واکنش‌های جهانی به هتک حرمت قرآن کریم
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، در ادامه اهانت به مقدسات مسلمانان در سوئد به بهانه آزادی بیان، پلیس این کشور در هفته گذشته اعلام کرد مجوز برگزاری اعتراضی را صادر کرده که سازمان‌دهنده آن قصد دارد روز چهارشنبه هفتم تیر ماه و در آغاز تعطیلات سه روزه عید قربان، در بیرون از مسجد اصلی استکهلم قرآن کریم را بسوزاند. پس از آن بود که عصر روز چهارشنبه یک سوئدی عراقی‌الاصل به نام «سلوان مومیکا» (37 ساله) در استکهلم و در نخستین روز تعطیلات عید قربان، یک نسخه از قرآن را پاره کرد و آن را در مسجد مرکزی این شهر به آتش کشید.
آنگونه که «ولید المقدادی» روزنامه‌نگار تحقیقی در شبکه روسیا الیوم عنوان کرد: «سلوان مومیکا اهل استان نینوا در شمال عراق و یک لیبرال، ملحد و افراطی است؛ او بنیانگذار حزب دموکراتیک سریانی و فرمانده یک گروه مسلح به نام "صقور السریان" بود که برای آزادسازی استان نینوا از اشغال داعش تشکیل شده بود». به گفته او سلوان مومیکا در سال 2017 به اتهام جنایت جنگی دستگیر شد سپس با دخالت کشورهای غربی آزاد شد و به سوئد رفت و اکنون هم به یکی از احزاب تندروی این کشور پیوسته است. المقدادی همچنین افزود: این فرد هتاک صرفا به دنبال شهرت است نه بیشتر و اگر تفکر و ایده مشخصی داشت، هرگز دست به این کار نمی‌زد.
اهانت به قرآن کریم در سوئد و همچنین در دانمارک و هلند مسبوق به سابقه است. اول بهمن ماه 1401 تعدادی از گروه‌های افراطی در اقدامی هتاکانه اقدام به آتش زدن قرآن کریم در مقابل سفارت ترکیه در استکهلم کردند. سخنگوی پلیس سوئد هم در اقدامی اسلام‌ستیزانه عنوان کرد که به رهبر اسلام ستیز حزب راست‌افراطی استرام کورس دانمارک اجازه داده تا در راهپیمایی مقابل سفارت ترکیه، قرآن را بسوزاند. این اقدام هتاکانه واکنش تند دولت ترکیه را به همراه داشت. این اقدام همچنین واکنش تند جمهوری اسلامی ایران، جهان اسلام و حتی برخی از کشورهای غیرمسلمان را به همراه داشت.
توهین اخیر به قرآن کریم و مقدسات مسلمانان باز هم واکنش تند جهان اسلام و برخی دیگر از کشورها را به همراه داشت. بسیاری از کشورها اقدام به احضار سفرای سوئد به وزارت خارجه کردند و تجمعات و راهپیمایی‌های اعتراضی نیز برگزار شد. در این میان هم «غیاث السورجی» سیاستمدار کُرد عراق، با بی‌فایده دانستن صدور بیانیه‌های محکومیت اهانت به اسلام در سوئد، پیشنهاد داد که کشورهای اسلامی سفرای خود از استکهلم را فرا بخوانند.
اردن و امارات عربی متحده ضمن محکوم کردن هتک حرمت قرآن کریم در سوئد، سفرای سوئد در ابوظبی و امان را احضار و تأکید کردند که استفاده از حربه آزادی بیان، چنین اقدام شنیعی را توجیه نمی‌کند. مدیرکل غرب اروپای وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز پنجشنبه هشتم تیر ماه نیز اقدام به احضار کاردار سوئد در غیاب سفیر این کشور کرد. البته مدیرکل غرب اروپای وزارت امور خارجه در تماس تلفنی با سفیر سوئد که در خارج از ایران حضور دارد، اهانت به مقدسات اسلامی را محکوم کرده بود. مدیرکل غرب اروپا ضمن محکوم کردن اقدام اخیر صورت گرفته در سوئد در اهانت به مهمترین مقدسات اسلامی، سکوت و رفتار منفعلانه دولت سوئد را عاملی برای جسورتر شدن ناقضان یکی از اصول بنیادین و بدیهی حقوق بشر یعنی اصل احترام به ارزش‌های دینی و آسمانی برشمرد. به کاردار سوئد اعلام شد در حالی که این روزها مسلمانان در حال انجام مناسک حج و بزرگداشت شعائر دینی و اسلامی هستند، اهانت به مقدسات آنها صرفا در مسیر نفرت پراکنی و خشونت طلبی با سوءاستفاده از اصل آزادی بیان است.
