روحانی از رئیسی پیش افتاد / گام‌های انتخاباتی دولت سیزدهم در مسیر «مشارکت حداقلی» است یا «مشارکت حداکثری»؟+ جدول
فضای سرد انتخابات گویا چندان دغدغه دولت رئیسی نیست، چه آنکه به جز اظهارنظرهای کم تعداد از سوی رئیس دولت پیرامون بحث مشارکت در انتخابات، عملکرد دستگاه اجرایی تا اینجای کار رویکردی مشارکت افزا نبوده است.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، کمتر از دوماه تا برگزاری انتخابات مجلس دوازدهم زمان باقی مانده است؛ انتخاباتی که دولت ابراهیم رئیسی برای اولین بار مجری آن است اما فضای انتخاباتی برخلاف ادوار گذشته سرد و کم رمق است. آنچنان که بیشتر اهالی سیاست نگران انتخاباتی دیگر با مشارکت حداقلی هستند.
سیگنال منفی شورای نگهبان به اعتدالیون و اصلاح طلبان / خالص سازان نفس راحت کشیدند
در این میان، رهبر انقلاب در چندین نوبت طی یک سال اخیر بر ضرورت مشارکت حداکثری در انتخابات و رقابتی شدن انتخابات پیش‌رو تاکید داشته‌اند. تاکیدی که هم از سوی هیات‌های اجرایی دولت رئیسی جدی گرفته نشد و هم شورای نگهبان با اعلام نتایج بررسی صلاحیت‌ها، نشان داد که تغییری در رویکرد خود نسبت به انتخابات پیشین خصوصا انتخابات 98 و 1400 ایجاد نکرده است.
دولت رئیسی به دنبال کرسی‌های بهارستان؟
پس از بیانات رهبر انقلاب در ابتدای سال جاری مبنی بر مشارکتی و رقابتی شدن انتخابات اسفندماه، پیش‌بینی می‌شد که دولت ابراهیم رئیسی که در اولین آزمون انتخاباتی قرار داشت، به سمت پرشورتر کردن انتخابات حرکت کند، دولت اما برخلاف انتظارات در همراهی با مجلس یازدهم در اصلاح قانون انتخابات و اضافه کردن مرحله پیش‌ثبت‌نام‌ها اولین گام در مسیر مخالف مشارکت حداکثری را برداشت و در گام‌های بعدی با نحوه چینش هیأت‌های اجرایی که نفوذ چهره‌های تندرو و احمدی‌نژادی در آن مشهود بود و در نهایت ردصلاحیت‌های گسترده در این هیات‌ها نشان داد چندان هم میلی به مشارکت پرشور ندارد.
رویکرد ضدمشارکتی دولت آنچنان محسوس بود که حتی برخی این گمانه را مطرح کردند که دولت به دنبال چینش و مدیریت کرسی‌های پارلمان آینده است. شانبه‌ای که هر چند از سوی دولت تکذیب شده است اما سکوت ابراهیم رئیسی در برابر ردصلاحیت‌ها توسط هیأت‌های اجرایی و قلع و قمع منتقدان دولت در انتخابات پیش‌رو، مهر تاییدی بر این ادعاها شده است.
رئیسی در واکنش به ردصلاحیت‌های گسترده توسط هیأت‌های اجرایی ابتدا وارد فاز سکوت شد و تا مدتی اعلام موضع گیری نکرد و در نهایت در نشستی سیاسی بدون آنکه ورودی آشکار به این موضوع داشته باشد یا به انتظارات برای حل و فصل موضوع ردصلاحیت‌ها در این هیات‌ها پاسخی دهد، به این جمله بسنده کرد که؛ «از نظر ما اصل بر صلاحیت افراد است مگر خلاف آن از سوی این مراجع ذی‌صلاح اعلام شود که کار قانونا در دست آنهاست.»
* در جدول زیر بخشی از اظهارات انتخاباتی ابراهیم رئیسی را می‌خوانید؛
ردیف
تاریخ
اظهارات
دیدار با....
1
1402/01/01
* در حوزه سیاست داخلی، امسال، سال انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان است. برنامه دولت، زمینه‌سازی برای مشارکت پر شور مردم و تشکیل مجلس قوی است. دولت به هیچ جناحی وابستگی ندارد. جناح دولت، جناح انقلاب و مردم عزیز است. هر چه انتخابات مردمی‌تر و پر شورتر برگزار شود، برای کشور عزیز ما مطلوب‌تر است.
* کمک و همدلی و مشارکت شما ارزشمندترین سرمایه برای دولت و برای انجام اقدامات تحولی است.
پیام نوروزی
2
1402/03/21
* دولت همه تلاش خود را به کار خواهد گرفت تا انتخاباتی پرشور، رقابتی و سالم بر اساس رهنمودهای مقام معظم رهبری و متناسب با شأن ملت بزرگ ایران برگزار شود.
هیأت دولت
3
1402/04/04
*{با اشاره به تدبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی برای تحقق 4 اصل امنیت، مشارکت، سلامت و رقابت در انتخابات پایان امسال}: دولت بعنوان مجری انتخابات دخالتی در امور مربوط به نامزدها و در حمایت و یا ایجاد محدودیت برای آنان نخواهد داشت و در عین حال تمام امکانات خود را برای تحقق 4 اصل مورد انتظار رهبر انقلاب بکار خواهد گرفت.
* برگزاری انتخاباتی سالم، رقابتی و با مشارکت بالا را عامل ارتقای امنیت ملی و اعتماد عمومی است و همه دستگاه‌ها را مکلف هستند به وزارت کشور در اجرا و برگزاری انتخابات مشارکتی کمک کنند.
هیأت دولت
4
1402/06/07
*{درباره مشارکت حداکثری در انتخابات مجلس}: از افتخارات جمهوری اسلامی ایران این است که برخلاف کشورهایی که ادعای مردمسالاری دارند، در ایران همه نهادها با انتخاب مردم شکل می‌گیرند. اگر امام راحل فرمودند میزان رای مردم است، برای این بود که حقیقتا به رای ملت اعتقاد داشتند و اینکه می‌گوییم انتخابات باید مشارکتی، رقابتی، همراه با سلامت و امنیت باشد، نه شعار و ادعا بلکه کاملا واقعی است.
