پنج‌شنبه 8 آذر 1403

قصه «امید» و «آرزو» را حتما بخوانید!

وب‌گاه عرشه آنلاین مشاهده در مرجع
قصه «امید» و «آرزو» را حتما بخوانید!

پس از مرگ «آرزو» از زمستان سال 1387، این درنا که تک همسر است، 12 سال پیاپی را به تنهایی صدها کیلومتر پرواز و مهاجرت زمستانه می‌کند.

در خبرها آمده است که «امید»، تک‌دُرنای سیبری، با طی مسافت 5700کیلومتری زودتر از هرسال به ایران رسید.

در این روزهای ناگوار این خبر می‌تواند اندکی التیام‌بخش و روح‌نواز باشد.

دُرنا پرنده‌ای فریباست، پرنده‌ای مهاجر است. فصل‌ها را خیلی خوب می‌شناسد، در وقت هجرت بال می‌گشاید و سوار بر شانه‌ی بادهای شمالی به جانبی می‌رود که بوی آشنایی و عطر زندگی از آن به مشامش می‌رسد.

خطرها را به‌جان می‌خرد و دل به دریای آبی آسمان می‌زند و افق‌ها را پشت سر می‌نهد و از فراز کوه‌ها و صخره‌ها و گریوه‌ها عبور می‌کند، تا به نقطه‌ی امنی برسد و زمانی بیاساید.

درنا مرغی مهاجر و آوازخوان است، او لذت هجرت را با تک‌تک سلول‌هایش حس می‌کند. آوازهای درنا او را در مسیر‌طولانی‌اش تنها نمی‌گذارد.

این پرنده زیبا در فرهنگ‌های مختلف حامل روح و نور و خِرد و معنویت و صلح و شادی و برکت و امنیت است. درنا در فرهنگ آذربایجان نیز جایگاهی ویژه دارد. حضور پررنگ درناها در شعر و آواز «عاشیق» های آذربایجان قابل‌توجه و تأمل است.

زنان و دختران آذربایجانی در هنر گلدوزی و فرش‌بافی تصاویر درناهای بال‌گسترده را نقش می‌زنند و دل هر بیننده‌ای می‌ربایند.

این روزها همه از «امید» حرف می‌زنند؛ تک‌دُرنای زیبای سیبری که با طی مسافت 5700 کیلومتر دو روز زودتر از قرار هر ساله خودش را به ایران رسانده است.

ایسنا پلاس: «امید» تنها بازمانده از گونه رو به انقراض درناهای سیبری که حالا 15 سال است به تنهایی مهاجرت می‌کند، بار دیگر به تالاب فریدون‌کنار رسید و این پرنده تنها حالا بازم هم سوژه داغ رسانه‌ها و فضای مجازی شده است؛ اما «امید» کیست؟

درنای آوازخوان از کجا می‌آید؟

«امید» دُرنای سیبری پرنده‌ای به شدت در معرض خطر انقراض از خانواده «کلنگان» است. این پرنده ظاهر خاصی دارد که آن را از دیگر پرندگان متمایز می‌کند. این درنا، پرنده‌ای بزرگ با قدی نزدیک به یک‌ونیم متر و فاصله دو بال بیش از 2 متر و بدنی یکدست سفید است که پاهای بلند سرخ‌رنگ دارد و منقار بلند سیاهی روی صورت قرمزرنگ آن نشسته‌است.

درنای سیبری به سه جمعیت اصلی شرقی، غربی و مرکزی تقسیم می‌شده که جمعیت مرکزی منقرض شده و جمعیت غربی تقریبا به طور قطع منقرض خواهد شد؛ چون از این نسل فقط یک پرنده به نام «امید» باقی‌مانده و افزودن پرنده‌های جمعیت شرقی به آن نتیجه نداده است.

از طرفی جمعیت شرقی که در واقع تنها گروه موجود از درنای سیبری است، تابستان را در شرق سیبری زاد و ولد کرده و برای زمستان‌گذرانی به شرق چین می‌آیند. از اعضای این گروه بیش از 3 هزار درنا باقی‌مانده که زیستگاه زمستانی تمام آن‌ها در دریاچه «پویانگ» و اطراف آن است.

اما موضوع این گزارش فقط «امید» است که موسم زمستان او را به تالاب میانکاله می‌رساند. تا سال‌ها مسیر مسافرت «امید» نا مشخص بود. سرانجام ردیابی‌های ماهواره‌ای نشان داد که او از غرب دریای مازندران وارد ایران شده و در تالاب بین‌المللی فریدون‌کنار، ازباران و سرخرود زمستان‌گذرانی می‌کنند.

مسیر مهاجرت «امید» از فریدون‌کنار به سوی سواحل غربی دریای خزر ادامه پیدا کرده و پس از گذشتن از استان گیلان، جمهوری آذربایجان، داغستان، و منطقه آستراخان روسیه به سوی شمال قزاقستان رفته و سپس تا رودخانه اوب در نزدیکی اقیانوس منجمد شمالی ادامه می‌یابد.

«امید» یک پرنده آوازخوان است و تقریبا تمام مسیر مهاجرت را با صدای آواز خودش تنهاست. صدای او آرام، آهنگین و رسا چیزی شبیه «کروک‌کروک» است.

قصه «امید» و «آرزو»

زمستان سال 1386 بود که سه درنای سیبری وارد تالاب شدند اما یکی از درناها بر اثر شلیک گلوله شکارچیان از بین رفت. یک سال بعد در زمستان 1387 دو درنای سیبری باقی مانده یعنی «امید» و دیگری درنای ماده «آرزو» دوباره به فریدون‌کنار برگشتند. در آن سال نیز «آرزو» به دلیل نامعلومی از بین رفت و ناپدید شد. حالا مدت‌هاست «امید» که به عنوان آخرین بازمانده جمعیت غربی درنای سیبری به شمار می‌رود، پس از مرگ «آرزو» از زمستان سال 1387، این درنا که تک همسر است، 12 سال پیاپی را به تنهایی صدها کیلومتر پرواز و مهاجرت زمستانه می‌کند.

چه کسانی مواظب «امید» هستند؟

در سال 1998 انجمن حفاظت از درناهای مازندران (MCCA) با حمایت الن ووسالو توکلی (اصالتا فنلاندی) و چند محافظ محیط زیست ایرانی در ایران تشکیل شد. در سال 2000 این گروه کوچک حدود 200 شکارچی پرندگان را شامل می‌شد که با سرمایه‌گذاری در صندوق های اعتماد محلی که قصد داشتند به برنامه وام تبدیل شوند به MCCA پیوستند.

این یک ابتکار مهم برای حفاظت از زیستگاه درنای سیبری در ایران بود؛ پروژه‌ای که توسط برنامه کمک های مالی کوچک کمک های جهانی محیط زیست و برنامه توسعه سازمان ملل متحد (2004-2001) پشتیبانی و تأمین شد. در نتیجه این پروژه و با تلاش MCCA، شکارچیان محلی از اهمیت بین المللی درناهای سیبری آگاه و توسط سازمان‌های بین‌المللی به عنوان «محافظان درنا» شناخته شدند.

هم اکنون دیگران می خوانند 10 آبان 1401 - 10:09

بیشتر بخوانید

قصه «امید» و «آرزو» را حتما بخوانید! 2