سیاست عجیب آمریکا درباره نفت | افزایش تورم در راه است؟!
هم دولت ایالات متحده و هم گروه 7 در حال بررسی سیاست هایی برای مقابله با قیمت های بالای نفت، تورم و همچنین مهار تسلط روسیه بر بازارهای انرژی هستند.
آنچه در زیر از نظر می گذرانید، دیدگاه های «ویلیام آلن رِینش» استاد تجارت بین المللی در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی (CSIS) واقع در واشنگتن دی سی است.
آیا توقف صادرات نفت خام ایالات متحده به کاهش تورم کمک می کند؟
محدود کردن یا ممنوعیت صادرات نفت خام ایالات متحده به کاهش تورم کمکی نمی کند بلکه می تواند به افزایش بیشتر آن منجر شود. تعیین قیمت بنزین و گازوئیل در ایالات متحده بر اساس بازارهای جهانی انرژی است و فقط بازار داخلی ایالات متحده در آن امر موثر نیست. ایالات متحده به طور متوسط روزانه حدود 3 میلیون بشکه نفت خام صادر می کند، یعنی اگر این صادرات کاهش می یافت، عرضه در بازارهای جهانی کاهش می یافت و باعث افزایش بیشتر قیمت نفت می شد. برخی از کارشناسان صنعت اذعان کرده‌اند که در صورت ممنوعیت صادرات، قیمت‌های وست تگزاس اینترمدیت (WTI) - معیار اصلی قیمت نفت خام ایالات متحده - ممکن است کاهش یابد. با این حال، قیمت فرآورده های نفتی در ایالات متحده منعکس کننده قیمت های جهانی است. اگر صادرات نفت خام از ایالات متحده کاهش یابد و به تبع آن، از عرضه جهانی نیز کاسته شود، قیمت محصولات نیز ممکن است افزایش یابد.
ممنوعیت صادرات نفت خام نیز تفاوت بین انواع نفت خام را نادیده می گیرد. ایالات متحده عمدتا نفت خام سبک و شیرین صادر می کند، در حالی که پالایشگاه های سواحل خلیج فارس برای پردازش نفت خام سنگین تر با محتوای گوگرد بالاتر بهینه سازی شده اند. علاوه بر این، پالایشگاه های ایالات متحده در حال حاضر نزدیک به ظرفیت کامل کار می کنند. بنابراین، افزایش عرضه نفت خام ایالات متحده ممکن است کمکی به حل این مشکل نکند. علاوه بر این، حتی اگر ممنوعیتی برای صادرات نفت خام ایالات متحده وجود داشته باشد، در حال حاضر، چنین ممنوعیتی برای فرآورده های نفتی تصفیه شده اعمال نخواهد شد. ممنوعیت صادرات محصولات نفتی پالایش شده به کمبود جهانی این محصولات می افزاید و احتمالاً قیمت بنزین و محصولات دیزل در ایالات متحده را افزایش می دهد.
از سوی دیگر، ممنوعیت صادرات نفت خام، افزایش کسری تجاری ایالات متحده را به دنبال دارد. ممنوعیت صادرات نفت خام یک خروجی صادراتی را برای تولیدکنندگان بالادستی از بین می برد و می تواند منجر به توقف روند تولید آنها شود. بنابراین، کاهش تولید نفت خام ایالات متحده ضمن کاهش صادرات خالص نفت خام و فرآورده های نفتی ایالات متحده، کسری تجاری ایالات متحده را نیز افزایش می دهد. همچنین احتمال می رود کاهش تولید نفت خام ایالات متحده در درازمدت این کشور را بیشتر به نفت خارجی وابسته سازد زیرا نیاز به بازیابی تولید از دست رفته ایالات متحده احساس می شود. با این حال، اگر انرژی های تجدیدپذیر جایگزین کاهش تولید نفت خام داخلی شود، افزایش وابستگی به نفت خارجی می تواند جبران شود.
آیا ممنوعیت صادرات نفت، به اتحادیه اروپا آسیب نمی رساند؟
کاهش عرضه نفت باعث افزایش قیمت‌های جهانی می‌شود و به طور همزمان، به واردکنندگان خالص همچون اتحادیه اروپا آسیب می‌زند و به نفع روسیه خواهد بود. جایی که در سال 2021 درآمد نفت و گاز 45 درصد از بودجه فدرال آن کشور را تشکیل داده است.
