نگاه غرب به شرق؛ رایزنی اروپایی‌ها با چین برای تقویت روابط
تهران - ایرنا - رهبران اتحادیه اروپا با وجود تنش‌ها بر سر اعتراضات هنگ کنگ، امروز (دوشنبه) با «شی جین پینگ» رئیس جمهوری چین در مورد تجارت و سرمایه گذاری مشترک گفت‌وگو می‌کنند؛ مذاکراتی مهم که حاکی از چرخش در نگاه نگاه اروپایی ها از ابرقدرت رو به زوال غرب به سمت قدرت برتر اقتصادی شرق است.
به گزارش ایرنا، رئیس جمهوری چین، «شارل میشل» و «اورسولا فون در لاین» روسای شورا و کمیسیون اروپا و «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان در یک کنفرانس ویدیویی به بررسی زمینه های گسترش مناسبات تجاری بین پکن و بروکسل می پردازند. این نشست مجازی جایگزینی اجلاسی است که قرار بود با حضور 27 رهبر اتحادیه اروپا و چین برگزار شود که به دلیل همه گیری کرونا لغو شد.
چین می گوید امسال می توان به یک توافق که هفت سال در حال پیگیری است، رسید اما مقامات اتحادیه اروپا هشدار می دهند که همچنان موانعی وجود دارد. در این رابطه یک مقام اتحادیه اروپا به شبکه فرانس 24 گفت: حتی اگر یک هدف سیاسی برای تسریع در مذاکرات و به نتیجه رساندن آنها تا پایان سال وجود داشته باشد، ما این امر را فقط در صورتی می پذیریم که ارزش آن را داشته باشد.
با این حال بروکسل می گوید از زمان نشست ویدیویی مشابه در ماه ژوئن (خرداد) 'پیشرفت چشمگیری' در مذاکرات حاصل شده و مقامات امیدوارند که تا پایان سال به نقشه راه این توافق، دست یابند. آنها همچنین از پکن می خواهند دسترسی شرکت های اروپایی به بازار داخلی خود را بهبود بخشد.
«برونو لو مایر» وزیر دارایی فرانسه در گفت‌وگو با هفته نامه آلمانی «ولت آم زونتاگ» تاکید می کند که اتحادیه اروپا باید منافع خود را مشخص کند و مستحکم و مستقل از چین و ایالات متحده باشد. در این راستا بروکسل می خواهد احترام به مالکیت معنوی را تقویت کند و به تعهدات خود در زمینه انتقال فناوری و کاهش یارانه شرکت های دولتی چین پایان دهد.
مذاکرات اروپایی ها و چین در بحبوحه تنش های تجاری و سیاسی بین پکن و واشنگتن انجام می گیرد. هر چند انتظار نمی رود که پیشرفت بزرگی در مذاکرات دوشنبه رخ دهد، اما طرف اروپایی امیدوار است که «شی جین پینگ» را متقاعد کند تا انگیزه سیاسی تازه ای به مذاکرات ببخشد و به مذاکره کنندگان خود فرصت بیشتری برای مصالحه بدهد.
در این میان روابط بین چین و ایالات متحده رو به وخامت است و هر دو طرف در اختلافات تجاری و اتهام افکنی بر سر منشا بیماری همه گیر ویروس کرونا به سر می برند. واشنگتن و پکن همچنین در ماه جولای (تیر ماه) هنگامی که دو دولت کنسولگری طرف مقابل را در هوستون و چنگدو بستند، روابط دیپماتیک خود را محدود کردند.
در چنین شرایطی هر دو طرف تلاش کرده اند تا اتحادیه اروپا را به سوی خود جلب کنند. سفر اخیر «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا به بروکسل نیز در این راستا بود که طی آن «جوسپ بورل» رئیس دستگاه دیپلماسی اروپا از مذاکراتی برای ایجاد یک جبهه مشترک فرا آتلانتیکی علیه چین سخن گفت. اما گویا در این ابتکار واشنگتن پیشرفت کمی حاصل شده است. به طور کلی بروکسل یک راه میانه را ترجیح داده و با پکن هم به عنوان یک شریک بالقوه و هم 'رقیب سیستمی' رفتار می کند.