وزارت امور خارجه اردن همچنین در واکنش به تلاش‌ها در سوئد برای اهانت به قرآن کریم، تأکید کرد که توهین به کتاب مسلمانان به هیچ عنوان به معنای آزادی بیان نیست.
وزارت خارجه مغرب هم ضمن محکوم کردن اهانت مجدد به قرآن کریم در سوئد، کاردار سفارت این کشور در رباط را احضار و مراتب اعتراض به این اقدام شنیع را به وی ابلاغ کرد. دولت مغرب در این‌باره اعلام کرد: «این اقدام توهین آمیز و غیرمسؤولانه جدید، بی‌اعتنایی به احساسات بیش از یک میلیارد مسلمان در زیارت بزرگ حج و عید مبارک قربان است».
«هاکان فیدان» وزیر امور خارجه و «عمر چلیک» سخنگوی حزب عدالت و توسعه ترکیه این اقدام دولت سوئد را محکوم کردند. فیدان چهارشنبه در توئیتی نوشت: «اقدام شرورانه در سوئد علیه قرآن در روز اول عید قربان را محکوم می‌کنم. اجازه دادن به این اقدامات اسلام هراسانه ضد مسلمانان به بهانه آزادی بیان غیرقابل قبول است». «عمر چلیک» سخنگوی حزب عدالت و توسعه ترکیه نیز گفت: «ما موافقت مقامات سوئدی با درخواست برای آتش زدن قرآن در مقابل مسجد در روز عید قربان را محکوم می‌کنیم». رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه هم روز پنجشنبه هشتم تیر ماه اهانت اخیر به قرآن کریم در سوئد را محکوم و از دولت این کشور به خاطر دادن مجوز چنین اقداماتی به شدت انتقاد کرد. اردوغان در اظهاراتی تلویزیونی گفت: «بالاخره به غربی‌های گستاخ یاد خواهیم داد که اهانت به مسلمانان، آزادی اندیشه نیست».
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه روز چهارشنبه اعلام کرد که بی احترامی به قرآن، کتاب مقدس مسلمانان، در روسیه جرم به شمار می‌آید.
علاوه بر این، قانونگذاران دومای دولتی روسیه روز پنجشنبه در بیانیه‌ای توهین به قرآن کریم را محکوم کرده و در بیانیه‌ای اعلام کردند:«نمایندگان دومای دولتی به شدت اقدام مخرب دیگر تایید شده توسط مقامات سوئدی را محکوم می‌کنند و از مقامات (این کشور) می‌خواهند اقداماتی را برای جلوگیری از نقض حقوق و اهانت به احساسات مذهبی مسلمانان اتخاذ کنند.»
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بامداد پنجشنبه هشتم تیر ماه از این اقدام توهین آمیز صورت گرفته در سوئد را شدیدا محکوم کرده و گفت: دولت و ملت جمهوری اسلامی ایران همانند سایر مسلمانان و آزاداندیشان جهان چنین اهانتی را برنمی‌تابد و به شدت آن را محکوم می‌کند. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه نیز پنجشنبه هشتم تیر ماه اعلام کرد: همه جهان اسلام اهانت به کتب آسمانی و قرآن کریم را قویا محکوم می‌کند. اجازه دادن در اهانت به مقدسات دینی و قرآن‌کریم با هر توجیهی از سوی سوئد پذیرفته نیست. دموکراسی و آزادی خواندن این رفتارها، فقط و فقط مشوق تروریسم و افراط‌گرایی است. دودش قبل از هر طرفی به چشم غرب خواهد رفت.