*{درباره اهمیت افزایش مشارکت مردم در انتخابات}: قطعا سطح مشارکت مردم تاثیرگذار است و این حضور باید حداکثری باشد. هر چه عدد رای دهندگان بالاتر باشد، پشتوانه مجلس قوی‌تر خواهد بود و مجلس قوی دولت قوی‌تری را شکل می‌دهد که در نتیجه ایران قوی ساخته می‌شود، لذا طبق تاکید رهبر معظم انقلاب تمام تلاش‌ها برگزاری انتخابات با مشارکت حداکثری است.
نشست خبری با اصحاب رسانه‌های داخلی و خارجی
5
1402/08/14
*ارتقای سرمایه اجتماعی و افزایش امید، اعتماد و مشارکت مردم در انتخابات از مهمترین مسئولیت‌های دولت است و همه دستگاه‌های دولتی مکلف‌اند برای تحقق این هدف برنامه‌ریزی دقیق و موثری انجام دهند.
هیأت دولت
6
1402/09/08
*دولت به‌دنبال انتخاباتی پرشور، رقابتی، سالم و امن است و در موضوع تأیید صلاحیت‌ها نیز معتقد است اصل بر صلاحیت است مگر آنکه دلیل معتبری بر عدم صلاحیت فرد وجود داشته باشد.
هیأت دولت
7
1402/09/14
* دولت مجری و شورای نگهبان ناظر برگزاری انتخابات هستند. بررسی صلاحیت‌ها نیز بر عهده هیئت‌های اجرایی و هیئت‌های نظارت است. بخشداران، فرمانداران و استانداران دخالتی در مورد صلاحیت افراد ندارند و باید این امر از سوی این هیئت‌ها انجام شده و اگر هم کسی اعتراضی دارد باید از طریق مبادی ذیربط مطرح و مورد رسیدگی قرار گیرد.
* از نظر ما اصل بر صلاحیت افراد است مگر خلاف آن از سوی این مراجع ذی‌صلاح اعلام شود که کار قانونا در دست آنهاست.
نشست مشترک دولت و مجلس
8
1402/09/22
*مشارکت در انتخابات یکی از جلوه‌های مشارکت اجتماعی است، اما لازم است همه وجوه و جلوه‌های این مشارکت در راستای مردمی‌سازی امور و حضور و شرکت مردم در شئون اجتماعی مختلف مورد توجه باشد.
هیأت دولت
9
1402/10/11
* یکی از مهمترین کارهای پیش‌روی دولت و مدیران استانی را زمینه‌سازی برای برگزاری انتخاباتی مشارکتی، رقابتی، ایمن و سالم است، همه مدیران دستگاه‌های اجرایی به ویژه استانداران، فرمانداران و بخشداران وظیفه دارند زمینه برگزاری رقابت انتخاباتی را به گونه‌ای فراهم کنند که هیچ گروه سیاسی، حزب، جریان و عموم مردم در معرفی یا انتخاب نامزدهای مورد نظر خود احساس محدودیت نداشته باشند.
* هدف مشترک و نهایی مجموعه اقدامات دولت و همچنین احزاب و گروه‌های سیاسی در زمینه انتخابات را افزایش امید در جامعه و ایجاد شور و رغبت برای مشارکت در انتخابات است، قطعاً مجموعه دولت به عنوان مجری انتخابات رأی مردم را حق‌الناس می‌داند و نسبت به حفظ حقوق مردم و امانتداری از رأی آنها توجه ویژه و جدی دارد.
* ایده‌آل دولت در انتخابات پیش‌رو، شکل‌گیری مجلسی قوی است، مجلس قوی در کنار دولتی قوی ایرانی قوی را شکل خواهند داد.
* مجموعه دولت و دستگاه‌های اجرایی در انتخابات پیش‌رو هیچ نامزد یا لیست انتخاباتی نخواهد داشت و از هیچ نامزد و لیستی نیز حمایت نخواهد کرد، دولت در این انتخابات صرفاً برای خود نقش مجری و برگزارکننده قائل است و تلاش خواهد کرد با کمک ناظران و هیئت‌های اجرایی و با استفاده از تجربه و پیشینه برگزاری انتخابات در دوره‌های متعدد، انتخاباتی بی‌نقص برگزار کند.
جلسه مشترک هیأت دولت با استانداران
10
1402/10/20
*{با اشاره به سخنان مهم رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره انتخابات}، حضور مردم در انتخابات سرنوشت ساز است، همه امکانات دولت برای فراهم کردن زمینه مشارکت مردم در این انتخابات بسیج شود.
* اعضای دولت و مسئولان دستگاه‌های اجرایی در وهله اول باید با تلاش برای رفع مشکلات و گشودن گره‌ها در جامعه و مردم امیدآفرینی و انگیزه آنها را برای مشارکت اجتماعی ارتقا دهند و در وهله دوم نیز مسئول هر کدام از دستگاه‌های دولتی باید برای عملی شدن رهنمودهای مقام معظم رهبری در حوزه مسئولیت خود برنامه‌ریزی کرده و ملزومات برگزاری انتخابات باشکوه را فراهم کنند.
جلسه هیأت دولت
روحانی از رئیسی پیش افتاد
همانطور که موضع‌گیری‌های رئیسی طی یک سال اخیر نشان می‌دهد، او به ندرت نسبت به امر انتخابات و مهمتر از آن مشارکت در انتخابات تاکید داشته است، درحالی که به عنوان رئیس دولتی که مجری انتخابات است انتظارات از او و دولتش فراهم سازی زمینه های مشارکت حداکثری است.
این درحالی است که حسن روحانی رئیس جمهور سابق کشورمان طی یک سال اخیر با وجود آنکه دسترسی حداقلی به تریبون‌های مهم داشته بارها و بارها ضرورت عملیاتی کردن نکات مدنظر رهبری خصوصا در موضوع مشارکت حداکثری را یادآور شده است و فراتر از آن با فراخواندن طیف های مختلف سیاسی برای حضور در صحنه خصوصا اصلاح طلبان و اعتدالیون، رویکرد عملیاتی و فعالی نسبت به امر انتخابات داشته است.
* در جدول زیر بخشی از اظهارات انتخاباتی حسن روحانی را می‌خوانید؛
ردیف
تاریخ
اظهارات
در دیدار با...
