پستچی‌های سوییسی مانع جنگ ایران و آمریکا شدند
روزنامه "وال استریت ژورنال" آمریکا با انتشار گزارشی از نقش سوییس در کاهش تنش و جلوگیری از جنگ بین ایران و ایالات متحده آمریکا در پی بحران ناشی از ترور سردار شهید قاسم سلیمانی خبر داده است.
به گزارش عصر ایران، این روزنامه آمریکایی نوشته است؛ در همان صبح روز اعلام خبر ترور سردار سلیمانی در بغداد از سوی نیروهای آمریکا، سفیر سوییس یک فکس رمزگذاری شده از سوی ترامپ خطاب به مقامات ارشد ایران را در وزارت امور خارجه به ظریف تحویل داد. ترامپ در این پیام با قبول مسئولیت این ترور از مقامات ایران خواسته بود به افزایش تنش اقدام نکنند.
به نوشته وال استریت ژورنال پیام‌های رد و بدل ایران و آمریکا به این یک مورد ختم نشد و دیپلماتهای سوییسی طی یک هفته پرتنش مدام در حال رفت و آمد به وزارت خارجه ایران و تبادل پیغام‌ها بین دو طرف بودند.
یک مقام ارشد آمریکایی در این باره به وال استریت ژورنال گفت: "ما معمولا زیاد با ایرانی‌ها ارتباط برقرار نمی‌کنیم، اما وقتی بحث برقراری ارتباط باشد، سوئیسی‌ها نقش مهمی در انتقال پیام‌ها و جلوگیری از محاسبات اشتباه دارند."
سخنگوی هیات نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل با تایید ردوبدل شدن پیام‌هایی بین 2 کشور در 1 هفته گذشته از اظهارنظر در باره محتوای این پیام‌ها خودداری کرد، اما به وال استریت ژورنال گفت: "ما از سوئیسی‌ها به خاطر تلاش‌های انجام شده برای برقراری کانال کارآمد برای تبادل پیام در صورت لزوم و در شرایط ضروری قدردانی می‌کنیم."
یکی از مقامات ایرانی گفت وقتی همه پل‌های روابط بین دو کشور خراب شده‌اند، کانال سوییس اهمیت زیادی دارد و در بیابان یک قطره آب هم غنیمت است."
به نوشته وال استریت ژورنال، نقش سفارت سوییس به عنوان یک واسطه دیپلماتیک در چهار دهه گذشته در روابط پرتنش ایران و ایالات متحده آمریکا از بحران گروگانگیری در دولت جیمی کارتر گرفته تا توافق هسته‌ای باراک اوباما، به ندرت به اندازه 1 هفته اخیر در کاستن از سطح تنش بین دو کشور، مهم و فعال بوده است.
مقامات آمریکا می‌گویند اولین پیام آمریکایی‌ها بلافاصله پس از ترور سردار (شهید) سلیمانی به ایران، ارسال شد. این پیام از طریق یک دستگاه فکس رمزگذاری شده برای تماس با مقامات ایرانی که در داخل یک اتاق در سفارت سوئیس که برای کاخ سفید قرنطینه نگه داشته شده ارسال شده است. این روش و این دستگاه فکس ماندگارترین روش ارتباطی پس از انقلاب اسلامی بین ایران و آمریکا بوده است. "مارکوس لایتنر" سفیر 53 ساله سوئیس که از سال 2017 ماموریت دیپلماتیک خود را در ایران آغاز کرده، این پیام را صبح روز جمعه شخصا به محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران تحویل داده است.
"مارکوس لایتنر"سفیر سوییس در تهران در حال تقدیم استوارنامه خود به حسن روحانی در سال 2017/ عکس آرشیوی / سفارت سوییس در تهران
ترور سردار سلیمانی جنگ با آمریکا سفیر سوییس
به گفته یک مقام آگاه آمریکایی ظریف صبح جمعه پس از دریافت پیام آمریکا به شدت عصبانی شده و "مایک پمپئو"، وزیر امور خارجه ایالات متحده را مورد خطاب قرار داده است و گفته: پمپئو قلدری می‌کند! همه مشکلات تقصیر آمریکاست."