علاوه بر این، مجلس اعلای اسلامی شیعیان لبنان هم بامداد پنجشنبه هشتم تیر ماه موافقت پلیس سوئد با اهانت به قرآن کریم را دشمنی با امت اسلامی و نقض آشکار آزادی دینی خواند. حزب‌الله لبنان نیز روز پنجشنبه با صدور بیانیه‌ای، هتک حرمت قرآن کریم در سوئد را به شدت محکوم کرد. در این بیانیه آمده بود: «هتک حرمت مکرر قرآن کریم در این کشور و هر کشور دیگری، قابل تحمل نیست و دولت سوئد باید به جای پنهان شدن در پشت شعارهای آزادی بیان و دیگر شعارهای رنگارنگ، از این سیر نزولی جلوگیری کند. ما از مراجع و نهادهای عالی اسلامی و حکومت‌های عربی و اسلامی می‌خواهیم که تمام اقدامات مناسبی را که موجب شود این کشورها از تکرار این حماقت‌ها در خاک خود جلوگیری کنند و از گسترش فرهنگ نفرت‌پراکنی و کینه‌توزی دست بردارند، انجام دهند».
دستگاه قضایی عراق هم روز پنجشنبه هشتم تیر ماه دستور محاکمه فرد هتاک به قرآن کریم در سوئد و اقدام قانونی علیه او را صادر کرد. «فائق زیدان» رئیس شورای عالی قضایی عراق، روز پنجشنبه براساس مفاد ماده 14 قانون مجازات این کشور، مجوز اقدام قانونی علیه فردی که در سوئد، اقدام به هتک حرمت قرآن کریم کرده بود، صادر کرد. بامداد جمعه نهم تیر ماه نیز «احمد الصحاف» سخنگوی وزارت خارجه عراق از احضار سفیر سوئد در بغداد در اعتراض به هتک حرمت قرآن کریم در این کشور خبر داد و گفت: «وزارت خارجه عراق مراتب اعتراض شدید این کشور به اقدام دولت سوئد در صدور مجوز به افراطی‌ها برای سوزاندن قرآن کریم در استکهلم، به سفیر سوئد ابلاغ شد». «احمد الصحاف» سخنگوی وزارت خارجه عراق همچنین از دولت سوئد خواست تا فرد هتاک به قرآن کریم را جهت محاکمه به این کشور تحویل دهد. «فالح الفیاض» رئیس سازمان الحشد الشعبی نیز ضمن محکومیت شدید هتک حرمت قرآن کریم در سوئد، آن را اقدام «ننگین تروریستی» توصیف کرد و خواستار مقابله جهانی با آن شد.
آیت‌الله سید علی سیستانی مرجع عالیقدر شیعیان عراق هتک حرمت قرآن کریم در سوئد را «اهانت‌آمیز» توصیف کرد و گفت: «احترام به آزادی بیان نمی‌تواند این رفتار شرم‌آور را که تعرض آشکار به مقدسات بیش از دو میلیارد مسلمان در جهان است توجیه کند». دفتر آیت الله سیستانی در بیانیه‌ای از ارسال پیامی به «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد درباره هتک حرمت قرآن کریم با مجوز پلیس سوئد خبر داد. در پیام دفتر آیت‌الله سیستانی آمده بود: «چنین رفتارهای اهانت‌آمیز بارها در طول سال‌های اخیر در کشورهای مختلف رخ داده است، اما نکته قابل توجه این است که این بار با مجوز رسمی پلیس سوئد و با ادعای آزادی بیان انجام شده است». دبیرکل سازمان ملل متحد هم ضمن اعلام دریافت پیام آیت‌الله سیستانی و با تأکید بر لزوم تلاش برای مقابله با پدیده اسلام‌هراسی، افزود: پیام مرجع عالیقدر، سید علی سیستانی را دریافت کردم؛ از زحمات ایشان بسیار قدردانی می‌کنم و در پاسخی برای توجه ایشان آماده خواهم کرد.
علاوه بر این، «سید مهدی حسینی متین» کاردار ایران در لندن نیز در پیام‌هایی به سفرای کشورهای مسلمان و سازمان‌های اسلامی مستقر در لندن این اقدام را محکوم کرد و سکوت در این زمینه را جایز ندانست.
سفارتخانه‌های جمهوری اسلامی ایران در کشورهای مختلف نیز این اقدام اهانت آمیز را محکوم کردند و سفارت ایران در استکهلم نیز روز جمعه نهم تیر ماه و در محکومیت هتک حرمت قرآن کریم در سوئد بیانیه‌ای را صادر کرد.
