شناسایی عامل ابهام در فضای مذاکرات احیای برجام
مذاکرات ایران و کشورهای گروه 1+5 به این دلیل در وضعیت و فضای ابهام قرار گرفته که از یک طرف اراده ایران، آمریکا و کشورهای اروپایی بر اعاده برجام بوده و خواهد بود و آمریکایی ها به این موضوع واقف هستند که عدم توافق زمینه برخورد و رویارویی احتمالی را به وجود می آورد.
از سوی دیگر عدم توافق، تنش بازیگران منطقه ای یعنی اسرائیل، ایران، عربستان و امارات متحده عربی را تشدید می‌کند. در عین حال برخی از انتظارات آمریکایی ها و ایرانی ها در روند اعاده برجام، ماهیت اجرایی و عملیاتی ندارد. به‌طور مثال خروج سپاه پاسداران از لیست بازیگران حامی تروریسم در اختیار دولت آمریکا نیست. زیرا قانون کنگره بوده و نادیده گرفتن کاتسا نیازمند توافق مجدد کنگره خواهد بود. مگر آنکه جو بایدن یا آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، تعهد بدهند که اجرای این قانون را تا پایان دوره ریاست‌جمهوری تعلیق خواهند کرد.
تحقق این امر نیز نیازمند آن است که وزارت خارجه آمریکا در گزارش اوت 2022 خود درباره بازیگران حامی تروریسم، ایران و سپاه پاسداران را از لیست تروریسم این وزارتخانه خارج سازد. اگر ایران از این لیست خارج شود زمینه برای اعاده همکاری های منطقه ای آمریکا و ایران فراهم می‌شود. به عبارت دیگر شرط غیرامنیتی شدن ایران آن است که از لیست حامی تروریسم وزارت امور خارجه آمریکا خارج شود. از سوی دیگر آمریکا هنوز نسبت به‌سانتریفیوژهای پیشرفته ایران نگران بوده و تلاش دارد تا قابلیت اجرایی و عملیاتی سانتریفیوژها را کنترل کند. اگرچه موضوع خروج سانتریفیوژها از کشور منتفی شده اما چگونگی حفظ و نظارت بر آن در قالب دغدغه‌های آمریکا برای گریز هسته ای هنوز پابرجاست. در نهایت باید موضوع سوئیفت مالی را مورد توجه قرار داد مبنی بر اینکه آیا درآمدهای نفتی ایران به گونه ای خواهد بود که زمینه برای مبادلات تجاری جمهوری اسلامی و سایر کشورها به وجود آید، یا اینکه هرگونه قراردادی نیازمند مجوز وزارت خزانه داری ایالات متحده خواهد بود؟ با وجود این مسائل، همچنان مذاکرات ادامه دارد اما زمان برای نتیجه بخشی آن بسیار محدود است. اگر در آوریل 2022 توافق حاصل نشود، ضریب خطر ناشی از عدم توافق، امنیت ملی کشور و امنیت منطقه ای را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
همچنین بخوانید