فهرست لغو تحریم‌ها هنوز نهایی نشده است
خطیب زاده تاکید کرد که فهرست لغو تحریم‌ها هنوز نهایی شده است ولی پیشرفت‌هایی در این خصوص صورت گرفته است و گفتگوها همچنان ادامه دارد.
سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه با حضور در یک جلسه گفتگوی زنده با جمعی از خبرنگاران خارجی از جهان عرب و کشورهای غربی در بستر برنامه «کلاب هاوس» به تبیین مواضع جمهوری اسلامی ایران در خصوص برخی از مهم‌ترین موضوعات مرتبط با کشور پرداخت و همچنین سوالات خبرنگاران و تحلیلگران حاضر در این نشست مجازی را پاسخ داد.
این نشست به زبان انگلیسی و از سوی وبگاه عرب زبان «جاده ایران» و به میزبانی علی هاشم، تحلیلگر این وبگاه و خبرنگار شبکه الجزیره انگلیسی برگزار شد و بیش از 100 دقیقه به طول انجامید.
*س_رابطه ایران و عربستان به طور کامل قطع نشده است_س*سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به نخستین پرسش در خصوص اخبار غیررسمی مبنی بر گفتگوی مقامات ایرانی و عربستانی در عراق، بدون اعلام نظر در خصوص صحت و سقم و یا محتوای گزارش رسانه‌های خارجی، اظهار کرد که «در خصوص گزارشی که نخستین بار در نشریه فایننشال تایمز منتشر شد، باید بگویم که ما به طور کلی از هر ابتکاری برای کاهش تنش‌ها و افزایش همکاری در منطقه ما استقبال می‌کنیم و قطعا به دنبال برقراری نوعی گفت‌وگو و ارتباط با همسایگان خود هستیم.»
خطیب‌زاده با مرور تاریخ روابط اخیر ایران و عربستان به نلاش برخی کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از جمله عراق، کویت، پاکستان، چین و آلمان در برقراری گفتگو بین تهران و ریاض اشاره داشته و تصریح کرد که همواره بین دو کشور حتی در چند سال اخیر، ارتباطات و تماس‌های مستقیم و غیرمستقیم جریان داشته است.
رئیس مرکز دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه با بیان اینکه قصد اظهار نظر در خصوص گزارش مشخصی که در رسانه‌ها منتشر شده را ندارد، گفت که میان ایران و عربستان سعودی همواره از طرق و مسیرهای گوناگون تماس‌ها و ارتباطاتی برقرار بوده و این امر هیچ‌گاه به طور کامل قطع نشده است.
خطیب زاده در پاسخ به این سوال که آیا در دوران پساترامپ، ایران و عربستان به سمت کاهش تنش حرکت کرده‌اند، گفت از جانب ایران همواره تلاش‌هایی برای کاهش تنش در جریان بوده است و می‌توان گفت که اخیرا نشانه‌های مثبتی از جانب عربستان سعودی نیز در این راستا بروز کرده است، با این وجود «برکسی پوشیده نیست که دشواری‌های قابل توجهی در این مسیر وجود دارد و میان دو کشور در خصوص برخی موضوعات منطقه‌ای و دوجانبه اختلافات جدی وجود دارد، اما تصور می‌کنم که به نفع هر دو کشور و همچنین ثبات و صلح منطقه‌ای است که راهی برای حل و فصل اختلافات بیابیم.»
در ادامه علی هاشم با اشاره به برخی گزارش‌های منتشره مبنی بر برگزاری بعضی نشست‌ها میان مقامات امنیتی ایران با کشورهایی نظیر اردن و امارات، گفت: "آیا این همان گفت‌وگوهای منطقه‌ای است که ایران از مدت‌ها پیش خواهان آن بوده است؟"
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال گفت: "در منطقه ما ابتکارها و چارچوب‌های بومی و درون‌زایی نظیر نامه شورای همکاری خلیج فارس که با تلاش امیر کویت به ایران آورده شد و همچنین ابتکار صلح هرمز وجود دارد که می‌توانند مورد پیگیری قرار گیرند."
خطیب‌زاده با استقبال از اینکه عراق به عنوان کشوری که با همه طرف‌ها در منطقه در ارتباط است در زمینه کاهش تنش در منطقه به بازیگری بپردازد، ادامه داد که میان ایران و کشورهای منطقه تعاملاتی وجود داشته است، با این وجود هنوز برای آنکه گفته شود ترتیبات منطقه‌ای واقعی در حال شکل‌گیری است، زود است.
