قطعنامه شورای امنیت درباره فروش تسلیحات ایران چه می‌گوید؟
ادعای ارسال پهپاد از طرف ایران به روسیه برای جنگ اوکراین جدیدترین هجمه آمریکا و متحدان اروپایی‌اش برای تحریم ایران است.
آغاز اغتشاشات در ایران فرصت مناسبی برای آمریکا بود تا بتواند از میز مذاکرات هسته‌ای فرار کند و بهانه‌های جدیدی علیه ایران مطرح کند. ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با طرح این ادعا که تلاش‌ها برای احیای توافق هسته‌ای به بن‌بست دیگری رسیده است، اذعان کرد که دولت آمریکا دیگر بر مذاکرات با ایران متمرکز نیست و به جای آن بر حمایت از اغتشاشگران متمرکز شده است. همزمان با اغتشاشات در ایران هجمه دیگری در دستورکار کاخ سفید و اروپایی‌ها قرار گرفت و آن ارسال پهپاد از طرف ایران به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین بود.
تحریم‌های جدید علیه ایران
جان کربی سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید در یک نشست خبری گفت: ما ارزیابی می‌کنیم که پرسنل نظامی ایران در کریمه حضور داشتند و در این عملیات به روسیه کمک کردند، ایرانی‌ها در کریمه مربیان و کارکنان پشتیبانی فنی هستند و روس‌ها در حال هدایت پهپاد‌هایی هستند که به زیرساخت‌های اوکراین آسیب قابل توجهی وارد کرده است.
اتحادیه اروپا به تبع آمریکا 3 فرمانده ارشد و یک نهاد ایرانی را بر پایه ادعا‌های اثبات نشده درباره استفاده روسیه از پهپاد‌های ایران در اوکراین در فهرست تحریم قرار داد.
انگلیس هم سه شخصیت نظامی و یک سازنده تجهیزات دفاعی ایران را به دلیل آنچه تامین پهپاد‌های روسیه جهت حمله به اهداف غیرنظامی و زیرساختی در اوکراین خواند، تحریم کرد.
به گزارش وب‌سایت وزارت خارجه انگلیس، تحریم‌های انگلیس شامل «محمدحسین باقری» رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح ایران، «سردار سید حجت‌الله قریشی» مسئول تأمین و تحقیقات وزارت دفاع ایران و «سرتیپ سعید آقاجانی» فرمانده واحد پهپادی نیروی هوا‌فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و صنایع هوایی شاهد، می‌شود.
سازمان ملل از سوءاستفاده از قطعنامه 2231 جلوگیری کند
آمریکا و اتحادیه اروپا به طور هماهنگ اعلام کرده‌اند ارسال پهپاد از طرف ایران به روسیه نقض قطعنامه 2231 است. امری که با واکنش امیرسعید ایروانی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل متحد در نیویورک همراه بود.
وی در نامه‌ای به دبیرکل و رئیس شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرد محدودیت‌های ذکر شده در پاراگراف 6 ضمیمه B قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل در اکتبر 2020 پایان یافته است و از آن زمان هیچکدام از اقدامات ایران در جهت تامین، فروش یا انتقال سلاح یا مواد مرتبط به آن به دیگر کشور‌ها تحت قطعنامه 2231 نبوده است.
ایروانی تاکید کرد: پاراگراف 4 ضمیمه B قطعنامه 2231 به صورت روشن به محدودیت‌های اقلام، مواد تجهیزات، کالا و تکنولوژی در ارتباط با توسعه سیستم موشک‌های دارای سلاح هسته‌ای اشاره می‌کند. در این رابطه نیز ایران هرگز نه تامین کرده و نه قصد دارد اقلام، مواد، تجهیزات، کالا‌ها و تکنولوژی که به توسعه سلاح‌های هسته‌ای کمک می‌کنند را تامین کند. به ویژه در خصوص دولت‌های دارنده سلاح هسته‌ای که اساسا به این اقلام مواد تجهیزات، کالا‌ها و فناوری اصلا احتیاجی ندارند.
وی تاکید کرد: ایران از دبیرکل سازمان ملل می‌خواهد که از هرگونه سوءاستفاده از قطعنامه 2231 در ارتباط با جنگ اوکراین جلوگیری شود.
