر باید تامین شود، روش‌های متعددی مطرح شده و سعی می‌کنیم روش‌هایی که نرم افزاری است مورد استفاده قرار گیرد و دنبال روش‌های سخت افزاری نرویم و در عین حال هم هیچ مشکلی برای تالاب شادگان پیش نیاید.

سلاجقه گفت: در مدت 250 روزی که در سازمان حفاظت محیط زیست حضور دارم در هیات دولت پذیرفته شد که حقابه محیط زیست بعد از تامین آب شرب اولویت دارد.

پیگیر پرونده اتوبوس خبرنگاران هستیم

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه در پاسخ به سوالی درخصوص پیگیری‌های صورت گرفته درباره پرونده اتوبوس خبرنگاران و فوت دو خبرنگار ایسنا و ایرنا (مهشاد کریمی و ریحانه یاسینی) گفت: این دو سرمایه‌های سازمان محیط زیست بودند. روزهای اولی که به سازمان محیط زیست آمدم یکی از تکالیف اصلی خودم را دیدار با خانواده این دو خبرنگار قرار دادم. معتقدم خبرنگاران نیمه دوم سازمان هستند و در خط مقدم سازمان قرار دارند، یک سری مسایل مربوط به محل خاکپساری این دو بزرگوار بود که از سوی شهرداری پیگیری شد و شهرداری در آن مجموعه قوانین خود را دارد اما در بحث پرونده هر موقع هر گونه اسنادی بخواهند در اختیارشان قرار می‌دهیم و این اسناد را معمولا دادگاه می‌خواهد که ما از آنها دریغ نمی‌کنیم.

برگزاری نشست‌های دو جانبه برای حل معضل گرد و غبار و ایجاد کنسرسیوم منطقه‌ای

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه درخصوص موضوعیت نداشتن مساله گرد و غبار برای برخی کشورهای همسایه و ضرورت اهرم‌های حقوقی برای حل معضل گرد و غبار اظهار داشت: سال 89 یا 90 با وزرای 4 کشور همسایه نشست داشتیم اما پدیده گرد و غباربرای آنها چندان اولویت نداشت و نسبت به این مساله حساسیتی نبود، بحث گرد و غبار برای سه کشوری که در جلسات شرکت می‌کردند در اولویت نبود، اما در این 10 سال شرایط خیلی متفاوت شد و رویکردها تغییر کرد، ترکیه کشوری در بالادست است اما دیدیم که چندی پیش تحت تاثیر پدیده گرد و غبار قرار گرفت این نشان می دهد که اگر بخواهیم بی تفاوت از کنار این موضوع عبور کنیم مشکلات بزرگتری پیش خواهد آمد.

وی افزود: چندی پیش در نشستی که در کنیا برگزار شده بود، دیدم وزیر محیط زیست عراق با رویکرد جدی نسبت به مساله گرد و غبار حساس شده است، همچنین در نشستی که اخیرا با سفرای کشورهای همسایه در زمینه گرد و غبار داشتیم نیز رویکرد مناسبی داشتند، در این زمینه دستگاه‌های مسئول بین‌المللی مکلف هستند کار خودشان را انجام دهند، ریاست جمهوری نیز در شورای عالی محیط زیست تاکید کرد که کنسرسیوم منطقه‌ای شکل بگیرد تا این معضل حل شود.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: البته در زمینه مقابله با گرد و غبار به مراودات دو جانبه تاکید داریم و نشست‌های دوجانبه را تقویت می‌کنیم تا همگرایی برای حل مشکلات صورت بگیرد و به نتایج خوبی برسیم، در منشاهای گرد و غباری که در دو کشور ایران و عراق وجود دارد اقداماتی انجام خواهیم داد حالا از طریق روش‌های مالچ پاشی و بادشکن‌ها و... باشد. همچنین از لحاظ حقوقی دستگاه‌های بین‌المللی مکلف هستند اقدامات خود را انجام دهند و ما هم از این ظرفیت نشست‌های دوجانبه در یک رویکرد تعاملی استفاده خواهیم کرد.

