میزبانی جشنواره موسیقی نواحی از صحنه رنگارنگ اقوام ایران در پایتخت

محمدعلی مراتی دبیر شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، درخصوص برگزاری بخش ملی بیان داشت: جشنواره موسیقی نواحی ایران در دوره شانزدهم، تغییراتی به همراه داشت و به دنبال این تغییرات، برای معرفی بیشتر هنرمندان این حوزه، شاخصه‌های متعددی را برای اهداف ملی و فرا ملی در نظر گرفت که یکی از آن اهداف طرح ساتراپی بود که در این طرح محل برگزاری جشنواره به پنج منطقه‌ی اجتماعی تقسیم شده است.

او افزود: یکی از اهداف مهم ما درجشنواره موسیقی نواحی ایران، رعایت عدالت شنیداری - فرهنگی است. این جشنواره طی سال‌ها و دوره‌هایی که از برگزاری آن می‌گذرد، اغلب با تمرکز در یک استان برگزارشده است، اما با این طرح، این امکان فراهم شد تا از حضورهنرمندان بزرگ موسیقی اقوام ایران در 5 استان، میزبان آن‌ها باشیم و هنرنمایی کنند.

مرآتی درادامه صحبت هایش گفت: جشنواره شانزدهم موسیقی نواحی ایران، به دو بخش منطقه‌ای و ملی تقسیم شده است. دربخش منطقه‌ای همانطورکه اشاره شد در 5 استان از تاریخ 6 تا 23 تیرماه امسال برگزار و یک شهر به عنوان نماینده این مناطق معرفی شد. این مرحله با استقبال و اشتیاق بسیار خوب هنرمندان همراه بود. تلاش ما این بود یکی ازجشنواره‌های بزرگ کشور، با عنوان موسیقی نواحی، با تعداد بیشتری ازهنرمندان درمناطق مختلف معرفی شوند که بحمدالله دستاورد بسیارخوبی داشت. اولین دستاورد آن دیده شدن هنرخاص و ارزشمند هنرمندان و دیگر، تشویق مخاطبان به تماشای این اجرا‌های اصیل است.

دبیر جشنواره موسیقی نواحی افزود، نکته جالب و قابل توجه برای خود من این بود که این اجرا‌ها موجب شد مخاطبان ارتباط ملموس‌تری با موسیقی اقوام برقرار کنند و بر این اساس این اتفاق خوب می‌تواند در طولانی مدت درتغییر ذائقه شنیداری فرهنگ ایران تاثیرگذار باشد.

او درباره هنرمندان حاضر در مرحله ملی شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران گفت: جشنواره موسیقی نواحی ایران کماکان بصورت غیررقابتی برگزار می‌شود؛ بنابراین شرکت کنندگان مرحله اول بدون رقابت در کنارهم ساز نواختند و اجرای برنامه داشتند. اما نکته قابل توجه در این مرحله این بود که انتخاب هنرمندان در مرحله اول براساس نگاه مشاورانی صورت گرفته است که از نخبگان موسیقی نواحی در شهر‌های مختلف کشورمان بودند. دراین دوره از جشنواره برای اولین بار یک شورا با حدود 40 عضو از استان‌های منتخب تشکیل شد که همگی از افراد نامدار مناطق خود بوده و در انتخاب شرکت‌کنندگان کمک بسیاری به جشنواره داشتند.

وی ادامه داد: مرحله ملی همچنان غیررقابتی است و مقایسه‌ای صورت نمی‌گیرد. چرا که احترام این افراد که هریک در سطح حرفه‌ای فعالیت می‌کنند برای ما بسیارحائز اهمیت است؛ بنابراین با حضور هیأت انتخابی متشکل از 8 نفر از بزرگان و پژوهشگران و دست اندکاران موسیقی نواحی، این انتخاب‌ها انجام شد. درواقع هنرمندان حاضر در این مرحله، معدلی از موسیقیدانانی هستند که در 5 منطقه اجرا داشتند.

دبیر شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران در ادامه افزود: هیأت انتخاب مرحله دوم که از بزرگان موسیقی نواحی‌اند، به موضوع صحنه گردانی توجه ویژه‌ای دارند. براین اساس با احترام به میراث دارن این حوزه، دراین مرحله افرادی انتخاب شده‌اند که به صحنه گردانی اشراف داشته‌اند تا براساس این دیدگاه، مخاطب ارتباط جدی با این هنر اصیل برقرار کند. در این مرحله نوازندگانی حضور دارند که که حیرت‌انگیز و زیبا می‌نوازند تا زیبایی این هنر را بیشتر به رخ بکشند.