تحریم‌های تسلیحاتی تمام شده
در صفحات پایانی قطعنامه 2231 یک اعلامیه وجود دارد که در بند پنجم آن ذکر شده کلیه دولت‌ها می‌توانند در فعالیت‌های ذیل مشارکت داشته و اجازه آنها را صادر کنند، مشروط به اینکه شورای امنیت از قبل به صورت مورد به مورد تصمیم به تایید آنها گرفته باشد: عرضه، فروش و یاانتقال مستقیم یا غیرمستقیم هرگونه تانک جنگی، خودرو‌های رزمی زرهی، سامانه‌های توپخانه‌ای سنگین، هواپیما‌های رزمی، بالگرد‌های تهاجمی، ناو‌های جنگی، موشک‌ها و یا سامانه‌های موشکی، آن گونه که در نظام ثبت سلاح‌های متعارف ملل متحد تعریف شده است یا تجهیزات مرتبط، شامل قطعات یدکی به ایران یا برای استفاده در داخل ایران و یا در جهت منافع ایران از داخل و یا از طریق قلمرو‌های تحت حاکمیتشان و یا توسط اتباع آنها و یا افراد تحت حاکمیت آنها یا با استفاده از هواپیما‌ها و یا کشتی‌های حامل پرچم‌های آنها، اعم از اینکه از قلمروی‌شان نشأت گرفته یا خیر و ارائه آموزش فنی، منابع یا خدمات مالی، مشاوره، دیگر خدماتی که کمک‌های مرتبط با تأمین، فروش، انتقال، تولید، نگهداری و یا استفاده از سلاح‌ها و تجهیزات مرتبط مشروح در این بند فرعی به ایران توسط اتباع این دولت‌ها و یا از داخل یا از طریق قلمرو‌های تحت حاکمیتشان.
این بند تا تاریخ 5 سال پس از روزقبول توافق برجام یا تا تاریخی که آژانس گزارشی در تأیید نتیجه گیری گسترده‌تر ارائه دهد، هرکدام زودترحادث شود، اعمال خواهد شد.
آمریکا و اروپا که از ابتدا به برجام پایبند نبودند بار دیگر مفاد قطعنامه 2231 را نادیده گرفته و با تفسیر وارونه آن معتقدند تحریم تسلیحاتی ایران را همچنان باید ادامه داد.
تحریم‌های تسلیحاتی تمام نشده
ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرده تاریخ تحریم تسلیحاتی علیه ایران تمامش منقضی نشده و علاوه بر این، ذیل قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل، محدودیت‌ها علیه انتقال برخی تسلیحات پابرجاست و این محدودیت تسلیحات غیر از تسلیحاتی هستند که تحت تحریم تسلیحات متعارف قرار دارند. از نظر ما، این پهپاد‌ها که از ایران به روسیه منتقل شده و توسط روسیه در اوکراین استفاده شده‌اند، از جمله تسلیحاتی هستند که همچنان ذیل قطعنامه 2231 مشمول ممنوعیت می‌شوند.
ایرادهای چند لایه
رضا نصری از کارشناسان سیاست خارجی در رشته توئیتی در پاسخ به جیمز کاریوکی سفیر بریتانیا در جلسه شورای امنیت سازمان ملل در مورد ادعای ارسال پهباد به روسیه توسط ایران نوشته است: ادعا‌های شما در چند لایه ایراد دارد: هیچ مدرک محکمی برای تصدیق این ادعا که ایران به روسیه پهباد ارسال کرده است وجود ندارد، اما فرض کنیم برای پیش‌برد بحث که چنین کرده است. باز محدودیت‌های سازمان ملل در ارتباط با معاملات تسلیحاتی در سال 2020 لغو شده است، اما فرض کنیم برای پیش‌برد بحث که علیرغم این محدودیت‌های «دیگری» همچنان برقرار است باز آن محدودیت‌ها ضمن اینکه تشویقی است و نه الزام‌آور شامل حال «پهباد»های سبک نمی‌شود و صرفا مربوط به انتقال فن‌آوری موشک‌هایی است که برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده باشند، اما فرض کنیم برای پیش‌برد بحث که این محدودیت‌ها شامل حال پهباد هم می‌شود باز مسئولیت حقوقی اخذ مجوز از شورای امنیت برای انتقال این کالا بر دوش واردکننده (روسیه) است و نه برعهده ایران که (به ادعای شما) صادر کننده است.
حال، پاسخ بدهید چرا دولت شما در چند لایه قانون را تحریف می‌کند تا به هر قیمتی پای مسئولیت «ایران» را به میان بکشد؟
تفسیر به رای قطعنامه 2231 باعث شده تا قبل از اینکه شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره نقض ادعایی این قطعنامه تصمیم بگیرد آمریکا و متحدان اروپایی‌اش دست به اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران بزنند تا از این طریق بتوانند سیاست‌های ضد ایرانی خود را ادامه دهند.
سیاستی که نشان می‌دهد غربی‌ها دوباره توان نظامی کشورمان را هدف گرفته‌اند تا در روز‌هایی که آمریکا اعلام کرده است احیای توافق هسته‌ای به بن‌بست دیگری رسیده است بتوانند تحریم‌های تسلیحاتی را به قبل توافق هسته‌ای در سال 2015 برگردانند و به خیال خام خود ایران برای رفع تحریم تسلیحاتی تن به برجام‌های دیگری بدهد.
باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی سیاست خارجی