1
1402/01/15
* سال 1402 سال امتحان بزرگ برای جمهوری اسلامی است. می‌بینیم انتخابات درستی برگزار می‌شود یا سلیقه سال‌های 98 و 1400 ادامه می‌یابد. چشم دنیا به ایران دوخته می‌شود که آیا تحولی رخ می‌دهد؟ البته قانون اساسی، اصول انتخابات درست را نشان داده است. رفتار و روند ماه‌های اول سال نشان می‌دهد دنبال تحول هستیم یا نه؟ تحول با شفاف کردن جمهوریت نظام اتفاق می‌افتد. جمهوریت نظام ده‌ها شاخصه دارد که یکی از آنها انتخابات آزاد و رقابتی و سالم است.
* طبق اصل 99 قانون اساسی، شورای نگهبان بر انتخابات نظارت می‌کند. در اصل 175 نیز بر نظارت نمایندگان سه قوه بر صداوسیما تصریح شده است. چطور است که نظارت در یکی صد درصدی است و در دیگری صفر؟ مردم چطور قبول کنند؟
* شاخصه اسلامیت نظام تعهد همه به اخلاق است، همه اصول و فروع دین محترم است اما اصل اخلاق است. ولی می‌بینیم روزنامه‌ای مصونیت دارد و اگر هر روز یک دروغ نگوید روز آن شب نمی‌شود. امیدوارم شاهد احیای جمهوریت نظام با انتخاباتی درست و تقویت اسلامیت با رجوع به اخلاق و دوری از دروغ، تهمت، تخریب و افترا باشیم.
وزیران و استانداران دولت‌های یازدهم و دوازدهم، فعالان سیاسی و اجتماعی، مدیران اقتصادی و روزنامه‌نگاران
2
1402/03/23
* فضای سیاسی یک روزه اصلاح نمی‌شود. مردم باید اطمینان حاصل کنند که مسیر در حال تغییر است. امام از روز اول فرمودند میزان رای ملت است. اما متاسفانه شاهد انتخاباتی با مشارکت زیر 50 درصد بودیم. باید برگردیم به همان رویکرد انتخابات حداکثری. شکست در انتخابات رقابتی بهتر از پیروزی در انتخاباتی بدون رقابت است. با اصلاح موردی و موقتی مساله حل نمی‌شود بلکه باید مسیر تغییر کند تا از اصلاحات سیاست‌ها به اصلاحات ساختاری برسیم.
استانداران دولت‌های یازدهم و دوازدهم
3
1402/06/06
*{با اشاره به اصل ششم قانون اساسی جمهوری اسلامی مبنی بر اداره امور کشور با اتکا به آرای عمومی}: مردم حکومت را از طریق انتخابات نزد عده‌ای به امانت می‌گذارند. هرچه رقابت در انتخابات بیشتر باشد و مردم احساس کنند به فردی که مورد نظرشان هست می‌توانند رای دهند، مشارکت بیشتر خواهد شد. مردم باید حس کنند حضور یا عدم حضور پای صندوق‌های رای، در سرنوشت آنان تاثیر دارد. در جمهوری اسلامی حتی مجلس خبرگان رهبری نیز با آرای مردم انتخاب می‌شود و آنان می‌توانند یک مجتهد واجد شرایط را به عنوان رهبر برگزینند. چنانکه امام در نامه به مجلس بازنگری قانون اساسی تصریح کردند، چون خبرگان منتخب مردم هستند، آرای آنها باعث نفوذ حکم و بسط ید فردی خواهد شد که به عنوان رهبر برگزیده می‌شود.
*{با اشاره به دو انتخابات سرنوشت‌ساز مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری در اسفندماه}: چنانچه مقام معظم رهبری فرمودند انتخابات باید با مشارکت بالا، امنیت، سلامت و رقابت برگزار شود. امید اینست که انتخابات مجلس آینده بتواند فرصتی برای کاستن از شکاف بین مردم و حاکمیت باشد، نه آنکه خدای‌ناکرده شکاف‌ها بیشتر شود؛ مجلسی تشکیل شود که منتخب و مورد حمایت اکثریت مردم ایران باشد. مجلسی که مجموع آراء نمایندگانش 9/1 میلیون رأی باشد نمی‌تواند ملت 85 میلیونی را به صورت مناسب نمایندگی کند.
*{با اشاره به پیش‌ثبت‌نام انتخابات مجلس دوازدهم}: در ماهی که گذشت، شاهد پدیده بی‌سابقه‌ای بودیم که به طور شتاب‌زده، قانونی برای انتخابات مجلس تصویب و به اجرا گذاشته شد که تقویم انتخابات مجلس را به نحو بی‌سابقه‌ای به جلو کشید و با ارائه یک فرصت زمانی کوتاه، امکان ثبت‌نام برای انتخاباتی که در اسفندماه قرار است برگزار شود بسته شد. مگر می‌شود زمان انتخابات را چند ماه جلو یا عقب کشید؟ زمان ثبت‌نام مهم است تا افراد فرصت فکر و مشورت برای نامزدی پیدا کنند. با این اقدام علامت مثبتی به مردم داده نشد. قرار بود برای رقابتی بودن این انتخابات کاری شود، برعکس فرصت را برای مشارکت مردم در انتخابات محدود کردند. در چهار سال گذشته، هم در انتخابات مجلس و هم در انتخابات ریاست‌جمهوری، با سخت‌گیری در فرایند انتخابات و محدود شدن گزینه‌های انتخاب مردم، به جای آنکه مشارکت مردم روند صعودی داشته باشد، شاهد کاهش مشارکت بوده‌ایم که برای مصلحت نظام و کشور خطرناک است.