ناگفته نماند این هنرمندان به نوعی نماینده اجرا‌های خود از این 5 منطقه هستند و هدف از این انتخاب، نشان دادن مسیر اعتلا و بالندگی موسیقی نواحی ایران است که قرار در رنگ آمیزی مختلف در پایتخت کشور به عنوان یک فرهنگ ملی اجرای برنامه داشته باشند و جشنواره میزبان این عزیزان باشد. نکته دیگر اینکه شعار جشنواره امسال وحدت در کثرت موسیقایی اقوام انتخاب شده که به نوعی می‌توان گفت آنچه که عامل وحدت این هنر است فرهنگ ایران زمین بوده و نکات مشترکی که در این فرهنگ دنبال می‌شود و سعی شده از طریق این زبان رسمی در مرز‌های ایران تجلی وحدت بین اقوام نمایانگر شود.

مراتی می‌گوید: دستاورد ما در مرحله ملی این دوره از جشنواره که در پایتخت برگزار می‌شود معرفی هنر اصیلی است که در تمامی ارکان‌هایی که به نوعی با فرهنگ موسیقایی کاربرد دارند، شنیده شود. موسیقی نواحی، موسیقی خالص، بکر و سرشار از هویت فرهنگی ایران زمین است. به همین سبب این موسیقی می‌تواند به بالندگی فرهنگ رسمی ما کمک بسیاری داشته باشد؛ و براین اساس بایستی تلاش کرد هنر این بزرگان در سطح ملی بیشتر شنیده و دیده شود. لازم به ذکر است با تعریف یک ساختار درست و اساسی دراین زمینه، و با انتخاب و حضور گونه‌های مختلف موسیقی اقوام ایران و اجراهایشان در پایتخت در آینده نزدیک شاهد نتیجه بسیار ارزشمندی خواهیم بود و همانطورکه اشاره شد اجرایی شدن این پروژه علاوه بررونق این هنر، موجب می‌شود سطح شنیداری مردم ایران زمین هم ارتقا پیدا کند. البته با حمایت و اطلاع رسانی درست، مخاطبان بیشتری جذب این موسیقی خواهند شد و استقبال از آن کم نظیر خواهد بود. بویژه حضور نوازندگان صحنه گردان. یعنی نه فقط نوازندگانی که مقام‌دان هستند و یا کارگان موسیقایی را می‌شناسند؛ بنابراین اگر بتوانیم این ساز کار را ادامه بدهیم در آینده شاهد اتفاقات ارزشمند خوبی خواهیم بود.

دبیرشانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران درباره بخش بین الملل نیز گفت: تقریبا هر سال دربخش بین الملل جشنواره میزبان هنرمندانی از کشور‌های همسایه هستیم. سال قبل به موسیقی فارسی زبانان اطراف ایران با نگاه به موسیقی فوکلور و مردمی پرداخیتم. امسال هم موسیقی اعراب غرب ایران مورد توجه بود؛ و هنرمندانی از کویت، عراق، سوریه و... خواهیم داشت که امیدواریم شرایط حضورشان در ایران فراهم شود.

گفتنی است بخش نخست شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران به دبیری دکتر محمدعلی مرآتی و در یک گستره ملی به همت دفتر موسیقی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، توسط انجمن موسیقی ایران و با همکاری ادارات کل فرهنگ و ارشاد استان‌های سراسر کشور به صورت منطقه‌ای و غیر رقابتی، طی روز‌های ششم تا بیست و سوم تیر ماه به میزبانی 5 استان؛ گلستان (6 الی 8 تیر)، چهارمحال و بختیاری (10 تا 12 تیر)، آذربایجان شرقی (14 تا 16 تیر)، کرمانشاه (17 تا 19 تیر) و کرمان (21 تا 23 تیر) برگزار شد.

براین اساس مرحله منطقه‌ای این جشنواره با حضور گسترده هنرمندان موسیقی نواحی از استان‌های تهران، قزوین، مازندران، خراسان شمالی، سمنان، گلستان، البرز، و قم با برگزاری در استان گلستان بعنوان منطقه اول، استان‌های اصفهان، فارس، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان با برگزاری در استان چهارمحال و بختیاری بعنوان منطقه دوم، استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، زنجان و گیلان با برگزاری در استان آذربایجان شرقی بعنوان منطقه سوم، استان‌های کرمانشاه، ایلام، لرستان، همدان، مرکزی و کردستان با برگزاری در استان کرمانشاه بعنوان منطقه چهارم، استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، کرمان، یزد، سیستان و بلوچستان و هرمزگان با برگزاری در استان کرمان بعنوان منطقه پنجم صورت پذیرفت.