شعر اعتراضی و انتقادی گمشده جشنواره شعر فجر امسال
گروه کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس محمدرضا اسماعیلی: هرچه به دهه فجر نزدیک‌تر می‌شویم جشنواره‌های ادبی و هنری با عنوان «فجر» در رسانه‌ها بیشتر به چشم می‌خورد. یک عضو از خانواده جشنواره‌های فجر، «جشنواره بین‌المللی شعر فجر» است، که امسال پا به هفده سالگی خود می‌گذارد. جشنواره شعر فجر که در میان برگزیدگان خود احمدرضا احمدی، قیصر امین‌پور، مهرداد اَوِستا و طاهره صفارزاده را دیده بود در بازه‌های زمانی نیز هیچ برگزیده‌ای نداشت و همه این فراز و فرود‌ها به دلیل نبود یک ثبات مدیریتی در نحوه برگزاری است.
اختتامیه شانزدهمین دوره از جشنواره شعر فجر سال 1400
نگاهی کوتاه به جشنواره بین‌المللی شعر فجر
این جشنواره از سالی که به راه افتاد تا چندین دوره بعد، هربار به شکل و شیوه‌ای برگزار شد. یکبار به شکل اهدای جایزه به تعداد زیادی از شاعران، یکبار به شکل برگزاری جشنواره‌های استانی و جشنواره پایانی در تهران، یکبار به شکل فراخوان و داوری شعرهای ارسالی. از زمانی که درباره شکل و شیوه برگزاری جشنواره، تصمیم‌گیری قطعی شد و داوری کتاب‌های شعر مبنای برگزاری جشنواره شد، تصمیمی هم برای حفظ رابطه میان شاعران و عموم مردم دوست‌دار شعر گرفته شد. به همین دلیل در طول زمانی که داوری‌های جشنواره انجام می‌شد، رویدادهایی با نام محافل جشنواره در سال‌های اخیر برنامه‌ریزی شد.
لوح تقدیر اختتامیه پانزدهمین دوره جشنواره شعر فجر
شعر هنری نخبگانی است اما ایجاد گفتمان نکرده است
جشنواره شعر فجر در آستانه هفده سالگی‌اش هنوز نتوانسته است به یک ساختار اجرایی در ابعاد مختلف با هدف‌گذاری ایجاد جریانی ادبی در گستره فضای انقلاب اسلامی برسد. با توجه به این که شعر یک هنر نخبگانی است اما هنوز شعر فجر نتوانسته است با کمک این نخبگان به یک گفتمان نه بلند مدت، بلکه کوتاه مدتی در دهه فجر هرساله برسد.
اختتامیه شانزدهمین دوره از جشنواره شعر فجر
ایجاد گفتمان و جریان‌سازی دو امر متصل است
ایجاد گفتمان و جریان سازی دو امر متصل است. اول موضوع باید همه‌گیر باشد و دوم دغدغه‌های مردمی و شاعران نیز چاشنی آن بشود. این نکته در جایزه ادبی جلال امسال مورد توجه قرار گرفته است. به طور مثال امسال به بخش جنبی جایزه جلال عنوان‌های کرونا و حاج قاسم سلیمانی اضافه شده بودند. اما در حوزه شعر این نکته دیده نمی‌شود. امسال نیز شعر فجر می‌توانست برای بیان دغدغه‌ها و انتقادات سازنده در چهارچوب نظام و انقلاب اسلامی محفل‌هایی را اختصاص و یا بخش‌های ویژه‌ای را طراحی کند تا شاعران اشعار خود را در گونه‌های اعتراضی، انتقادی و... بخوانند؛ که این امر اتفاق نیافتاد.
در روز ملی «خلیج‌فارس» سروده غلامرضا طریقی را در محفل خلیج‌فارس از سلسله محافل یازدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر بشنوید 23 بهمن 1395 - جزیره هُرمُز
جشنواره شعر فجر رویدادی برای همه گونه‌های شعری
البته هدف جشنواره شعر فجر فقط اشعار انقلاب اسلامی نیست و بلکه تمام گونه‌های شعری را مورد پوشش خود قرار می‌دهد اما با توجه به اسمی که دارد؛ همه در نظر این هستند که این جشنواره فقط برای اشعار انقلابی جای دارد. این نوع نگاه به بزرگترین رویداد شعر کشور اشتباه است.