* اگر کسانی طرفدار حکومت اقلیت بر اکثریت هستند بدانند با این رویه آینده نظام و انقلاب را تهدید کرده‌اند. در آن صورت دیگر نمی‌شود به راحتی نظام را جمهوری اسلامی خواند. مگر می‌شود تصمیم‌گیری‌هایی را که به حیات همه مردم مربوط می‌شود به سلیقه چند نفر معدود محدود کرد؟ قانونی در مجلس، اصل هشتاد و پنجی شده است در حالی که اجرای این اصل صرفاً برای موارد اضطراری و مصوبات آزمایشی است. آیا مسأله‌ای که دارای قانون است، برای تغییر آن، ضرورتی دارد که به دلیل چند هفته تقدیم و تأخیر، به این اصل متوسل شوند؟ آیا اموری که به زندگی روزمره مردم ربط دارد می‌تواند آزمایشی باشد؟ تصمیم‌گیری برای 85 میلیون ایرانی به چند نفری سپرده شده است که کل آرایشان به چند صد هزار نفر هم نمی‌رسد. آیا اینها شرعاً و عرفاً می‌توانند از طرف 85 میلیون نفر تصمیم بگیرند؟
وزیران و معاونان رئیس‌جمهور در دولت‌های یازدهم و دوازدهم
4
1402/07/04
* دو انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری که امسال برگزار می‌شود، سرنوشت‌ساز است. مقام معظم رهبری از ابتدای امسال تاکید کردند که انتخابات باید با مشارکت بالا، امنیت، سلامت و رقابت برگزار شود اما متاسفانه متولیان امر چندان اهتمامی برای تحقق این فرمایش رهبری نشان نداده‌اند. یک انتخابات پرشور با رقابت و مشارکت بالا می‌تواند شرایط داخلی و خارجی ایران را تغییر دهد و تهدیدات را از کشور ما دور و برای مردم و نخبگان، احزاب و فعالان سیاسی امید و انگیزه ایجاد کند.
*{با اشاره به نقش مهم احزاب در انتخابات}: می‌دانم شرایط واقعا سخت است، اما مهمترین موضوع اقناع مردم به مشارکت در انتخابات است تا تجربه دو انتخابات 1398 و 1400 تکرار نشود.
* در ماه‌های آینده تحول خاصی رخ دهد تا مردم را به مشارکت گسترده در انتخابات ترغیب کند، گرچه قانون جدید انتخابات و فرصت محدود پیش‌ثبت‌نام نامزدهای انتخابات مجلس به ضرر روند مشارکت بود اما من امیدوارم که با تلاش مسئولان و تحقق شرایط ذکر شده از سوی مقام معظم رهبری، شرایط دگرگون شود و در این موضوع احزاب وظیفه سنگینی برعهده دارند.
*یکی از لوازم مشارکت گسترده در انتخابات، جلب رضایت مردم است. بهبود نسبی وضعیت معیشت مردم، رعایت حقوق شهروندی و کرامت انسانی بویژه درباره زنان، جوانان و دانشگاهیان و توجه به مقولات مهمی مانند کاهش نرخ بیکاری و فقر و تورم می‌تواند مردم را به انتخابات و مشارکت سیاسی امیدوار کند.
اعضای کمیته سیاسی حزب کارگزاران سازندگی ایران
5
1402/07/25
* برگزاری انتخابات مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی در 11 اسفند امسال یک فرصت خوب برای کشور است، مقام معظم رهبری بر برگزاری انتخاباتی سالم، رقابتی و با مشارکت بالا تاکید کرده‌اند؛ اما چند ماه مانده به برگزاری انتخابات آیا دستگاه‌های نظارتی و اجرایی و تبلیغاتی از این فرمایش تبعیت کردند؟ چنین علامتی هنوز دیده نشده است. صداوسیما تاکنون برنامه خاصی برای ترغیب مشارکت مردم نداشته است؛ لابد می‌خواهند دو هفته مانده به برگزاری انتخابات دو نفر را برای مناظره دعوت کنند تا در جامعه آمادگی ایجاد شود؟!
استانداران دولت‌های یازدهم و دوازدهم
6
1402/07/27
* ما می‌بینیم در سایه افراطی‌گری در مساله نظارت بر انتخابات با چه مشکلاتی مواجه شدیم؛ ما امروز با مجلسی مواجه هستیم به نام مجلس یازدهم که نه قابل مقایسه با مجلس اول و دوم است و نه قابل مقایسه با مجلس چهارم و پنجم است و حتی با مجلس قبلی‌اش، مجلس دهم، هم فاصله دارد. دلیل این افراطی‌گری در مساله نظارت است.
* اگر در بحث نظارت در انتخابات ما اعتدال و میانه‌روی را پیش بگیریم و در چارچوب قانون و مقررات عمل کنیم، فضای بازی برای جامعه و رقابت واقعی در انتخابات به وجود خواهد آمد و در آن انتخابات است که مجلسی می‌تواند از کل جامعه یا حداقل از اکثریت قاطع جامعه نمایندگی کند و دولتی تشکیل شود که بتواند از طرف قاطبه مردم حرف بزند و سخن بگوید و نمایندگی کند و دنیا هم آن دولت را به عنوان نماینده یک ملت بزرگ ببیند و بشناسد. آن وقت است که فرصت‌ها به خوبی استفاده خواهد شد.
در پیامی تصویری به ششمین کنگره حزب اعتدال و توسعه
7
1402/08/08
*{خطاب به فعالان حزب اعتدال و توسعه}: اینکه در انتخابات شرکت کنید یا نکنید، تصمیم شماست اما در این قدم اول که عده‌ای از اعضای حزب شما در انتخابات مجلس، پیش‌ثبت‌نام کرده‌اند نشان می‌دهد که وظیفه‌ای احساس کرده‌اند. البته تا امروز نشانه‌ای برای برگزاری انتخاباتی پرشور و رقابتی طبق فرمایش مقام معظم رهبری ندیده‌ایم.
اعضای شورای مرکزی، کمیته سیاسی و دبیران استانی حزب اعتدال و توسعه
8
1402/08/20
* من به عنوان کسی که بیشترین دوران عمر خود را به عنوان منتخب مردم در مجلس شورای اسلامی، خبرگان رهبری و ریاست‌جمهوری خدمت کرده‌ام، همچون همه شما در مقابل این انتخاب دشوار قرار دارم که سکوت و عدم مشارکت را برگزینم یا با علم به همه محدودیت‌ها، با عمل به وظیفه حضور و ضرورت عدم فاصله از نظام، حجت را بر خود و دیگران تمام کنم. در این مهم بسیار اندیشیدم و سرانجام دیدم که نمی‌توانم در این شرایط حساس ملی و منطقه‌ای، کنج عافیت و عزلت را بر میدان انتخاب و رقابت ترجیح دهم. وظیفه خود دانستم که با ثبت‌نام در انتخابات مجلس خبرگان رهبری، حرکت در مسیری سخت و ناهموار را آغاز نمایم.
