ویروس کرونا یک قاتل است، اما می تواند یک آموزگار نیز باشد

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در میانه تمام خبرهای ناخوشایندی که درباره گسترش همه گیری کرونا می شنویم، واقعیت خیره کننده ای رخ نموده که می توانیم با درس گرفتن از آن، جنبش زیست محیطی را به حرکت درآوریم: کند شدن فعالیت های انسانی در سطح جهانی به طبیعت فرصتی برای تازه کردن نفسی داده که مدت هاست از آن بی نصیب بوده است. در لابه لای ممنوعیت های مسافرتی، کاهش حمل و نقل عمومی و فعالیت های آلودگی زای اقتصادی - مثل سوزاندن زغال سنگ، تصفیه نفت و تولید فولاد - آب و هوا فرجه ای یافته تا از نتایج فعالیت های مخرب انسانی که از سپیده دم انقلاب صنعتی گرفتار آن بوده، به نوعی استراحت کند.

برای مثال بر اساس تجزیه و تحلیل که «کربن بریف»، یک سازمان دیدبان سیاستگذاری های آب و هوایی که در انگلیس مستقر است، تعطیلی چین (این بزرگ ترین منتشرکننده گازهای گلخانه ای در جهان) آلودگی گازهای دی اکسید کربن این کشور را تنها ظرف دو هفته تا 100 میلیون تن متریک کاهش داده است. این مقدار حدود یک چهارم کمتر از دوره دو هفته ای مشابه در سال 2019 بوده است. به نظر می رسد که بررسی های انجام شده توسط ماهواره های نظارت بر آلودگی ناسا و سازمان فضایی اروپایی نیز این تجزیه و تحلیل را تایید می کنند. آنها کاهشی ناگهانی و شدید را در میزان دی اکسید نیتروژن - یک آلوده کننده هوا که نیروگاه های برق، کارخانه ها و وسایل نقلیه عامل آن هستند - بر فراز چین در اواسط فوریه - یعنی زمانی که این کشور وارد دوران قرنطینه شد - نشان می دهند.

فی لیو که یک پژوهشگر کیفیت هوا در «مرکز پروازهای هوایی گدارد» ناسا است می گوید: «این اولین باری است که من شاهد چنین کاهشی بر فراز چنین منطقه وسیعی به دلیل یک رویداد خاص هستم.»

هرچند این کاهش های قابل توجه و ناگهانی در طول دوره زمانی واقعا کوتاهی حاصل شده، اما این کاهش ها موقتی هستند. تاثیرات دراز مدت این همه گیری بر مصرف انرژی و آلودگی های گازهای گلخانه ای و دیگر آلاینده های جوی روشن نیست. از یک سو مقامات چینی ممکن است تلاش کنند با به پایان رسیدن همه گیری با هدف جبران زمان از دست رفته، تولید خود را افزایش دهند. از سوی دیگر امکان دارد تاثیر اقتصادی این همه گیری تقاضای جهانی برای کالاهای چینی را تا ماه ها یا حتی سال های آینده تنزل دهد.

لوری مایلای ویرتا تحلیلگر ارشد «مرکز تحقیقات پیرامون انرژی و هوای پاک» مستقر در فنلاند می نویسد: «هر تاثیر پایداری بر مصرف سوخت های فسیلی از کاهش تقاضا ناشی خواهد شد که شاخص های اولیه نشان می دهند می تواند تاثیر بسیار بزرگی باشد. برای مثال پیش بینی می شود فروش اتومبیل ماه فوریه که تا 30 درصد پایین تر از سطوح سال گذشته قرار گیرد که حتی تا پیش از این نیز با رکود مواجه بود. اگر تقاضای مصرف کننده کاهش یابد - برای مثال به دلیل دستمزدهای پرداخت نشده در طول بحران که بر سایر بخش های اقتصاد تاثیر می گذارد - در این صورت خروجی صنعتی و مصرف سوخت های فسیلی، حتی اگر ظرفیت انجام این کار موجود باشد، ممکن است بهبود نیابد.»

با این حال این یافته ها واقعیت وسوسه انگیزی را در اختیار فعالان آب و هوایی قرار می دهد: رسیدن به کاهش های بزرگ در مواد آلاینده ای که تشدید کننده بحران آب و هوایی هستند، از نظر فنی امکان پذیر است. تنها چیزی که لازم است یک وقفه در تولید اقتصادی و فعالیت های انسانی است. هرچند یک همه گیری جهانی می تواند وقفه ای را در فعالیت های انسانی باعث شود، بحران آب و هوایی قادر نبوده است انسان را به دست زدن به چنین وقفه ای وادار کند. چرا این گونه است؟

اول آنکه همه گیری ویروس کرونا یک قاتل آشکار است: یک ریزجاندار. و جمع مرگ و میر جهانی این همه گیری ساعت به ساعت با سرایت ویروس از شخصی به شخص دیگر در حال جهش است. از سوی دیگر بحران آب و هوایی از سوی دیگر یک قاتل آشکار و قابل تشخیص نیست. مرگ و میرهای بی شماری به تمام فعالیت های انسانی که موجب بحران آب و هوایی می شوند ربط داده شده اند: امواج گرمایی، گردبادها، خشکسالی ها و بله، حتی امراضی نظیر مرض لایم که طیفی معمول از آن به دلیل گرم شدن آب و هوا شایع می شود. و البته قاتلی نامرئی وجود دارد که یک ریزجاندار نیست: آلودگی هوا که چند ماده شیمیایی سمی عامل آن است، موادی که برخی از آنها گازهای گلخانه ای و در حال گرم کردن سیاره زمین هستند. اما تلفات ناشی از اثرات آب و هوایی از عوامل اصلی آنها فاصله می گیرند، چرا که مسئله صرفا به تعداد مربوط می شود: تعداد بسیار زیادی از اتومبیل ها و کامیون ها در راه ها، هواپیماهای بسیار زیاد در آسمان، بلدوزرهای بسیار زیادی که جنگل ها را پاکسازی می کنند، کارخانه ها، دستگاه های تهویه مطبوع، تلویزیون های بزرگ، عمارت های بزرگ بسیار زیاد. و در نهایت انسان های بسیار زیادی که چیزهای بسیار زیادی را مصرف می کنند.