از آنجایی که اروپا شروع به تحریم جزئی نفت خام و فرآورده های نفتی روسیه کرده است، دسترسی به نفت ایالات متحده برای اروپا حیاتی تر خواهد شد. در ماه‌های پس از حمله به اوکراین، صادرات ایالات متحده به بالاترین حد خود از زمان لغو ممنوعیت صادرات نفت خام ایالات متحده رسیده است.
پیش بینی می شود ایالات متحده در سه ماهه دوم سال 2022 روزانه 1.4 میلیون بشکه نفت به اروپا ارسال کند که این میزان، نسبت به سال گذشته 30 درصد افزایش نشان می دهد و اروپا اکنون تقریباً 42 درصد از کل صادرات نفت خام آمریکا را به خود اختصاص داده است. در همین حال، انتظار می‌رود عرضه نفت از دریای شمال کاهش یابد. در این صورت، صادرات نفت خام ایالات متحده برای اتحادیه اروپا اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد.
«رو خانا» حقوقدان، سیاستمدار و نماینده کالیفرنیا در کنگره آمریکا، از طرفداران اجرای ممنوعیت صادرات، پیشنهاد کرده است اروپا از قانون ممنوعیت صدور نفت آمریکا معاف شود. با این حال، از آنجایی که صادرات به اروپا درصد زیادی از کل صادرات ایالات متحده را تشکیل می دهد، یک معافیت اروپایی به طور قابل توجهی هر گونه اثر مورد نظر ممنوعیت را کاهش می دهد. علاوه بر این، متحدان کلیدی ایالات متحده مانند کانادا، کره جنوبی، بریتانیا و تایوان نیز در زمره واردکنندگان عمده نفت خام ایالات متحده قرار دارند و همچنان تحت تاثیر ممنوعیت صادرات قرار خواهند گرفت. این مناطق قبلاً شاهد کاهش واردات خود بوده اند، زیرا اروپا نفت خام بیشتری ازایالات متحده مصرف می کند.
سقف پیشنهادی قیمت نفت G7 چگونه بر بازارهای جهانی نفت تأثیر می گذارد؟
تأثیر سقف پیشنهادی قیمت نفت G7 بر بازارهای جهانی تا حد زیادی به سه کشور کلیدی بستگی دارد: روسیه، چین و هند.
تأثیر بالقوه بر بازارهای نفت عمدتاً به نحوه واکنش روسیه به چنین سقفی بستگی دارد. سقف قیمت احتمالاً بین قیمت تخفیف‌یافته مخلوط اورال و هزینه نهایی اکتشاف روسیه تعیین می‌شود. هزینه نهایی اکتشاف نفت در روسیه به طور 40 دلار در هر بشکه تخمین زده شده است.
راهبرد غرب این است که سقف قیمتی به اندازه کافی بالا باشد تا تولید و صادرات ادامه یابد از سوی دیگر، به اندازه کافی نیز پایین باشد تا درآمد روسیه کاهش یابد. اگر سقف قیمتی با موفقیت اجرا شود، احتمالاً قیمت‌های جهانی نفت و احتمالاً در پی آن تورم کاهش خواهد یافت. با این حال، روسیه ممکن است در تلاش برای اعمال اهرم خود و بالا بردن قیمت ها، از فروش در سطح قیمت محدود امتناع کند.
در خارج از روسیه، واکنش چین و هند به سقف قیمت نیز تأثیرگذار خواهد بود. چین و هند دو واردکننده بزرگ نفت خام در جهان هستند که از زمان حمله به روسیه، سطح واردات نفت روسیه را افزایش داده اند و در مقابل، از تخفیف قابل توجه مسکو نیز بهره مند شده اند. اگر هند و چین با سقف قیمت پیشنهادی موافقت نکنند، احتمالاً این پیشنهاد را در مسیر خود متوقف خواهد کرد. گزارش شده است G7 با چین و هند در مورد سقف قیمت مذاکرات مثبتی داشته است.
اجرای سقف قیمت و ایجاد موثر کارتل خریدار نفت می تواند بازارهای جهانی نفت را در درازمدت تغییر دهد، زیرا وزنه تعادلی برای کارتل عرضه نفت اوپک ایجاد می کند. تسریع انتقال انرژی‌های تجدیدپذیر نیز با کاهش تقاضای جهانی برای سوخت‌های فسیلی، قابلیت دوام یک «انحصار چند قطبی خرید» را افزایش می‌دهد.