*س_مذاکره درباره متن برجام نیست درباره چگونگی بازگشت به آن است_س*خطیب‌زاده در پاسخ به این سوال که آیا طرفین در حال نگارش یک توافق موقت علاوه بر توافق اصلی هستند، تأکید کرد که برجام صرفا یک بار مورد مذاکره قرار گرفته و هم اکنون هیچ مذاکره جدیدی در خصوص متن این توافق انجام نمی‌گیرد.
او نشست کنونی در وین را یک گفتگوی فنی بین ایران و اعضای باقی مانده در برجام (4+1) در خصوص نحوه پایبندی کامل آمریکا به قطعنامه 2231 شورای امنیت توصیف کرده و گفت که هیچ‌گاه بحثی در خصوص یک توافق موقت صورت نگرفته است، بلکه آنچه مورد بحث قرار گرفته، چگونگی پایبندی کامل ایالات متحده به برجام، نحوه راستی‌آزمایی و سپس لغو اقدامات جبرانی ایران ناشی از نقض فاحش برجام از سوی واشنگتن، بوده است.
خطیب‌زاده افزود: «منظور از نگارش متن این است که همه طرف‌ها اکنون به نقطه‌ای رسیده‌اند که اکنون می‌توانند وارد جزئیات شده و تمام اقداماتی که ایالات متحده باید انجام دهد و همچنین آنچه ایران پس از راستی‌آزمایی و در پاسخ انجام می‌دهد را فهرست کنند.»
خطیب زاده در پاسخ به پرسش دیگری در خصوص راستی‌آزمایی اقدامات طرفین در برجام، این مسئله را امری سهل و ممتنع توصیف کرد و گفت: "راستی‌آزمایی اقدامات ایران بسیار ساده است، چراکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مرجع بررسی و راستی‌آزمایی این مسئله است و به سادگی می‌تواند اقدامات ایران را مورد بررسی قرار دهد، اما در مقابل راستی‌آزمایی اقدامات آمریکا و دیگر طرف‌های برجام امری دشوار است."
او تأکید کرد که سابقه عهدشکنی آمریکا موجب شده تا راستی‌آزمایی اکنون از اهمیت بالایی برخودار باشد و طبیعی است که ایران اکنون خواهان راستی‌آزمایی دقیق اقدامات آمریکا باشد.
*س_زمانبندی و ترتیبات اجرای تعهدات_س*در ادامه خبرنگار روزنامه نیویورک تایمز سوالی در خصوص زمانبندی و ترتیب اجرای اقدامات برای بازگشت آمریکا به برجام و توقف اقدامات جبرانی ایران مطرح کرد و پرسید که کدامیک از طرفین اولین اقدام را انجام می‌دهند و چه زمانی برای حصول یک تفاهم متصور است؟
خطیب‌زاده با بیان اینکه لازم است که میان ایران و 1+4 از یکسو و از 1+4 و ایالات متحده از سوی دیگر در خصوص طرح‌ریزی اقدامات یک تفاهم شکل بگیرد، گفت: "منظور از ترتیب‌بندی sequencing، اقدامات عملی و ترتیبات رفع تحریم‌ها و همچنین چگونگی پایبندی کامل ایالات متحده است و منظور ایران از عبارت ترتیب‌بندی این است که ایالات متحده باید تعهدات خود را با ترتیبی که توافق می‌شود اجرا کرده و ایران این امر را راستی‌آزمایی کند."
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به توافق سه ماهه میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در ماه می منقضی می‌شود، گفت: "ایران در مذاکرات عجله ندارد، اما در عین حال خواهان گفت‌وگوهای مطول و فرسایشی نیز نیست."
وی تأکید کرد که اکنون پنجره فرصتی میان ایران و آژانس ایجاد شده است که زمانبندی مشخص دارد، اما باید صبر کرد و دید که آیا ایالات متحده می‌تواند تا آن تاریخ تمام اقدامات لازم برای پایبندی به برجام را انجام دهد یا نه.
خطیب زاده تاکید کرد که فهرست لغو تحریم‌ها هنوز نهایی شده است ولی پیشرفت‌هایی در این خصوص صورت گرفته است و گفتگوها همچنان ادامه دارد.
او گفت که واشنگتن باید از هر اقدامی که ممکن است تجارت خارجی ایران را به نحوی منفی متأثر کند، خودداری نماید.