به گفته یک مقام ارشد اتحادیه اروپا بروکسل بر سر منافع و ارزشهای خود قاطعانه ایستاده و نیز می خواهد با چین همکاری کند. بر این اساس اتحادیه اروپا به فشارهای خود به چین برای لغو قانون جنجالی هنگ کنگ، اقدامی که غرب به عنوان حمله به آزادی های مدنی از آن یاد می کند، ادامه می دهد. پس از اجلاس پیشین، فون در لاین هشدار داده بود که پافشاری بر اجرای این قانون، عواقب بسیار منفی برای پکن خواهد داشت.
نگرانی های اروپا در مورد مسائل حقوق بشری چین نیز به قوت خود باقی است. وزیر امور خارجه آلمان در سفر اوایل این ماه «وانگ یی» وزیر امور خارجه چین به برلین، خواستار تماس چین با هنگ کنگ و تغییر رفتار پکن با اقلیت اویغور شد.
این در حالی است که اتحادیه اروپا در مورد چگونگی برخورد با چین چندان متحد نیست، به طوری که برخی از کشورهای عضو خواستار موضع سختگیرانه تری در مورد حقوق و محیط زیست می شوند و برخی دیگر خواهان تقویت تجارت هستند.
اتحادیه اروپا از ژانویه 2014 در حال مذاکره درباره توافق سرمایه گذاری با چین است که هدف آن بهبود دسترسی شرکت های اروپایی به بازار چین است و همچنین پیش شرط اتحادیه اروپا برای شروع مذاکرات در مورد توافق تجارت آزاد است.
چین اخیرا ابراز خوش بینی کرده است که در برابر افزایش تنش با ایالات متحده، توافق نامه ای با اتحادیه اروپا منعقد کند. با این حال اتاق بازرگانی اروپا در پکن چندان مطمئن نیست که یک معامله واقعا جامع برای جلب رضایت شرکت های اتحادیه اروپا انجام شود، چرا که هنوز 'یک شکاف بسیار بزرگ' وجود دارد. چینی ها برای موفقیت در توافق نامه هنوز باید جهش بزرگی داشته باشند. به گفته «یورگ ووتکه» رئیس اتاق بازرگانی اروپا، پنجره زمان توافق با چین نیز در حال بسته شدن است و امسال باید این توافق حاصل شود. ووتکه این واقعیت را مطرح می کند که پکن نه تنها در ایالات متحده آمریکا، بلکه در کشورهای اتحادیه اروپا نیز به دلیل نقض حقوق بشر در حال مقابله با مخالفت های سیاسی بیشتری است و این امر توافق را سخت تر می کند. سال گذشته روزانه کالاهایی به ارزش میانگین 1.5 میلیارد یورو بین دو طرف معامله می شد. برای اتحادیه اروپا چین اکنون دومین شریک تجاری مهم پس از ایالات متحده است و از آن سو برای چین اتحادیه اروپا حتی می تواند مهمترین شریک تجاری باشد. ماشین آلات، خودرو، هواپیما و مواد شیمیایی عمدتا از اتحادیه اروپا به چین صادر می شود، همچنین بسیاری از ماشین آلات، کالاهای مصرفی و صنعتی، پوشاک و کفش از چین به اروپا صادر می شود.
چنان که پیداست اروپا نمی خواهد فرصت همکاری و نزدیکی به چین را در دورانی که آمریکا به دنبال تنبیه همپیمانانش به دلیل نافرمانی است، از دست بدهد. به ویژه آلمان که یکی از طرف های تجاری اصلی چین در قاره سبز به شمار می رود، بیش از دیگران از این بهبود مناسبات استقبال می کند. هفته گذشته وزیر امور خارجه آلمان از دیدار با وانگ یی به عنوان فرصتی برای گفتگو در مورد 'تعدادی از موضوعات مهم' از جمله مقابله جهانی با ویروس کرونا، راهبرد های احیای تجارت دوجانبه، حاکمیت قانون و حقوق بشر یاد کرد.
بسیاری از ناظران پیش بینی می کنند، در جنگ سرد جدیدی که به راه افتاده، از دیدگاه چین و آمریکا بسیار مهم است که اروپایی ها چه موضعی می گیرند و جانب کدام طرف را می گیرند. در حالی که واشنگتن می خواهد آنها را به سمت خودش بکشاند، جلوگیری از شکل گیری یک جبهه متحد در غرب برای پکن موفقیتی بزرگ خواهد بود.
*س_برچسب‌ها_س*