ورزش‌های پهلوانی و زورخانه ای؛ آیین فراموش شده نیاکان
کرمانشاه - ایرنا - شاید سال‌ها از آن روزهایی که پدرانمان اهل زورخانه و ورزش‌های پهلوانی بودند می‌گذرد، سال‌هایی که صبح‌ها بخصوص روزهای جمعه و تعطیل شاهد میل گرفتن آنها بودیم و با ذوق به تماشای آنها می‌نشستیم، ورزش اصیلی که امروز تا حدی رو به فراموشی گذاشته است.
ورزش باستانی در بین ورزشکاران به احترام و ادب معروف و با اصول زیادی همراه است، تمامی حرکات با اجازه از سادات و پیشکسوتان زورخانه که به رخصت گرفتن معروف هست انجام می‌شود محلی که به اعتقاد بسیاری از مسلمانان مسجد دوم به حساب می آید.
شعار ورزش باستانی پرورش روح و جسم است و بر پایه تاریخ زورخانه در حدود 700 سال پیش به وسیله پوریای ولی سازمان دهی شده است.
افرادی بر این گمان هستند که مردان زورخانه در دوران باستان، آیین رزم هم می‌آموختند و می‌گویند ابزار و ورزش باستانی شباهت شگرفی به جنگ افزار روزگاران قدیم داشته است، با گرز و میل چوبی زورخانه، سپر و تخته بسیار سنگین مشهور به سنگ و کمان و کباده زورخانه که با آن عضله می‌پرورانند.
حتی چرخ زدن هم آیین رزم خودش را دارد به طوری‌که جوانی که بر بزرگ‌تر خود کنده می‌کشد و از او خواستار است که نخست من می‌چرخم فلسفه آیین رزمی‌اش این است که می‌خواهد بگوید بگذار نخست من شهید بشوم و خواستار جنگ در میدان هستم.
در این میان ورود به گود در ورزش زورخانه ای آداب مخصوصی دارد به این ترتیب که ابتدا ورزشکاران در زورخانه به ترتیب کسوت و در مسابقات با نظر مربی وارد و مراحل مختلفی انجام می دهند
رخصت قبل از ورود به گود، بوسیدن زمین، ورود به گود، برداشتن تخته شنو، جرگه زدن و کنده زدن (سلام باستانی)، شنو رفتن، نرمش پشت تخته، میل گیری، پا زدن، دعا کردن، کباده زدن، چرخ زدن، سنگ گرفتن، سجده کردن و بلند کردن سنگ کارهایی است که باستانی کاران باید به ترتیب یاد شده انجام دهند.
ورزشکاران نیز به رتبه های مختلفی تقسیم می شوند که آخرین و برترین آن رتبه نهم است که ورزشکار بعد از 45 سال ورزش کردن و داشتن حداقل 65 سال سن به هنگام آمدن و رفتن از درب زورخانه، مرشد برای او زنگ می‌زند که به این ورزشکاران زنگی می‌گویند، ورزشکارانی که البته تعدادشان هم در کشور کم است.
حاج علیشاه شیرعلی سام، محمدعلی حمایتی، حسین بریری، احمد کیمیایی، شکرالله سیف و برداران شمس کلاهی (حاج حبیب الله، حاج محمود، حاج منصور و عطا الله)، محمدعلی نامداران و استاد علی حسین خسروی پور و مشهدی ابوالقاسم اسماعیلی و سرانجام حاج فیض الله نوری از کرمانشاه از جمله ورزشکاران بنام زنگی باستانی در ایران به شمار می روند.
پرونده ثبت جهانی آیین‌های پهلوانی و زورخانه‌ای به کوشش فدراسیون ورزش پهلوانی و زورخانه‌ای ایران و با همکاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آماده و در تاریخ 25 آبان 1389 در فهرست میراث معنوی یونسکو از سوی ایران به ثبت جهانی رسید.
سه زورخانه جدید در استان کرمانشاه احداث می شود
رییس هیات ورزش های پهلوانی و زورخانه ای استان کرمانشاه در گفت و گویی با خبرنگار ایرنا که به مناسبت روز فرهنگ پهلوانی و ورزش های زورخانه ای انجام شد، یکی از مهمترین برنامه های هیات در سال جدید را احداث سه زورخانه جدید عنوان کرد و گفت: یکی از آن ها زورخانه امام رضا (ع) در بلوارطاق بستان شهر کرمانشاه است که هم اکنون بیش از 90 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
سالار احمدزاده خاطرنشان کرد: دیگر زورخانه ای که امسال به بهره برداری می رسد زورخانه سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی در کنار مجموعه ورزشی 15 خرداد کرمانشاه است که هم اکنون با 60 درصد پیشرفت در حال اجرا است.