«مسعود بارزانی» رئیس حزب دموکرات کردستان عراق هم در این باره گفت: عمل غیرقابل قبول سوزاندن قرآن کریم به هیچ عنوان مصداق آزادی اندیشه و گفتار نیست و به هیچ وجه قابل توجیه نیست.«نیچروان بارزانی» رئیس منطقه کردستان عراق نیز هتک حرمت قرآن کریم در سوئد را محکوم کرد و آن را اقدامی زشت و ناپسند خواند و تصریح کرد: این کار موجب ترویج کینه‌توزی و خشونت در جامعه و تهدیدی برای همزیستی مسالمت آمیز و صلح‌طلبی است. «مسرور بارزانی» نخست‌وزیر منطقه کردستان نیز در پیامی، ضمن محکوم کردن این اقدام، از همگان خواست تا به تمامی کتاب‌های آسمانی احترام بگذارند و از اقداماتی که سبب اخلال در همزیستی می‌شود ممانعت به عمل آید.
در این میان، «اولف کریسترسن» نخست وزیر سوئد روز جمعه نهم تیر ماه در اولین اظهار نظر بعد از هتک حرمت به قرآن کریم، بدون محکوم کردن این اقدام و هرگونه توضیح اضافه، خواستار حفظ آرامش شد و از همه خواست آرامش خود را حفظ کنند. وی گفت: واضح است که ورود غیرقانونی افراد به سفارتخانه‌های سوئد در کشورهای دیگر کاملا غیرقابل قبول است. من همچنین فکر می کنم که ما باید در اینجا در سوئد آرام تر باشیم. وضعیت امنیتی جدی است و دلیلی برای توهین به افراد دیگر وجود ندارد.
از سوی دیگر سفارت سوئد در قاهره در بیانیه‌ای اعلام کرد که «دولت سوئد اقداماتی را که برخی افراد در استکهلم انجام دادند، بشدت رد و محکوم می‌کند». در پی واکنش شدید کشورهای اسلامی به هتک حرمت قرآن کریم در استکهلم، «توبیاس بیلستروم» وزیر امور خارجه سوئد در گفت‌و‌گو با فؤاد حسین همتای عراقی خود گفت که دولت این کشور اهانت به قرآن را محکوم می‌کند. وزیر امور خارجه عراق در این تماس تلفنی این اقدام شنیع را به شدت محکوم و تقبیح کرد.
در حالی که این اقدام اهانت آمیز باعث جریحه دار شدن احساسات مسلمانان سراسر جهان شد، «ینس استولتنبرگ» دبیر کل ائتلاف ناتو روز پنجشنبه هشتم تیرماه اهانت به کتاب آسمانی مسلمانان در سوئد را «آزادی بیان» توصیف کرد و گفت: «من عمق احساساتی که این رویداد ایجاد کرده را می‌فهمم. کارهایی انجام شده که آزاردهنده و زننده‌اند، اما لزوماً در کشوری با حاکمیت مستقل غیرقانونی نیستند. طی هفته‌های گذشته در سوئد شاهد اعتراض‌هایی علیه ترکیه و ناتو - هر دو - بوده‌ایم. این کارها مورد پسند من نیست، اما من از حق مخالفت کردن دفاع می‌کنم. این بخشی از آزادی بیان است. چیزی که برای من مهم است این است که ما باید در خصوص نهایی کردن الحاق سوئد به ناتو پیش برویم.»
صدها نفر از شهروندان عراقی نیز روز پنجشنبه هشتم تیر ماه ضمن محکومیت آتش زدن قرآن کریم در سوئد، در برابر سفارت این کشور در بغداد تجمع اعتراضی گسترده‌ای برگزار کردند و خشم خود را نسبت به این جنایت ابراز کردند. مردم عراق، عصر جمعه هم در محکومیت هتک حرمت قرآن کریم در سوئد، مقابل سفارت سوئد در بغداد تظاهرات بر پا کردند. جمعی از مردم و دانشجویان ایرانی نیز در واکنش به این اقدام توهین آمیز تجمع اعتراضی در مقابل سفارت سوئد در تهران برگزار کردند.