* در ابتدای این مسیر از همه مجریان و ناظران محترم انتظار دارم که به دور از حب و بغض‌های جناحی و با بی‌طرفی کامل نسبت به انجام وظایف قانونی خود اقدام نمایند. عبرت از تجربیات تلخ قبلی در جفا به برخی شخصیت‌ها باید چراغ راه این دوره از انتخابات باشد.
حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور
9
1402/08/20
* برای مجلس شورای اسلامی من برنامه خاصی ندارم ولی دوستان و احزابی که با من مشورت کردند در طول یکی دو ماه گذشته، همواره آنها را ترغیب کردم که در انتخابات مجلس شورای اسلامی شرکت کنند و در انتخابات خبرگان فعال باشند. به هرحال کشور از آن همه ملت ایران است، انتخابات سرنوشت آینده کشور را می‌سازد. مجلس شورای اسلامی اهمیت ویژه خودش را در قانونگذاری و رای اعتماد به وزرا دارد. مجلس خبرگان رهبری هم اگر شرایط خاصی برای کشور پیش بیاید، جایگاه ویژه و خاصی دارد. هر دو انتخابات بسیار مهم و حضور مردم در انتخابات بسیار نقش‌آفرین است. دشمنان همواره می‌خواهند انتخابات ما خلوت و بی‌روح باشد، اما یک انتخابات شکوهمند همواره به نفع کشور است.
* امیدواریم این انتخابات توام با شور و هیجان عمومی باشد البته این وابسته به شرایطی است. امیدواریم بخش اجرا و نظارت به گونه‌ای عمل کنند که امید مردم به صندوق آرا بیشتر باشد. مردم پای صندوق آرا بیایند و یک رقابت واقعی ایجاد شود و آن حرفی که امروز شایع است، یکدست بودن راه و مسیر خیلی مفیدی برای کشور نیست. همواره در سایه رقابت است که شور و هیجان و انتقاد سالم به وجود می‌آید و مسیر اصلاح را برای کشور پیش می‌آورد. اما یکدست بودن به این معناست که نقدی و حرفی و سخنی نباشد. امیدواریم این انتخابات خوب و شکوهمند باشد.
نشست خبری پس از ثبت‌نام در انتخابات مجلس خبرگان رهبری
10
1402/08/29
*می‌دانم به حرکت درآوردن جامعه از سال 92 سخت‌تر است، در سال 92 هم ابتدا فضای انتخابات خیلی سرد بود. یعنی آنچه در 98 و 1400 عمل کردند، بنا بود ابتدا در 92 انجام دهند که موفق نشدند. رد صلاحیت آقای هاشمی هم در آن سال یأس را بیشتر کرد. عده زیادی می‌گفتند فایده ندارد و نمی‌شود کاری کرد. به‌هرحال 92 عده‌ای به صحنه آمدند و تلاش کردند، مردم هم به صحنه آمدند و انتخابات پرشوری برگزار شد. سال 96 هم که بسیار پرشور و رقابتی بود؛ تا رسیدیم به سال 98 و 1400 که دیدیم کاری کردند که شرکت‌کننده بسیار کم شد. ظاهراً بعد از 98 فکر کردند که آب از سرشان گذشته و مهم نیست شرکت‌کننده کم باشد یا زیاد. کار خودشان را شدیدتر در 1400 انجام دادند. هدف آنها اینست که اصلاح‌طلبان و اعتدالیون قهر کنند و همه کنار بروند و انتخابات را حتی با شرکت 30 درصد هم که شده برگزار کنند.
* ما نزد خداوند و مردم و انقلاب و این نظام مسئولیم. چه پاسخی داریم اگر ما هم رها کنیم و برویم کنار؟ ما که در یک انتخابات امکان شرکت داریم، از ترس اینکه صلاحیت ما را رد کنند یا مردم پای صندوق نروند و رأی ندهند برویم خانه بنشینیم، آیا درست است؟ این کار چه خاصیتی دارد؟
* تحلیل طیف اقلیت این بود که من در انتخابات خبرگان شرکت نمی‌کنم. عدم ثبت‌نام من در انتخابات هم یا به تسلیم شدن و ناامیدی تفسیر می‌شد یا تعبیر به قهر با نظام و آینده کشور می‌کردند که هیچ کدام شایسته نبود. با این حال آن طیف اقلیت دچار تعجب شد که من ثبت‌نام کردم. این عصبانیتی که شما در صداوسیما یا فضای مجازی دیدید به این دلیل بود که اصلا فکر نمی‌کردند من بیایم. می‌دانستم تخریب‌گران بلافاصله وارد میدان می‌شوند. ظاهراً تلویزیون ما به بدترین روز سیاه افتاده که تصورش را نمی‌کردیم. صداوسیما امروز در میان مردم جایگاهی ندارد. صداوسیما هرچه فحاشی کند به ضرر ما نخواهد بود. البته کار بد و زشتی کردند و شایسته صداوسیما نبود.
* همه ما وظیفه داریم اگر می‌توانیم هر چند نفر که ممکن است را به صندوق رأی دعوت کنیم. برای مجلس شورای اسلامی شاید بشود لیستی برای تهران و شهرهای دیگر ارائه کرد. لیستی که قابل قبول باشد. این وابسته به این است که ببینیم در نهایت در موضوع صلاحیت‌ها چه می‌کنند، آیا بر توصیه مقام معظم رهبری عمل می‌کنند یا نه؟ اگر شورای نگهبان کار هیأت‌های اجرایی را تا حدی جبران کند ممکن است بشود فضا را مقداری گرم کرد و لیستی برای تهران و شهرستان‌ها ارائه کرد. اگر در مجلس شورای اسلامی بتوان 70 نفر یا حتی 50 نماینده داشت، از هیچ که بهتر است.
* خبرگان این دوره شاید اهمیت بیشتری داشته باشد، از خداوند برای مقام معظم رهبری عمر طولانی توام با توفیق بیشتر را طلب می‌کنیم، ولی هرچه زمان بگذرد احتمال آن روز مبادا بیشتر می‌شود که خبرگان بخواهد وارد بحث انتخاب ولی‌فقیه شود. در ذهن خودم خیلی بالا پایین کردم که بروم ثبت‌نام کنم یا نه، گفتم اگر به عنوان یک نفر در خبرگان احتمال دهم که تأثیرگذار هستم، برای آینده و امروز اقدامی نکنم، مسئولم. مگر اینکه یقین داشته باشم که هیچ کاری از من ساخته نیست. من بر مبنای این تکلیف ثبت‌نام کردم. با دوستان هم مشورت کردم و تعداد معتنابهی معتقد بودند که باید ثبت‌نام کنم.