هیچ کشوری توان این را ندارد که مشکل گرد و غبار کشورش را به تنهایی و به طور کامل حل کند

سلاجقه در ادامه در خصوص اقدامات سازمان محیط زیست برای حل معضل گرد و غبار در کانون‌های داخلی کشور توضیح داد: در کانون‌های اصلی داخلی، اقدامات در حال انجام است و دستگاه‌های مسئول کارشان را انجام می‌دهند و محیط زیست نیز نظارت می‌کند. در بحث و گرد و غبار باید سازگاری صورت بگیرد. هیچ کشوری توان این را ندارد که مشکل گرد و غبار کشورش را به تنهایی و به طور کامل حل کند. در داخل کشور دستگاه های مسوول در مجموع 2700 میلیارد تومان برای مقابله با گرد و غبار کار انجام داده اند و اتفاقات خوبی افتاده است، ضمن اینکه اینجا کشور خودمان است و قانون هم برای حل معضل گرد و غبار داریم، برای تمام دستگاه های مسوول برنامه عمل 10 ساله مشخص شده است و اعتبار استانی بر این اساس تخصیص می‌یابد و استان‌ها هم کارشان را انجام می‌دهند تا گرد و غبار در یک بازه زمانی کاهش یابد.

وی تاکید کرد: با توجه به شرایط خشکسالی و کاهش بارندگی در کشور و منطقه بدون شک کانون های گرد و غباری سال به سال افزایش می یابد، بنابراین باید علاوه بر اقدامات برای مقابله با این پدیده نسبت به آن سازگاری پیدا کنیم چون تغییر اقلیم تاثیر زیادی بر مولفه های زیستی دارد.

تولد توله یوزها در اسارت تجربه علمی خوبی بود

معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره تولد توله یوزهای در اسارت در سمنان گفت: وقتی قرار است کاری در اسارت صورت بگیرد، یعنی یک کار آزمایشگاهی و مطالعاتی است، زمانی که چند سال پیش توله یوزی از دست قاچاقچیان گرفته شد و در اسارت بزرگ شد و اکنون مادر شده و سه توله به دنیا آورده است از دید علمی خودش یک موفقیت است، این کاری خوب و تجربه موفقی برای کارشناسان محیط زیست است.

وی درباره فرایند بارداری ایران یوز ماده در اسارت گفت: وقتی از ظرفیت‌های کارشناسی داخلی در فرایند بارداری ایران استفاده شد، دامپزشک مقیم حضور داشت و تکنسین‌های ماهری هم بودند و دایه توله‌ها افراد متخصصی هستند یعنی چرخه تکمیل است بنابراین احساس نشد که حضور کارشناس خارجی نیاز است، البته در همان بازه زمانی هم از کارشناسان خارجی به صورت آنلاین کمک گرفته شد اما بعد از تلف شدن یکی از توله ها این نیاز احساس شد که کارشناسی از خارج کشور آورده شود. این فرایند زمان‌بر است اما وقتی کارشناس هم آمد تیم دامپزشکی و کارشناسی داخلی، در کنار او بودند. کارگاهی برگزار شد و دامپزشک آفریقایی در محل نگهداری یوز سوم و همچنین مجموعه توران حضور یافت. بنابراین از جنبه کار کارشناسی فرایند مناسبی طی شد و دستاورد خوبی داشت.

آخرین خبر از ادغام سازمان محیط زیست و سازمان جنگل‌ها

وی در پاسخ به پرسشی درباره ادغام دو سازمان حفاظت محیط زیست و جنگل‌ها و مراتع گفت: در زمینه این موضوع نشستی با مخالفان و موافقان در سازمان اداری استخدامی شکل گرفت، گفتمانی ایجاد شد که ماحصل آن توسط سازمان اداری استخدامی این بود که خروج سازمان منابع طبیعی بحث کاملا صحیحی است. فاز دوم هم که ادغام است، باید صورت بگیرد. اکنون تاکیدی بر این موضوع نداریم که دولت سرگرم این مباحث شود اما انجام این موضوع هم کار مناسبی است.

سلاجقه همچنین درباره سیاست سازمان محیط زیست برای استفاده از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی و فعالان مجازی گفت: در راستای حفظ محیط زیست به ظرفیت شبکه‌های اجتماعی اعتقاد دارم، می طلبد در این راه این مجموعه رسانه‌ای و بحث مشارکت‌های اجتماعی مدیریت شود. شبکه رسانه‌ای شفاف با استفاده از ظرفیت سمن‌ها و رسانه‌ای کشور در جهت حفظ منافع کشور در خدمت دوستان شبکه‌های اجتماعی هستیم، اگر فرهنگسازی به نفع عالی انجام شود، در این حوزه مشکل نخواهیم داشت و ما هم باید از این ظرفیت استفاده کنیم.

درباره پرونده فعالان بازداشتی محیط زیست سوالی باشد جواب می دهیم

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه در پاسخ به سوالی درباره وضعیت پرونده فعالان بازداشتی محیط زیستی و اقدام این سازمان گفت: بحث تفکیک قوا است، در این زمینه قوه قضاییه دارد کار خودش را انجام می‌دهد دستگاه‌های امنیتی هم همینطور کار خودشان را انجام می دهند، ما در این بخش ورود نمی‌کنیم اما اگر سوالی از ما بشود یا مستندی از ما خواسته شود، حتما کمک خواهیم کرد اما چون بحث ما نیست اصلا ورود پیدا نمی‌کنیم. از موارد امنیتی ما اطلاعی نداریم و برای همین هم ورود نمی کنیم.