وی ادامه داد: زورخانه دیگری نیز در شهرستان هرسین عملیات اجرایی آن آغاز و هم اکنون با حدود 45 درصد پیشرفت فیزیکی در حال ساخت است که تلاش می کنیم حتما در سال جاری شاهد افتتاح و بهره برداری از آن باشیم.
احمدزاده همچنین از کلنگ زنی زورخانه شهرستان های صحنه و سرپل ذهاب خبر داد و گفت: زورخانه های اسلام آبادغرب و کنگاور نیز مرمت، بازسازی و توسعه داده خواهند شد.
رییس هیات ورزش های زورخانه ای و پهلوانی استان کرمانشاه با اشاره به احداث 2 زورخانه امام حسن (ع) در کرمانشاه و سردار شهید حمدالله دکامی در قصرشیرین، یادآوری کرد: هم اکنون حدود 18 زورخانه در استان داریم که خوشبختانه اکثر آنها فعال هستند.
برنامه های هفته پهلوانی
وی در ادامه به آغاز هفته ترویج فرهنگ پهلوانی اشاره کرد و گفت: عیادت از بزرگان ورزش های باستانی و تقدیر از سال ها تلاش و زحمت آنها، غبار روبی و عطرافشانی مزار شهدا، دیدار با نماینده ولی فقیه در استان به منظور تجدید بیعت با رهبر معظم انقلاب، کمک به افراد نیازمند مناطق حاشیه ای شهر کرمانشاه، اهدا خون و برگزاری مراسم گلریزان برای آزادسازی چند زندانی جرائم غیرعمد از جمله آنهاست.
احمدزاده تصریح کرد: یکی دیگر از برنامه های پیش بینی شده، اجرای همایشی با حضور باستانی کاران استان در زورخانه روباز واقع در پارک کوهستان است که جمعه این هفته برگزار و مرشدان نوای یا علی را سر خواهند داد.
این مسوول در هیات ورزش های زورخانه ای استان با اشاره به ارتقا چشمگیر جایگاه کرمانشاه در میان استان های مختلف کشور گفت: در حال که چندسال قبل رتبه 26 کشور را داشتیم خوشبختانه هم اکنون جزو 6 استان اول کشور هستیم و توسعه فرهنگ پهلوانی یکی از پرچمداران ایران به شمار می رویم.
وی بازگشت کشتی پهلوانی به زیرمجموعه ورزش های پهلوانی و زورخانه ای را یکی از اتفاقات خوب این ورزش توصیف کرد و گفت: امیدوارم با این کار ارزشمند شاهد اوج گیری این ورزش اصیل در کشور و کرمانشاه باشیم.
احمد زاده همچنین از اجرای طرح رتبه بندی ورزشکاران هیات خبر داد و گفت: در ورزش باستانی 9 درجه وجود دارد که با توجه به سوابق، حسن شهرت، اخلاق پهلوانی، داشتن تحصیلات، سن، حضور در میادین ورزشی و... به افراد اعطا می شود.
رییس هیات ورزش های پهلوانی و زورخانه ای کرمانشاه تصریح کرد: ورزشکاران ما در چند ماهه ای که از شیوع کرونا می گذرد بیکار ننشسته و علاوه بر کمک های انجام داده، اقدام به ضدعفونی کردن معابر و محلات مختلف شهر از جمله مناطق محروم و حاشیه ای کرده اند.
وی در خصوص تعداد ورزشکاران هیات نیز گفت: بیش از سه هزار ورزشکار در استان مشغول انجام ورزش های پهلوانی و زورخانه ای هستند که حدود 700 نفر آنها بیمه شده هستند.
احمدزاده در پایان و با بیان اینکه کرمانشاه جزو استان های صاحب سبک در ورزش های پهلوانی و زورخانه ای کشور است، گفت: هرچند این ورزش جایگاه خوبی بین مردم کرمانشاه دارد اما با دو سه دهه پیش فاصله زیادی داریم.
17 شوال سالروز نبرد تاریخی حضرت علی (ع) با عمربن عبدود در جنگ خندق و غلبه اسلام بر کفر است و به همین خاطر این روز به نام روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه ای نامگذاری شده است.
*س_برچسب‌ها_س*