هفتادو پنجمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل؛ سران در روز نخست چه گفتند؟

به گزارش ایرنا، هفتاد و پنجمین نشست سران مجمع عمومی سازمان ملل دیروز (سه‌شنبه یکم مهرماه) با سخنان «ولکان بوزکر» رئیس ترکیه‌ای این مجمع و صحبت‌های «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل در حالی آغاز شد که تحت تاثیر شیوع گسترده ویروس کرونا، ساختمان منهتن نیویورک نه صف طولانی خودروهای دیپلماتیک و نه حضور یک به یک سران کشورهای جهان را به خود ندید.

دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا، ژائیر بولسونارو رئیس‌جمهوری برزیل، رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه، شی جین پینگ رئیس‌جمهوری چین، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه، حسن روحانی رئیس‌جمهوری جمهوری اسلامی ایران، امانوئل ماکرون رئیس‌جمهوری فرانسه، میگل دیاز کانل رئیس‌جمهوری کوبا و سباستین پینیرا رئیس‌جمهوری شیلی از جمله سخنرانان اولین روز اجلاس مجازی مجمع عمومی بودند.

شیوع ویروس کرونا در حالی باعث برگزاری اجلاس امسال به صورت مجازی شد، که یکی از محورهای مشترک سخنرانی سران کشورهای مختلف را نیز به خود اختصاص داد. علاوه بر موضوع بیماری همه‌گیر، فقر در جهان، لزوم برقراری آتش بس و حفظ صلح در جهان با رویکرد چند جانیه گرایی، اصلاح ساختار سازمان ملل و همچنین مسائل مرتبط با محیط زیست و تغییرات آب و هوایی از جمله محورهای اصلی جلسه دیروز بود.

زمان قانون مداری و نه گفتن به قلدری

حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران به عنوان سیزدهمین سخنران در روز نخست نشست مجازی مجمع عمومی سازمان ملل، با بیان این که برای جهان امروز زمان "نه" گفتن به زورگویی و قلدرمآبی است، گفت: دوران سلطه و هژمونی به سرآمده است. ملت ها و فرزندان ما سزاوار دنیایی بهتر، امن تر و قانون مدارتر هستند.

روحانی با اشاره به نقض مقررات بین المللی از سوی برخی قدرت های یکجانبه گرا که شرایط سختی را برای ملت ایران ایجاد کرده است، تاکید کرد: همه ما در جهان، دوران سختی را سپری می‌کنیم. اما ملت من به جای برخورداری از همکاری جهانی با سخت‌ترین تحریم‌های تاریخ در نقض آشکار و اساسی منشور ملل متحد، توافقات بین‌المللی و قطعنامه 2231 شورای امنیت، مواجه است.

حل بحران کرونا به دور از رویکرد فردی و ملی گرایانه ولکان بوزکر رئیس ترکیه ای هفتاد و پنجمین نشست مجمع عمومی گفت جهان به ندرت با معضلی مانند کووید -19 مواجه می‌شود و او از جامعه جهانی خواست اختلافات را کنار گذاشته و به تعهد جمعی به منظور رسیدگی به این بحران روی آورند و اطمینان حاصل کنند که هیچکس از این روند عقب نمی‌ماند.

آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل نیز در سخنان آغازین خود از رهبران آمریکا و چین درخواست کرد، به تنش پدید آمده در مناسبات خود خاتمه دهند. او همچنین به کشورهای مختلف جهان درباره «ناسیونالیسم کرونایی» هشدار داد و بار دیگر تاکید کرد که ویروس کرونا مرزهای جغرافیایی نمی‌شناسد و از این رو، واکسن پیشگیری از ابتلا به بیماری کووید -19 می‌بایست در اختیار همه مردم قرار گیرد.

گوترش همچنین گفت رویکردهای ناسیونالیستی و پوپولیستی در ارتباط با بحران کرونا شکست خورده است.

دبیرکل سازمان ملل متحد از جامعه جهانی خواست تا هر آنچه لازم است برای آتش‌بس جهانی و جلوگیری از وقوع یک جنگ سرد جدید انجام دهند. گوترش همچنین ضمن ابراز امیدواری از تحولات در سودان، افغانستان و ادلب سوریه، خواستار همکاری برای دستیابی به آتش‌بس در لیبی و مذاکرات سیاسی شد.

گوترش همچنین با اشاره به آثار و عواقب زیان بار شیوع ویروس کرونا در جهان، هشدار داد که برای نخستین بار در سه دهه اخیر، فقر در جهان در حال رشد است.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در راستای سیاست متداول تهاجم، در سخنرانی خود به شدت به چین حمله کرد و این کشور را در مورد شیوع ویروس کرونا که او آن را «ویروس چینی» نامید، مسئول دانست. او کرونا را بزرگ‌ترین چالش دنیا پس از جنگ جهانی دوم خواند و از سازمان ملل خواست کشوری را که باعث شیوع این بیماری در جهان شده، به «مسئولیت‌پذیری» وادار کند.