جای خالی شعر اعتراضی در مهم‌ترین رویداد ادبی کشور
یکی از دلایلی که مسئولین این دوره برای تأخیر در روند اجرایی جشنواره بیان می‌کنند؛ التهابات اجتماعی کشور در چند ماه گذشته بود. این در حالی است که برای این التهابات در مهم‌ترین رویداد شعر و ادبی کشور هیچ‌گونه تشخصی قائل نشدند تا شاعران بتوانند انتقادات خود را در قالب گفتمان انقلاب اسلامی در تریبونی رسمی بیان کنند.
برخی از شاعران نیز با توجه به اتفاقات اخیری که در کشور رخ داد به نشانه اعتراض به صورت نرم از حضور در این جشنواره خودداری کردند. همین ایجاد محفل‌های موسوم به شعر اعتراضی می‌توانست یکی از بهترین کار ویژه‌های هفدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر باشد تا بتواند قشرهای مختلف جامعه ادبی و شاعری را در برگیرد.
البته امسال محفل‌هایی با موضوعات بانوان، شعر نو، دانشگاهی و شاعران زبان فارسی در برنامه‌ریزی‌های شعر فجر دیده می‌شود که محفل‌های استان لرستان، دانشگاه فردوسی مشهد و شاعران زبان فارسی هنوز برگزار نشده است.
علی‌محمد مؤدب همراه با لوح تقدیر و تندیس شانزدهمین دوره از شعر فجر
کمرنگی جامعیت و یا همه‌گیری جشنواره شعر فجر
نکته بعدی که باید توجه کرد، جامعیت و همه‌گیری این جشنواره است که سالیانه برگزار می‌شود. هرساله شاعران غیر تهرانی گله‌مند هستند که در جشنواره فجر صدای ما شنیده نمی‌شود. این گله‌مندی بنا به گفته رضا اسماعیلی دبیرعلمی هفدهمین دوره از شعر فجر به حق است. رضا اسماعیلی در گفت‌وگو با فارس گفت امسال توجه بیشتری به شاعران غیرتهرانی شده است. اما باز تعداد محفل‌های شعر فجر از 6 محفل بیشتر تجاوز نکرد که سه محفلش در شهر تهران و وزنه تهران باز هم سنگین است.
تندیس سیزدهمین دوره از جشنواره شعر فجر
اما خب چطور می‌توان این گله‌مندی را رفع کرد؟
در سراسر کشور تشکل‌ها و انجمن‌های ادبی وجود دارد که در ذیل ساختار وزارت فرهنگ و ارشاد فعالیت می‌کنند و مردم‌نهاد هستند. اگر از تصدی‌گری وزارت ارشاد و خانه کتاب و ادبیات ایران کاسته شود و به این مجموعه‌های ادبی مردم نهاد بخشی از بار جشنواره واگذار شود دیگر در بازه‌زمانی که شعر فجر شروع می‌شود پنج یا 6 محفل نخواهیم داشت و در سراسر کشور جریانی ادبی در راستای گفتمان انقلاب اسلامی ایجاد می‌شود که محدود به شهر تهران و یا سرای اهل قلم نباشد.
اختتامیه سیزدهمین دوره شعر فجر
کادرسازی با شبکه‌ای مویرگی در فضای ادبی به فراموشی سپرده شده است
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همزمان با روز شعر و ادب فارسی سال گذشته (27 شهریور 1400) در دیدار با جمعی از شاعران و ادیبان گفت: در دولت به دنبال تقویت انجمن‌های ادبی هستیم.
برگزیدگان و تقدیری‌های نخستین جشنواره انجمن‌های ادبی اردیبهشت 1396
اولین پله برای تقویت انجمن‌های ادبی واگذاری فعالیت‌های ادبی است که این تشکل‌ها را درگیر کند تا تربیت در صحنه اتفاق بیافتد. با این برون‌سپاری رشد و آموزش نیروی انسانی نه‌تنها در تهران بلکه در سراسر کشور اتفاق می‌افتد. کادرسازی با شبکه‌ای مویرگی در فضای ادبی کشور نکته‌ای است که مدت‌هاست به فراموشی سپرده شده است. موضوعی که برهه‌ای بنیاد شعر و ادبیات داستانی (بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان از دوره نهم، سال 1393 مجری برگزاری جشنواره بین‌المللی شعر فجر بود که در دوره دهم آن، محافل این جشنواره علاوه بر 10 شهر داخلی در کشورهای افغانستان، تاجیکستان و لبنان نیز برگزار شد و تا دوره چهاردهم بنیاد متولی این جایزه ادبی بود.) داشت پیگیری می‌کرد اما به عمر کوتاه‌اش قد نداد.
پایان پیام /
شما می توانید این مطلب را ویرایش نمایید
این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید جشنواره شعر فجر شعر فجر جوایز ادبی این خبر توسط افراد زیر ویرایش شده است
