زیرساخت‌های سفر در کشور کافی نیست / کمبود حمل‌ونقل در حوزه گردشگری زیارت

سید مصطفی فاطمی مدیر کل توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی درباره وضعیت گردشگری زیارت در ایران گفت: عده بسیار زیادی موضوع زیارت را در برنامه‌ریزی‌های سفرشان می‌گنجانند. بخش عمده‌ای از سفر‌ها حتی استان‌هایی که خیلی زیارتی هم نیستند بخشی را به موضوع زیارت اختصاص می‌دهند استان خراسان رضوی که کاملاً مشهود است در کنار آن استان قم و فارس مراکز زیارتی مهم کشور هستند به واسطه مقبره امام رضا (ع) و حضرت معصومه (س) و حرم شاهچراغ (ع) و بقیه نقاط کشور هم گاهی گردشگری زیارت دارند.

او ادامه داد: تفکیک زیارت از سیاحت خیلی امکان‌پذیر نیست، چون هر دو با هم بعضاً اتفاق می‌افتد یا در کنار هم اتفاق می‌افتد اینکه این را جدا کنیم یک سفری زیارتی صرف باشد و یا سیاحتی صرف تقریبا در کشور ما ناممکن است ما معتقد هستیم که هر سفر به گونه‌ای دارد اتفاق می‌افتد که هر دو را در بر می‌گیرد و بر اساس تعریف‌هایی که وجود دارد هرگونه سفری را ما گردشگری می‌دانیم.

فاطمی می‌گوید: در کشورمان در بحث سفر زیرساخت‌های متعددی را نیاز داریم بخشی در حوزه حمل و نقل و بخشی در حوزه اقامت است. می‌توانم بگویم که با توجه به سفر‌هایی که مردم ما در کشورمان دارند و رویکرد سفری که وجود دارد بسیاری از زیرساخت‌هایی که در کشورمان است ناکافی است همانطور که در صحبت‌های رئیس جمهور هم بود یکی از نیاز‌های اصلی سفر حمل و نقل است ما در بحث حمل و نقل چه هوایی و چه ریلی و چه زمینی با موانع و مشکلاتی روبرو هستیم که یک پیش نیاز اصلی سفر برای گردشگری است.

وی افزود: در حوزه اقامتی هم به هر حال مخصوصاً با سطوح مختلف قیمتی که باید وجود داشته باشد با کمبود‌هایی در نقاط مختلف کشورمان مواجه هستیم کما اینکه سفر‌های ما هم در پیک‌ها اتفاق می‌افتد و حجم زیادی سفر در یک پیک محدود اتفاق می‌افتد درهمین تعطیلات گذشته‌ای که داشتیم در بهمن ماه حجم بالای سفر‌ها در استان‌های جنوبی کشور و در استان‌های شمالی کشور اتفاق افتاد و ما با کمبود‌های جدی مواجه بودیم.

فاطمی ادامه داد: باید به اندازه‌ای که به هر حال تخت‌های اقامتی در یک نقطه داریم امکان حمل و نقل هم برای آن‌ها فراهم باشد این دو در کنار هم است که واقعاً پاسخگو است ما در حوزه‌های مختلف با کمبود‌های جدی مواجه هستیم که باید آن‌ها را رفع کنیم تا بتوانیم سفری را با آرامش داشته باشیم.

وی افزود: یکی از مباحث جدی که داریم تعداد مجموعه‌های اقامتی است که به صورت‌های غیرمجاز فعالیت می‌کنند در قالب خانه‌های مسافر و یا نظایر این‌ها البته خانه مسافر هم اسمش نیست، ولی این یکی از چالش‌های جدی ما است در بحث ساماندهی یا تور‌هایی که به این شکل دارد برگزار می‌شود. مجوز خانه مسافر داستانش اینطور بود که، چون که مجوز‌های وزارت میراث به درگاه ملی مجوز‌ها متصل نشده بود خود درگاه شروع کرد به صدور این نوع مجوز و حدوداً فکر می‌کنم حدود 8400 مجوز صادر شد مجوز‌ها هم به صورت ثبت محور و به صورت آنی شرایطش خیلی ساده بود مردم هم می‌توانستند مجوزش را دریافت کنند. قبلا خانه مسافر یک فرایندی را داشت که دستگاه‌های مختلفی را باید استعلام گرفته می‌شد و این فرایند باید طی می‌شد و مجوز گرفته می‌شد و سخت هم بود. برای همین هم اتفاقی که افتاد یک بخشی درست بود، ولی یک بعد دیگرش که یک حجم زیادی از خانه‌های مسافری که به هر حال متقاضی بودند و آمدند دادند بدون نظارت ما اتفاق افتاد و آن مشکل پیدا کرد. خانه‌های مسافر خیلی مجموعه اقامتی خوب و با مبلغ پایینی هستند.