بیایید فرض را بر این بگیریم که کووید -19 بیماری که ویروس کرونا عامل آن است، با کشتن 7 میلیون انسان در سال جاری خاتمه پیدا کند. این رقم احتمالا برای بیشتر مردم شوک آور است. اما 7 میلیون نفر به تعداد کسانی است که هر ساله و همه سال در نتیجه آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند. همانطور که تدروس گبریسوس دبیر کل سازمان بهداشت جهانی می نویسد: «کربن سیاه، متان و دی اکسید نیتروژن عوامل قدرتمند گرمایش جهانی به شمار می روند و به همراه دیگر آلاینده ها نظیر مونواکسید کربن و اوزون، عامل مرگ بیش از 7 میلیون نفر در هرسال یا حدود یک نفر از هر هشت نفر در سطح جهان هستند.»

و این فقط آلودگی هواست. به گفته سازمان بهداشت جهانی، قرار گرفتن در معرض گرما، سیلاب های ساحلی و امراضی چون مالاریا و تب دنگو - که همگی به دلیل تغییرات آب و هوایی افزایش پیدا کرده اند - احتمالا بین سال های 2030 تا 2050 موجب بالغ بر 250 هزار مرگ و میر در هر سال خواهند شد. درمطالعه ای که به سرپرستی دانشگاه آکسفورد انجام شده، پیش بینی شده که تا سال 2050 کاهش تولیدات کشاورزی در نتیجه تغییرات آب و هوایی و عدم دسترسی کافی به مواد غذایی (پیش از هر چیز میوه ها و سبزیجات) موجب مرگ 529 هزار فرد بالغ دیگر در سطح جهانی خواهد شد.

متاسفانه هیچ کس از این آمار و ارقام خبر ندارد، به این دلیل - با تاسف تمام برای تمام کسانی که می توانند نجات پیدا کنند و برای سیاره زمین - که رسانه های خبری جریان اصلی به ندرت مسائل مربوط به آب و هوا را پوشش می دهند. آمار و ارقام تکان دهنده اند. بر اساس مطالعه ای که «رسانه های اهمیت دارند» تهیه کرده است، برنامه های خبری شبکه های بزرگ در طول کل سال 2019 ندرتا چهار ساعت را به بحران آب و هوایی اختصاص داده اند. این میزان بسیار اندک 0.7 درصد از کل برنامه های شبانگاهی و برنامه های خبری یکشنبه صبح ها را شامل می شود.

روشن است که ما نمی توانیم به رسانه ها اتکا کنیم. و نمی توانیم به رهبران جهانی نیز اتکا کنیم. بر اساس گزارش جدید تهیه شده توسط گروهی از دانشمندان در سطح جهانی با عنوان «حقیقت پشت وعده های آب و هوایی توافق پاریس»، اکثریت وعده های مبنی بر کاهش آلودگی کربنی برای سال 2030 که بر اساس این توافق بین المللی 184 کشور متعهد به انجام آن شده اند حتی نزدیک به برآورده شدن نیز نخواهند شد. هدف از این تلاش ها جلوگیری از گرم تر شدن جهان به مقدار 2 درجه سانتی گراد بالاتر از سطوح پیش از سطح انقلاب صنعتی است که برای اجتناب از بدترین تاثیرات تغییرات آب و هوایی ضروری است. نویسندگان در ادامه اشاره کرده اند که برخی کشورها حتی به وعده های خود نیز عمل نخواهند کرد و برخی از بزرگ ترین آلوده کنندگان همچنان به انتشار آلاینده ها حتی با نرخی شدیدتر ادامه خواهند داد.

این برعهده شما و من و تک تک افرادی است که خواهان داشتن سیاره ای سالم برای خودمان، فرزندانمان و نسل های آینده هستیم. و فعالان زیست محیطی باید از این لحظه در تاریخ استفاده کنند تا بهتر به مردم بفهمانند که چه کاری از دستمان ساخته است. ما قطعا باید تغییراتی در رفتارمان، شیوه زندگی مان و عادات مصرفی مان به وجود آوریم.

در سطح جهان همه گیری ویروس کرونا زندگی روزمره انسان ها را به طرقی جزئی (همچون مدت زمانی که دست هایمان را می شوییم) و بزرگ (همچون نحوه کار و بازی کردن ما) تغییر داده است. این وضعیت نشان دهنده یک واقعیت مهم نیز هست: فعالیت های روزمره ما بر بسیاری چیزها، نه تنها بر سلامت فردی خودمان، بلکه بر سلامت اجتماعات محلی مان و حتی کل سیاره ما تاثیر دارد. ویروس کرونا یک قاتل است، اما می تواند یک آموزگار نیز باشد. بیایید تمام درس های آن را بیاموزیم.

انتهای پیام /