به گفته دیپلماتهای سوئیسی، یک شبکه امن دولتی سفارت سوئیس در تهران را با وزارت امور خارجه در "برن" (پایتخت سوییس) و سفارت سوییس در واشنگتن متصل می‌کند. فقط بالاترین مقامات ارشد مجوز دسترسی و متصل شدن به این شبکه امن را دارند.
بر اساس این گزارش، پیام‌های خشمگینانه دو طرف در فضای افکار عمومی و رسانه‌ای، تا حدودی مانع از آن شده بود که سفیر سوئیس این ماموریت را بی دردسر به انجام برساند. بعد از پیام توییتری تهدید آمیز ترامپ مبنی بر هدف قرار دادن 52 نقطه ایران از جمله اماکن فرهنگی، روز بعد ظریف از سفیر سوییس خواست که پیامی را به ایالات متحده منتقل کند که به هر دو طرف کمک کرد از "محاسبات اشتباه" جلوگیری کنند.
یک مقام ارشد دولت ترامپ گفته: هنگامی که تنش با ایران زیاد شده بود، سوئیسی‌ها نقش مفید و قابل اعتمادی ایفا کردند که هر دو طرف از آن قدردانی می‌کنند. سیستم آنها مانند نوری است که هرگز خاموش نمی‌شود."
بر اساس این گزارش ایران و آمریکا همچنان از طریق سفارت سوییس تبادل پیام می‌کنند. دیپلماتهای سوئیسی نام کسانی که این پیام‌ها را رد و بدل می‌کنند "پستچی" گذاشته‌اند؛ پستچی‌های سوئیسی در سال 2003 نیز بعد از حمله آمریکا به عراق، نقش مهمی در جلوگیری از برخورد احتمالی ایران و آمریکا داشته‌اند.
همچنین بعد از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های دوباره آمریکا علیه ایران، ترامپ شماره تلفن مستقیمی را در اختیار سفارت سوئیس در تهران گذاشته که ایران بتواند مستقیم با کاخ سفید تماس بگیرد.
سفیران سابق سوئیس در ایران می‌گویند که کانال دیپلماتیک آنها مؤثر است زیرا ایالات متحده و ایران می‌توانند به تبادل پیام از این کانال اعتماد داشته باشند و مطمئن باشند محتوای پیام‌ها محرمانه باقی می‌ماند، سریع تحویل داده می‌شود و فقط به گیرندگان مورد نظر خود می‌رسد.
به نوشته وال استریت ژورنال کشور 9 میلیون نفری سوییس که بدون ارتش است، هم اینک نقش فعالی در دیپلماسی بین‌المللی دارد و نقش رابط و "پستچی" را بین قدرت‌های بزرگ جهانی ایفا می‌کند.
سوئیس هم‌اینک در وضعیت حافظ منافع برای 6 کشور ایفای مسئولیت می‌کند که حفاظت از منافع ایران در عربستان سعودی، گرجستان در روسیه و ترکیه در لیبی از جمله آنهاست. در آوریل سال 2019، دولت ترامپ از سوییس خواسته تا نقش حفاظت منافع ایالات متحده آمریکا در ونزوئلا را هم بر عهده بگیرد اما این درخواست تا حالا از سوی دولت نیکولاس مادورو رییس جمهوری ونزوئلا مورد پذیرش قرار نگرفته است.
از آنجا که تنش‌ها بین واشنگتن و تهران افزایش یافته است، کانال سوییس همچنان فعال است. در ماه دسامبر گذشته، 2 کشور همزمان زندانیان خود را در یک آشیانه مخصوص در فرودگاه زوریخ مبادله کردند.
در جریان عملیات مبادله "برایان هوک" نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران و آقای ظریف در اتاق‌های جداگانه‌ای نشسته بودند زیرا سوئیسی‌ها عملیات مبادله را بر عهده داشته و آن را با دقت انجام می‌دادند.
بیل ریچاردسون، فرماندار پیشین ایالت " نیومکزیکو" آمریکا که با دولت سوییس در عملیات مبادله زندانیان با ایران همکاری داشته، نقش سوییس را در کاهش تنش‌ها بین ایران و ایالات متحده بسیار مهم می‌داند، او معتقد است:" اکنون این تنها کانال ارتباط ایران و ایالات متحده آمریکاست."