ترامپ که از هر فرصتی برای حمله لفظی به چین از تریبون مجمع عمومی استفاده کرد، پیرامون محیط زیسات نیز، چین را به آلوده کردن گسترده محیط زیست متهم کرد.

رئیس‌جمهوری چین نیز گفت: چین، بزرگترین کشور در حال توسعه در جهان، به صلح، همکاری و توسعه مشترک پایبند است. ما هیچگاه به دنبال برتری جویی، توسعه طلبی و یا حوزه نفوذ نبودیم. ما هیچ قصدی برای جنگ چه از نوع سرد و چه از نوع گرم آن نداشته ایم.

شی‌جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین در سخنرانی مجازی خود در واکنش به سخنان ترامپ به طور غیر مستقیم آمریکا را به سیاسی کردن بحران کرونا متهم کرد و با درخواست از کشورهای جهان برای همبستگی و همکاری تنگاتنگ در مقابله با این بیماری، کرونا را یادآور این مسئله دانست که همه در یک دهکده به هم پیوسته جهانی و با منافع و علائق مشترک زندگی می‌کنیم.

رئیس‌جمهوری چین همچنین گفت واکسن کرونا باید در دسترس همه مردم جهان قرار گیرد.

دیاز کانل رئیس‌جمهوری کوبا در دفاع از مدیریت این کشور در مقبله با بحران کرونا از تمدید تحریم‌های «وحشیانه» آمریکا حتی در شرایط شیوع بیماری انتقاد کرد.

در همین حال ژائیر بولسونارو رئیس‌جمهوری برزیل بار دیگر از عملکرد دولت خود در قبال شیوع کرونا در این کشور دفاع کرد. بولسونارو همچنین روزنامه‌ها و رسانه‌های برزیل را متهم کرد که ویروس کرونا را سیاسی کرده و از آن برای حمله و انتقاد علیه او استفاده می‌کنند.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه بخش عمده‌ای از سخنرانی خود را به کرونا اختصاص داد. پوتین با اشاره به تهیه واکسن کرونا در روسیه گفت کشورش حاضر است تا به صورت رایگان واکسن کرونا در اختیار کارکنان داوطلب سازمان ملل قرار دهد. واکسنی که روسیه مدعی کشف آن است، «اسپوتنیک 5» نام دارد.

رئیس‌جمهوری روسیه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نقش سازمان ملل در حل مناقشات منطقه ای گفت: سازمان ملل به عنوان مرجعی برای حقوق بین الملل باقی خواهد ماند. ما خواهان عدم توسل به خشونت برای حل درگیری‌ها هستیم. روسیه در تحقق مسالمت آمیز بحران های منطقه ای مشارکت خواهد داشت.

وجود حق وتو برای پنج عضو شورای امنیت (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و انگلستان) و همچنین عدم رضایت از عملکرد شورای امنیت به عنوان مهمترین بخش و بازوی اجرایی این سازمان در سال های اخیر از جمله عواملی است که کشورها را به سوی تمایل جدی برای اصلاح ساختار سازمان ملل همزمان با اعمال ساز و کارهای چند جانبه برای حل بحران های منطقه ای و جهانی سوق داده است.

پوتین در این باره گفت: باید اصلاحاتی در شورای امنیت از طریق توافق میان کشورهای ذی ربط صورت گیرد.

رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه به عنوان پنجمین سخنران نشست روز گذشته مجمع عمومی همچنین اعلام کرد: از زمان شیوع ویروس کرونا، خواستار تقویت همکاری بین‌المللی به منظور مقابله با این ویروس شدیم و به ده‌ها کشور در این‌باره کمک کردیم.

رئیس‌جمهوری ترکیه همچنین با اشاره به مناقشات سوریه گفت: حل بحران سوریه باید در چارچوب قطعنامه‌های سازمان ملل، اولویت همه باشد. درگیری در سوریه خطری برای امنیت و ثبات منطقه خاورمیانه است.

اردوغان که پیشتر نیز خواستار اصلاحات در ساختار سازمان ملل و شورای امنیت شد، در نشست دیروز اعلام کرد: باید ساختار شورای امنیت تغییر کند و برای تقویت همکاری در داخل مجمع عمومی سازمان ملل تلاش کنیم.

سباستین پینیرا رئیس‌جمهوری شیلی نیز خواستار ایجاد تغییرات اساسی در ساختار سازمان ملل به منظور مقابله با «چالش ها و تهدیدات» جهان امروز شد.

دیاز کانل رئیس‌جمهوری کوبا با تاکید بر نقش کلیدی سازمان ملل از زمان تاسیس تا به امروز گفت: به روز کردن و دموکراتیزه کردن سازمان را بیش از این نمی توان به تاخیر انداخت.

نخستین روز نشست مجمع عمومی سازمان ملل دیروز (سه شنبه) در حالی برگزار شد که قرار است تا سه شنبه 29 سپتامبر (8 مهر) به استثنای یکشنبه و دوشنبه با سخنرانی رهبران 193 کشور عضو این سازمان به صورت مجازی ادامه یابد.

• ویروس کرونا
• سازمان ملل متحد
• مجمع عمومی سازمان ملل متحد
• آنتونیو گوترش