وزیران و معاونان رئیس‌جمهور در دولت‌های یازدهم و دوازدهم
11
1402/09/29
* این تصور که اگر اقلیتی حاکم شود با آن می‌توانیم کشور و نظام و اسلام را حفظ کنیم، نتیجه نامطلوب خود را نشان داده است. اقلیتی که امروز حاکم است می‌خواهد انتخابات حداقلی باشد تا رأی آنها تضمین شود. می‌گویند حکومت دست ما افتاده و باید نگه داریم، اگر در انتخابات مردم نیایند هم به ما ارتباطی ندارد؛ مشارکت 20 یا 30 درصد باشد هم از نظر آنها پذیرفته است اما این خیانت به نظام است. ممکن است به نفع یک حزب و جناح باشد اما آیا به نفع اسلام و ایران است؟ در انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه 88 درصد واجدان شرایط پای صندوق رأی رفتند، حالا چطور ما بخواهیم انتخاباتی برگزار کنیم که مشارکت آن 30 یا 35 درصد باشد؟
* گاهی مشارکت نکردن و رأی ندادن در انتخابات به معنای نوعی رأی دادن است؛ رأی دادن به همان نامزدی که او را برای کسب آن مسئولیت صالح نمی‌دانیم. چون در انتخابات مشارکت نمی‌کنیم، عملاً شرایط را برای انتخاب غیراصلح مهیا می‌کنیم. ممکن است بگویند انتخابات حق است نه تکلیف. اما این حقی است که در مقاطعی سریع تبدیل به تکلیف می‌شود. اگر به این حق عمل نکردیم و شرایطی ایجاد شد که برای نظام و اسلام و مردم خطرآفرین شد، برای ما تبدیل به تکلیف می‌شود. اگرچه شرایط سخت و راضی کردن مردم برای آمدن پای صندوق مشکل است اما باید برای جلب مشارکت مردم تلاش کنیم و کاری کنیم آن‌هایی که پای صندوق می‌آیند، بتوانند به جای رأی سفید، حداقل به چند نفر رأی بدهند و مانند انتخابات 1400 با میزان کم‌سابقه رأی سفید مواجه نشویم.
*{درباره دلایل ثبت‌نام خود برای شرکت در انتخابات ششمین دوره این مجلس}: من با دوستان زیادی گفت‌وگو کردم تا در انتخابات مجلس شورای اسلامی حضور پیدا کنند یا در انتخابات مجلس خبرگان ثبت‌نام کنند، خیلی‌ها حاضر نشدند. تردید آنها این بود که نمی‌دانیم شورای نگهبان چه می‌کند و آیا مردم پای صندوق می‌آیند یا نه؟ من به آنها گفتم شورای نگهبان هر کاری می‌خواهد بکند، ما باید به وظیفه خودمان عمل کنیم. ما که نباید کشور و نظام را رها کنیم. اگر با کنار کشیدن خودمان خدای‌ناکرده این نظام صدمه جبران‌ناپذیر ببیند، چه پاسخی داریم؟ اگر ما کنار بکشیم آیا مردم امیدوار می‌شوند یا ناامید می‌شوند؟ آنچه من احساس می‌کنم با ثبت‌نام امثال بنده عده‌ای ولو نه چندان زیاد امیدوار شدند و گفتند شاید شورای نگهبان فضای بهتری ایجاد کند و متولیان انتخابات شاید به توصیه مقام معظم رهبری درباره رقابتی کردن انتخابات عمل کنند. اگر در انتخابات شرکت نکنیم و انتخابات حداقلی برگزار شود، اقلیت حاکم پایش قرص‌تر می‌شود؛ علاوه بر آن در انتخابات بعد هم با همین شرایط و تردیدها روبه‌رو خواهیم شد؛ اقلیتی وجود دارد که تمایل به حضور اکثریت در پای صندوق رأی ندارد.
جمعی از علما و روحانیون
12
1402/10/04
* همگان مخاطب بیانات اخیر مقام معظم رهبری درباره انتخابات است، هیچ کس نمی‌تواند بگوید من مخاطب فرمایش مقام معظم رهبری نیستم. رهبر انقلاب به همه خطاب کردند باید یک انتخابات پرشور و رقابتی برگزار شود. قاعدتا اولین مخاطب ایشان افرادی هستند که در این امر می‌توانند بیشترین تاثیر را داشته باشند. در حال حاضر هیات‌های نظارت و شورای نگهبان، رسانه‌ها بویژه صداوسیما و دیگران مخاطب ایشان هستند؛ کمااینکه همه ما به عنوان مخاطب ایشان وظیفه داریم. تا امروز صداوسیما وارد فضای انتخاباتی نشده است. مقام معظم رهبری قبلا هم فرمودند که انتخابات باید رقابتی باشد اما به آن فرمایش ایشان عمل نکردند، امیدواریم این بار عمل کنند.
* راهی غیر از صندوق رأی و انتخابات نداریم، صندوق رأی یعنی نه به دیکتاتوری و آنارشیسم. مقام معظم رهبری بیان دقیقی داشتند که اگر انتخابات نباشد یا دیکتاتوری رخ می‌دهد یا هرج‌ومرج پیش می‌آید. هر کدام باشد خطرناک است. با این همه تلاش و زحمت از روز اول نهضت اسلامی در سال 41 تا امروز، همه امیدها این بود نظامی که به دست می‌آید مردمسالاری دینی باشد. ممکن است اشکالاتی هم داشته باشد که باید آن را رفع کنیم و آن هم از طریق صندوق رأی امکان‌پذیر است. اصل انتخابات موجب قدرت و عظمت کشور و نشاط و امیدواری مردم می‌شود. همه کشورها به‌ویژه همسایگان به ما نگاه می‌کنند بنابراین هر مقدار بتوانیم انتخابات را پرشور کنیم ولو 35 درصد مشارکت‌کننده بشود 36 درصد، ما موفق شده‌ایم.