فؤاد حسین وزیر امور خارجه عراق هم خواستار برگزاری نشست فوق‌العاده سازمان همکاری اسلامی شد. دبیر خانه سازمان همکاری اسلامی هم اعلام کرد که هفته آینده نشست فوق العاده این سازمان در شهر جده عربستان با هدف بررسی اهانت به قرآن کریم در سوئد برگزار می‌شود. علاوه بر این، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران نیز در تماس تلفنی با «حسین ابراهیم طه» دبیرکل سازمان همکاری اسلامی پیشنهاد کرد که نشست اضطراری شورای وزیران خارجه سازمان همزمان با نشست وزرای خارجه عدم تعهد در باکو، برای رسیدگی به هتک حرمت قرآن کریم برگزار شود.
«همام حمودی» رئیس مجلس اعلای عراق هم روز جمعه با تاکید بر اینکه اهانت به ادیان و تعدی به حقوق دیگران نباید بدون مجازات بماند، از مردم عراق برای برگزاری تظاهرات در دفاع از مقدسات اسلامی قدردانی کرد.
وزارت خارجه کویت هم روز جمعه شنبه دهم تیر ماه اعلام کرد که بنابه دستور وزیر خارجه این کشور «لیزلوت اندرسون» سفیر آکردیته سوئد در کویت که در امارات اقامت دارد، به وزارت خارجه احضار شده است.
علاوه بر این، حزب «الحق» یمن هم هتک حرمت به قرآن کریم در سوئد را محکوم کرد و دولت این کشور را مسؤول آن دانست. حزب الحق در بیانیه‌ای با اشاره به اینکه اهانت به قرآن تعرض به اسلام و مقدسات آن است، تأکید کرد که این اقدام، اهانت به امت اسلامی است که سکوت در برابر آن جایز نیست.
از سوی دیگر، کاربران فضای مجازی در جهان عرب هم با بازنشر هشتگ‌هایی حمایت خود را از قرآن کریم، مخالفت با تداوم هتک حرمت به مقدسات اسلامی در غرب و انتقادها علیه واکنش دولت سوئد نشان دادند.
سفارت واتیکان در عراق هتک حرمت قرآن کریم در سوئد را محکوم و تأکید کرد که این اقدام با ارزش‌های دین مسیحیت در تضاد است. سفارت واتیکان در این باره اعلام کرد: ما این اقدام شرم آور و تحقیر آمیز را که در استکهلم انجام شد و مسلمانان در عراق و خارج از این کشور را آزرده خاطر کرد، به شدت محکوم می‌کنیم. یکی از تحلیلگران اقتصاد سیاسی جهان عرب هم درباره تبعات هتک حرمت مقدسات اسلامی در سوئد، گفت که کشورهای عربی می‌توانند به میزان 20میلیارد دلار از مبادلات تجاری و سرمایه‌گذاری‌های خود در استکهلم را تحریم و این کشور را با بحران مواجه کنند.
«احمد بن حمد الخلیلی» مفتی عمان هم در واکنش به اهانت به قرآن کریم در سوئد، مسلمانان جهان را به تحریم کالاهای سوئدی فراخواند.
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور هم در اظهاراتی تأکید کرد: توهین به قرآن، توهین به همه ادیان الهی است؛ توهین به بشریت است، قطعا جامعه اسلامی از این توهین و اهانت نخواهند گذشت. علاوه بر این، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در این باره گفت: بی احترامی و جسارت دولت و پلیس سوئد در فراهم ساختن زمینه اهانت به ساحت مقدس قرآن کریم با پوشش دروغین آزادی بیان و عمل را به شدت محکوم می‌کنم.
در همین ارتباط نیز حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه امروز (یکشنبه) 11 تیر ماه درباره اعزام سفیر ایران به استکهلم گفت: علیرغم پایان مراحل اداری، فعلا روند اعزام سفیر به سوئد به علت اقدام دولت این کشور در صدور مجوز جسارت به ساحت قرآن کریم متوقف شده است.
نمایندگان اقلیت‌های دینی در مجلس شورای اسلامی نیز به هتک حرمت قرآن کریم در سوئد و همراهی پلیس این کشور با هتاکان واکنش نشان داده و این اقدام را محکوم کردند. جامعه مدرسین حوزه علمیه قم هم در بیانیه‌ای تأکید کرد: اهانت به قرآن، هتک فضیلت، انسانیت و اخلاق است و دولت سوئد در این اقدام شرم آمیز، آزادی بیان را به مسلخ برد.