سلاجقه همچنین درباره شفافیت در ارزیابی‌های محیط زیستی نیز گفت: اگر مجوزی داده می‌شود حتما سعی می‌کنیم اطلاعات ارائه شود.

ماجرای آتش سوزی های سریالی میانکاله

وی درباره آتش‌سوزی‌های سریالی و عمدی در تالاب میانکاله و اقدامات سازمان محیط زیست در این باره گفت: تناقض‌هایی وجود دارد و سوءاستفاده‌هایی درباره معیشت مردم منطقه می‌شود، از دستگاه‌های امنیتی مجموعه، نیروهای انتظامی درخواست کردیم که کار را در این زمینه دنبال کنند، چون افرادی که اقدام به آتش سوزی این منطقه می کنند در واقع از مردم نیستند، غالبا افرادی هستند که از برخی مسایل می‌خواهند مشکلاتی را ایجاد کنند و این آتش‌سوزی‌های سریالی اتفاق می‌افتد البته در راستای آتش سوزی های اخیر در میانکاله با ورود دادستانی چند نفر دستگیر شدند.

سلاجقه افزود: با توجه به اهمیت حفظ تالاب میانکاله به عنوان یک زیست بوم ارزشمند مقرر شده که منطقه مدام پایش شود و این کار امسال هم انجام می‌شود، همچنین در بحث اطفاء حریق هم مصوب کردیم که یک پایگاه اطفاء در میانکاله مستقر شود که امیدواریم هر چه سریعتر صورت گیرد زیرا اعتبارات آن تامین شده و فقط باید مکان یابی آن انجام شود.

محیط زیست منطقه تحت تاثیر تروریسم و جنگ

رییس سازمان حفاظت محیط زیست درباره تروریسم محیط زیست گفت: در مدت 8 سال جنگ تحمیلی در منطقه بر سر محیط زیست و مولفه های زیستی آب، خاک و پوشش گیاهی چه آمد؟ بیایید این مولفه ها را بررسی کنید تا ببینید چه خبر است، ژنوم حیات وحشی که در محدوده مناطق درگیر جنگ بودند را بررسی کنید ببیند چه اتفاقی افتاده است، در گیاهان دگردیسی رخ داده و تحت تاثیر اثرات بمب ها و گلوله های به کار گرفته شده قرار گرفته اند. باید تاثیر این بمب ها بر روی منابع آب و خاک بررسی شود.

وی افزود: در تمام مناطقی که داعش حضور یافت کشاورزان زمین های زراعی خود را رها کردند مزارع زیادی در عراق و سوریه بدون کشت رها شده اند و تمام آنها به کانون های گرد و غبار تبدیل شدند، انواع گلوله هایی که بر زمین خورد موجب شد تا زمین آن مناطق بسوزد، بنابراین دیگر در آن زمین ها گیاهی رشد نمی کند و آستانه تحمل محیط زیستی آن مناطق پایین آمده است به طوری که با کمترین وزش باد گرد و غبار به هوا بلند می شود اگر اینها تروریسم محیط زیست نیست پس چیست؟

معاون رییس جمهوری اظهار داشت: سازمان محیط زیست در زمینه گرد و غبار هماهنگ کننده است اما میدان عمل دست وزارتخانه های نیرو، کشاورزی و نفت است، اما در هر حال مهم این است که مشکل و تاثیر گرد و غبار بر مردم کم شود.

سلاجقه گفت: در زمینه منابع آبی قوانین بین المللی قوی و خوبی نداریم هر چه داریم غالبا توافقنامه هایی است که معمولا بین دو کشور منعقد شده است حتی در سطح چند جانبه هم نیستند، فقط در حدی که مثلا فلان کشور موظف است سالانه مقدار مشخصی حقابه کشور پایین دست را تامین کند که این روند قطعا برای منابع آبی که کالایی استراتژیک است کافی نیست.

وی اظهار داشت: ما هم در کشور توافقنامه های دو جانبه ای منعقد شده است اما نه به عنوان قانونی که بر اجرای آنها تاکید شود.

توافق پاریس از دستور کار مجلس خارج شد

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره اینکه وضعیت توافق پاریس در کشور به کجا رسیده است، گفت: تعهدی که پیوستن ایران به توافق پاریس برای کشور ایجاد می کرد نیاز به 50 میلیارد تومان پول داشت، در این روند اشکالاتی از این توافق گرفته شد متاسفانه کلید واژه‌هایی در فرهنگ ما وارد شد که مبتنی بر شرایط کشورهای دیگر است، بنابراین از دستور کار مجلس خارج شد.

