مقاومت دارویی به آنتی‌بیوتیک، جان چند کرونایی را گرفت؟ / «چرک‌خشک‌کن»‌هایی که ریشه‌ها خشکاند!

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ هر ایرانی در اوقات انتظار دریافت دارو در داروخانه های سطح کشور، دست کم برای یکبار شاهد درخواست داروی آنتی بیوتیک بوده است. آنتی بیوتیک که در گویش عام به چرک خشک کن مصطلح است بیشتر در آغاز فصول سرد سال و سرایت سرماخورگی و عفونت های حاصل از این بیماری طالب بیشتری دارد.

دانشنامه آزاد «ویکی پدیا»؛ عبارت آنتی بیوتیک را اینگونه تعریف کرده است:

پادزیست یا آنتی‌بیوتیک (به فرانسوی: Antibiotique) به صورت کلی فراورده یا ماده‌ای است که از یک میکروارگانیسم تولید یا از آن گرفته می‌شود و میکروارگانیسم‌های دیگر را از میان می‌برد یا مانع رشد آن‌ها می‌شود. آنتی‌بیوتیک یک زیست‌کش است.

این دارو که به اشکال مختلف دارویی مانند آمپول، قرص، شربت خوراکی، پماد، کرم، ژل، سرم و... موجود است. متاسفانه بخش عمده ای از این گروه دارویی در داروخانه های ایران به راحتی در دسترس عموم قرار می‌گیرد. همین نکته سبب شده مردم بدون آگاهی از تبعات منفی استفاده های خودسرانه از این دست داروها، ضمن درمان عفونت های سطحی مانند عفونت ناشی از سرماخوردگی، مضرات و صدمات بسیار بیشتری را ناخواسته و ناآگاهانه به خود و بدن خود وارد کنند!

بحث دوباره آنتی بیوتیک ها در هفته اطلاع رسانی مقاومت میکروبی

روز گذشته (شنبه 22 آبان 1400) محمد مهدی گویا رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت، در نشست خبری هفته اطلاع رسانی مقاومت میکروبی در رابطه با میزان مصرف آنتی بیوتیک در بیماران کرونایی می گوید: همین که بیمار مبتلا به کووید 19 در آی سی یو بستری می‌شود، حداکثر 15 درصد به آنتی بیوتیک نیاز دارند اما بیش از 75 درصد آنها آنتی بیوتیک مصرف می‌کنند که نشان می‌دهد چقدر بی رویه آنتی بیوتیک ها تجویز می‌شود.

وی در ادامه عنوان می کند: تجویز و مصرف بی رویه دارو، مصرف کمتر از حد داروهای ضد میکروبی، کار را بسیار سخت کرده و ما با میکروارگانیزم های مقاوم به دارو و سخت درمان مواجه هستیم که هر روز به تعداد آنها اضافه می‌شود.

این نکته را نباید فراموش کرد که به گفته موکد و مکرر متخصصان بیماریهای عفونی بسیاری از جانباختگان کرونا به واسطه مصرف آنتی بیوتیک هایی که برای درمان برخی از عفونت ها قبل از ابتلا به کرونا جان خود را از دست داده اند.

خبرگزاری ایرنا در گزارشی که روز 20 دی ماه 1399 منتشر کرد، نوشت: نتایج مطالعه ای روی 247 بیمار کووید -19 بستری در ووهان چین نشان داد که 15 درصد از آنها و نیمی از کسانی که فوت کردند به عفونت های باکتریایی مبتلا شده اند بنابراین پزشکان ممکن است از آنتی بیوتیک ها، جهت پیشگیری یا درمان عفونت های باکتریایی ثانویه مانند ذات‌الریه باکتریایی به عنوان بخشی از فرایند مراقبت بیمار استفاده کنند.

اما از آنجایی که آنتی بیوتیک ها از قدرت درمان متنوع و مختلفی برخوردارند، گاها بدن را در مقابل عفونت تسلیم می کنند و شاید همین رمز جان باختن بیمارانی باشد که از بیماری هایی همچون کرونا جان باخته اند.

به این مفهوم که برخی از بیماران در مواجهه بار روند بیماری و تکثیر عفونت اقدام به مصرف آنتی بیوتیک های قوی تری می نمایند. هرچند ممکن است داروی قوی تر بیماری آنها را که مشخصا عفونت در یکی از اندام ها و اعضای بدن باشد را درمان کند؛ اما تأثیرات منفی آنتی بیوتیک مصرفی سایر ارگان های بدن را با چالش و ضعف مواجه می کند و اگر در همین اثنا میکروب و یا ویروسی مریوط به یک بیماری دیگر به بدن فرد بیماری وارد شود، پروسه درمان را با مشکلات فراوانی مواجه خواهد کرد.