آیا ممنوعیت صادرات نفت با قوانین سازمان تجارت جهانی مطابقت دارد؟
این احتمال وجود دارد که ممنوعیت صادرات با قوانین سازمان تجارت جهانی مطابقت نداشته باشد. این سازمان تنظیم نمی کند که یک کشور چه مقدار از منابع را تولید می کند. بلکه مقررات تنها زمانی اعمال می‌شوند که منبع مورد نظر استخراج شده باشد و بتوان آن را صادر کرد.
هنگامی که ایالات متحده برای اولین بار در سال 2015 با صادرات نفت خام موافقت کرد، بیشتر بحث هایی که منجر به تصمیم برای حذف این ممنوعیت شد، در وهله اول بر قانونی بودن این ممنوعیت متمرکز بود. دولت اوباما نگران چالش‌های احتمالی کره جنوبی و ناتو برای اعمال این ممنوعیت بود. در سال 2014، یکی از وکلای ایالات متحده که به نمایندگی این کشور در مذاکرات شکل گیری سازمان تجارت جهانی حضور داشت، ادعا کرد که از استدلال های ممنوعیت، مبتنی بر امنیت ملی و لزوم جلوگیری از کمبود نفت داخلی، نمی توان با موفقیت دفاع کرد. در سال 2013، زمانی که ایالات متحده در حال بررسی ممنوعیت صادرات مشابهی برای گاز طبیعی مایع (LNG) بود، یک قاضی استیناف سابق سازمان تجارت جهانی اعلام کرد اطمینان دارد این محدودیت‌های صادراتی در صورت اعتراض توسط یکی دیگر از اعضای سازمان تجارت جهانی، نقض خواهد شد.
با این حال، سناتور «اد مارکی» از طرفداران حفظ این ممنوعیت، در آن زمان استدلال کرد که این رویکرد با تعهدات ایالات متحده تحت سازمان تجارت جهانی سازگار است. سناتور مارکی استدلال کرد استثنائات ذکر شده در مواد XX و XXI گات به ایالات متحده اجازه می دهد تا صادرات نفت خام را به عنوان موضوع امنیت داخلی محدود کند.
سناتور مارکی همچنین بر پذیرش تقاضای عضویت چندین کشور اوپک در سازمان تجارت جهانی تاکید کرد و بر این عقیده بود اگر آنها تولید نفت داخلی را به منظور دستکاری قیمت‌ها محدود می‌کنند، دلیل دیگری خواهد بود مبنی بر این که ممنوعیت صادرات نفت خام مطابق با تعهدات سازمان تجارت جهانی است. بنابراین، اگر ایالات متحده چنین ممنوعیتی را بر صادرات نفت خام خود اعمال کند، احتمالاً در سازمان تجارت جهانی با نتیجه نامشخصی طرح دعوی خواهد شد.
ترس از رکود چگونه بر سیاست های پیشنهادی نفت تأثیر می گذارد؟
ترس فزاینده از رکود اقتصادی می تواند قیمت نفت را تا اندازه ای کاهش دهد و موضوعاتی همچون ممنوعیت صادرات یا سقف قیمت را مطرح کند. رکودها از نظر تاریخی کاهش قیمت نفت را به دنبال دارند، زیرا کاهش سریع تقاضا باعث کاهش قیمت ها می شود. به عنوان مثال، در جولای 2008، نفت خام به 145 دلار در هر بشکه رسید، اما این قیمت، در دسامبر 2008 به 35 دلار در هر بشکه کاهش یافت.
برآوردها حاکی از آن است که در دوران رکود، کاهش 10 درصدی تقاضا می تواند باعث کاهش قیمت نفت خام بین 35 تا 50 دلار در هر بشکه شود. قیمت نفت خام برنت در ماه گذشته بیش از 20 دلار در هر بشکه کاهش یافت زیرا نگرانی ها از رکود افزایش یافته است.
اگر این روند ادامه پیدا کند، ممکن است قیمت نفت به اندازه ای کاهش یابد که سقف قیمتی را ناکارآمد و غیرضروری سازد. به طور مشابه، اگر قیمت نفت از قبل پایین‌تر بود، ممنوعیت صادرات نفت خام ایالات متحده ممکن است غیرضروری باشد. در عوض، چنین ممنوعیتی می تواند به تولید ایالات متحده در زمانی که ایالات متحده در تلاش برای تشویق رشد است، آسیب برساند.