سلاجقه گفت: البته با اجرای خاموش کردن فلرهای گازی از تعهد خود در توافق پاریس خیلی جلوتر هستیم.

واکنش رئیس سازمان محیط زیست به لایروبی خلیج گرگان

رییس سازمان حفاظت محیط زیست درباره لایروبی خلیج گرگان گفت: در زمینه لایروبی خلیج گرگان نظرات موافق و مخالف زیادی وجود دارد، برخی نگران این هستند که چون خزر در حال عقب نشینی است بنابراین با لایروبی همان میزان آب باقیمانده در خلیج به خزر تخلیه شود که از نظر علمی درست است به همین علت نظر من این بود که باید جنبه های مختلف لایروبی دیده شود تا همان 15 هزار هکتار باقیمانده از خلیج گرگان هم خشک نشود. در واقع 3 هزار هکتار از خلیج خشک شده است.

وی افزود: اما تمام دستگاه های حاضر در منطقه اعلام کردند که چنین اتفاقی نمی افتد چون بعد از لایروبی فاز دومی هم وجود دارد و آن پمپاژ آب از خزر به خلیج است که قرار است با دبی بالایی انجام شود، البته یادآوری کردیم که این کار هزینه زیادی دارد اما آنها هزینه را پذیرفتند، در واقع مجموعه ای از دانشگاه ها و پژوهشگاه ها به این نتیجه رسیدند که باید لایروبی انجام شود و بعد از آن پمپاژ آب آن را پوشش دهد.

سلاجقه همچنین درباره مباحث مطرح شده در زمینه احیای خلیج گرگان گفت: در واقع با توجه به اهمیت موضوع هم موسسه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی و هم دانشگاه‌های بومی منطقه، مساله احیا و لایروبی خلیج گرگان را مطالعه کردند، با توجه به عقب‌نشینی دریای خزر که شکل گرفته، تاکید شد طرح به گونه‌ای نباشد که منطقه در لایروبی خشک شود و از بین برود. همه دستگاه‌هایی که در این بخش محق بودند و همچنین ناظرین، تایید کردند که این اتفاق نمی‌افتد ضمن اینکه رئیس‌جمهوری هم تاکید کرد که کارهای بر زمین مانده در این بخش انجام شود و قرار نبود که طرح‌های جدید انجام شود. این طرح در ستاد تالاب میانکاله متشکل از استانداری‌های گلستان و مازندران، سمن‌ها و دستگاه‌های محق بودند در حال انجام است.

سلاجقه همچنین درخصوص گزارش EIA (ارزیابی اثرات زیست محیطی) در زمینه لایروبی کانال آشوراده، گفت: بر اساس نظر دفتر ارزیابی سازمان، پروژه مشمول طرح EIA قرار نمی‌گیرد. نکته دوم این است که مجموعه میانکاله در یک بسته کامل دیده شده است. وزات جهاد کشاورزی مکلف است، کارهای آبخیزداری حوضه های آبریز مشرف به میانکاله را انجام دهد چون جاده‌ای که آنجا کشیده شده است، تمام آبراه‌ها را مسدود کرده است. از طرفی در سفری هم که به مازندران داشتیم این بحث مطرح شد. مقدار آب و حقابه‌ها باید انجام شود و پروژه‌های پمپاژ کمک می‌کند که تراز آب حفظ شود. لذا همه این مسایل دیده شده است تا مشکلی در آشوراده پیش نیاید.

فاجعه آلودگی پتروشیمی ها در جنوب کشور

رئیس سازمان محیط زیست در ادامه درخصوص آلودگی پتروشیمی‌های جنوب گفت: واقعا آلودگی‌هایی که این پتروشیمی‌ها دارند فاجعه است، به وزیر نفت هم این موضوع را اطلاع دادم، شرایط مناسب نیست و حل آن مطالبه مردم است، در نشست اخیری که در ماهشهر داشتیم اعلام کردم که پرونده واحدهای آلوده به نهادهای قضایی ارجاع خواهد شد، در عسلویه هم درخواست کردیم که سریعا نسبت به رفع مشکل اقدام کنند و پساب‌های خطرناک ساماندهی شوند، شدیدا این موضوع را پیگیری خواهیم کرد و برای ما این شرایط اصلا قابل تحمل نیست.

بیشتر بخوانید:

سوختن 10 هکتار از پناهگاه حیات وحش میانکاله

میانکاله در میان آتش و دود

233231