* جذب مردم برای شرکت در انتخابات سخت و نیازمند استدلال است، باید به مردم بگوییم که شما می‌خواهید چکار کنید؟ در انتخابات شرکت نکنید به عنوان اعتراض؟ بگویید نمی‌آییم تا به این نظام نشان دهید کارش ایراد و اشکال دارد؟ اینکه این اقدام چقدر تاثیر دارد بحث دیگری است. آیا راه دیگری نداریم؟ می‌توانیم در شرایطی مردم را تشویق کنیم رأی اعتراضی دهند. اگر فرد صالحی بود، مردم را تشویق کنید به او رأی بدهند ولو انتخاب هم نشود اما رأی به او اعتراض به شیوه موجود باشد. پس دو نوع می‌شود اعتراض کرد، یکی اینکه فرد در انتخابات شرکت نکند که معلوم نیست چقدر موثر خواهد بود یا در انتخابات شرکت کند و به کاندیدایی رأی دهد که تغییر و تحول می‌خواهد و از وضع موجود ناراضی است.
* رأی ما باید به رأی به تغییر و تحول باشد. مقام معظم رهبری به تحول اشاره کردند که از تغییر مهمتر است. ما باید دنبال تحول باشیم. باید به هر کس که سمبل تغییر و تحول باشد، رأی دهیم. البته باید بتوانیم از طریق فضای مجازی یا نخبگانی که بر اذهان عمومی اثرگذار هستند مردم را تشویق به حضور در انتخابات کنیم.
استانداران دولت‌های یازدهم و دوازدهم
13
1402/10/10
*{درباره تحقق مشارکت پرشور مردم در انتخابات}: اگر مردم احساس کنند حضور آنها پای صندوق رأی بر زندگی‌شان تاثیر دارد، در انتخابات مشارکت می‌کنند ولی چنانچه این حس در مردم به وجود بیاید که اگر پای صندوق بروند و یا نروند نتیجه‌اش یکی است، پای صندوق نخواهند رفت. وقتی حس کنند اگر در انتخابات شرکت کنند، شرایط آنها فرق می‌کند حاضرند ساعت‌ها در صف رأی بایستند که در انتخابات 96 شاهد آن بودیم. مشارکت پرشور وقتی محقق می‌شود که مردم احساس کنند با شرکت آنها در انتخابات به اهداف ملی خود نزدیک می‌شوند و اگر پای صندوق نروند هدف ارزشمندی را از دست می‌دهند.
* شرط مهم در انتخابات وجود تنوع فکر است، نه صرفاً تعدد نامزدها. اگر یک گروه و جناح سیاسی ده‌ها حزب ایجاد کند، تاثیری در رقابت و مشارکت ندارد. تفکر مهم است، چون سبد آرای یک تفکر چه با یک حزب و چه با چندین حزب، فرقی نخواهد کرد. تعداد افراد و احزاب تاثیر ندارد. مردم باید حس کنند از بین چند تفکر امکان انتخاب دارند نه بین چند نفر یا چند حزب با تفکر واحد.
*مهمترین دغدغه من حفظ صندوق رأی است، همه تلاش ما باید این باشد که صندوق رأی به عنوان مرجع اصلی برای تحول جامعه حفظ شود. اگر صندوق رأی آسیب جدی ببیند و مردم به این نتیجه برسند که صندوق بی‌اثر است، دیگر چیزی برای ما باقی نمی‌ماند. وقتی صندوق رأی و انتخابات کنار گذاشته شود، فاجعه رخ می‌دهد، آن زمان شاهد هرج‌ومرج خونین و ناامنی خواهیم بود. باید بدانیم این نظام آلترناتیو و جایگزین ندارد. تنها راه اینست که این نظام اصلاح و اشکالاتش برطرف شود. هنوز به نقطه ناامیدی نرسیده‌ایم که بگوییم تغییر و تحول امکان ندارد و تلاش ما بی‌تاثیر است. البته صندوق رأی تخریب شده و باید آن را احیا کنیم. البته این صندوق رأی فعلی، صندوق قبلی نیست. باید به تدریج برای احیای آن همه ما به صحنه بیاییم. اگر علامت مثبتی دیدیم در این ایام باقی‌مانده ولو علامت مثبت حداقلی، آن وقت باید همه تلاش کنیم، اگرچه می‌دانیم این تلاش سخت و پیچیده است و بازگشت مردم به صف رأی و پای صندوق کار آسانی نیست.
وزیران و معاونان رئیس‌جمهور در دولت‌های یازدهم و دوازدهم
14
1402/10/18
*برخی به من می‌گفتند اگر کسی که خودشان می‌خواهد بیاید و همه قوا یکی شوند، مشکلات کشور را حل می‌کنند. من گفتم اگر مشکلات حل شود خوب است اما می‌ترسم این‌طور نشود و دیدیم که نشد.
* الان می‌گویند تاثیر انتخابات چیست و چه فرقی می‌کند چه دولت یا مجلسی سر کار باشد؟ اما اگر مجلس یازدهم نبود و مجلس دیگری وجود داشت قانونی اقدام راهبردی را در 99.9.11 تصویب نمی‌کرد. با این قانون دست همه را بستند تا برجام حل نشود. طبق این قانون برجام در صورتی قابل اجراست که همه تحریم‌های هسته‌ای و غیرهسته‌ای برداشته شود. معلوم بود که تحریم‌های غیرهسته‌ای با برجام برداشته نمی‌شود. من آن زمان هم اعلام کردم که این مصوبه مجلس خلاف قانون اساسی است. متأسفانه شورای نگهبان به نامه من توجه نکرد و مصوبه تائید شد. پس اینکه چه مجلس و دولتی بر سر کار باشد، بسیار تاثیرگذار است.
* ما نمی‌توانیم نسبت به مساله انتخابات بی‌تفاوت باشیم، من فکر نمی‌کردم بعد از بیانات اخیر مقام معظم رهبری، این همه نامزد انتخابات مجلس شورای اسلامی را ردصلاحیت کنند. تصور می‌کردیم هیأت‌های نظارت اقدام هیأت‌های اجرایی را جبران می‌کنند. اما بسیاری از افرادی که امید داشتیم در استان‌ها و تهران تائید شوند تا مردم بیشتر پای صندوق رأی بیایند، تائید نشدند که کار خیلی سخت شد.
