سهم‌خواهی عربی از مذاکره با ایران
تهران - ایرنا - روزنامه همدلی در مطلبی آورد: آثار تحولات منطقه‌ای هر روز خود را در ابعاد جدیدی نشان می‌دهد. در این میان، دورخیز برخی کشورهای عربی برای دخالت در توافق هسته‌ای با ایران، نشان از سهم‌خواهی و نمایش قدرت این کشورها برای تاثیر در مناسبات مهم خاورمیانه و جهان دارد.
روزنامه همدلی 18 آذر یادداشتی به قلم محسن رفیق روزنامه نگار منتشر کرد و در گزیده ای از آن آورد: افزایش حمایت‌های ترامپ، تلطیف روابط با اسرائیل، خریدهای نظامی گسترده و تنگ‌تر شدن محاصره اقتصادی ایران از علت‌هایی است که به این کشورهای خواب‌زده در روزهای توافق هتل کوبورگ وین، جرات بلندپروازی، فراتر از آب‌های خلیج فارس را داده است. در این زمینه البته عربستان سعودی پیشتاز است؛ عربستان که بازگشت احتمالی آمریکا به برجام را در تضاد با منافع خود در منطقه ارزیابی می‌کند و به نظر می‌رسد در این زمینه به ائتلاف قابل توجهی با اسرائیل دست یافته است، در پی آن است تا تمام تلاش خود را برای ایجاد همگرایی با دیگر کشورهای عربی در برابر جان گرفتن دوباره برجام به کار ببرد.
این در حالی است که پیش از این نیز فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی در گفت و گویی دیگر موضع این کشور را درباره تعامل جو بایدن رئیس جمهور منتخب آمریکا با ایران به ویژه در رسیدن به هرگونه توافق تشریح کرده و گفته بود: «در صورت از سرگیری روند مذاکره آمریکا با ایران، باید در این باره با کشورهای حاشیه خلیج فارس مذاکره شود» او مدعی شد که این تنها راه دست یافتن به توافقی با دوام است. بن فرحان همچنین اظهار کرد: «اول از همه انتظار داریم که کاملا با ما مشورت شود و ما و دیگر دوستانمان در منطقه کاملا در جریان آنچه در مذاکرات با ایران اتفاق می‌افتد، باشیم.» البته عربستان، تنها کشوری نبود که در چند روز اخیر، شرایطی را برای توافق هسته‌ای ایران متذکر شد. مقام‌های بحرین نیز به عنوان دنباله‌روی همیشگی عربستان بلافاصله وارد این میدان شده و اعلام کردند که برجام نیاز به بازنگری دارد و در این زمینه باید با کشورهای منطقه مشورت شود.
در همین حال، بن فلاح الحجرف، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس نیز با طرح ادعاهایی علیه ایران تاکید کرد که هرگونه توافق هسته‌ای با ایران باید منافع کشورهای منطقه را تامین کند. در همین زمینه سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه روز گذشته در نشست خبری خود با اصحاب رسانه که به شکل مجازی برگزار شد، درباره درخواست چند کشور منطقه برای حضور در مذاکرات احتمالی درباره برجام گفت: «برخی کشورها تمامی حیثیت خود را گذاشتند که در دوران رئیس‌جمهور در حال خروج از کاخ سفید، به اهداف خود برسند. پول مردم خودشان را خرج کردند تا برای چند روزی امنیت بخرند. مشخص است آنها امروز نگران هستند.» خطیب‌زاده اضافه کرد: «پیام تهران به این کشورها آن است که ایران لنگرگاه ثبات در منطقه است. ایران کشور تاریخی در منطقه است و مانند برادر بزرگتر، سعی کرده خطاهای دیگران را نادیده بگیرد، ولی آنها باید بدانند جایگاه‌شان چیست و تا چه حد و اندازه می‌توانند سخن بگویند.» سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اظهارات اخیر هایکو ماس وزیر خارجه آلمان درباره برجام نیز گفت: «مواضع ایران درباره برجام، ثابت و بدون تغییر است. برجام یک بار مذاکره شد، این توافق نتیجه مقاومت ایران بوده، امضا شده و در قطعنامه 2231 درج شده است. نه ایران چیزی را که یکبار مذاکره شده مجددا مورد مذاکره قرار می‌دهد و نه الزام‌آور بودن قطعنامه 2231 از آن کم می‌شود.» خطیب‌زاده با بیان این که امیدواریم اروپا جایگاه و ظرفیت‌های خود را شناخته و سقف و کف روابط خود را در نظر بگیرد، یادآور شد: «یکی از طرف‌هایی که به تعهدات خود عمل نکرده، طرف‌های اروپایی بوده‌اند. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ضامن اجرای برجام بوده و کشورهایی مانند آلمان حتی نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند که در نامه‌های ما آمده است.» او با تاکید بر این که ایران در خصوص امنیت ملی خود نه مذاکره و نه مصالحه نمی‌کند، عنوان کرد: «ایران به حقوق و مسئولیت خود آشنا بوده و حقوق و مسئولیت‌های طرف مقابل را هم یادآوری کرده است. آنچه با فشار حداکثری به دست نیامد با روش‌های دیگر هم به دست نمی‌آید.» خطیب‌زاده یادآورشد: «گفته‌ها و شنیده‌هایی از دولت منتخب آمریکا دیده شده است که روش غلط خود را اصلاح کند. امیدواریم اروپا هم به مسیر عدم پایبندی خود پایان دهد. اگر این طور شود ایران، کشور مسئولی است. احتیاح به چانه زنی جدید نمی‌بینیم.»
به هر روی اظهارات برخی مقام‌های عربی حوزه خلیج فارس در حالی مطرح می‌شود که دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور فعلی آمریکا در سال 2018 با ناقص تلقی کردن توافق هسته‌ای از آن خارج شد و تحریم‌های متعددی را نیز پس از آن بر ایران اعمال کرد. ایران نیز حدود یک سال‌ونیم پیش و در پی خروج یک جانبه آمریکا از توافق هسته‌ای و عدم پایبندی شرکای اروپایی برجام به تعهداتشان اعلام کرد که برخی تعهدات داوطلبانه‌اش در برجام را کاهش می‌دهد. این در حالی است که جو بایدن رئیس جمهور منتخب اعلام کرده است که تمایل دارد در صورت بازگشت ایران به پایبندی کامل به تعهدات هسته‌ای خود، به توافق هسته‌ای بازگردد.
*س_برچسب‌ها_س*