با این وجود مصرف آنتی بیوتیک ها حالتی سهل و ممتنع دارد به این مفهوم که آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند باکتری‌ها و میکروب‌های مفید را نابود کنند؛ اما نباید از یاد برد که اگر تعداد باکتری‌ها و میکروب‌های بدن بر اثر مصرف آنتی‌بیوتیک کاهش یابند، توازن بین میکرو اورگانیسم‌های خوب و بد در بدن تغییر می‌کند؛ از این رو این نقصان در مجموع می‌تواند به ضرر بدن ما تمام شود که در مجموع می توان گفت که مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها و حتی مصرف با قاعده این دست از داروها ضررشان بیشتر از منافعی است که به بدن می رسانند.

معایب استفاده از آنتی بیوتیک‌ها

بسیاری از آنتی بیوتیک‌ها عوارض جانبی مانند؛ حالت تهوع، ناراحتی، اسهال و حساسیت به نور و حتی مشکلاتی در هضم غذا به و وجود می‌آورند. در برخی از موارد حادتر آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند حساسیت بسیار شدید در بدن شخص مصرف کننده به وجود آورند. نباید از این را از یاد برد که دارو‌های ضد میکروبی و آنتی‌بیوتیکی سبب عوارض جانبی همچون سمی شدن بدن و در دراز مدت خطرات بهداشتی بالقوه‌ای که هنوز شناخته شده نیز نیستند را به وجود آورند.

پزشک تشخیص میدهد هربیمار به چه آنتی بیوتیکی نیاز دارد

دکتر عباس علیمرادیان معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی استان مرکزی در رابطه با مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک‌ها گفت: بر اساس بررسی کارشناسان دارویی بسیاری از مردم این داروها را در خانه نگهداری می‌کنند تا بتوانند در صورت بیمار شدن بدون مشورت پزشک، خودسرانه آنتی‌بیوتیک مصرف کنند.

وی ادامه داد: این یافته نگران‌کننده است زیرا خود تشخیصی و خود درمانی موجب می‌شود افراد در مواقعی که به آنتی بیوتیک نیاز ندارند از آن مصرف کنند و در نتیجه این روند به تشدید بحران "مقاومت آنتی بیوتیکی" منجر می‌شود.

"علیمرادیان" گفت: بیشتر مواقعی که افراد به خود درمانی روی می‌آورند به نظر غیرضروری است زیرا در اغلب موارد مشکل آنها عفونت‌های دستگاه تنفسی است که از ویروس ناشی می‌شود. همچنین در صورتی که فرد دچار عفونت‌های باکتریایی شود ممکن است داروی مناسب برای آن عفونت خاص را تشخیص ندهد یا ممکن است برای مدت زمان مناسب از دارو مصرف نکنند که در نتیجه برخی از باکتری‌ها زنده می‌مانند و به آنتی بیوتیک مقاوم می‌شوند.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اراک مقاومت میکروبی نسبت به آنتی بیوتیک ها رو به افزایش است و عوامل متعددی مانند مصرف خودسرانه دارو و تجویز خارج از عرف آنتی بیوتیک ها در این زمینه می تواند نقش داشته باشد.

معاون غذا و دارو خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین دلایل گرایش مردم به مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها این است که داروخانه‌هابه سهولت اقدام به دراختیارگذاری آنتی بیوتیک‌ها به مردم می‌کنند درحالیکه هر بیماری نوع خاصی از دارو با دستور میزان مصرف متفاوت را نیاز دارد.

 دو اقدام ضروری برای ساماندهی وضعیت مصرف آنتی بیوتیک ها

با این وجود به نظر می رسد که سازمان غذا و دارو برای ساماندهی این حوزه آنتی بیوتیک ها را دسته بندی کند و بجز برخی داروهای آنتی باکتریال که با مشورت کارشناس فنی داروخانه برای مردم قابل تهیه باشد، سایر داروهای این گروه دارویی را منوط به ارائه نسخه کند. ضمن آنها انتظار می رود مطبوعات و رسانه ها و در رأس آنها رسانه ملی با تهیه و تولید برنامه هایی رخدادهای حاصل از مصرف بی رویه و عوارض و تبعات منفی آنتی بیوتیک ها را برای مردم بصورت ملموس و محسوس در سطح گسترده ای منتشر کنند تا آحاد مختلف مردم شخصا به تبعات مصرف و مصرف خودسرانه اینگونه داروها واقف شده و به این صورت یکی از زیانبارترین داروها را معرفی کرده و در ساماندهی مصرف بهینه این دارو کمک کنند.

انتهای پیام /