* تائید کردن 11 هزار نفر عمدتاً از یک جناح چه تاثیری دارد؟، به جای 11 هزار نفر اگر 110 هزار نفر را هم از یک جناح تائید کنید باز همان عده‌ای که قرار بود در انتخابات شرکت کنند پای صندوق رأی می‌آیند و مشارکت را افزایش نمی‌دهد. مشارکت پایین در انتخابات برای کشور و نظام تأثیر نامطلوبی به جای می‌گذارد.
*{با تکرار پیشنهاد رأی دادن اعتراضی}: دو نوع می‌توان به شرایط حاکم اعتراض کرد. یک راه اینست که در انتخابات شرکت نکنیم اما این راه نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت. راه بهتر اینست که پای صندوق رأی برویم و به فردی که به شرایط امروز معترض است، رأی دهیم. رأی اعتراضی بهتر از رای ندادن است. مشکلات ما در نهایت باید با صندوق رأی حل شود، راه دیگری نداریم.
رؤسای سابق آموزش و پرورش و فرهنگیان
15
1402/10/21
* به این جمله امام هم توجه کنید. فرمود: «هر فردی از افراد ملت حق دارد که مستقیما در برابر سایرین از زمامدار مسلمین انتقاد کند و او باید جواب قانع‌کننده بدهد.» انقلابی که امام برای ما ترسیم کرد، جمهوری اسلامی که امام برای ما تبیین کرد، آنچه که او اعلام کرد با صراحت قبل از پیروزی و بعد از پیروزی انقلاب در بهشت‌زهرا، بعد از آن، همه جا این را گفت، امام به صراحت گفت: «میزان رأی ملت است.» امام به صراحت گفت همه با هم و امروز هم رهبر معظم انقلاب به صراحت می‌گوید یک انتخابات پرشور با مشارکت، با رقابت، با سلامت و با امنیت.
* من می‌فهمم اقلیت حاکم از این سخن رهبری خوشحال نیست. من می‌فهمم این سخن رهبری حرف دل اکثریت قاطع ملت ایران است. من می‌فهمم همانطور که امام وقتی سخن می‌گفت مردم احساس می‌کردند سخن امام آن چیزی است که خواست ملت بزرگ ایران است، امروز هم آن چه رهبری می‌فرماید حرف دل ملت ایران است. ملت ایران یک انتخاباتی می‌خواهد با مشارکت. چطور این مشارکت امکان‌پذیر است؟ با همان جمله بعدی ایشان؛ مشارکت و رقابت. با رقابت امکان‌پذیر است. چگونه رقابت امکان‌پذیر است؟ آنجایی که مردم احساس رقابت کنند، وجدان عمومی مردم احساس رقابت کند. آنجایی که مردم احساس سلامت کنند، احساس امنیت کنند، ببینند آنچه از آنِ ملت است، در خدمت ملت است و در خدمت یک جناح نیست. این را مردم باید احساس کنند، ببینند.
* صداوسیما از آنِ ملت است. این را مردم باید احساس کنند. نیروهای مسلح به عنوان حافظ ملت و کشور و نظام از آنِ همه ملت‌اند. ما همه به نیروهای مسلح‌مان افتخار می‌کنیم. نیروهای مسلح ما اختصاص به جمع خاصی یا جناحِ خاصی یا حزب خاصی یا گروه خاصی ندارد. مگر می‌شود بدون استقلال دستگاه‌های اجرایی و ناظر، بدون استقلالِ قوه قضائیه، بدون استقلال نیروهای مسلح از جناح‌بندی‌ها و سیاسی‌گری‌ها، انتخابات سالم و امن اجرا شود؟! مگر امکان‌پذیر است؟!
* همه این نهادهای عظیم و بزرگ فوق جناح و فراجناح هستند. به گونه‌ای باید عمل کنند که مردم احساس کنند یک انتخاباتی هست که اگر صلاحیتی تائید می‌شود یا رد می‌شود، این تائید و رد باید شفاف، قانون‌مند و بی‌طرفانه باشد. همه باید احساس کنند. قاضی در این امر کیست؟ وجدان عمومی مردم. اگر وجدان عمومی مردم این قضاوت را کرد که صلاحیت‌ها بر مبنای بی‌طرفی و قانون‌مند و به صورت شفاف برای مردم بیان شد و اگر مردم احساس کردند بر مبنای قانون ممکن است افرادی رد صلاحیت شوند، با کمال میل هر دو را می‌پذیرند، هم صلاحیت را و هم رد صلاحیت را. خدا نکند آن روز پیش بیاید که مردم احساس کنند صلاحیت‌ها و رد صلاحیت‌ها سلیقه‌ای، حزبی و جناحی شده است. آن روز، روزِ خطر برای نظام و انقلاب ماست.
* در بحث انتخابات، برادران بزرگوار! خواهران گرامی! بزرگان مجلس! ببینید برای اولین بار در سال 98 و 1400 ما انتخابات حداقلی داشتیم. این درد را به کجا ببریم؟! در 98 شما که می‌گفتید دولت حاکم محبوبیت ندارد، خوب تائید می‌کردید آن‌هایی را که طرفدار دولت بودند. به نظر شما که محبوبیت نداشتند، رأی هم نمی‌آوردند. خیلی هم برای‌تان خوب بود که. چرا هرکس در 98 کوچکترین نسبتی، کوچکترین حمایتی از دولت کرد او را رد صلاحیت کردید؟ چرا چنین کاری کردید؟ شما که گفتید این دولت اصلا محبوبیت ندارد در جامعه! کسی آن را قبول ندارد! خوب همه طرفداران دولت را تائید می‌کردید و آنها رأی نمی‌آوردند و حرف شما به کرسی نشانده می‌شد. چرا 98 کاری کردید که اکثریت مردم پای صندوق آرا نیامدند. البته طبق قانون، یک انتخابات زیر 50 درصد هم قانونی است. نمی‌توانیم بگوییم این انتخابات درست نیست، به هر حال قانونی است. اما آن انتخاباتی که ملت ما در انقلاب به دنبال آن بود، آن انتخاباتی است که امام توصیه می‌کرد، آن انتخاباتی بود که می‌توانست قدرت ملی را بالا ببرد. آن انتخاباتی بود که مردم را آرام می‌کرد.
مراسم هفتمین سالگرد رحلت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی
27215
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1858347