ببینید ما درباره خانه مسافر کسانی که دارند فعالیت می‌کنند را قبول داریم اتفاقاً مشکلی هم با آن‌هایی نداریم که دارند فعالیت می‌کنند، ولی یک روند قانونی‌اش را طی بکنند مجوزهایش را بگیرند و نظارت هم روی آن وجود داشته باشد ببینید مردمی که دارند استفاده می‌کنند با مشکلی مواجه شوند ما باید بتوانیم که بر این‌ها نظارت کنیم و آن نظارت پسین را باید حتماً داشته باشیم و روندی هم که آن استعلام‌های لازم است را باید طی بکنند تا بتوانند مجوز بگیرند بعضاً ممکن است که این روند طی نشده باشد و به آن‌ها اعلام می‌کنیم که این روند را طی کنید.

ببینید این امکانش نیست سه روزه باشد شما مثلاً فکر کنید که می‌خواهید استعلام نیروی انتظامی را بگیرید زمانش چقدر طول می‌کشد این استعلام باید اتفاق بیفتد و بعد هم ارسال شود در همان سامانه هم اتفاق می‌افتد یعنی ما نمی‌خواهیم که خارج از آن کار کنیم، ولی این زمان سه روزه زمان بسیار محدودی است اعتقاد داریم یعنی بعد از حضور جناب آقای ضرغامی یک اصطلاحی را داشت که ما باید تسریع کنیم اتفاقاً در صدور مجوز‌ها و خیلی هم تلاش کرده که این ساختار را به گونه‌ای پیش ببرد که سرعت صدور مجوز‌ها افزایش پیدا بکند.

فاطمی: به هر حال 8400 خانه مسافر در کشور مجوز صادر شده خیلی از این‌ها را در استان‌ها ابتداً ما اصلاً اطلاع نداشتیم بعدش متوجه شدیم که این تعداد خانه مسافر است قاعدتاً برای نظارت بر این‌ها و برای اینکه ما بتوانیم روندش را طی کنیم یک زمانی می‌برد قرار نیست که این‌ها حذف شوند، ولی روند را باید طی کنند تا مجوزهایشان کامل شود.

فاطمی: متولی اصلی ما هستیم و هر کدام از این‌ها یکسری امکانات را در اختیار دارند ما در پیک‌های سفر سعی می‌کنیم همان طور که فرمودند در میلاد امام رضا که حجم مسافرت‌ها افزایش پیدا می‌کند به مشهد مقدس سعی کنیم که امکانات را گسیل کنیم به سمت مشهد مقدس.

فاطمی: نه هر دو هست یک بخشش در زیر ساخت‌های ماست و کمبود‌هایی که داریم هر دو که می‌گویم یک بخشیش زیرساخت‌های ما هست و کمبود‌هایی که داریم و به هر حال آن روندی که در افزایش تعداد زیرساخت‌هاست که باید اتفاق بیفتد یک بخش دیگرش بحث فرهنگ کشور ماست ما حجمی سفر می‌کنیم در پیک سفر می‌کنیم همین اتفاق را ما در همین ایام گذشته داشته‌ایم در نوروز داریم در پیک‌های دیگر داریم در جاده شمال داریم که قفل می‌شود ببینیید این اتفاقات می‌افتد، ولی ما یک برنامه‌ریزی را در ستاد هماهنگی خدمات سفر شروع کردیم یک مرکز مدیریت سفر را ایجاد کردیم تا که همه دستگاه در این زمان در کنار هم باشند خیلی از اتفاقاتی که بهش اشاره می‌شود و در لحظه دارد اتفاق می‌افتد را ما در مرکز رصد می‌کنیم و بر اساس آن به دستگاه مربوطه اش انتقال می‌دهیم مثلا شما فکر می‌کنید که ارزاق عمومی در مثلاً یک پیک سفر کم می‌شود ما متولی آن را که وزارت جهاد کشاورزی است و وزارت صمت هست را در همان جلسه حضور دارد و برنامه‌ریزی می‌کنند این‌ها را از سایر نقاط کشور انتقال بدهند به آن استان یا فکر کنید که ما در بحث مثلاً پلیس در بحث اورژانس در بحث هلال احمر خیلی از موضوعات داریم، اختلافات دستگاهی هم وجود دارد مثلاً شما فکر کنید که ما در یک قانونی می‌گوییم که اجساد را اورژانس همراه کند از در طرف دیگر می‌گوییم هلال احمر، این اختلافی که وجود دارد باعث می‌شود که در برخی از پیک‌ها با مشکلاتی مواجه بشود در تک تک این موضوعات هماهنگی‌ها می‌تواند خیلی از مشکلات را حل بکند. سوال: این هماهنگی باز هم به عهده متولی اصلی است؟

فاطمی: ما حداکثر توان مان را نه ما، همه دستگاه‌ها با همه داشته‌هایی را که دارد به کار می‌بندد تا ما در پیک سفر بتوانیم مدیریت بکنیم ما همین نمایشگاه که تموم می‌شود وارد پیک سفر‌های نوروزی می‌شویم ما می‌دانیم که امسال با ماه مبارک رمضان مصادف است نوروز باز مثل سال گذشته و سفر‌ها زودتر شروع خواهد شد به خاطر ماه مبارک رمضان این حجم سفر را ما باید مدیریت بکنیم یکی دیگرش شهر‌های مکمل سفر هستند ما به محض اینکه در یک شهری با پیک سفر مواجه می‌شویم شهر‌های مکمل را شناسایی می‌کنیم.